Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-2.4011.383.2017.2.MZ
z 5 lutego 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 201 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 15 listopada 2017 r. (data wpływu 24 listopada 2017 r.), uzupełnionym 22 i 24 stycznia 2018 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie m.in. skutków podatkowych otrzymania od byłego męża środków pieniężnych tytułem zwrotu nakładów z majątku wspólnego na nieruchomość stanowiącą majątek osobisty małżonka – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 listopada 2017 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie m.in. skutków podatkowych otrzymania od byłego męża środków pieniężnych tytułem zwrotu nakładów z majątku wspólnego na nieruchomość stanowiącą majątek osobisty małżonka.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z 11 stycznia 2018 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4011.383.2017.1.MZ, 0111-KDIB2-2.4011.406.2017.1.MZ, 0111-KDIB4.4015.193.2017.2.MD, 0111-KDIB4.4014.402.2017.2.MD, 0111-KDIB4.4014.403.2017.2.MD wezwano Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 22 i 24 stycznia 2018 r.

We wniosku (po jego uzupełnieniu) przedstawiono m.in. następujące zdarzenie przyszłe:

W 2000 r., w trakcie trwania małżeństwa i małżeńskiej wspólności majątkowej, ówczesny małżonek Wnioskodawczyni nabył na swoją rzecz działkę z domem drewnianym oraz pole rolne. Zgodnie z aktem notarialnym, nieruchomości te stały się majątkiem osobistym byłego małżonka. Do 2005 r. na wspomnianej działce został wybudowany dom murowany oraz magazyn. Środki na budowę tych nieruchomości pochodziły z małżeńskiego majątku wspólnego. W 2014 r., w trakcie trwania małżeństwa, małżonkowie ustanowili rozdzielność majątkową bez podziału majątku. W 2016 r. zgodnie z orzeczeniem Sądu, doszło do rozwodu, bez podziału majątku wspólnego.

W 2017 r., w wyniku mediacji, doszło między Wnioskodawczynią a jej byłym małżonkiem do ugody w sprawie podziału majątku wspólnego oraz rozliczenia nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty byłego małżonka. Ugoda miała charakter umowy przedwstępnej, potwierdzającej wolę obu stron do podziału majątku dorobkowego w jeden z dwóch określonych w umowie sposobów.

W masę majątku wspólnego wchodzą jedynie ruchomości, które zostaną podzielone zgodnie z załącznikiem do umowy przedwstępnej pomiędzy Wnioskodawczynię oraz byłego małżonka. Umowny podział ruchomości z majątku wspólnego ma podstawę prawną w 1037 § 1 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Dodatkowym roszczeniem Wnioskodawczyni wobec byłego małżonka była kwestia zwrotu nakładów poczynionych z majątku wspólnego na majątek osobisty byłego małżonka, czyli na nieruchomość zakupioną w 2000 r. Roszczenie to ma podstawę w art. 45 § 1 i § 2 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Wraz z byłym mężem Wnioskodawczyni zawrze umowę podziału majątku wspólnego w formie aktu notarialnego, w którym podzielą ruchomości wchodzące w skład majątku wspólnego według listy (po połowie dla Wnioskodawczyni oraz dla byłego małżonka), a jednocześnie były małżonek wpłaci na rzecz Wnioskodawczyni środki pieniężne w wysokości 300.000,00 zł tytułem rozliczenia nakładów z majątku wspólnego na jego majątek osobisty. Podstawą prawną podziału ruchomości byłby art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Podstawą prawną rozliczenia nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty byłego małżonka byłby art. 45 § 1 i § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w związku z przelewem na rzecz Wnioskodawczyni przez byłego małżonka środków pieniężnych w wysokości 300.000,00 zł powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego?

Zdaniem Wnioskodawczyni, spłata pieniężna ustalonej kwoty na jej rzecz, przez byłego małżonka, stosownie do wymienionych roszczeń, nie tworzy wobec niej obowiązku zapłaty podatku dochodowego, ponieważ zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stosuje się przepisów tejże ustawy wobec przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Zwrot nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty małżonka, zgodnie z art. 45 § 2 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, dokonywany jest przy podziale majątku wspólnego, zatem jest on integralną częścią instytucji podziału małżeńskiego majątku wspólnego i zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest wyłączony przedmiotowo ze stosowania przepisów tejże ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni tylko w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych w części odnoszącej się do skutków podatkowych otrzymania od byłego męża środków pieniężnych tytułem zwrotu nakładów z majątku wspólnego na nieruchomość stanowiącą majątek osobisty małżonka. W pozostałym zakresie wniosku zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 200 ze zm.)

– opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których minister właściwy do spraw finansów publicznych zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Jednakże, zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Z powołanego wyżej przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej. Przychodem z podziału majątku wspólnego jest wartość otrzymanego przez każdego z małżonków majątku, a także wartość spłat (dopłat) otrzymywanych przez jednego z małżonków z tytułu podziału majątku. Wartość majątku oraz wartość spłat uzyskanych z tego tytułu przez małżonków nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Należy wyjaśnić, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 682).

Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy – z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością – art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Stosownie natomiast do art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Listę przedmiotów majątkowych stanowiących odrębny majątek każdego z małżonków zawiera art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia Sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez Sąd bądź w przypadku ustania małżeństwa między małżonkami (byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Natomiast – w myśl art. 501 Kodeksu – w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Z przywołanych przepisów wynika zatem, że z chwilą ustania wspólności majątkowej między małżonkami współwłasność łączna zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych. Od tej chwili małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, niezależnie od tego, w jakim stopniu każdy z nich przyczynił się do jego powstania.

W myśl art. 45 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności. Stosownie do treści art. 45 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego, jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny.

Zgodnie natomiast z art. 1037 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.) w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku oraz jego uzupełnieniu, wynika, że w związku małżeńskim Wnioskodawczyni obowiązywał ustrój wspólności majątkowej. W 2000 r. ówczesny małżonek Wnioskodawczyni nabył na swoją rzecz działkę z domem drewnianym oraz pole rolne. Zgodnie z aktem notarialnym, nieruchomości te stały się majątkiem osobistym byłego małżonka. Do 2005 r. na wspomnianej działce został wybudowany dom murowany oraz magazyn. Środki na budowę tych nieruchomości pochodziły z małżeńskiego majątku wspólnego. W 2014 r. małżonkowie ustanowili rozdzielność majątkową bez podziału majątku. W 2016 r. zgodnie z orzeczeniem Sądu, doszło do rozwodu, bez podziału majątku wspólnego. W 2017 r., w wyniku mediacji, doszło między Wnioskodawczynią a jej byłym małżonkiem do ugody w sprawie podziału majątku wspólnego oraz rozliczenia nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty byłego małżonka. Ugoda miała charakter umowy przedwstępnej, potwierdzającej wolę obu stron do podziału majątku dorobkowego w jeden z dwóch określonych w umowie sposobów. W skład majątku wspólnego wchodzą jedynie ruchomości, które zostaną podzielone zgodnie z załącznikiem do umowy przedwstępnej pomiędzy Wnioskodawczynię oraz byłego małżonka. Umowny podział ruchomości z majątku wspólnego ma podstawę prawną w 1037 § 1 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Dodatkowym roszczeniem Wnioskodawczyni wobec byłego małżonka była kwestia zwrotu nakładów poczynionych z majątku wspólnego na majątek osobisty byłego małżonka, czyli na nieruchomość zakupioną w 2000 r. Roszczenie to ma podstawę w art. 45 § 1 i § 2 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Wraz z byłym mężem Wnioskodawczyni zawrze umowę podziału majątku wspólnego w formie aktu notarialnego, w którym podzielą ruchomości wchodzące w skład majątku wspólnego według listy (po połowie dla Wnioskodawczyni oraz dla byłego małżonka), a jednocześnie były małżonek wpłaci na rzecz Wnioskodawczyni środki pieniężne w wysokości 300.000,00 zł tytułem rozliczenia nakładów z majątku wspólnego na jego majątek osobisty.

Mając na względzie przedstawione powyżej zdarzenie przyszłe oraz przywołane uregulowania prawne, stwierdzić należy, że środki pieniężne, które otrzyma Wnioskodawczyni w wysokości 300.000,00 zł, stanowiące zwrot nakładów z majątku wspólnego na nieruchomość stanowiącą majątek osobisty małżonka, nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na wyłączenie stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do przychodów z tytułu podziału majątku wspólnego małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej, na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, otrzymana w przyszłości przez Wnioskodawczynię ww. kwota nie spowoduje po stronie Wnioskodawczyni obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.