Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT3.4011.470.2018.2.DP
z 17 stycznia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 października 2018 r. (data wpływu 18 października 2018 r.), uzupełnionym pismem z dnia 17 grudnia 2018 r. (data wpływu 21 grudnia 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

• skutków podatkowych rozszerzenia wspólności majątkowej – jest prawidłowe
• możliwości amortyzacji całości nieruchomości – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 października 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych rozszerzenia wspólności majątkowej oraz amortyzacji nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Mąż Wnioskodawczyni od 2008 r. prowadził działalność gospodarczą w zakresie usług gastronomiczno-hotelarskich (H.). Wcześniej prowadził działalność w zakresie produkcji odzieży. Ze względu na ciężki stan zdrowia (spodziewana operacja zagrażająca życiu) w dniu 14 listopada 2017 r. zakończył działalność gospodarczą. Mąż Wnioskodawczyni nie planuje założenia działalności gospodarczej ponownie. Wnioskodawczyni w dniu 3 listopada 2018 r. rozpoczęła działalność w zakresie usług gastronomiczno-hotelarskich (H.). W dniu 6 listopada 2017 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem w obecności notariusza zawarli umowę o częściowy podział majątku wspólnego. Zgodnie z zawartą umową stosunki majątkowe w ich związku małżeńskim podlegają ustrojowi rozdzielności oraz przysługują im równe udziały w majątku wspólnym. Własność zabudowanej nieruchomości gruntowej znajdującej się przy ul. N. przysługuje im po połowie. Na tej nieruchomości znajduje się budynek, którego część o pow. 160,75 m² wykorzystywana jest wyłącznie w celach mieszkaniowych oraz część o pow. 995,47 m² wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej. Dla tych nieruchomości prowadzona jest jedna księga wieczysta. Nieruchomość gruntowa została nabyta w drodze umowy kupna w 1997 r. oraz umowy zamiany w 1999 r. Transakcje nie podlegały VAT. Budynek został wybudowany 2003 r., zmodernizowany w 2008 r. VAT naliczony od zakupów był odliczany w prowadzonej działalności. Budynek ten został ujęty w ewidencji środków trwałych. Obecnie na skutek umowy o częściowy podział majątku Wnioskodawczyni przysługuje na wyłączność własność zabudowanej nieruchomości, podobnie jak przedsiębiorstwo (nr 1) prowadzone przez nią jak i przedsiębiorstwo (nr 2) należące wcześniej do męża. Wnioskodawczyni wraz z mężem planują wydzielenie dwóch działek, tak aby oddzielić część mieszkalną od tej przeznaczonej na działalność. Obecnie małżonkowie chcieliby odwrócić skutki zawartej umowy o częściowy podział majątku. Alternatywnie rozważają darowiznę przedsiębiorstwa (nr 1 i 2) i nieruchomości na rzecz męża Wnioskodawczyni lub wniesienie przedsiębiorstwa i nieruchomości do wspólności majątkowej.

W złożonym do wniosku uzupełnieniu Wnioskodawczyni wskazała:

1. W skład przedsiębiorstwa nr 1 wchodzą wyłącznie niskocenne ruchomości i prawa majątkowe. Nie mają związku z budynkiem przy ul. N. R.,
   
2. W skład przedsiębiorstwa nr 2 wchodzą:
   
   
   
   
   1. wyrażenie H., pod którym jest prowadzona działalność,
      
   2. część budynku posadowiona na działce przy ul. N. o powierzchni użytkowej 995,47 m² wraz z budowlami związanymi z tą częścią,
      
   3. urządzenia gastronomiczne, stanowiące wyposażenie kuchni,
      
   4. zmywarka do naczyń,
      
   5. wyposażenie pokoi hotelowych, ogródka oraz innych pomieszczeń w budynku,
      
   6. inne środki trwałe również niskocenne,
      
   7. towary przeznaczone do zbycia, w szczególności napoje alkoholowe,
      
   8. zezwolenia i koncesje związane z prowadzoną działalnością,
      
   9. klientela w szczególności imiona, nazwiska, firmy lub nazwy klientów,
      
   10. prawa i obowiązki wynikające z umów związanych z działalnością gospodarczą,
       
   11. inne przedmioty, a także prawa związane z prowadzoną działalnością, o jakich mowa w przepisie art. 55¹ Kodeksu cywilnego wraz z funkcjonalnie związanymi z nimi obowiązkami.
       
        
       Składniki te znajdują się w części użytkowej budynku o pow. 995,47 m² służącej do działalności (jest to część przylegająca do budynku służącego wyłącznie celom mieszkaniowym, obie części budynku posadowione są na działce przy ul. N. R.
       
   
   
3. Darowizna udziału w nieruchomości będzie dotyczyła całego budynku, tj. służącego do celów mieszkaniowych jak i do celów gospodarczych.
   
4. Darowizna jest alternatywą do rozszerzenia wspólności majątkowej, jeśli do niej dojdzie to przed podziałem działek.
   
5. W 2008 r. zakończono proces przebudowy budynku produkcyjnego, w którym miała miejsce produkcja odzieży. W stosunku do tego budynku dokonano ulepszeń w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, których wartość stanowi ponad 30% wartości początkowej tego obiektu.
   Ulepszenie było przebudową skutkującą istotnymi zmianami przeprowadzonymi w celu zmiany wykorzystania budynku produkcyjnego na budynek hotelowy. Dokonano całkowitej przebudowy wnętrza budynku, tworząc pokoje hotelowe z łazienkami, ciągi komunikacyjne salę bankietową, zaplecze kuchenne i recepcję hotelową.

W dniu 1 września 2008 r. dokonano zwiększenia wartości środka trwałego na podstawie dokumentu MT. W stosunku do zakupów służących ulepszeniu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. W budynku prowadzony jest hotel.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

1. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawczyni, że rozszerzenie wspólności majątkowej na składniki przedsiębiorstwa 1 i 2 oraz nieruchomość będzie neutralne podatkowo w podatku dochodowym od osób fizycznych w stosunku do Wnioskodawczyni?
   
2. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawczyni, że w przypadku darowizny 1/2 udziału w nieruchomości na rzecz męża, będzie nadal je przysługiwało prawo do amortyzowania całości nieruchomości?

Wnioskodawczyni uważa, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Zgodnie z art. 31 § 1 tej ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Do majątku osobistego każdego z małżonków należą między innymi przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej, przedmioty nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił (art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa).

Umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską uregulowana została w art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Jest to umowa, której celem jest ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej.

Umowy o rozszerzenie wspólności ustawowej w zakresie, w jakim ustanawiają zasadę kształtującą ustrój majątkowy, są stricte umowami majątkowymi małżeńskimi, działają na przyszłość i mają charakter organizacyjny.

W powyższej kwestii wykształciła się jednolita linia orzecznicza sądów administracyjnych prezentująca stanowisko wskazujące, że rozszerzenie wspólności majątkowej małżeńskiej poprzez włączenie do majątku wspólnego nieruchomości wchodzącej uprzednio w skład majątku osobistego jednego z małżonków, nie stanowi nabycia tej nieruchomości przez drugiego z małżonków w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przykładowo, pogląd taki wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 13 maja 2016 r., sygn. akt II FSK 1110/14. Tożsamej oceny dokonano w szeregu innych wyrokach NSA i WSA (przykładowo: wyrok NSA z dnia 22 marca 2017 r., sygn. akt II FSK 456/15, wyrok NSA z dnia 7 kwietnia 2016 r., sygn. akt II FSK 313/14, wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 19 listopada 2013 r., sygn. akt I SA/Rz 949/13, wyrok WSA w Gdańsku z dnia 29 października 2014 r., sygn. akt I SA/Gd 964/14).

Tak więc, skoro z chwilą objęcia nieruchomości wspólnością majątkową nie następuje jakiekolwiek wydzielenie części nieruchomości, a żadnemu z małżonków (współwłaścicieli) nie przysługuje własność fizycznie wydzielonej części rzeczy, to nie można przyjąć, że z chwilą rozszerzenia wspólności majątkowej (wspólności ustawowej) strona takiej umowy wyzbyła się prawa do tej rzeczy.

Tym samym, włączenie do majątku małżonków w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka, nie jest nabyciem tej nieruchomości przez drugiego małżonka w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 powołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego rozszerzenie wspólności majątkowej będzie neutralne podatkowo dla Wnioskodawczyni.

Zdaniem Wnioskodawczyni darowizna połowy udziału w nieruchomości nie wpłynie na prawo do amortyzacji nieruchomości, skoro tylko ona będzie wykorzystywała tą nieruchomość do działalności.

Zgodnie z art. 22a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania maszyny, urządzenia i środki transportu - o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Dla amortyzacji środka trwałego do celów podatkowych, bez znaczenia pozostaje bowiem, że dany środek trwały pozostaje w własności dwóch podmiotów, o ile tylko jeden z nich wykorzystuje go dla potrzeb prowadzonej działalności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie:

1. skutków podatkowych rozszerzenia wspólności majątkowej – jest prawidłowe
2. możliwości amortyzacji całości nieruchomości – jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5a pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.), ilekroć w ustawie jest mowa o przedsiębiorstwie oznacza to przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 3 i 8 powołanej ustawy, źródłami przychodów są:

• pozarolnicza działalność gospodarcza,
  
• odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
  
  
  
  
  1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
     
  2. prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
     
  3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
     
  4. innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, nie ma zastosowania do odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy - nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat (art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy).

W myśl art. 10 ust. 3 ww. ustawy, przepisy ust. 1 pkt 8 mają zastosowanie do odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej: budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Z kolei przepis art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących:

1. środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
   
2. składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników,
   
3. składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,
   
4. składnikami majątku stanowiącymi spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub udział w takim prawie, które zgodnie z art. 22n ust. 3 nie podlegają ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

• wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

Do przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy, nie zalicza się jednak, stosownie do treści art. 14 ust. 2c ww. ustawy, przychodów z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą: budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie. Przepis art. 30e stosuje się odpowiednio.

Zatem przychód z odpłatnego zbycia składników majątku wykorzystywanych w działalności gospodarczej, z wyjątkiem nieruchomości mieszkalnych wymienionych w art. 14 ust. 2c ustawy stanowi przychód z działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 14 ustawy. Natomiast przychód ze sprzedaży nieruchomości mieszkalnych nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej także w sytuacji gdy budynki te były w działalności wykorzystywane.

Z treści wniosku wynika, że mąż Wnioskodawczyni od 2008 r. prowadził działalność gospodarczą w zakresie usług gastronomiczno-hotelarskich (H.). Wcześniej prowadził działalność w zakresie produkcji odzieży. Ze względu na ciężki stan zdrowia w dniu 14 listopada 2017 r. zakończył działalność gospodarczą. Wnioskodawczyni w dniu 3 listopada 2018 r. rozpoczęła działalność w zakresie usług gastronomiczno-hotelarskich (H.). W dniu 6 listopada 2017 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem w obecności notariusza zawarli umowę o częściowy podział majątku wspólnego. Zgodnie z zawartą umową stosunki majątkowe w ich związku małżeńskim podlegają ustrojowi rozdzielności oraz przysługują im równe udziały w majątku wspólnym. Własność zabudowanej nieruchomości gruntowej znajdującej się przy ul. N. nr … przysługuje im po połowie. Na tej nieruchomości znajduje się budynek, którego część o pow. 160,75 m² wykorzystywana jest wyłącznie w celach mieszkaniowych oraz część o pow. 995,47 m² wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej. Dla tych nieruchomości prowadzona jest jedna księga wieczysta. Nieruchomość gruntowa została nabyta drodze umowy kupna w 1997 r. oraz umowy zamiany w 1999 r. Budynek został wybudowany 2003 r., zmodernizowany w 2008 r. Budynek ten został ujęty w ewidencji środków trwałych. Obecnie na skutek umowy o częściowy podział majątku Wnioskodawczyni przysługuje na wyłączność własność zabudowanej nieruchomości, podobnie jak przedsiębiorstwo (nr 1) prowadzone przez nią jak i przedsiębiorstwo (nr 2) należące wcześniej do męża. Wnioskodawczyni wraz z mężem planują wydzielenie dwóch działek, tak aby oddzielić część mieszkalną od tej przeznaczonej na działalność. Obecnie małżonkowie chcieliby odwrócić skutki zawartej umowy o częściowy podział majątku. Alternatywnie rozważają darowiznę przedsiębiorstwa (nr 1 i 2) i nieruchomości na rzecz męża Wnioskodawczyni lub wniesienie przedsiębiorstwa i nieruchomości do wspólności majątkowej.

Stosunki majątkowe między małżonkami uregulowane zostały w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682 ze zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 tej ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

W piśmiennictwie podaje się, że o zaliczeniu danego przedmiotu majątkowego do majątku wspólnego decyduje moment faktycznego (definitywnego) jego nabycia. Z punktu widzenia przynależności prawa do majątku wspólnego bez znaczenia jest, czy jego nabycia dokonali małżonkowie wspólnie, czy też tylko jeden z nich. Nie jest istotna także podstawa (sposób) nabycia danego przedmiotu. Obowiązuje domniemanie, że przedmioty majątkowe nabyte w trakcie wspólności małżeńskiej przez jednego z małżonków zostały nabyte z majątku wspólnego na rzecz wspólności majątkowej.

Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, że niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami trwa do ustania lub unieważnienia małżeństwa albo orzeczenia separacji, chyba że w czasie trwania związku małżeńskiego:

• małżonkowie zawarli małżeńską umowę majątkową,
• z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków sąd orzekł zniesienie wspólności,
• wspólność ustała z mocy prawa na skutek ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.

Zniesienie wspólności ustawowej kreuje prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych.

Natomiast zgodnie z treścią art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

1. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
2. przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
3. prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
4. przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
5. prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
6. przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
7. wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
8. przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
9. prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
10. przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Wyżej wymieniony przepis określa zatem, co stanowi osobisty majątek każdego z małżonków. Do majątku odrębnego małżonków nie zalicza się zatem przedmiotów służących do prowadzenia działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 34¹ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego każdy z małżonków jest uprawniony do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego oraz do korzystania z nich w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez drugiego małżonka.

Zgodnie natomiast z art. 35 K.r.o., w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Zatem niezależnie od tego, który z małżonków wykorzystuje składniki majątku objęte majątkową wspólnością ustawową w swojej działalności gospodarczej, oboje małżonkowie pozostają ich właścicielami.

Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską uregulowana została w art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Jest to umowa, której celem jest ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej.

Stosownie do treści art. 51 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w razie umownego ustanowienia rozdzielności majątkowej, każdy z małżonków zachowuje zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy, jak i majątek nabyty później.

Z powyższego przepisu wynika, że ustanowienie rozdzielności majątkowej powoduje, że nie istnieje majątek wspólny małżonków, a jedynie majątki osobiste. Jeżeli małżonkowie pozostawali w ustawowym ustroju majątkowym lub w ustroju wspólności umownej, to z chwilą zawarcia umowy ustanawiającej ustrój rozdzielności majątkowej majątek wspólny małżonków przestanie istnieć. W takiej sytuacji majątek wspólny małżonków przekształca się (z mocy prawa) w majątek, do którego znajdują zastosowanie przepisy regulujące współwłasność w częściach ułamkowych.

Mając na uwadze opis zdarzenia przyszłego oraz powołane przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że skoro z chwilą objęcia zarówno przedsiębiorstwa 1 i 2 jak i nieruchomości wspólnością majątkową nie nastąpi jakiekolwiek wydzielenie części nieruchomości, a żadnemu z małżonków (współwłaścicieli) nie będzie przysługiwała własność fizycznie wydzielonej części rzeczy, to nie można przyjąć, że z chwilą rozszerzenia wspólności majątkowej (wspólności ustawowej) strona takiej umowy (Wnioskodawczyni) wyzbędzie się prawa do tej rzeczy.

Nie sposób zatem przyjąć, że Wnioskodawczyni dokona odpłatnego zbycia zarówno przedsiębiorstwa 1 i 2 jak i nieruchomości z chwilą zawarcia umowy o rozszerzenie wspólności małżeńskiej majątkowej. Rozszerzenie to będzie miało bowiem charakter organizacyjny i nie będzie stanowiło odpłatnego zbycia w rozumieniu art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Małżeńskiej umowy majątkowej nie można utożsamiać ze zbyciem poszczególnych składników majątku (udziałów w tym majątku).

Zatem w sytuacji gdy do przekazania zarówno przedsiębiorstwa 1 i 2 jak nieruchomości dojdzie pomiędzy małżonkami, w ramach rozszerzenia wspólności majątkowej w ten sposób, że jeden z małżonków (Wnioskodawczyni) przekaże do majątku wspólnego przedsiębiorstwo 1 i 2 oraz nieruchomość, w tym m.in. składniki majątku wykorzystywane w swojej działalności gospodarczej, nie dochodzi do zmiany właściciela tych składników majątku. Wobec tego nie powstanie po stronie Wnioskodawczyni przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, ani z pozostałych źródeł przychodu. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zaliczają czynności przekazania nieruchomości (w związku z rozszerzeniem wspólności majątkowej) do żadnej z kategorii źródeł przychodów, zatem – zgodzić się należy z Wnioskodawczynią – że opisana powyżej czynność będzie dla niej neutralna podatkowo – nie spowoduje powstania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec tego stanowisko Wnioskodawczyni w zakresie pytanie oznaczonego nr 1 uznać należy za prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do kwestii możliwości amortyzowania całości nieruchomości przez Wnioskodawczynię po dokonaniu darowizny ½ udziału w nieruchomości na rzecz męża wskazać należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „darowizna”, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r., poz. 1025 ze zm.).

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego – do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego, wynika, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Problematyka współwłasności została natomiast uregulowana w art. 195-221 cytowanej uprzednio ustawy Kodeks cywilny.

W myśl art. 195 K.c., własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Z kolei zgodnie z art. 196 § 1 ww. ustawy, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu (art. 196 § 2 ustawy).

W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej. Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, jako wyłącznego prawa współwłaściciela, zasadą jest, że każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 K.c.).

Natomiast w myśl art. 206 Kodeksu cywilnego każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.

Treść art. 207 ww. Kodeksu, stanowi że pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.

Natomiast stosunki majątkowe między małżonkami uregulowane zostały w cytowanych uprzednio przepisach ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682 ze zm.).

Przechodząc na grunt przepisów prawa podatkowego wskazać należy, że stosownie do treści art. 22 ust. 1 cytowanej uprzednio ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy.

Jednakże, aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, podatnik musi wykazać jego związek z prowadzoną działalnością oraz to, że poniesienie tego wydatku miało lub mogło mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, ewentualnie na zachowanie lub zabezpieczenie źródła tego przychodu.

Zgodnie z art. 22 ust. 8 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23.

W myśl art. 22a ust. 1 ustawy, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

1. budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2. maszyny, urządzenia i środki transportu,
3. inne przedmioty

– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Stosownie natomiast do treści art. 22c pkt 1 ww. ustawy, amortyzacji nie podlegają grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów.

W razie gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wartość początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku; zasada ta nie ma zastosowania do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków, chyba że małżonkowie wykorzystują składnik majątku w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie (art. 22g ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Z wniosku wynika, że Wnioskodawczyni prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, w której wykorzystuje nieruchomość o pow. 995,47 m² (część użytkową nieruchomości). Mąż Wnioskodawczyni działalności gospodarczej nie prowadzi. Małżonkowie posiadają rozdzielność majątkową w wyniku zawarcia umowy o częściowy podział majątku wspólnego.

Przenosząc powyższe uregulowania na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że jeżeli środek trwały nie jest przedmiotem wspólności majątkowej małżeńskiej, to jego wartość początkową należy ustalić, stosując proporcję do udziału we współwłasności. Jak wskazano, od zasady tej jest tylko jeden wyjątek, dotyczący składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków.

Oznacza to, że w momencie ustanowienia rozdzielności majątkowej (również bez podziału majątku) – wyjątek ustanowiony w art. 22g ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – nie ma zastosowania. Od tego bowiem momentu składnik majątku nie jest już przedmiotem wspólności majątkowej małżeńskiej, jest jedynie przedmiotem współwłasności w częściach ułamkowych.

Zatem w okolicznościach przedstawionego zdarzenia przyszłego, jeżeli Wnioskodawczyni przekaże w formie darowizny mężowi (z którym posiada rozdzielność majątkową) ½ udziału w przedmiotowej nieruchomości, to od tej części udziału w nieruchomości nie będzie przysługiwało jej prawo do dokonywania odpisów amortyzacyjnych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni w zakresie pytanie oznaczonego nr 2 uznać należy za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.