INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 19 października 2011 r. (data wpływu 24 października 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 października 2011 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

W złożonym wniosku i uzupełnieniu do niego przedstawiono następujący stan faktyczny.

Dom Pomocy Społecznej jest jednostką organizacyjną powiatu, realizującą jego zadania. Działa na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. nr 175 poz. 1362 z późn. zm.) oraz powiązanymi przepisami prawa, świadczy dla mieszkańców usługi pomocy społecznej wraz z zakwaterowaniem (dział 87 PKWiU z 2008 r.). Usługi te są świadczone w oparciu o decyzje ustalające opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej wydawane przez ośrodki pomocy społecznej działające z upoważnienia wójta, burmistrza, prezydenta. Z decyzji takich wynika między innymi, iż „opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnosi mieszkaniec domu nie więcej niż 70% swojego dochodu” (art. 61 ustawy o pomocy społecznej). W przypadku brakującej kwoty pozostałą część odpłatności ponoszą odpowiednio (w przypadku Domu Pomocy Społecznej) ośrodki pomocy społecznej. Ta zasada dotyczy mieszkańców skierowanych do domu po dniu 1 stycznia 2004 r. W przypadku mieszkańców skierowanych przed dniem 1 stycznia 2004 r. różnica do kosztów utrzymania finansowana jest z budżetu wojewody. Odpłatności zgodnie z ww. decyzjami dokonywane są na konto bankowe. Przyjmowane wpłaty stanowią dochody budżetowe i są przekazywane do powiatu. W Domu Pomocy Społecznej prowadzona jest szczegółowa ewidencja dochodów budżetowych z tytułu odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej wpłacanych przez ZUS, KRUS oraz ośrodki pomocy społecznej. Dom Pomocy Społecznej zwolniony jest od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 pkt 1 ust. 22 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. W roku 2010 domy pomocy społecznej objęte były zwolnieniem z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących na podstawie paragrafu 2 i poz. 26 załącznika do Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2009 r. Nr 224 poz. 1797). Na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2010 r. Nr 138 poz. 930) usługi w zakresie opieki społecznej tracą zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących z dniem 30 kwietnia 2011 r. gdyż dział 87 PKWiU nie jest wymieniony w załączniku. Natomiast w poz. 37 załącznika do ww. rozporządzenia, zwalnia się sprzedaż dotyczącą szczególnych czynności tj. świadczenie usług, za które zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, pod warunkiem, że z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wpływy z tytułu odpłatności wnoszone przez mieszkańców za pośrednictwem ZUS-u, KRUS-u i ośrodki pomocy społecznej na rachunek bankowy należy ewidencjonować przy użyciu kas rejestrujących...

Zdaniem Wnioskodawcy, istnieje podstawa do zastosowania zapisu dotyczącego szczególnych czynności wymienionych w poz. 37 załącznika do Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. Wpłaty dotyczące wpływów za usługi z zakresu pomocy społecznej dokonywane są za pośrednictwem banku, poczty a z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła.

Ponadto, w ocenie Wnioskodawcy, w związku z przepisami art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku od towarów i usług, nie ma obowiązku stosowania kasy rejestrującej. Kasy rejestrujące służą do rejestracji obrotu i związanych z nim kwot podatku. Wnioskodawca świadczy i będzie świadczył wyłącznie usługi pomocy społecznej zwolnione od VAT, to w takiej sytuacji z tytułu tych usług nie wystąpi kwota podatku związanego z obrotem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z art. 111 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054).

W myśl ust. 1 tego przepisu, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani do prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, iż obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem jednym z podstawowych kryteriów decydujących o obowiązku stosowania do ewidencjonowania kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Oznacza to, że nie podlega obowiązkowi prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej świadczenie usług w części, w jakiej te czynności są opłacane przez inne podmioty niż osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej.

Z przepisu art. 111 ust. 1 wynika ponadto, iż podatnicy, wobec których powstał obowiązek w zakresie stosowania kas rejestrujących, są obowiązani za pośrednictwem tych urządzeń ewidencjonować obrót i kwoty podatku należnego. Należy jednak zauważyć, iż opodatkowanie transakcji podatkiem od towarów i usług nie jest kryterium determinującym powstanie obowiązku w zakresie prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Przedmiotowy obowiązek dotyczy bowiem również sytuacji, gdy czynności sprzedaży są zwolnione od podatku lub wykonuje je podatnik zwolniony od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy.

Powyższą tezę wspiera pośrednio art. 111 ust. 5 ustawy, zgodnie z którym w przypadku, gdy podatnik rozpoczął ewidencjonowanie obrotu w obowiązujących terminach i wykonuje wyłącznie czynności zwolnione od podatku lub jest podatnikiem zwolnionym od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9, urząd skarbowy dokonuje zwrotu kwoty określonej w ust. 4 na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, w terminie do 25. dnia od daty złożenia wniosku przez podatnika.

Z powyższej normy prawnej wprost wynika, iż zamiarem ustawodawcy jest objęcie obowiązkiem prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej wszystkich podatników dokonujących sprzedaży na rzecz konkretnych nabywców, a mianowicie osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych bez względu na to czy dokonywane transakcje podlegają opodatkowaniu i czy są dokonywane przez podatników będących podatnikami podatku od towarów i usług, bowiem zgodnie z art. 15 ust. 1 podatnikami są (…) osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej umożliwia również realizację prawa konsumenta w zakresie otrzymania dokumentu (paragonu) zawierającego podstawowe dane o zawartej transakcji, w tym strukturze ceny.

Jak wynika z art. 111 ust. 8 ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych może zwolnić, w drodze rozporządzenia, na czas określony, niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku, o którym mowa w ust. 1, oraz określić warunki korzystania ze zwolnienia, mając na uwadze interes publiczny, w szczególności sytuację budżetu państwa. Przy wydawaniu rozporządzenia minister właściwy do spraw finansów publicznych uwzględnia:

1. wielkość i proporcje sprzedaży zwolnionej od podatku w danej grupie podatników;
2. stosowane przez podatników zasady dokumentowania obrotu;
3. możliwości techniczno-organizacyjne prowadzenia przez podatników ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących;
4. konieczność zapewnienia realizacji obowiązku, o którym mowa w ust. 1, przy uwzględnieniu korzyści wynikających z ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących oraz faktu zwrotu podatnikom przez budżet państwa części wydatków na zakup tych kas;
5. konieczność zapewnienia prawidłowości rozliczania podatku, w tym właściwego ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego;
6. konieczność zapewnienia kontroli prawidłowości rozliczania podatku;
7. konieczność przeciwdziałania nadużyciom związanym z nieewidencjonowaniem obrotu przez podatników.

Zatem stosownie do powyższego, kwestie dotyczące między innymi zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących oraz terminów rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji, ustawodawca reguluje na mocy wydawanych rozporządzeń w tym zakresie.

W stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2011 r. obowiązują w tym zakresie przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 138, poz. 930).

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 1 tego rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia 31 grudnia 2012 r. – sprzedaż w zakresie czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia.

W poz. 37 ww. załącznika wymieniono świadczenie usług, za które zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), pod warunkiem że z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła²).

Z objaśnień zawartych w punkcie 2) wynika, iż zwolnienie to nie dotyczy podatników, którzy rozpoczęli ewidencjonowanie tych czynności przed dniem 1 stycznia 2011 r.

Korzystanie z powyższego zwolnienia wymaga spełnienia określonych warunków wynikających wprost z zapisu tej regulacji. Zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy można zatem stosować jeżeli:

• zapłata za świadczoną usługę w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika,
z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcje jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła,
• podatnik nie rozpoczął ewidencjonowania tych usług za pomocą kasy rejestrującej przed dniem 1 stycznia 2011 r.

Niewystąpienie jednego z nich oznacza brak możliwości zastosowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Z zapisu § 2 ust. 1 pkt 2 lit. a tego rozporządzenia wynika natomiast, iż zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia 30 kwietnia 2011 r. czynności objęte do dnia 31 grudnia 2010 r. zwolnieniem od ewidencjonowania wymienione w załączniku do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, niewymienione w załączniku do niniejszego rozporządzenia.

Tym samym, od 1 maja 2011 r. wobec podatników świadczących usługi w ww. zakresie, powstał obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej na zasadach ogólnych.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż Wnioskodawca świadczy usługi pomocy społecznej. Usługi te są świadczone w oparciu o decyzje ustalające opłaty za pobyt wydawane przez ośrodki pomocy społecznej, działające z upoważnienia wójta, burmistrza, prezydenta. Odpłatności zgodnie z ww. decyzjami wpłacane są na konto bankowe. Wnioskodawca prowadzi szczegółową ewidencję dochodów budżetowych z tytułu odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej, wpłacanych przez ZUS, KRUS oraz ośrodki pomocy społecznej.

Należy wskazać, iż dokonywana sprzedaż nie jest objęta zwolnieniem przedmiotowym z obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy rejestrującej na podstawie § 2 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z poz. 1-32 załącznika do ww. rozporządzenia.

Powołane przepisy wskazują, iż obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników dokonujących sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.

W świetle powyższego, na kasie rejestrującej należy ewidencjonować tylko tą część należności którą wpłaca mieszkaniec Domu Pomocy Społecznej (z wyjątkiem przypadków, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z poz. 37 załącznika do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r.).

Odnosząc się zatem do przedstawionego w złożonym wniosku opisu stanu faktycznego oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów należy stwierdzić, iż nie podlega obowiązkowi prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej świadczenie usług w części, w jakiej te czynności są opłacane przez inne podmioty niż osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Zatem nie podlegają ewidencjonowaniu przy zastosowaniu kasy rejestrującej wpłaty dokonywane przez ZUS, KRUS czy ośrodki pomocy społecznej, co wynika wprost z treści art. 111 ust. 1 ustawy a nie powołanej przez Wnioskodawcę poz. 37 załącznika do rozporządzenia Ministra Finansów.

Końcowo należy podkreślić, iż wbrew zawartemu we wniosku twierdzeniu, na powstanie obowiązku w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej nie ma wpływu fakt, czy podatnik jest objęty zwolnieniem przedmiotowym od podatku od towarów i usług, bowiem jak wynika z powołanych przepisów, ewidencję tą są zobowiązani prowadzić wszyscy podatnicy (także korzystający ze zwolnienia przedmiotowego od podatku), których obroty z tytułu sprzedaży na rzecz osób, o których mowa w art. 111 ust. 1 ustawy przekroczyły 40.000 zł. Stąd też, oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy uznano je za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.