Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP2-2.4010.415.2018.1.AM
z 12 października 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 20 sierpnia 2018 r. (data wpływu 27 sierpnia 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów ujemnych różnic kursowych powstałych w związku ze spłatą pożyczki w walucie obcej uzyskanej w celu nabycia udziałów – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 sierpnia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów ujemnych różnic kursowych powstałych w związku ze spłatą pożyczki w walucie obcej uzyskanej w celu nabycia udziałów.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Sp. z o.o. (dalej: Spółka, Wnioskodawca) posiada siedzibę na terytorium Polski i na podstawie przepisu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2017 r., poz. 2343, dalej: UPDOP) podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce.

W zakresie swojej działalności Wnioskodawca zaciągnął pożyczkę w walucie obcej przeznaczoną na nabycie udziałów spółki, którą następnie przejął poprzez połączenie. Na potrzeby niniejszego wniosku, Wnioskodawca zakłada, iż pożyczka objęta jest w całości uregulowaniem art. 16 ust. 1 pkt 13e UPDOP.

Spółka ma zamiar spłacać pożyczkę w części kapitałowej. W związku z tym, na dzień zapłaty powstaną najprawdopodobniej różnice kursowe – na dzień dzisiejszy nie da się ocenić, czy będą one miały charakter dodatni czy ujemny.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy ujemne różnice kursowe powstałe w związku ze spłatą pożyczki w walucie obcej uzyskanej w celu nabycia udziałów Spółki będą podlegać wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 13e UPDOP?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż ujemne różnice kursowe powstałe w związku ze spłatą pożyczki w walucie obcej uzyskanej w celu nabycia udziałów nie podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 13e UPDOP, ponieważ nie stanowią kosztów finansowania dłużnego w rozumieniu przepisu art. 15c ust. 12 UPDOP.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Z dniem 1 stycznia 2018 roku nowelizacji uległa ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z nowym brzmieniem przepisu art. 16 ust. 1 pkt 13e nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów finansowania dłużnego w rozumieniu art. 15c ust. 12 uzyskanego w celu nabycia udziałów (akcji) spółki – w części, w jakiej pomniejszałyby one podstawę opodatkowania, w której uwzględniane są przychody związane z kontynuacją działalności gospodarczej tej spółki, w szczególności w związku z połączeniem, wniesieniem wkładu niepieniężnego, przekształceniem formy prawnej lub utworzeniem podatkowej grupy kapitałowej;

Z kolei przepis art. 15c ust. 1 nakłada na podatników obowiązek wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów kosztów finansowania dłużnego w części, w jakiej nadwyżka kosztów finansowania dłużnego przewyższa 30 proc. kwoty odpowiadającej nadwyżce sumy przychodów ze wszystkich źródeł przychodów pomniejszonej o przychody o charakterze odsetkowym nad sumą kosztów uzyskania przychodów pomniejszonych o wartość zaliczonych w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych oraz kosztów finansowania dłużnego nieuwzględnionych w wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Nadwyżka kosztów finansowania dłużnego, o której mowa w powyższym przepisie, została zdefiniowana w art. 15c ust. 3 UPDOP jako kwota, o jaką poniesione przez podatnika koszty finansowania dłużnego, podlegające zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w roku podatkowym, przewyższają uzyskane przez podatnika w tym roku podatkowym podlegające opodatkowaniu przychody o charakterze odsetkowym.

Przez koszty finansowania dłużnego – stosownie do art. 15c ust. 12 UPDOP – rozumie się wszelkiego rodzaju koszty związane z uzyskaniem od innych podmiotów, w tym od podmiotów niepowiązanych, środków finansowych i z korzystaniem z tych środków, w szczególności:

• odsetki, w tym skapitalizowane lub ujęte w wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej,
  

• opłaty,
  

• prowizje.
  

• premie,
  

• część odsetkową raty leasingowej,
  

• kary i opłaty za opóźnienie w zapłacie zobowiązań,
  

• koszty zabezpieczenia zobowiązań, w tym koszty pochodnych instrumentów finansowych, niezależnie na rzecz kogo zostały one poniesione.
  
  
  

W przedmiotowym przypadku istotne znaczenie będzie miała identyfikacja, czy ujemne różnice kursowe powstałe w wyniku spłaty pożyczek w walucie obcej na nabycie udziałów będą podlegać wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 13e UPDOP.

Zgodnie z treścią uzasadnienia (druk sejmowy nr 1878) ustawy nowelizującej dodawany przepis art. 16 ust. 1 pkt 13e ma na celu wyłączenie możliwości rozpoznawania odsetek (kosztów finansowania dłużnego) wynikających z przeprowadzania tzw. transakcji debt push down, stosowanej przy przejęciach spółek. Schemat tej transakcji zakłada najczęściej powołanie spółki celowej, która ma stać się bezpośrednim udziałowcem spółki nabywanej. Jako że w praktyce spółka celowa nie posiada wystarczających środków na nabycie udziałów (akcji) danej spółki, konieczne jest zaciągnięcie przez nią finansowania dłużnego – zewnętrznego lub wewnątrzgrupowego. Po nabyciu udziałów spółka celowa jest łączona ze spółką, której udziały są nabywane (spółką przejmującą może być zarówno spółka celowa, jak i spółka nabywana).

Co istotne, uzasadnienie dodawanego przepisu odnosi się do możliwości rozpoznawania odsetek jako kosztów finansowania dłużnego wynikających z transakcji debt push down. Jest to o tyle racjonalne, iż biznesowym celem transakcji debt push down jest połączenie w jednym podmiocie kosztów odsetkowych i przychodów operacyjnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowej sprawie kluczowe jest rozróżnienie pomiędzy mechanizmem wprowadzonym w art. 15c ograniczeniem szeroko pojętych kosztów finansowania dłużnego poprzez wprowadzenie mechanizmu wyliczenia ich nadwyżki ponad przychody odsetkowe) a mechanizmem wprowadzonym w przepisie art. 16 ust. 1 pkt 13e, którego celem jest ograniczenie rozpoznawania jako kosztów uzyskania przychodów odsetek od określonych pożyczek traktowanych od momentu nowelizacji jako niedozwolona optymalizacja podatkowa.

W świetle powyższego, w opinii Spółki, różnice kursowe nie są samoistnym kosztem finansowania dłużnego – mogą być wprawdzie uznane za ściśle związane z kosztami finansowania dłużnego, ponieważ korygują koszty finansowania dłużnego (w zależności czy są dodatnie, czy ujemne) i uwzględniane w kalkulacji nadwyżki na gruncie wykładni celowościowej całokształtu przepisów art. 15c, lecz zdecydowanie nie na gruncie przepisów art. 16 ust. 1 pkt 13, który w pierwszej kolejności powinien być interpretowany literalnie.

Takie rozróżnienie – kosztów finansowania dłużnego i kosztów ściśle związanych z kosztem finansowania dłużnego – wprowadza chociażby Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 21 marca 2018 r. (0114-KDIP2-2.4010.312.2017.1.AM) uznając iż zaciągnięcie pożyczki lub kredytu w walucie obcej wiąże się z przejęciem ryzyka związanego ze zmianą wartości waluty w czasie. W zależności od zmiany wartości waluty kredytu i pożyczki na moment jej spłaty, ryzyko to realizuje się w postaci ujemnych lub dodatnich różnic kursowych. W obu przypadkach różnice kursowe związane są z kosztami finansowania z tą tylko różnicą, że w przypadku wzrostu kursu waluty koszt finansowania ulega zwiększeniu natomiast w przypadku spadku wartości waluty koszt ten się odpowiednio zmniejsza. W związku z tym zarówno ujemne, jak i dodatnie różnice kursowe wynikające z zaciągniętych pożyczek powinny być, zdaniem Wnioskodawcy, uwzględnione w kosztach finansowania dłużnego.

W dalszej części Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zauważa, iż mając na względzie (i) otwarty katalog kosztów finansowania dłużnego wprowadzony w art. 15c ust. 2 ustawy o pdop w brzmieniu wynikającym z art. 2 pkt 16 ustawy nowelizującej, a także (ii) definicję kosztów finansowania dłużnego zawartą w dyrektywie ATAD, zarówno ujemne jak i dodatnie różnice kursowe wynikające z zaciągniętych pożyczek i kredytów (stanowiące przychody lub koszty w rozumieniu art. 15a updop), powinny być uwzględnione w koszcie finansowania dłużnego.

Przepis art. 16 ust. 1 pkt 13e odnosi się w swojej treści do art. 15c ust 12, który definiuje koszty finansowania dłużnego. W opinii Spółki nie sposób jednak uznać różnic kursowych za element będący na równi ze środkami finansowymi zawartymi w katalogu rodzajów kosztów finansowania dłużnego z art. 15c ust. 12 UPDOP.

Dyrektywa ATAD, do której odwołuje się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w przytoczonej powyżej interpretacji może mieć pomocnicze zastosowanie wyłącznie do interpretacji przepisów związanych z funkcjonowaniem całokształtu mechanizmu ograniczenia kosztów finansowania wprowadzonego art. 15c UPDOP, a nie bezpośrednio do ograniczeń zawartych w art. 16 ust. 1 pkt 13e UPDOP. Dyrektywa ATAD (jak również inne przepisy wspólnotowe) nie dotyczy ograniczeń związanych z transakcjami typu debt push down. Jak wskazuje preambuła Dyrektywy, przepisy ogólne przeciw unikaniu opodatkowania są włączane do systemów podatkowych, aby zwalczać nadużycia podatkowe, w odniesieniu do których me zostały jeszcze przyjęte specjalnie ukierunkowane przepisy. Przepisy ogólne przeciw unikaniu opodatkowania służą zatem wypełnianiu luk, ale nie powinny mieć wpływu na możliwość stosowania szczegółowych przepisów w zakresie przeciwdziałania nadużyciom.

Spółka stoi na stanowisku, iż różnice kursowe stanowią osobną, wyodrębnioną pojęciowo kategorię środków finansowych, ponieważ ustawodawca przewidział wobec nich szczególne zasady rozliczania zawarte m.in w art. 9b. art. 12 ust. 1 pkt 1, art. 15a, art. 16 ust 1 pkt 12 i art. 16g ust. 5 UPDOP.

Z uwagi na zawarte w przepisie art. 16 ust. 1 pkt 13e UPDOP odesłanie wyłącznie do przepisu art. 15c ust. 12 UPDOP (a nie do całokształtu regulacji art. 15c UPDOP) ograniczeniami w zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów na mocy art. 16 ust. 1 pkt 13e UPDOP dotknięte mogą być wyłącznie koszty tożsame z kosztami określonymi w ust. 12 omawianego artykułu. Analizując przedmiotowy przepis (art. 15c ust. 12 UPDOP) należy zauważyć, iż nie obejmuje on bezpośrednio różnic kursowych do kosztów finansowania dłużnego, co w świetle ich odrębności na gruncie UPDOP od innych kategorii kosztów i przychodów wyrażonej w specjalnie regulujących to zagadnienie przepisach jest już pierwszym argumentem za stanowiskiem Spółki.

Jednocześnie, ustawodawca definiując koszty finansowania dłużnego podkreśla przede wszystkim ich charakter zobowiązaniowy, odwołując się do podmiotów, na rzecz których koszty te zostały poniesione. Można więc przyjąć, że przy tworzeniu otwartego katalogu kosztów finansowania dłużnego ustawodawca miał na myśli wyłącznie koszty ponoszone przez podatnika na rzecz innych podmiotów (włącznie z podmiotami niepowiązanymi). Tymczasem uwzględniając charakter różnic kursowych powstałych na gruncie spłaty zaciągniętych pożyczek w walucie obcej nie sposób wykazać ich charakteru zobowiązaniowego. Nie sposób także uznać, iż pożyczkodawcy są w jakimś stopniu beneficjentami środków pochodzących z tytułu różnic kursowych występujących po stronie Wnioskodawcy w trakcie spłaty przedmiotowych zobowiązań. Nie uzyskują oni bowiem żadnego przysporzenia z tego tytułu. Różnice kursowe nie są więc pewnego rodzaju wynagrodzeniem (w przypadku dodatnich różnic kursowych) bądź opłatą (w przypadku ujemnych różnic kursowych).

Ponadto, przyrównując różnice kursowe do innych środków finansowych zawartych w katalogu z przepisu art. 15c ust. 12 UPDOP trudno znaleźć pomiędzy mmi wspólny mianownik. W katalogu wymienione są środki takie jak:

• odsetki, które są pewnego rodzaju kosztem za korzystanie z pożyczonego kapitału;
  

• opłaty i prowizje będące jednostronnym świadczeniem pieniężnym, które jest pewnego rodzaju formą wynagrodzenia podmiotu z tytułu dokonanej czynności prawnej;
  

• premie, które są gratyfikacją finansową udzieloną innemu podmiotowi;
  

• kary i opłaty za opóźnienie w zapłacie zobowiązań, będące konsekwencją zwłoki przy wykonywaniu zobowiązań oraz
  

• koszty zabezpieczenia zobowiązań, które są kosztami związanymi z zabezpieczającymi realne odzyskanie należności.
  
  
  

W pierwszej kolejności należałoby zauważyć, iż wysokość wszystkich wyżej wymienionych środków finansowych jest każdorazowo (w sposób jednoznaczny i precyzyjny) określana w umowie. Z kolei, różnice kursowe – ze względu na ich ekonomiczny charakter – cechuje pełna nieprzewidywalność, ponieważ żadna ze stron zawieranych transakcji w walutach obcych nie może przewidzieć skali powstałych różnic oraz obliczyć ich wartości. Powyższe wynika ze zmiany kursów walut, która zależy od wielu czynników ekonomicznych, do których zalicza się min poziom stóp procentowych, inflacji, stopy bezrobocia, tempo wzrostu gospodarczego czy wydarzenia polityczno-społeczne

Następnie, ze względu na brzmienie art. 15a UPDOP, trudno byłoby uznać różnice kursowe za element kosztów finansowania dłużnego na równi z pozostałymi środkami, wymienionymi w art. 15c ust. 12 UPDOP. ponieważ według przedmiotowego przepisu różnice kursowe są pozycją, która ma wpływ na koszty, ale również na przychody podatkowe. Zatem różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody (jako dodatnie różnice kursowe) albo koszty uzyskania przychodów (jako ujemne różnice kursowe).

Z kolei katalog z art. 15c ust. 12 UPDOP zawiera środki, które z definicji są wydatkami, pozycjami wyłącznie kosztowymi. Różnice kursowe natomiast stanowią pozycję korygującą zarówno przychody jak i koszty. Przy czym warto zauważyć, iż zgodnie z przepisem art. 15c ust. 13 UPDOP, przez przychody o charakterze odsetkowym rozumie się przychody z tytułu odsetek, w tym odsetek skapitalizowanych, oraz inne przychody równoważne ekonomicznie odsetkom odpowiadające kosztom finansowania dłużnego. Ponieważ jednak dodatnie różnice kursowe od kredytów (pożyczek) nie mogą być utożsamiane jako równoważne ekonomicznie z odsetkami, różnice kursowe (dodatnie i ujemne) mogą co najwyżej korygować koszty finansowania dłużnego (wpływać na wyliczenie nadwyżki na gruncie przepisów art. 15c. Nie mogą jednak stanowić samoistnej kategorii kosztów finansowania dłużnego, gdyż powinny wtedy – odpowiednio – stanowić samoistną kategorię przychodów wskazanych w art. 15c ust. 13 UPDOP podczas gdy pod względem ekonomicznym odsetki oznaczają koszt naliczony (płacony) za używanie pożyczonego kapitału i – w przeciwieństwie do różnic kursowych – stanowią przysporzenie po stronie właściciela kapitału.

Nie można zatem utożsamiać różnic kursowych od kredytów (pożyczek) w walucie obcej powstających po stronie Spółki z odsetkami, które stanowią przysporzenie Spółki, ponieważ są one powiązane z zaciągniętym przez Spółkę zobowiązaniem a nie z wierzytelnością Spółki. Nie stanowią one przysporzenia wierzyciela a jedynie korygują wartość zobowiązania w walucie polskiej po stronie Spółki.

Podsumowując, o ile dla celów zastosowania mechanizmu wprowadzonego w art. 15c, w świetle dyrektywy ATAD, uzasadnione jest potraktowanie różnic kursowych (dodatnich i ujemnych) jako pozycji ściśle związanych z kosztem finansowania dłużnego i korygujących ten koszt, nie jest możliwe przeprowadzenie takiej interpretacji na gruncie art. 16 ust. 1 pkt 13e wyłącznie w odniesieniu do ujemnych różnic kursowych. W opisywanym zdarzeniu przyszłym, w momencie spłaty kapitału, nie pojawi się jakikolwiek inny koszt, który różnice kursowe mogłyby korygować. Jeśli wystąpią dodatnie różnice kursowe będą one niewątpliwie stanowiły przychody podatkowe, a jeśli wystąpią ujemne różnice kursowe powinny one stanowić koszt uzyskania przychodów.

Warto także jeszcze raz podkreślić, iż różnice kursowe uzależnione są wyłącznie od kursów walut co oznacza, że mają charakter losowy, niezależny od stron transakcji. Tym samym, nie mogą być racjonalnie traktowane przez ustawodawcę jako element jakiegokolwiek planowania podatkowego nakierowanego na pomniejszenie podstawy opodatkowania, a zatem również celowościowo nie ma podstaw aby uznać, iż objęte są ograniczeniami z art. 16 ust. 1 pkt 13e UPDOP, którego cel został jasno określony przez ustawodawcę w uzasadnieniu ustawy nowelizującej.

Ze względu na przedstawioną argumentację, zdaniem Spółki, ujemne różnice kursowe powstałe przy spłacie pożyczek w walucie obcej (objętych regulacją art. 16 ust. 1 pkt 13e UPDOP) nie podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów, ponieważ nie stanowią one kosztów finansowania dłużnego w rozumieniu przepisu art. 15c ust. 12 UPDOP.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1036 ze zm., dalej: „ustawa o PDOP”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu ze źródła przychodu lub realną szansą powstania przychodu podatkowego, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła jego uzyskiwania.

Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, musi spełnić następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
  

• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
  

• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
  

• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
  

• został właściwie udokumentowany,
  

• nie może znajdować się w grupie wydatków, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
  
  
  

Koszty ponoszone przez podatnika należy ocenić pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów, zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu. Kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu osiągnięcia przychodów, nawet wówczas, gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast, za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób, gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Ja wynika z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego Wnioskodawca zaciągnął pożyczkę w walucie obcej przeznaczoną na nabycie udziałów spółki, którą następnie przejął poprzez połączenie. Na potrzeby niniejszego wniosku, Wnioskodawca zakłada, iż pożyczka objęta jest w całości uregulowaniem art. 16 ust. 1 pkt 13e ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych. Spółka ma zamiar spłacać pożyczkę w części kapitałowej. W związku z tym, na dzień zapłaty powstaną najprawdopodobniej różnice kursowe – na dzień dzisiejszy nie da się ocenić, czy będą one miały charakter dodatni czy ujemny.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów ujemnych różnić kursowych powstałych w związku ze spłatą pożyczki w walucie obcej uzyskanej w celu nabycia udziałów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 13e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 13e ustawy o podatku dochodowym od osób pranych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów finansowania dłużnego w rozumieniu art. 15c ust. 12 uzyskanego w celu nabycia udziałów (akcji) spółki – w części, w jakiej pomniejszałyby one podstawę opodatkowania, w której uwzględniane są przychody związane z kontynuacją działalności gospodarczej tej spółki, w szczególności w związku z połączeniem, wniesieniem wkładu niepieniężnego, przekształceniem formy prawnej lub utworzeniem podatkowej grupy kapitałowej.

Jak wynika z uzasadnienia do zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (Druk nr 1878) przepis art. 16 ust. 1 pkt 13e ma na celu wyłączeniu możliwości rozpoznawania odsetek (kosztów finansowania dłużnego) wynikających z przeprowadzaniem tzw. transakcji dept push down, stosowanej przy przejęciach spółek. Schemat tej transakcji zakłada najczęściej powołanie spółki celowej, która ma stać się bezpośrednim udziałowcem spółki nabywanej. Jako że w praktyce spółka celowa nie posiada wystarczających środków na nabycie udziałów (akcji) danej spółki, konieczne jest zaciągnięcie przez nią finansowania dłużnego – zewnętrznego lub wewnątrzgrupowego. Po nabyciu udziałów spółka celowa jest łączona ze spółką, której udziały są nabywane (spółką przejmującą może być zarówno spółka celowa, jak spółka nabywana).

Transakcja ta rodzi istotne konsekwencje podatkowe polegające na odliczaniu odsetek od kredytu (pożyczki) zaciągniętego na sfinansowanie zakupu akcji (udziałów) przejętej spółki, które po połączeniu spółek stają się odsetkami od kredytu (pożyczki) na kupno „samej siebie”. Skutkuje to tym, iż po połączeniu potencjalny dochód z działalności operacyjnej spółki nabywanej jest pomniejszany o koszt (odsetki) związany z finansowaniem nabycia jej udziałów lub akcji.

Na potrzeby niniejszego wniosku, Wnioskodawca zakłada, że pożyczka zaciągnięta w walucie obcej przeznaczona na nabycie udziałów spółki objęta jest w całości uregulowaniem art. 16 ust. 1 pkt 13e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W ocenie Wnioskodawcy ujemne różnice kursowe powstałe w związku ze spłatą tej pożyczki nie podlegają wyłączeniu na podstawie powołanego przepisu art. 16 ust. 1 pkt 13e, ponieważ nie stanowią kosztów finansowania dłużnego w rozumieniu art. 15c ust. 12.

Ustawą z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej: nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), ustawodawca wprowadził od 1 stycznia 2018 r. nowe regulacje w zakresie, tzw. niedostatecznej kapitalizacji. Nowe przepisy zostały zawarte w art. 15c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 15c ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatnicy są obowiązani wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów koszty finansowania dłużnego w części, w jakiej nadwyżka kosztów finansowania dłużnego przewyższa 30% kwoty odpowiadającej nadwyżce sumy przychodów ze wszystkich źródeł przychodów pomniejszonej o przychody o charakterze odsetkowym nad sumą kosztów uzyskania przychodów pomniejszonych o wartość zaliczonych w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16a-16m ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, oraz kosztów finansowania dłużnego nieuwzględnionych w wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Przez nadwyżkę kosztów finansowania dłużnego rozumie się kwotę, o jaką poniesione przez podatnika koszty finansowania dłużnego, podlegające zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w roku podatkowym, przewyższają uzyskane przez podatnika w tym roku podatkowym podlegające opodatkowaniu przychody o charakterze odsetkowym (art. 15c ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Zgodnie z art. 15c ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przez koszty finansowania dłużnego rozumie się wszelkiego rodzaju koszty związane z uzyskaniem od innych podmiotów, w tym od podmiotów niepowiązanych, środków finansowych i z korzystaniem z tych środków, w szczególności odsetki, w tym skapitalizowane lub ujęte w wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, opłaty i prowizje, premie, część odsetkową raty leasingowej, kary i opłaty za opóźnienie w zapłacie zobowiązań oraz koszty zabezpieczenia zobowiązań, w tym koszty pochodnych instrumentów finansowych, niezależnie na rzecz kogo zostały one poniesione. Na podstawie natomiast art. 15c ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przez przychody o charakterze odsetkowym rozumie się przychody z tytułu odsetek, w tym odsetek skapitalizowanych, oraz inne przychody równoważne ekonomicznie odsetkom odpowiadające kosztom finansowania dłużnego.

Nowelizacja przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w tym art. 15c, jest wynikiem implementacji Dyrektywy Rady (UE) 2016/1164 z 12 lipca 2016 r. ustanawiającej przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego (dalej jako: „Dyrektywa”). Zgodnie z uzasadnieniem do zmian w ustawie (Druk nr 1878, str. 10) przepisy wdrażanej dyrektywy Rady (UE) 2016/1164 mają charakter regulacji de minimis. Wyznaczają one zatem jedynie ogólny, minimalny poziom ochrony przed agresywnym planowaniem podatkowym na rynku wewnętrznym. W świetle art. 2 ust. 1 dyrektywy, który zawiera definicję kosztów finansowania zewnętrznego (w updop zdefiniowane jako koszty finansowania dłużnego) koszty te oznaczają „wydatki z tytułu odsetek od wszystkich form zadłużenia, inne koszty ekonomicznie równoważne odsetkom i wydatki poniesione w związku z pozyskiwaniem finansowania, zgodnie z definicją w prawie krajowym, w tym – choć nie tylko – płatności w ramach pożyczek partycypacyjnych, odsetki kalkulacyjne z tytułu takich instrumentów jak obligacje zamienne i obligacje zerokuponowe, kwoty w ramach alternatywnych uzgodnień dotyczących finansowania, takich jak finansowanie typu islamskiego, element odsetkowy finansowania w przypadku płatności z tytułu leasingu finansowego, odsetki skapitalizowane ujęte w wartości bilansowej danego składnika aktywów lub amortyzacja skapitalizowanych odsetek, kwoty określane przez odniesienie do zwrotu z finansowania w ramach zasad dotyczących ustalania cen transferowych, w stosownych przypadkach, kwoty odsetek nominalnych w ramach instrumentów pochodnych lub uzgodnień dotyczących zabezpieczenia związanych z finansowaniem zewnętrznym, z którego korzysta dany podmiot, określone zyski i straty z tytułu różnic kursowych wynikające z zaciągniętych pożyczek i instrumentów związanych z pozyskiwaniem finansowania, opłaty gwarancyjne związane z uzgodnieniami dotyczącymi finansowania, opłaty związane z uzgodnieniami i podobne koszty związane z zaciąganiem pożyczek”.

Zakres definicji kosztów finansowania zewnętrznego jest szeroki. Jest on w szczególności szerszy od dotychczasowego zakresu przedmiotowego analogicznych przepisów krajowych obowiązujących do 31 grudnia 2017 r., określonego w art. 16 ust. 7b (definicja pożyczki) i art. 15c ust. 8 (definicja odsetek) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Podstawą dla regulacji przewidzianych w Dyrektywie były m.in. wnioski płynące z działań opracowanych w ramach inicjatywy Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) dotyczącej przeciwdziałania erozji bazy podatkowej i przenoszeniu zysków. Jedno z działań OECD (Action 4) odnosi się wprost do Ograniczenia erozji bazy opodatkowania poprzez odliczenia odsetek oraz innych wydatków finansowych.

Przepis art. 15c ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w sposób rozbudowany i szczegółowy wskazuje przykłady wydatków stanowiących koszty finansowania dłużnego, nie zawiera jednak odniesienia do różnic kursowych. Użycie przez ustawodawcę sformułowania „wszelkiego rodzaju koszty (...) w tym” uprawnia twierdzenie, iż jest to definicja otwarta, zawierająca jedynie przykładowe wyliczenie wydatków stanowiących koszty finansowania dłużnego.

Zaciągnięcie pożyczki lub kredytu w walucie obcej wiąże się z przejęciem ryzyka związanego ze zmianą wartości waluty w czasie. W zależności od zmiany wartości waluty kredytu i pożyczki na moment jej spłaty, ryzyko to realizuje się w postaci ujemnych lub dodatnich różnic kursowych. W obu przypadkach różnice kursowe związane są z kosztami finansowania, z tą tylko różnicą, że w przypadku wzrostu kursu waluty koszt finansowania ulega zwiększeniu, natomiast w przypadku spadku wartości waluty, koszt ten się odpowiednio zmniejsza.

W związku z tym, zarówno ujemne jak i dodatnie różnice kursowe wynikające z zaciągniętych pożyczek powinny być uwzględniane w kosztach finansowania dłużnego.

Na powyższe wskazuje jednoznaczna również treść przepisu art. 2 pkt 1 powołanej powyżej dyrektywy ATAD, której implementację realizuje art. 15c ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z zawartą w powołanym przepisie definicją kosztów finansowania zewnętrznego są m.in. określone zyski i straty z tytułu różnic kursowych wynikające z zaciągniętych pożyczek i instrumentów związanych z pozyskiwaniem finansowania.

Ponadto warto zwrócić uwagę na fakt, że w trakcie prac nad nowelizacją ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Ministerstwo Finansów odniosło się do zagadnienia rozliczania różnic kursowych. Podczas prowadzonych konsultacji społecznych, w odpowiedzi na zgłoszoną propozycję dotyczącą wykluczenia różnic kursowych z zakresu kalkulacji kosztów finansowania dłużnego, Ministerstwo Finansów zamieściło komentarz: „Uwaga nieuwzględniona” (poz. 185 w dokumencie podsumowującym konsultacje publiczne). Tym stwierdzeniem Ministerstwo Finansów pośrednio potwierdziło, iż różnice kursowe wykazywane w zakresie kosztów finansowania dłużnego powinny być uwzględniane przy kalkulacji tych kosztów.

Stosownie natomiast do art. 16 ust. 1 pkt 13e nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów finansowania dłużnego w rozumieniu art. 15c ust. 12 uzyskanego w celu nabycia udziałów (akcji) spółki – w części, w jakiej pomniejszałyby one podstawę opodatkowania, w której uwzględniane są przychody związane z kontynuacją działalności tej spółki, w szczególności w związku z połączeniem, wniesieniem wkładu niepieniężnego, przekształceniem formy prawnej lub utworzeniem podatkowej grupy kapitałowej.

Powyżej wykazano, że różnice kursowe wynikające z zaciągniętych pożyczek powinny być uwzględniane w kosztach finansowania dłużnego, o których mowa w art. 15c ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W konsekwencji, ujemne różnice kursowe powstałe przy spłacie pożyczek w walucie obcej jako element kosztów finansowania dłużnego w rozumieniu art. 15c ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 13e.

Wbrew twierdzeniom Wnioskodawcy nie ma podstaw, aby te same różnice kursowe dla potrzeb mechanizmu wprowadzonego art. 15c ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych stanowiły element kosztów finansowania dłużnego w rozumieniu art. 15c ust. 12, a dla potrzeb art. 16 ust. 1 pkt 13e nie miały wpływu na te koszty finansowania dłużnego w świetle art. 15c ust. 12.

W związku powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
   
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.