Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0115-KDIT2-3.4011.275.2018.2.AWO
z 30 października 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 sierpnia 2018 r. (data wpływu 20 sierpnia 2018 r.), uzupełnionym w dniu 10 października 2018 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie określenia skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 sierpnia 2018 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony w dniu 10 października 2018 r., o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie określenia skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.

We wniosku tym, po uzupełnieniu, przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca nabył prawo do lokalu mieszkalnego w dniu 16 lutego 2009 r. w drodze umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego. Chcąc zabezpieczyć swoją egzystencję w dniu 9 kwietnia 2015 r. Wnioskodawca zawarł umowę dożywocia ze swoją bratanicą oraz Jej mężem. W umowie małżonkowie zobowiązali się zapewnić Wnioskodawcy dożywotnie utrzymanie, polegające na dostarczeniu całodziennego wyżywienia, ubrania, światła, ogrzewania, wody, mieszkania wraz z prawem korzystania z przedmiotowego lokalu w dotychczasowym zakresie, zapewnienia mu odpowiedniej pomocy, pielęgnowania w chorobie i starości oraz sprawieniu Wnioskodawcy na własny koszt pogrzebu oraz zapewnieniu opieki nad jego grobem w sposób zwyczajowo przyjęty.

W dniu 30 lipca 2018 r. na podstawie zgodnego oświadczenia stron, z uwagi na niemożność prawidłowej realizacji umowy ze strony nabywcy nieruchomości, nastąpiło rozwiązanie umowy dożywocia.

Obecnie Wnioskodawca planuje sprzedaż wskazanej nieruchomości. Z uwagi na podeszły wiek oraz problemy zdrowotne, nie jest w stanie należycie się nią zajmować. Wnioskodawca w 1982 r. został uznany za inwalidę i zaliczony do drugiej grupy inwalidów. Wnioskodawca przebył wiele operacji związanymi z chorobami. Podczas wojny Wnioskodawca był zmuszony pracować przymusowo na rzecz III Rzeszy, w chwili obecnej jest członkiem Stowarzyszenia Polaków Represjonowanych przez III Rzeszę.

Wnioskodawca posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, wobec czego konieczna jest opieka lub pomoc innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Wnioskodawca utrzymuje się jedynie z emerytury oraz dodatku pielęgnacyjnego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy odpłatne zbycie lokalu mieszkalnego nabytego w drodze rozwiązania umowy o dożywocie skutkuje obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, odpłatne zbycie lokalu mieszkalnego nabytego w drodze rozwiązania umowy o dożywocie, nie skutkuje obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Rozwiązanie umowy o dożywocie pomiędzy stronami jest rozwiązaniem nieopodatkowanym, nie przynosi żadnych przychodów, w związku z czym nie ma podstaw do naliczenia podatku. W ocenie Wnioskodawcy nie jest to ponowne nabycie nieruchomości, a jej zwrot, przez co zachowany zostaje warunek pięcioletniego posiadania nieruchomości przed sprzedażą.

Wnioskodawca podkreśla, że Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z dnia 20 października 2016 r. (sygnatura IBPB-2 -2/4511-675/16-2/MM) wskazała, że sam zwrot nie jest liczony jako nabycie, a więc po rozwiązaniu umowy sytuacja będzie identyczna jak ta, w której Wnioskodawca nieprzerwanie posiadałby daną nieruchomość. W przypadku rozwiązania umowy o dożywocie na dożywotnika zostaje ponownie przeniesiona własność nieruchomości. Czynność ta nie ma charakteru odpłatnego zbycia, a po stronie Wnioskodawcy nie powstaje przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ powyższa czynność nie wywołuje skutku odpłatnego zbycia, a tym samym nie stanowi źródła przychodu, z którego dochód podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca podkreślił, że z tytułu rozwiązania umowy o dożywocie nie uzyskuje przychodu. Zaznaczono również, że nadal, po zwrocie nieruchomości w wyniku rozwiązania umowy dożywocia, Wnioskodawca nieprzerwanie pozostaje właścicielem tej samej nieruchomości, przez co nie powstaje po jego stronie obowiązek podatkowy wynikający z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)c) wyżej wskazanej ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment i sposób nabycia tej nieruchomości.

Stosownie do art. 908 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.), jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Zgodnie z art. 910 § 1 wskazanej ustawy przeniesienie własności nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie następuje z jednoczesnym obciążeniem nieruchomości prawem dożywocia. Do takiego obciążenia stosuje się odpowiednio przepisy o prawach rzeczowych ograniczonych.

Z wyżej przedstawionych uregulowań wynika, że umowa o dożywocie jest umową zobowiązującą, odpłatną oraz wzajemną. Przedmiotem świadczenia ze strony zbywcy (dożywotnika) jest przeniesienie własności nieruchomości. Nabywca nieruchomości natomiast zobowiązuje się do świadczeń określonych w treści art. 908 Kodeksu cywilnego.

W treści złożonego wniosku wskazano, że Wnioskodawca w dniu 9 kwietnia 2015 r. zawarł umowę o dożywocie. Nabywcą nieruchomości była bratanica Wnioskodawcy wraz z małżonkiem. W dniu 30 lipca 2018 r. na podstawie zgodnego oświadczenia stron nastąpiło rozwiązanie wskazanej umowy (dożywocia). Obecnie Wnioskodawca planuje dokonać sprzedaży przedmiotowej nieruchomości.

Podkreślić należy, że w myśl art. 913 § 1 Kodeksu cywilnego jeżeli z jakichkolwiek powodów wytworzą się między dożywotnikiem a zobowiązanym takie stosunki, że nie można wymagać od stron, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności, sąd na żądanie jednej z nich zamieni wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień.

Natomiast zgodnie z dyspozycją art. 353¹ Kodeksu cywilnego strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Zasada swobody umów wynikająca z tej regulacji pozwala podmiotom kształtować stosunki cywilnoprawne według własnych decyzji, do których należy także zaliczyć prawo stron do rozwiązania zawartej umowy.

Wskazać należy, że przepisy Kodeksu cywilnego nie określają bezpośrednio rzeczowych skutków rozwiązania umowy o dożywocie, nawet w sytuacji, o której mowa w art. 913 cytowanej ustawy, pozwalającego stronom umowy dożywocia na zmianę lub rozwiązanie umowy w szczególnych okolicznościach, gdy charakter stosunków, jakie wytwarzają się między stronami po ustanowieniu prawa, wskazuje na trudne lub wręcz niemożliwe utrzymywanie stosunku dożywocia. Należy jednakże podkreślić, że w przypadku zmian dobrowolnie dokonanych przez strony, włącznie z rozwiązaniem umowy, zmiany te pozostają poza dyspozycją art. 913 Kodeksu cywilnego.

Skutki rozwiązania umowy o dożywocie należy bowiem oceniać kierując się treścią regulacji Tytułu XXXIV, Działu II Kodeksu cywilnego – Dożywocie. Skoro zawarcie umowy o dożywocie powoduje przeniesienie własności nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie z jednoczesnym obciążeniem nieruchomości prawem dożywocia, to niewątpliwie w takim przypadku dochodzi do zbycia nieruchomości. Z takim samym skutkiem mamy do czynienia w sytuacji odwrotnej, gdy następuje rozwiązanie umowy o dożywocie, wówczas z jednej strony następuje przeniesienie własności nieruchomości z powrotem na dożywotnika, a z drugiej strony powoduje wygaśnięcie prawa dożywocia. Przedmiotowe zdarzenie rodzi więc skutek rzeczowy w postaci przeniesienia własności nieruchomości na dożywotnika, co należy potraktować jako nabycie przez niego nieruchomości.

To z kolei oznacza, że termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy w omawianej sprawie liczyć od końca roku, w którym doszło do rozwiązania umowy o dożywocie i powtórnego przeniesienia na Wnioskodawcę prawa własności - z tym dniem, tj. z dniem 30 lipca 2018 r. nastąpiło nabycie wskazanej nieruchomości przez Wnioskodawcę. Z tego względu sprzedaż przedmiotowej nieruchomości przed dniem 1 stycznia 2024 r. stanowić będzie źródło przychodu podlegające opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym na zasadach określonych w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do ust. 2 przywołanego artykułu (art. 30e ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) podstawą obliczenia podatku jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw (określonym zgodnie z art. 19), a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Odnosząc się natomiast do powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 20 października 2016 r. znak IBPB-2-2/4511-675/16-2/MM tutejszy organ zauważa, że przedmiotowa interpretacja dotyczy wprawdzie skutków podatkowych związanych z rozwiązaniem umowy o dożywocie, jednakże powstałych wyłącznie po stronie nabywcy nieruchomości. Z powyższego względu rozstrzygnięcie to nie ma zastosowania do przedstawionej we wniosku sytuacji.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Podkreślić należy, że organ wydający interpretację nie jest uprawniony do analizowania i oceny załączonych do wniosku dokumentów − jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawionym przez Wnioskodawcę we wniosku, zadanym przez niego pytaniem oraz zajętym stanowiskiem. W związku z powyższym załączone dokumenty nie były przedmiotem merytorycznej analizy w niniejszej sprawie.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43300 BielskoBiała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.