Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL3-1.4011.100.2018.2.KF
z 9 maja 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 20 lutego 2018 r. (data wpływu 23 lutego 2018 r.), uzupełnionym w dniach 13 kwietnia 2018 r. oraz 2 maja 2018 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy o wzajemnym zrzeczeniu się służebności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 lutego 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy o wzajemnym zrzeczeniu się służebności.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 oraz § 4 Ordynacji podatkowej, pismem z dnia 26 marca 2018 r. nr 0112-KDIL3-1.4011.100.2018.1.KF, na podstawie art. 169 § 1 tej ustawy, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Wezwanie wysłano w dniu 26 marca 2018 r., skutecznie doręczono w dniu 3 kwietnia 2018 r., natomiast w dniu 13 kwietnia 2018 r. do tut. Organu wpłynęło uzupełnienie wniosku (nadane w polskiej placówce pocztowej w dniu 9 kwietnia 2018 r.).

Ponadto wniosek uzupełniono w dniu 2 maja 2018 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 27 grudnia 2017 r. Wnioskodawca wraz z żoną na nieruchomości będącej ich własnością na zasadzie ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej ustanowili notarialnie umowę o wzajemnym zrzeczeniu służebności.

Strony dokonały wzajemnego zrzeczenia się ograniczonego prawa rzeczowego związanego z inną nieruchomością dotyczącego służebności gruntowej w postaci drogi koniecznej, przebiegającej pasem o szerokości ok. 9 m wzdłuż północnej granicy ustanowionego przez małżonków „X” na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości graniczącej, stanowiącą działkę nr …

Wnioskodawca wspólnie z małżonką zrzekł się służebności gruntowej w postaci drogi koniecznej przebiegającej przez działkę nr 115/11 należącej do Pana Z i Pani Z, a równocześnie Pan Z i Pani Z zrzekli się służebności gruntowej w postaci drogi koniecznej przebiegającej przez działkę Wnioskodawcy i jego małżonki nr 115/12.

Strony oświadczyły, że zgodnie z treścią księgi wieczystej nr … Strony zgodnie określiły wartość każdego z ograniczonych praw rzeczowych na kwotę 2.000 zł. Strony dokonały wzajemnego zrzeczenia się opisanych praw rzeczowych z dniem podpisania niniejszego porozumienia. Tego dnia wygasły oba ograniczone prawa rzeczowe. Zrzeczenie nastąpiło bez dodatkowych świadczeń, jako wykonanie umowy wzajemnej.

Tut. Organ informuje, że opis stanu faktycznego wynika z wniosku oraz jego uzupełnienia z dnia 2 maja 2018 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku z dnia 13 kwietnia 2018 r.).

Czy po dokonaniu wzajemnego zrzeczenia służebności wg umowy notarialnej Wnioskodawca powinien odprowadzić podatek od osób fizycznych?

Czy powinien zgłosić ww. fakt w urzędzie skarbowym?

Zdaniem Wnioskodawcy, zrzeczenie opisanych nieodpłatnych służebności nie podlega podatkowi dochodowemu od osób fizycznych.

Własne stanowisko Wnioskodawcy wynika z uzupełnienia wniosku z dnia 13 kwietnia 2018 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionych przepisów wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Zatem przychodem podatnika będą wszelkie przysporzenia lub korzyści majątkowe. Przy czym, korzyść ta nie musi skutkować bezpośrednim zwiększeniem jego aktywów. Korzyścią taką może być także przysporzenie związane z otrzymaniem świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ustawodawca nie sprecyzował, co należy rozumieć poprzez pojęcie „nieodpłatny”. Przepisy ustawy o podatku dochodowym określają jedynie sposoby i kryteria ustalania wartości nabytych nieodpłatnie rzeczy (praw) albo nieodpłatnych świadczeń. Na gruncie języka polskiego „nieodpłatny” znaczy tyle, co: „nie wymagający opłaty” (www.sjp.pwn.pl – słownik języka polskiego).

W świetle powyższego, uznać należy, że dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie rozumie się te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy.

Tym samym można stwierdzić, że otrzymanie nieodpłatnego świadczenia ma zasadniczo miejsce wówczas, gdy na podstawie stosunku prawnego istniejącego pomiędzy dwoma podmiotami (stosunku zobowiązaniowego), jedna ze stron tego stosunku jest wyłącznym jego beneficjentem, a zatem otrzymuje korzyść majątkową kosztem drugiej strony tego stosunku prawnego bez jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego.

Z informacji przedstawionych w treści wniosku wynika, że Wnioskodawca zawarł umowę wzajemnego zrzeczenia służebności. Wnioskodawca zrzekł się przysługującej mu służebności gruntowej w postaci drogi koniecznej w zamian za zrzeczenie się służebności gruntowej również w postaci drogi koniecznej ustanowionej na nieruchomości będącej współwłasnością Wnioskodawcy przez drugą stronę umowy.

Instytucja służebności uregulowana została w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 296 Kodeksu cywilnego, nieruchomość można obciążyć na rzecz oznaczonej osoby fizycznej prawem, którego treść odpowiada treści służebności gruntowej (służebność osobista).

Z powołanego przepisu wynika, że służebność osobista jest obciążeniem nieruchomości na rzecz indywidualnie oznaczonej osoby fizycznej. Na skutek ustanowienia służebności właściciel nieruchomości obciążonej ma obowiązek znosić w określonym zakresie korzystanie z jego nieruchomości przez osobę uprawnioną.

Jak stanowi art. 145 § tego Kodeksu, jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (droga konieczna).

Stosownie natomiast do treści art. 299 omawianego Kodeksu, służebność osobista wygasa najpóźniej ze śmiercią uprawnionego. Niemniej jednak należy zwrócić uwagę, że służebność osobista jest jednym z ograniczonych praw rzeczowych. W związku z powyższym służebności można się zrzec. W myśl bowiem art. 246 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli uprawniony zrzeka się ograniczonego prawa rzeczowego, prawo to wygasa. Oświadczenie o zrzeczeniu się prawa powinno być złożone właścicielowi rzeczy obciążonej.

W niniejszej sprawie zrzeczenie służebności nastąpiło bez dodatkowych świadczeń, jako wykonanie umowy wzajemnej. Strony określiły wartość każdego z ograniczonych praw na kwotę 2.000 zł. W związku z powyższym powstała wątpliwość, czy po dokonaniu wzajemnego zrzeczenia służebności Wnioskodawca zobowiązany jest do zapłaty podatku dochodowego.

Przenosząc powołane powyżej regulacje prawne na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że zawarcie przez Wnioskodawcę umowy o wzajemnym zrzeczeniu przysługujących służebności nie spowoduje powstania po stronie Wnioskodawcy przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym, w szczególności przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia.

Podstawową cechą nieodpłatnego świadczenia jest bowiem to, że otrzymujący przysporzenie nie jest zobowiązany do jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. Aby zatem dane świadczenie mogło być uznane za świadczenie nieodpłatne koniecznym jest, by polegało ono wyłącznie na jednostronnym przysporzeniu po stronie podmiotu, który świadczenie to uzyskał. Tymczasem w przedmiotowej sprawie będziemy mieć do czynienia z ekwiwalentnością świadczeń stron umowy – z jednej strony zrzeczenie się Wnioskodawcy z przysługującej mu służebności gruntowej w postaci drogi koniecznej, a z drugiej zrzeczenie się służebności gruntowej również w postaci drogi koniecznej ustanowionej na nieruchomości będącej własnością Wnioskodawcy przez drugą stronę umowy.

W świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie można mówić o powstaniu przychodu w sytuacji, gdy jeden podmiot wykonuje analogiczne świadczenie na rzecz podmiotu, od którego otrzymuje świadczenie.

W związku z powyższym, należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że wzajemne zrzeczenie się służebności nie podlega podatkowi dochodowemu od osób fizycznych. W konsekwencji na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek zgłoszenia ww. faktu w urzędzie skarbowym.

Ponadto, biorąc pod uwagę dołączony do wniosku dokument należy wskazać, że ze względu na specyfikę postępowania interpretacyjnego organ upoważniony do wydania interpretacji indywidualnej orzeka tylko i wyłącznie w obrębie stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę. Co oznacza, że organ rozpatrujący konkretną sprawę nie ma możliwości modyfikowania (uzupełniania, odtwarzania) stanu faktycznego tej sprawy, nie prowadzi również postępowania dowodowego w trybie działu IV Ordynacji podatkowej. Stąd też dołączony do wniosku dokument nie podlegał analizie.

Zaznaczyć również należy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, w związku z czym niniejsza interpretacja jest wiążąca wyłącznie dla Wnioskodawcy jako osoby występującej z wnioskiem o wydanie interpretacji, nie wywiera natomiast skutku prawnego dla żony Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.