Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4015.109.2018.1.BD
z 20 września 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2018 r., poz. 800, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 24 lipca 2018 r. (data wpływu – 27 lipca 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania środków pieniężnych tytułem darowizny obciążonej poleceniem darczyńcy oraz obowiązku złożenia zeznania podatkowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 lipca 2018 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania środków pieniężnych tytułem darowizny obciążonej poleceniem darczyńcy oraz obowiązku złożenia zeznania podatkowego.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni otrzymała od partnera swojej siostry propozycję otrzymania darowizny. Siostra Wnioskodawczyni wraz ze swoim partnerem nie pozostają w relacjach małżeńskich. Posiadają wspólne dziecko.

Siostra Wnioskodawczyni jest zobowiązana do spłaty pewnych zobowiązań pieniężnych. Zobowiązania te chciałby uregulować partner siostry Wnioskodawczyni. Niemniej, z uwagi na sytuację osobistą i rodzinną, a także charakter tych zobowiązań oraz brak woli siostry Wnioskodawczyni do ich regulowania przez partnera, nie chciałby dokonywać tego osobiście.

Dlatego planowane jest przekazanie przez partnera środków niezbędnych do spłaty tych zobowiązań na rzecz Wnioskodawczyni, z poleceniem ich przekazania na rzecz siostry w terminie 21 dni od ich otrzymania. W ten sposób siostra Wnioskodawczyni nie miałaby wiedzy odnośnie faktu, iż źródłem przekazywanych jej środków są środki pochodzące od jej partnera.

Ponieważ Wnioskodawczyni, będzie w drodze polecenia zobowiązana do przekazania tych środków w całości na rzecz swojej siostry, nie pozostanie w żaden sposób wzbogacona na skutek otrzymania darowizny, jako że nie ona będzie faktycznym beneficjentem przekazywanych środków. Zostaną one w całości przekazane siostrze.

Wnioskodawczyni nie pozostaje spokrewniona ani spowinowacona z partnerem siostry.

Wnioskodawczyni chciała potwierdzić skutki podatkowe otrzymania darowizny, które wskazał jej partner na podstawie publikacji znalezionych w internecie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy Wnioskodawczyni będzie zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn na skutek otrzymania darowizny od partnera siostry w wyżej opisanej sytuacji, a jeśli tak to jaka kwota powinna być podstawą opodatkowania?
2. Czy Wnioskodawczyni będzie zobowiązana do złożenia zeznania podatkowego na skutek otrzymania darowizny, jeśli wykona polecenie w terminie 21 dni od otrzymania darowizny, a jeśli tak to jaką kwotę wartości darowizny powinna wykazać w tym zeznaniu?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni nie będzie ona zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn, jako że czysta wartość darowizny (wartość po potrąceniu długów i ciężarów) będzie zerowa.

Według Wnioskodawczyni nie będzie ona również zobowiązana do złożenia zeznania podatkowego na skutek otrzymania darowizny, jeśli wykona polecenie przed upływem terminu złożenia zeznania.

Przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn przewidują, że podstawę opodatkowania „stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego” (art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn). W konsekwencji w sytuacji, w której wartość darowanego majątku, z uwzględnieniem ciężarów jest zerowa, podatek ten nie występuje.

Jeszcze bardziej do sytuacji Wnioskodawczyni odnosi się drugi przepis, wskazujący, że „Jeżeli spadkobierca, obdarowany lub osoba, na której rzecz został uczyniony zapis zwykły lub windykacyjny, zostali obciążeni obowiązkiem wykonania polecenia lub zapisu zwykłego, wartość obciążenia z tego tytułu stanowi ciężar spadku, darowizny, zapisu zwykłego lub windykacyjnego, a w przypadku polecenia, o ile zostało wykonane” (art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Jak wskazano bowiem wyżej, Wnioskodawczyni będzie zobowiązana do wykonania polecenia w postaci przekazania całości otrzymanych środków na rzecz swojej siostry. W konsekwencji wartość wykonanego polecenia będzie pomniejszać postawę opodatkowania po stronie Wnioskodawczyni do zera.

Skoro więc podstawa opodatkowania po stronie Wnioskodawczyni będzie wynosić zero, nie będzie ona zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn.

W ocenie Wnioskodawczyni organy podatkowe w wydawanych interpretacjach potwierdzały, że wartość polecenia pomniejsza podstawę opodatkowania u obdarowanego i sprawia, że wartość podatku do opłacenia jest niższa lub też w ogóle nie występuje.

Zdaniem Wnioskodawczyni, w sytuacji w której przed upływem terminu złożenia zeznania, wykona ona polecenie, na skutek czego wartość podstawy opodatkowania będzie zerowa, bezzasadne będzie złożenie zeznania podatkowego. Zeznanie podatkowe ma bowiem służyć do określenia przez organ podatkowy wysokości podatku do zapłaty, tym samym w opisanej sytuacji, jego składanie jest bezcelowe. W szczególności, skoro to zeznanie wskazywałoby co najwyżej wyłącznie wartości zerowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2018 r., poz. 644), podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem: darowizny.

W związku z tym, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji darowizny oraz polecenia darczyńcy, należy w tej kwestii odnieść się do przepisów uregulowanych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r., poz. 1025 ze zm.).

Na podstawie art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Z kolei stosownie do art. 893 Kodeksu cywilnego darczyńca może włożyć na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem (polecenie).

Polecenie polega na nałożeniu na obdarowanego obowiązku określonego działania lub zaniechania. Zasadniczo zawierane jest w umowie darowizny. „Nie da się jednak wykluczyć sytuacji, kiedy za zgodą obdarowanego nastąpi to już po zawarciu umowy.” (Komentarz do Kodeksu cywilnego pod redakcją prof. dr. hab. Edward Gniewek, prof. dr. hab. Piotr Machnikowski C.H. Beck, rok 2013). Obciążenie obdarowanego obowiązkiem spełnienia polecenia może więc także nastąpić po zawarciu umowy darowizny, jak i po jej wykonaniu (wówczas wymaga zgody obdarowanego). Darczyńca obciążając obdarowanego poleceniem musi dokładnie wskazać, na czym polecenie ma polegać, a także kogo dotyczyć. Obowiązek określonego zachowania będący przedmiotem polecenia może, ale nie musi mieć związku z przedmiotem darowizny, może dotyczyć sfery majątkowej, jak i osobistej wskazanej przez darczyńcę osoby. Osobą, której dotyczyć ma objęte poleceniem zachowanie (działanie lub zaniechanie) może być darczyńca, osoba trzecia, a nawet sam obdarowany. Poleceniem może być np. obowiązek przekazania przez obdarowanego wskazanej poleceniem osobie pieniędzy na wskazany przez darczyńcę cel.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy – obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Jeżeli spadkobierca, obdarowany lub osoba, na której rzecz został uczyniony zapis zwykły lub windykacyjny, zostali obciążeni obowiązkiem wykonania polecenia lub zapisu zwykłego, wartość obciążenia z tego tytułu stanowi ciężar spadku, darowizny, zapisu zwykłego lub windykacyjnego, a w przypadku polecenia, o ile zostało wykonane (art. 7 ust. 2 ww. ustawy).

Z powyższego wynika więc, że długi i ciężary pomniejszają wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych, ale wyłącznie te, które istnieją w dniu nabycia rzeczy lub prawa majątkowego. Należy bowiem mieć na uwadze, że istotą przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn jest objęcie podatkiem przyrostu czystej wartości majątku podatnika.

Pojęcie „długów” w rozumieniu tego artykułu obejmuje wszelkie pieniężne roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem nabycia. Równowartość tych roszczeń podlega potrąceniu od wartości przedmiotu nabycia.

„Ciężarem” natomiast jest inne niż dług obciążenie nabytej rzeczy lub prawa, które zmniejsza jego wartość rynkową, np. hipoteka, polecenie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy – opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

1. 9 637 zł − jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2. 7 276 zł − jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3. 4 902 zł − jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
   
   

Stosownie do treści art. 9 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

Należy zauważyć, że − co do zasady − darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy – do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1. do grupy I − małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2. do grupy II − zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3. do grupy III − innych nabywców.
   
   

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że partner siostry Wnioskodawczyni planuje przekazać Wnioskodawczyni – w drodze darowizny – środki niezbędne do spłaty zobowiązań siostry. Środki te zostaną darowane z poleceniem przekazania ich siostrze w terminie 21 dni od ich otrzymania. Otrzymana przez Wnioskodawczynię darowizna, zgodnie z poleceniem, zostanie w całości przekazana siostrze, która będzie faktycznym beneficjentem przekazywanych środków.

Zatem w opisanym zdarzeniu przyszłym będzie miało miejsce nabycie środków pieniężnych tytułem darowizny z poleceniem.

Nabycie w przyszłości przez Wnioskodawczynię środków tytułem darowizny podlegać będzie co do zasady opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy. Jak wynika z wniosku, darczyńcą będzie partner siostry Wnioskodawczyni, a więc (zgodnie z uwzględnieniem stosunku osobistego zbywcy do nabywcy) zaliczający się do III grupy podatkowej; zatem zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy, kwotą wolną od podatku będzie kwota w wysokości 4.902 zł. Podstawę opodatkowania z tytułu darowizny stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość). Zatem, jeżeli Wnioskodawczyni przedmiotową darowiznę w postaci środków pieniężnych w całości (zgodnie z poleceniem darczyńcy) przekaże swojej siostrze, wówczas Wnioskodawczyni jako obdarowana nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn z tytułu otrzymanej darowizny. Wartość wykonanego polecenia darczyńcy obniża bowiem podstawę opodatkowania z tytułu darowizny, stosownie do uregulowań zawartych w art. 7 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W związku z przedstawioną analizą opisanego we wniosku zagadnienia, Organ interpretacyjny podziela stanowisko Wnioskodawczyni, że nie będzie ona zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn z tytułu otrzymanej darowizny. Jak wskazano bowiem powyżej, Wnioskodawczyni będzie zobowiązana do wykonania polecenia darczyńcy w postaci przekazania całości otrzymanych środków na rzecz swojej siostry. W konsekwencji wartość wykonanego polecenia będzie pomniejszać postawę opodatkowania po stronie Wnioskodawczyni do zera, a zatem Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Odnosząc się do kwestii złożenia zeznania podatkowego z tytułu otrzymanej w przyszłości darowizny, zauważyć należy, że stosownie do treści art. 17a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania. Obowiązek składania zeznań podatkowych nie dotyczy przypadków, w których podatek jest pobierany przez płatnika (ust. 2 ww. przepisu).

Stosownie do art. 18 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy, notariusze są płatnikami podatku od dokonanej w formie aktu notarialnego darowizny.

Natomiast w przypadku, gdy nabycie następuje w innej formie niż na podstawie aktu notarialnego (i tym samym brak jest płatnika) ustalając czy istnieje obowiązek składania zeznania należy zwrócić uwagę na postanowienia art. 6 ust. l i art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Analiza treści tych przepisów wskazuje, iż podatnikiem podatku od spadków i darowizn jest podmiot, który nabył majątek o wartości przekraczającej kwoty wolne, bez względu na to, czy nabycie to wiąże się ze spełnieniem przez nabywcę warunków do zastosowania ulg i zwolnień przewidzianych w ustawie.

Obowiązkowi podatkowemu w podatku od spadków i darowizn podlegają więc osoby fizyczne, które nabyły własność rzeczy lub praw majątkowych (z tytułów określonych w art. 1 oraz la ustawy) w przypadku gdy wartość majątku przekracza kwotę wolną od podatku. Opodatkowaniu podlega bowiem nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną określoną dla danej grupy podatkowej. W takim przypadku podatnik jest zobowiązany do złożenia we właściwym urzędzie skarbowym zeznania podatkowego o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych. Jeżeli podstawa opodatkowania, którą stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość) wynosi zero, to brak jest obowiązku składania zeznania SD-3.

Zatem jeżeli Wnioskodawczyni wykona polecenie przed upływem terminu złożenia zeznania, na skutek czego – jak sama wskazała w stanowisku – wartość podstawy opodatkowania będzie wynosiła zero, to nie będzie obowiązku składania zeznania podatkowego o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych z tytułu otrzymanej darowizny.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.