Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/415-860/14/RH
z 11 grudnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 11 września 2014 r. (data wpływu 15 września 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego działu spadku - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego działu spadku

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Rodzice Wnioskodawcy byli współwłaścicielami lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość o pow. 52.60 m². W dniu 7 kwietnia 2012 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy. Postanowieniem Sądu Rejonowego, Wydział VII Cywilny, z dnia 5 czerwca 2012 r. spadek po zmarłym ojcu Wnioskodawca nabył wraz ze swoją matką i siostrą. Każde z nich nabyło po 1/3 części spadku wprost. Przedmiotem spadku było mieszkanie rodziców Wnioskodawcy ( lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość)

Nabycie współwłasności w drodze wyżej opisanego spadku zostało zgłoszone we właściwym terminie, właściwemu Naczelnikowi Urzędu Skarbowego, który zaświadczeniem z dnia 6 grudnia 2010 r, potwierdził zwolnienie z podatku od spadków i darowizn w zakresie nabytych praw współwłasności opisanych wyżej nieruchomości.

Obecnie spadkobiercy zamierzają, w bieżącym roku kalendarzowym (tj. do grudnia 2014 r.), dokonać działu spadku i zniesienia współwłasności lokalu. Działu spadku i zniesienia współwłasności spadkobiercy planują dokonać w taki sposób, że siostra Wnioskodawcy zostanie jedynym właścicielem lokalu i będzie zobowiązana do spłaty części Wnioskodawcy ( czyli 1/3 części spadku) w wys. 20 tys. zł. W związku z tym, że siostra Wnioskodawcy zamieszka z matką ta przekaże jej swój udział bez spłat i dopłat.

Wnioskodawca podkreślił, że otrzymana przez niego spłata (20 tys. zł.) w wyniku działu spadku nie przekroczy wartości przysługującego mu udziału w spadku (udział Wnioskodawcy wynosi 35 tys. zł.). Tym samym, jak wskazuje Wnioskodawca, nie uzyska on żadnego przysporzenia majątkowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w wyniku umowy o dział spadku i otrzymanej z tego tytułu spłaty w wysokości 20 tys. zł. Wnioskodawca będzie zobowiązany do odprowadzenia podatku dochodowego od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy nie będzie on zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, bowiem otrzymana przez niego spłata, w wyniku działu spadku, nie przekroczy przysługującego mu udziału w spadku i nie spowoduje powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 1035 ustawy Kodeks cywilny jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku wspólnego, oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W myśl art. 210 ustawy Kodeks cywilny każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Zgodnie z treścią art. 211 i 212 ustawy Kodeks cywilny zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzecz nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych bądź przez podział cywilny polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny, stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie, w wyniku działu spadku, dochodzi jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cech wspólności.

W takiej sytuacji nikt ze spadkobierców nie uzyskuje korzyści materialnych, zostanie tylko unormowana sytuacja prawna. Jak wskazuje Wnioskodawca, dodatkowo opodatkowanie uzyskanej spłaty w wyniku działu spadku prowadziłoby do dwukrotnego opodatkowania tego samego przychodu, tj. raz podatkiem od spadków, drugi raz podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Konsekwencją tego byłoby naruszenie art. 84 Konstytucji RP, który stanowi, że każdy jest zobowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków określonych ustawą, ale tylko wówczas, gdy ustawa taki podatek od określonego przechodu przewiduje. Spłata otrzymana w wyniku działu spadku jest naturalną konsekwencją nabytych praw w wyniku otrzymania spadku, które podlegało opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Ponadto objęcie spłat otrzymanych w wyniku działu spadku podatkiem dochodowym od osób fizycznych prowadziłoby do różnicowania sytuacji spadkobierców. Spadkobierca, który nie dokonuje działu spadku (np. spadek dziedziczy tylko jeden spadkobierca), lub dokonujący działu spadku tylko w naturze ( przez podział rzeczy) nie byliby objęci podatkiem dochodowym, a spadkobiercy otrzymujący spłatę (gdy nie można podzielić spadku) musieliby zapłacić podatek dochodowy.

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymana przez niego spłata, w wyniku działu spadku, będzie się mieścić w posiadanym udziale w spadku, więc nie wystąpi przysporzenie majątkowe względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. Jak wskazuje Wnioskodawca brak będzie podstaw do opodatkowania otrzymanej przez niego spłaty podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W myśl art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 924 i 925 ww. ustawy).

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ww. ustawy, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 ustawy Kodeks cywilny dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

W myśl art. 211 i 212 ww. ustawy, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że rodzice Wnioskodawcy byli współwłaścicielami lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość o pow. 52.60 m². W dniu 7 kwietnia 2012 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy. Postanowieniem Sądu Rejonowego, Wydział VII Cywilny, z dnia 5 czerwca 2012 r. spadek po zmarłym ojcu Wnioskodawca nabył wraz ze swoją matką i siostrą. Każde z nich nabyło po 1/3 części spadku wprost. Przedmiotem spadku było mieszkanie rodziców Wnioskodawcy (lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość)

Obecnie spadkobiercy zamierzają dokonać działu spadku i zniesienia współwłasności lokalu. W związku z czym siostra Wnioskodawcy, która pozostanie jedynym właścicielem ww. lokalu, będzie zobowiązana do spłaty jego udziału. Uzyskana przez Wnioskodawcę z tego tytułu kwota nie przekroczy wartości udziału, który nabył w spadku po ojcu.

Odnosząc się do powyższego wyjaśnić należy, że okoliczność, że dział spadku, którego przedmiotem jest nieruchomość, następuje ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia prawa własności nieruchomości. Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, to podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

W konsekwencji, należy stwierdzić, że jeżeli spłata otrzymana przez Wnioskodawcę w związku z planowanym działem spadku, przedmiotem którego będzie lokal mieszkalny stanowiący odrębna nieruchomość, nie przekroczy Jego udziału w spadku - co wynika z treści wniosku - to w opisanej sytuacji nie powstanie przychód, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy i na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku od otrzymanej kwoty.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.