2018.10.18 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL1-2.4012.557.2018.1.NF
z 18 października 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 sierpnia 2018 r. (data wpływu 17 sierpnia 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia czy obciążenie Spółki przez Inwestora poniesionymi przez niego kosztami usunięcia awarii filtra stanowi wynagrodzenie z tytułu świadczenia na rzecz Spółki usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, a w konsekwencji czy Inwestor zobowiązany był do wystawienia faktury VAT dokumentującej ww. czynność oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z otrzymanej faktury – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 sierpnia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia czy obciążenie Spółki przez Inwestora poniesionymi przez niego kosztami usunięcia awarii filtra stanowi wynagrodzenie z tytułu świadczenia na rzecz Spółki usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, a w konsekwencji czy Inwestor zobowiązany był do wystawienia faktury VAT dokumentującej ww. czynność oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z otrzymanej faktury.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

S.A. (zwana dalej także: Wnioskodawcą, Spółką) jest przedsiębiorstwem zajmującym się produkcją maszyn i urządzeń dla sektora górniczego oraz świadczącym usługi dla górnictwa i hutnictwa – działalność opodatkowana podatkiem VAT. Spółka wytwarza również sprzęt stosowany w systemach przeładunkowych, zespołach transportowych, skalnictwie, kopalniach odkrywkowych. Spółka jest także znaczącym producentem przenośników, odlewów staliwnych i żeliwnych oraz producentem obudów kotwowych. Spółka oferuje również możliwość zaprojektowania i wytworzenia maszyn i urządzeń w ilościach jednostkowych, dostosowanych do indywidualnego zapotrzebowania klienta.

Jednym z nowych kierunków działalności Spółki jest świadczenie usług remontowych, inwestycyjnych (w tym modernizacyjnych) i utrzymania ruchu. W ramach posiadanych kompetencji i zasobów Spółka oferuje realizację inwestycji – w branżach konstrukcyjnej, mechanicznej, elektrycznej, budowlanej, realizacje remontów i napraw, utrzymanie ruchu, serwisów naprawczych, realizację usług doraźnych, usługi ustawiania, diagnostyki, serwisu i montażu urządzeń. Wnioskodawca jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Spółka dokonuje na rzecz podmiotów zewnętrznych, w szczególności podmiotów należących do Grupy Kapitałowej S.A., zarówno dostaw towarów, jak i świadczenia usług, opodatkowanych podatkiem VAT. Przedmiotem świadczonych usług są w szczególności usługi serwisowe, remontowe, inwestycyjne, utrzymania ruchu, budowlane, budowlano-montażowe, montażowe. W ramach prowadzonej działalności, Wnioskodawca, celem realizacji świadczenia ww. usług, zawiera umowy z podwykonawcami, na podstawie których podwykonawcy zobowiązują się do świadczenia usług lub dokonania dostaw towarów na rzecz Spółki.

W dniu 11 marca 2014 r., Spółka jako Wykonawca zawarła kontrakt na roboty budowlane (dalej: Kontrakt) ze spółką A S.A. (dalej: Inwestor), którego zakresem objęto prace, dostawy i usługi niezbędne do wykonania zespołu obiektów, określonych w załączniku nr 1a do Kontraktu. Zgodnie z art. 18.1 Kontraktu, Spółka udziela gwarancji na wykonywane prace, na mocy której zapewnia, że przedmiot umowy będzie wolny od wad, w tym prawnych i fizycznych, a także zobowiązuje się usuwać wady, jakie mogą się ujawnić w związku z realizacją Kontraktu. Zgodnie z art. 18.12. Kontraktu, okres gwarancji liczony jest od dnia, w którym nastąpi odbiór końcowy powierzonego zakresu prac. Zasadniczo obowiązki związane z usunięciem wad ciążą na Spółce na jej koszt. Zgodnie bowiem z art. 18.3 Kontraktu, w przypadku gdy realizowany przedmiot umowy (zakres powierzonych prac) nie będzie spełniał gwarantowanych kryteriów poprawności wykonania określonych w projekcie wykonawczym, Wykonawca będzie prowadził naprawę lub wymianę i prawidłowe wykonanie wszelkich wadliwych prac na własny koszt, w tym poniesie koszty/opłaty podane powyżej do chwili, gdy spełnione zostaną podane kryteria poprawności wykonania. Kontrakt przewiduje terminy usunięcia określonego rodzaju wad, a także okresy gwarancyjne na poszczególne rodzaje prac. Zgodnie z art. 18.7 Kontraktu, jeżeli do wykonania zobowiązań wynikających z gwarancji jakości Spółka posłuży się materiałami lub urządzeniami inwestora za zgodą Inwestora, Spółka wg wyboru Inwestora, w określonym w Kontrakcie terminie zwróci Inwestorowi odpowiednią ilość takich samych materiałów lub urządzeń lub zapłaci Inwestorowi wynagrodzenie z tego tytułu, odpowiadające rynkowej wartości wykorzystanych materiałów i urządzeń.

Zgodnie z Kontraktem, Inwestor będzie niezwłocznie powiadamiał Spółkę o dostrzeżonych wadach, a Spółka podejmie niezwłocznie wszelkie gospodarczo uzasadnione działania mające na celu ograniczenie rozmiaru szkody wywołanej wadą. Zgodnie z pkt 18.17 Kontraktu, jeżeli Spółka nie rozpocznie prac niezbędnych do naprawienia wady lub szkody spowodowanej przez taką wadę, w określonym w Kontrakcie terminie, a powody opóźnienia są zawinione przez Spółkę, Inwestor może, po uprzednim dodatkowym pisemnym wezwaniu do należytego wykonania czynności gwarancyjnych, powierzyć usunięcie danej wady osobie trzeciej, na koszt i ryzyko Spółki (bez utraty prawa do gwarancji) lub dochodzić obniżenia wynagrodzenia odpowiadającemu wynikającemu z wady zmniejszeniu wartości lub użyteczności obiektów będących przedmiotem realizacji. Niezależnie od powyższych postanowień dotyczących zobowiązań gwarancyjnych, Kontrakt zawiera w pkt 19 odrębne postanowienia dotyczące odpowiedzialności odszkodowawczej i obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej drugiej stronie w związku z wykonywaniem Kontraktu przez daną stronę Kontraktu.

Ponadto, w pkt 20 Kontraktu zawarto postanowienia dotyczące kar umownych za określone przypadki naruszenia obowiązków Spółki jako Wykonawcy, w tym za zwłokę w wykonaniu określonych zakresów prac.

W trakcie realizacji Kontraktu, miała miejsce awaria dostarczonego przez Spółkę w ramach Kontraktu filtra odpowietrzania zbiornika pyłów zwrotnych, spowodowana m.in. niewłaściwym doborem worków filtracyjnych przez podwykonawcę Spółki. Spółka uznała roszczenie Inwestora w powyższym zakresie związane z odpowiedzialnością gwarancyjną, a wada została usunięta poprzez wymianę towaru na towar wolny od wad – tj. dostarczenie i zamontowanie przez podwykonawcę Spółki nowych worków filtracyjnych spełniających szczegółowe parametry techniczne zgodnie z wymogami Kontraktu.

Wadliwe worki filtracyjne, o których wyżej mowa, stanowiły część składową pieca zawiesinowego – ciągu technologicznego u Inwestora. Nieprawidłowe działanie ww. worków filtracyjnych i konieczność ich wymiany skutkowały jednak koniecznością poniesienia przez Inwestora dodatkowych kosztów z racji postoju produkcji ciągu technologicznego podczas usuwania ww. awarii. Koszty dodatkowe, o których wyżej mowa, związane były z potrzebą zapewnienia przez Inwestora w trakcie postoju i usuwania awarii – usługi własnej automatyki (praca sterownika pieca zawiesinowego polegająca na kontroli procesu sterowania i podawania automatycznego odpowiednich ilości mediów) oraz kosztów mediów z tym związanych, tj. kosztów zużycia oleju opałowego i kosztów gazu ziemnego w okresie naprawy.

Mając na uwadze fakt, że konieczność poniesienia ww. kosztów dodatkowych (koszty mediów oraz koszty własne pracy sterownika) przez Inwestora nastąpiła wskutek nienależytego wykonywania umowy przez Spółkę w związku z wystąpieniem wad dostarczonych towarów (worków filtracyjnych) w okresie gwarancji, Inwestor obciążył Spółkę ww. kosztami dodatkowymi poprzez wystawienie na Spółkę faktury VAT z dnia 15 marca 2017 r., na kwotę netto 307.252,83 zł, podatek należny VAT w wysokości 70.668,15 zł, kwota brutto 377.920,98 zł, tytułem „usługi usuwania doraźnych awarii (…)”, opisanej jako faktura za nienależyte wykonanie umowy, ze wskazaniem, iż dotyczy usługi usunięcia awarii filtra odpowietrzania zbiornika pyłów zwrotnych (usunięcie rozszczelnienia worków filtracyjnych).

Zgodnie z informacją uzyskaną od Inwestora, kwota netto ww. obciążenia została skalkulowana na podstawie poniesionych kosztów zużycia mediów podczas przestoju spowodowanego usuwaniem awarii, Inwestor potraktował przedmiotowe obciążenie jako wynagrodzenie za wykonaną na rzecz Spółki usługę usuwania doraźnych awarii, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, udokumentowaną wspomnianą wyżej fakturą VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy w okolicznościach wskazanych w zaistniałym stanie faktycznym, obciążenie Spółki przez Inwestora poniesionymi przez niego kosztami usunięcia awarii filtra odpowietrzania zbiornika pyłów zwrotnych spowodowanej wadliwym działaniem dostarczonych przez Spółkę worków filtracyjnych – stanowi wynagrodzenie z tytułu świadczenia na rzecz Spółki usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a w konsekwencji czy Inwestor prawidłowo udokumentował ww. czynność poprzez wystawienie na rzecz Spółki faktury VAT z dnia 15 marca 2017 r.?
Czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego ze wskazanej w stanie faktycznym faktury VAT z dnia 15 marca 2017 r. wystawionej na Spółkę przez Inwestora z tytułu wskazanej w Pytaniu nr 1 usługi usunięcia awarii filtra odpowietrzania zbiornika pyłów zwrotnych?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad 1

W okolicznościach wskazanych w stanie faktycznym, obciążenie Spółki przez Inwestora poniesionymi przez niego kosztami usunięcia awarii filtra odpowietrzania zbiornika pyłów zwrotnych spowodowanej wadliwym działaniem dostarczonych przez Spółkę worków filtracyjnych – należy potraktować jako wynagrodzenie z tytułu świadczenia na rzecz Spółki usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, wobec czego należy uznać, że Inwestor prawidłowo udokumentował ww. czynność poprzez wystawienie na rzecz Spółki faktury VAT z dnia 15 marca 2017 r.

Ad 2

Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego ze wskazanej w stanie faktycznym faktury VAT z dnia 15 marca 2017 r. wystawionej na Spółkę przez Inwestora z tytułu wskazanej w Pytaniu nr 1 usługi usunięcia awarii filtra odpowietrzania zbiornika pyłów zwrotnych.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Ad 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Mając na uwadze powyższe regulacje, nie ulega wątpliwości, że wskazane obciążenie Spółki przez Inwestora poniesionymi przez niego kosztami usunięcia awarii filtra odpowietrzania zbiornika pyłów zwrotnych spowodowanej wadliwym działaniem dostarczonych przez Spółkę worków filtracyjnych, nie może stanowić dostawy towarów, gdyż w wyniku wykonania tej czynności nie dochodzi do przeniesienia na Spółkę prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.

W ocenie Wnioskodawcy, istnieją jednak podstawy do uznania analizowanej czynności obciążenia Spółki kosztami usunięcia awarii za świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT.

Mając na uwadze poglądy prezentowane w orzecznictwie sądów administracyjnych, a także w interpretacjach organów podatkowych, należy przyjąć, że ustalenie, czy w danym przypadku miało miejsce świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT, wymaga łącznego spełnienia następujących warunków:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;
świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy zauważyć, że każde świadczenie na rzecz osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, uznawane jest na gruncie ustawy o VAT za usługę. Istotą stosunku świadczenia jest każde zachowanie się na rzecz innej osoby (podmiotu). Świadczenie jest więc dwustronnym stosunkiem prawnym, w którym musi wystąpić konsument świadczenia (nabywca usługi) oraz podmiot świadczący usługę. Usługa ta z kolei, w przypadku gdy jest odpłatna, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Istotą usługi jest więc transakcja ekwiwalentna, a więc świadczenie w zamian za określone wynagrodzenie. Przy czym wynagrodzenie to musi wiązać się z konkretnym świadczeniem, tj. zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Zgodnie z opisem stanu faktycznego, przedmiotowe obciążenie Spółki przez Inwestora kosztami usunięcia awarii, związane było z koniecznością poniesienia przez Inwestora dodatkowych kosztów z racji postoju produkcji ciągu technologicznego podczas usuwania awarii, spowodowanej m.in. niewłaściwym doborem worków filtracyjnych przez podwykonawcę Spółki, a Spółka uznała roszczenie Inwestora w zakresie wymiany worków filtracyjnych związane z odpowiedzialnością gwarancyjną.

Należy zauważyć, że stosownie do art. 556 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej Kc), sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia). Zgodnie z art. 577 § 2 Kc, obowiązki gwaranta mogą w szczególności polegać na zwrocie zapłaconej ceny, wymianie rzeczy bądź jej naprawie oraz zapewnieniu innych usług. Zgodnie natomiast z art. 577 § 3 Kc, jeżeli została udzielona gwarancja co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że gwarant jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, o ile wady te ujawnią się w ciągu terminu określonego w oświadczeniu gwarancyjnym.

Jak wynika z ww. regulacji Kc, obowiązek wykonywania napraw na rzecz klienta z tytułu rękojmi lub gwarancji wynika wprost z przepisów Kc. Wobec tego czynności wykonywane przez dostawcę w ramach gwarancji na rzecz kupującego są usługami realizowanymi bez wynagrodzenia, a jako takie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem są nierozerwalnie związane z transakcją sprzedaży i jako forma zabezpieczenia interesów nabywcy stanowią element stosunku prawnego, jaki łączy sprzedawcę i kupującego.

Należy jednak zauważyć, że w przedstawionym stanie faktycznym, mamy do czynienia z inną sytuacją. Wprawdzie Spółka, korzystając z usług własnego podwykonawcy, dokonała wymiany towaru wadliwego (tj. worków filtracyjnych) na towar nowy wolny od wad, niemniej jednak powyższe działanie nie wyczerpało zakresu czynności, jakie były niezbędne do podjęcia w związku z koniecznością usunięcia awarii spowodowanej wadliwym działaniem ww. towaru. Jak wskazywano w opisie stanu faktycznego, awaria dostarczonych worków filtracyjnych i związana z tym potrzeba przeprowadzenia napraw skutkowała ponadto koniecznością zatrzymania produkcji ciągu technologicznego – pieca zawiesinowego, którego częścią składową był wadliwy towar, a w konsekwencji poniesieniem przez Inwestora kosztów usuwania awarii, tj. usługi własnej automatyki (praca sterownika pieca polegająca na kontroli procesu sterowania na czas przestoju i podawania odpowiednich ilości mediów) i kosztów zużycia mediów.

Mając więc na uwadze powyższe okoliczności, należy w ocenie Wnioskodawcy stwierdzić, że konieczność podjęcia przez Inwestora we własnym zakresie określonych działań i związanych z tym kosztów usunięcia awarii, a następnie, w wyniku wzajemnych uzgodnień, obciążenie tymi kosztami Spółki (skalkulowanymi w wysokości poniesionych kosztów zużycia mediów, tj. oleju opałowego i gazu ziemnego podczas przestoju spowodowanego usuwaniem awarii) – należy potraktować jako zaistnienie nowego stosunku cywilnoprawnego pomiędzy Spółką a Inwestorem, który nosi znamiona świadczenia usługi w rozumieniu ustawy o VAT.

W konsekwencji, nie jest w ocenie Wnioskodawcy zasadne stanowisko, że wspomniane obciążenie miałoby mieć charakter sankcyjny, stanowiący konsekwencję powstania szkody po stronie Inwestora. Wnioskodawca zaakceptował bowiem konieczność wykonania przez Inwestora dodatkowej pracy, związanej z przestojem podczas usuwania awarii, a w konsekwencji konieczność poniesienia obciążenia z tego tytułu. W ocenie Spółki zaistniała więc sytuacja, w której doszło do wzajemności świadczeń, bowiem Wnioskodawca zobowiązany do uregulowania ww. obciążenia na rzecz Inwestora uzyskuje świadczenie wzajemne, skoro wg oceny Wnioskodawcy może on w ten sposób zapobiec ryzyku związanemu z ewentualnym dochodzeniem przez Inwestora roszczeń odszkodowawczych. Wobec powyższego należy stwierdzić, że obciążenie Spółki przez Inwestora opisanymi w stanie faktycznym kosztami usunięcia awarii należy potraktować jako wynagrodzenie za świadczoną przez Inwestora na rzecz Spółki usługę, podlegającą opodatkowaniu VAT, w konsekwencji czego – zdaniem Wnioskodawcy – Inwestor prawidłowo udokumentował ww. czynność poprzez wystawienie na rzecz Spółki faktury VAT z dnia 15 marca 2017 r., z doliczonym należnym podatkiem VAT.

Należy ponadto nadmienić, że Inwestor prezentuje w przedmiotowej sprawie stanowisko, zgodnie z którym, ww. obciążenie stanowi wynagrodzenie z tytułu odpłatnie świadczonej usługi, w konsekwencji czego udokumentował ww. czynność poprzez wystawienie faktury z dnia 15 marca 2017 r. z należnym podatkiem VAT. Swoje stanowisko Inwestor opiera na uzyskanych we własnym zakresie interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 7 kwietnia 2015 r. oraz z dnia 22 listopada 2016 r., w świetle których usunięcie przez Inwestora wad w zakupionych towarach i usługach ujawnionych w okresie gwarancji, którego koszty są zwracane Inwestorowi przez dostawców, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W pierwszej z ww. interpretacji, Organ uznał m.in. że „(...) usunięcie przez Wnioskodawcę usterek towarów i usług ujawnionych w okresie gwarancji, do czego zobowiązany był de facto Dostawca, w zamian za zwrot kosztów usunięcia wad – stanowi odpłatną usługę i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Powyższe wynika z faktu, że przerzucenie kosztów na inny podmiot, nie może być potraktowane w żaden inny sposób niż jako świadczenie usługi w tym samym zakresie. Podsumowując, w okolicznościach wskazanych w niniejszym wniosku, usunięcie przez Spółkę wad w zakupionych towarach i usługach (ujawnionych w okresie gwarancji), którego koszty są zwracane Spółce przez Dostawcę, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (...)”.

Podobne stanowisko zaprezentował Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z dnia 8 czerwca 2016 r., nr 1061-IPTPP1.4512.169.2016.2.MW, a także Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 14 kwietnia 2015 r., nr IBPP2/4512-75/15/IK.

W ostatniej z powyższych interpretacji czytamy m.in. że „(...) gdy dostawca/usługodawca zareaguje na zgłoszenie reklamacyjne/gwarancyjne, nie kwestionując swojej odpowiedzialności za wadę, ale ustalając z Wnioskodawcą, że na jego koszt, wadę tę usunie Wnioskodawca, ze strony Wnioskodawcy dojdzie do świadczenia usług na rzecz dostawcy/usługodawcy. W tej sytuacji nie można mówić o rekompensacie (odszkodowaniu). Dostawca/usługodawca jako zleceniodawca, stanie się odbiorcą świadczenia polegającego na usunięciu na jego koszt wady przez Wnioskodawcę lub innego podwykonawcę. Wykonanie świadczenia nastąpi na podstawie umowy cywilnoprawnej, zatem otrzymane przez Wnioskodawcę kwoty uznać należy za wynagrodzenie z tego tytułu. W świetle art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, będzie to czynność podlegająca opodatkowaniu tym podatkiem, którą należy udokumentować fakturą (...)”.

Ad 2

Konsekwencją stanowiska zaprezentowanego w odpowiedzi na pytanie nr 1, zgodnie z którym, opisane obciążenie Spółki przez Inwestora poniesionymi przez niego kosztami usunięcia awarii filtra odpowietrzania zbiornika pyłów zwrotnych spowodowanej wadliwym działaniem dostarczonych przez Spółkę worków filtracyjnych należy potraktować jako wynagrodzenie z tytułu świadczenia na rzecz Spółki usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegającej udokumentowaniu fakturą VAT – jest uznanie, że Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT wynikającego z faktury z dnia 15 marca 2017 r. wystawionej przez Inwestora, dokumentującej ww. obciążenie.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Mając na uwadze fakt, że obciążenie Spółki przez Inwestora kosztami usunięcia awarii, powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Inwestor udokumentował ww. obciążenie fakturą VAT, a dodatkowo okoliczność, że takie obciążenie następuje w związku z wykonywaniem przez Spółkę czynności podlegających opodatkowaniu, tym samym należy uznać, iż Spółka będzie uprawniona dokonać obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikającego z ww. faktury wystawionej przez Inwestora z powyższego tytułu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;
świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

Aby świadczenie usługi podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, musi mieć miejsce również odpłatność, tj. gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usługi a otrzymanym wynagrodzeniem będącym świadczeniem wzajemnym, zaś usługodawcę musi łączyć z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek świadczenia usługi oraz wysokość wynagrodzenia (świadczenia wzajemnego) za dokonanie tych czynności. Bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść na rzecz świadczącego usługę i jeżeli świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.

Kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, przykładowo w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się zatem, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest dostawa towarów lub usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz dostawcy towarów lub świadczącego usługę.

Jak wynika z okoliczności sprawy, Wnioskodawca zawarł kontrakt na roboty budowlane z Inwestorem, którego zakresem objęto prace, dostawy i usługi niezbędne do wykonania zespołu obiektów, określonych w załączniku nr 1a do Kontraktu.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy, Wnioskodawca powziął wątpliwości czy obciążenie Spółki przez Inwestora poniesionymi przez niego kosztami usunięcia awarii filtra stanowi wynagrodzenie z tytułu świadczenia na rzecz Spółki usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, a w konsekwencji czy Inwestor zobowiązany był do wystawienia faktury VAT dokumentującej ww. czynność.

W odpowiedzi na wątpliwości Wnioskodawcy należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy pomiędzy nim a Inwestorem, w zaistniałej sytuacji, doszło do świadczenia usług.

W odniesieniu do powyższego – raz jeszcze należy podkreślić – że czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca realizował kontrakt polegający na wykonaniu robót budowalnych w zakresie zespołu obiektów. W związku z wykonaniem ww. kontraktu miała miejsce awaria filtra, którą Wnioskodawca – zgodnie z zawartym kontraktem – usunął. Jednakże Inwestor, jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą, we własnym zakresie zapewnił prowadzonej produkcji ciągłość poprzez wykorzystanie własnej automatyki i niezbędnych mediów. W konsekwencji Inwestor w związku z poniesionymi kosztami dodatkowymi, wygenerowanymi z wykorzystaniem własnego sprzętu, obciążył ich wysokością Wnioskodawcę. Co istotne fakt pokrycia przez Wnioskodawcę wskazanych kosztów dodatkowych nie wynika z zapisów zawartego między Stronami kontraktu.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w zaistniałej sytuacji nie mamy do czynienia z wykonaniem przez Inwestora na rzecz Wnioskodawcy żadnego świadczenia o charakterze usługi. Inwestor jedynie poniósł dodatkowe koszty, zapewniając tym samym prowadzenie w sposób ciągły własnej produkcji, co związane jest z dochowaniem należytej staranności jego interesów. To że Inwestor obciążył Wnioskodawcę dodatkowymi kosztami nie czyni z niego świadczeniodawcy, bowiem Wnioskodawca nie nabył ww. usługi – nazwanej przez Inwestora – usługą usunięcia awarii. Oznacza to, że Inwestor nie świadczy w tym zakresie na rzecz Wnioskodawcy usługi usunięcia awarii filtra, ponieważ czynności jakie wykonuje czyni to we własnym imieniu i na własną rzecz. Z kolei faktem jest, że Wnioskodawca wywiązał się z warunków gwarancji i zaistniałą awarię filtra usunął.

Tym samym w zaistniałej sytuacji powstałe koszty nie są następstwem wyświadczonej przez Inwestora usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT – zgodnie z art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – i nie stanowią wynagrodzenia z tytuły jej wykonania.

W związku z tym, nie można się zgodzić ze stanowiskiem Wnioskodawcy, zgodnie z którym obciążenie go przez Inwestora poniesionymi przez niego kosztami usunięcia awarii filtra odpowietrzania zbiornika pyłów zwrotnych spowodowanych wadliwym działaniem dostarczonych przez Spółkę worków filtracyjnych należy potraktować jako wynagrodzenie z tytułu świadczenia na rzecz Spółki usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Konfrontując przedstawiony opis sprawy z obowiązującymi przepisami prawa, należy uznać, że pomiędzy Wnioskodawcą a Inwestorem nie dochodzi do odpłatnego świadczenia usługi, która – na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W odpowiedzi na dalsze wątpliwości Wnioskodawcy należy wskazać, że przepisy dotyczące obowiązku wystawienia faktur i zasad z tym związanych zostały uregulowane w rozdziale 1 działu XI ustawy.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Na mocy art. 106b ust. 2 ustawy, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Jak stanowi art. 106b ust. 3 ustawy, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów – jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1,
sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118

– jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

W art. 106e ust. 1 ustawy, znajduje się wykaz elementów, które faktura powinna zawierać.

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów – co do zasady – podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem. Generalnie ustawodawca nie nakłada na podatników obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż zwolnioną od podatku na podstawie przepisów ustawy lub rozporządzeń wykonawczych do niej oraz sprzedaż realizowaną na rzecz osób fizycznych niebędących podatnikami VAT, chyba że wystąpią przesłanki wskazane w art. 106b ust. 3 ustawy, tj. osoba ta (nabywca) wystąpi w przewidywanym w przepisie terminie z żądaniem wystawienia faktury a sprzedaż nie będzie dotyczyła czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy.

Przepisy w zakresie VAT nie przewidują obowiązku dokumentowania przez podatnika fakturą czynności wykonanych na rzecz podmiotu nieposiadającego osobowości prawnej i niebędącego podatnikiem. Przy czym, nie ma przeszkód, by podatnik celem zaewidencjonowania czynności dla swoich wewnętrznych celów lub na prośbę nabywcy wystawił fakturę dobrowolnie. Podatnik może też, na żądanie nabywcy, wystawić rachunek, o którym mowa w art. 87 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.). Zgodnie bowiem z ww. przepisem, jeżeli z odrębnych przepisów nie wynika obowiązek wystawienia faktury, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą są obowiązani, na żądanie kupującego lub usługobiorcy, wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi.

Jak wskazano powyżej, pomiędzy Wnioskodawcą a Inwestorem nie dochodzi do odpłatnego świadczenia usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji, poniesione przez Inwestora koszty dodatkowe związane z usunięciem awarii (koszty mediów oraz koszty własne pracy sterownika) nie powinny zostać udokumentowane fakturą VAT.

Wobec tego, stanowisko Wnioskodawcy odnośnie pytania oznaczonego we wniosku jako nr 1 jest nieprawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Jednym z podstawowych warunków, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, które musi spełnić podatnik, aby mógł skorzystać z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego jest związek zakupu z czynnością opodatkowaną. Powołany przepis wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, pozbawiających podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jak stanowi art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W przedmiotowej sprawie znajduje zastosowanie art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, ponieważ Wnioskodawca otrzymał od Inwestora fakturę VAT z wykazanym podatkiem za poniesione koszty dodatkowe związane z usunięciem awarii, tj. za czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji, Spółce nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury wystawionej przez Inwestora, a żądana przez Inwestora kwota – jak zostało wyjaśnione w niniejszej interpretacji – nie powinna zostać udokumentowana przez niego fakturą.

Podsumowując, Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego ze wskazanej w stanie faktycznym faktury VAT z dnia 15 marca 2017 r.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku jako nr 2 jest nieprawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Ponadto, odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę treści interpretacji indywidualnych, stwierdzić należy, że powołane przez Wnioskodawcę interpretacje indywidualne zostały wydane w indywidualnych sprawach, w których indywidualnie oceniano stan faktyczny i stanowisko wnioskodawcy. Powołane interpretacje nie stanowią źródła prawa i tut. Organ nie jest nimi związany.

Tut. Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone w wydanej interpretacji.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin