Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2-1.4011.429.2018.1.DW
z 7 stycznia 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 20 listopada 2018 r. (data wpływu 27 listopada 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 listopada 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 27 maja 2018 r. zmarł nie pozostawiając testamentu ojciec Wnioskodawczyni J. P., syn Z. i W. W celu uregulowania spraw spadkowych po ojcu J. P., w dniu 19 września 2018 r. Wnioskodawczyni w Kancelarii Notarialnej sporządziła protokół dziedziczenia w formie Aktu Notarialnego Repertorium A nr …. Na podstawie powyższego protokołu dziedziczenia Notariusz sporządziła w dniu 19 września 2018 r. akt poświadczenia dziedziczenia po zmarłym J. P. Repertorium A Nr …, zarejestrowany w dniu 19 września 2018 r. o godz. .., pod numerem wpisu … w Rejestrze Spadkowym PL, utworzonym prze Krajową Radę Notarialną, zgodnie z którym na podstawie art. 926 Kodeksu Cywilnego Wnioskodawczyni została spadkobiercą ustawowym w udziale wynoszącym 1/4 części. Drugim spadkobiercą została macocha Wnioskodawczyni M. P., córka S. i J., również w udziale wynoszącym 1/4 części.

W skład masy spadkowej wchodzi 1/2 (jedna druga ) część we współwłasności nieruchomości,..stanowiącej lokal mieszkalny nr …, położony w P. o pow. użytkowej 48,07 m² wraz z prawami związanymi z jej własnością, dla której Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr …..

Wnioskodawczyni nadmienia, że przedmiotową nieruchomość M.P. i jej ojciec J. P. nabyli do majątku wspólnego na podstawie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu oraz umowy sprzedaży zawartej w dniu 27 października 2011 r.

Na podstawie ww. aktów notarialnych w dniu 19 września 2018 r. Wnioskodawczyni złożyła w Urzędzie Skarbowym zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych druk SD-Z2, w wyniku czego otrzymała w dniu 25 września 2018 r. zaświadczenie nr .. stwierdzające, że podatek od spadków i darowizn z tytułu nabytego dziedziczenia 1/4 udziału w nieruchomości wspólnej lokalu mieszkalnego zlokalizowanego w P., nie należy się, gdyż zastosowano zwolnienie od podatku na podstawie art. 4a ust.1 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2016 r., poz. 205 z późn. zm.).

W dniu 25 października 2018 r. w Kancelarii Notarialnej Aktem Notarialnym Repertorium A nr … została sporządzona umowa o dział spadku i zniesienie współwłasności nieruchomości, której wartość rynkową przyjęto na 240 000 zł (dwieście czterdzieści tysięcy złotych) w ten sposób, że macocha Wnioskodawczyni M.P. nabyła prawo własności nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny numer .., w P., wraz z udziałem Wnioskodawczyni w tej nieruchomości, stając się tym samym właścicielem całości nieruchomości z obowiązkiem spłaty na rzecz Wnioskodawczyni w kwocie 60 000 zł, która to kwota stanowi ekwiwalent 1/4 wartości rynkowej udziału w spadku po ojcu Wnioskodawczyni J. P. Tym samym, wartość dokonanej spłaty nie przekroczyła wartości udziału odziedziczonego przez Wnioskodawczynię w drodze spadku. Umowa działu spadku jest całkowita, ostateczna i strony nie będą w przyszłości wobec siebie wysuwać żadnych roszczeń i pretensji. Dokonująca spłaty M. P. uiściła podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2% wartości spłaty.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w wyniku dokonania działu spadku i zniesienia współwłasności nieruchomości odziedziczonej w drodze spadku po ojcu Wnioskodawczyni J. P., w zamian za spłatę dokonaną przez jej macochę M. P., Wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, kwota jaką otrzymała od macochy M.P. tytułem spłaty w związku z działem spadku po ojcu J. P. nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zniesienie współwłasności nastąpiło, aczkolwiek nieruchomość w postaci dziedziczonego lokalu mieszkalnego jest niepodzielna i została przyznana jednemu współwłaścicielowi, którym jest macocha Wnioskodawczyni M.P., z obowiązkiem spłaty równowartości udziału 1/4 na rzecz Wnioskodawczyni. W rezultacie, w wyniku zniesienia współwłasności doszło jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności. Kwota 60 000 zł tytułem spłaty otrzymana przez Wnioskodawczynię od macochy M.P. stanowi ekwiwalent 1/4 udziału dziedziczonego lokalu mieszkalnego. Tym samym, nie uzyskała żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. Powyższa spłata nie może być traktowana jako przychód, a tym samym podlegać opodatkowaniu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200).

Takie samo stanowisko zajęło Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską 9106/12. Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200). Również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi (sygn. akt I SA/Łd 1173/11) uznał, że opodatkowanie spłaty jest nie do przyjęcia, gdyż prowadzi do dwukrotnego opodatkowania tego samego przychodu, najpierw podatkiem od spadków, a następnie podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Przy czym pod pojęciem odpłatnego zbycia należy rozumieć nie tylko sprzedaż, czy zamianę, ale każdą czynność prawną, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości, jej części lub udziału w niej oraz praw majątkowych za odpłatnością, a więc co do zasady również dział spadku i odpłatne zniesienie współwłasności.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025), spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów Kodeksu.

Stosownie do art. 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia, potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

W myśl art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Wyjaśnić przy tym należy, że okoliczność, że dział spadku następuje ze spłatą od spadkobiercy nabywającego na wyłączną własność składniki majątkowe wchodzące w skład spadku na rzecz drugiego spadkobiercy powoduje, że czynność taka ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu otrzymania takiej spłaty. W sytuacji, w której spłata równa jest wartości udziału w spadku i nie przekracza go, podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że otrzymanie przez Wnioskodawczynię w wyniku działu spadku, przedmiotem którego był udział we współwłasności lokalu mieszkalnego, spłaty ekwiwalentnej do wartości udziału otrzymanego w spadku po zmarłym ojcu nie będzie skutkować dla niej powstaniem przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, na Wnioskodawczyni nie ciąży obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu otrzymania spłaty.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.