Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
IBPP3/443-1176/14-4/MN
z 5 października 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej po ponownym rozpatrzeniu sprawy w związku z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 kwietnia 2018 r. sygn. akt I FSK 887/16 stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 18 września 2014 r. (data wpływu 25 września 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• uznania, że przeniesienie składników majątkowych z działalności męża do działalności Wnioskodawczyni jest neutralne na gruncie ustawy o VAT z uwagi na istniejącą wspólność majątkową małżeńską

-jest nieprawidłowe.

• prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z zakupem ciągników siodłowych, naczep i notebooka,
• braku obowiązku dokonania korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z faktury dokumentującej nabycie składników majątkowych od męża zgodnie z art. 89b ustawy o VAT,

-jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 września 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług m.in. w zakresie uznania, że przeniesienie składników majątkowych z działalności męża do działalności Wnioskodawczyni jest neutralne na gruncie ustawy o VAT z uwagi na istniejącą wspólność majątkową małżeńską, prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z zakupem ciągników siodłowych, naczep i notebooka oraz braku obowiązku dokonania korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z faktury dokumentującej nabycie składników majątkowych od męża zgodnie z art. 89b ustawy o VAT.

Dotychczasowy przebieg postępowania.

W dniu 24 grudnia 2014 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów wydał interpretację indywidualną znak: IBPP3/443-1176/14/MN, w której ocenił jako nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w zakresie uznania, że przeniesienie składników majątkowych z działalności męża do działalności Wnioskodawczyni jest neutralne na gruncie ustawy o VAT z uwagi na istniejącą wspólność majątkową małżeńską, obowiązku dokonania korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z faktury dokumentującej nabycie składników majątkowych od męża zgodnie z art. 89b ustawy o VAT, natomiast stanowisko Wnioskodawcy w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z zakupem ciągników siodłowych, naczep i notebooka uznał za prawidłowe.

Wnioskodawca na pisemną interpretację indywidualną prawa podatkowego z 24 grudnia 2014 r. znak: IBPP3/443-1176/14/MN wniósł pismem z 13 stycznia 2015 r. wezwanie do usunięcia naruszenia prawa.

W odpowiedzi na powyższe wezwanie do usunięcia naruszenia prawa Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów pismem z 13 lutego 2015 r. znak: IBPP3/4512-1-4/15/MN stwierdził brak podstaw do zmiany ww. indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Wnioskodawca na interpretację przepisów prawa podatkowego z 24 grudnia 2014 r. w części dotyczącej zastosowania art. 89b ustawy o VAT, złożył skargę z 16 marca 2015 r. (data wpływu 23 marca 2015 r.).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z 23 października 2015 r. sygn. akt III SA/Gl 785/15 oddalił skargę na interpretację z 24 grudnia 2014 r. nr IBPP3/443-1176/14/MN.

Od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 23 października 2015 r. sygn. akt III SA/Gl 785/15, Wnioskodawca złożył skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Wyrokiem z 4 kwietnia 2018 r. sygn. akt I FSK 887/16 Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zaskarżony wyrok w całości oraz uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną w części w której uznano stanowisko strony za nieprawidłowe w zakresie obowiązku dokonania korekty odliczonej kwoty podatku, wynikającej z faktury dokumentującej nabycie składników majątkowych od męża (w zakresie pytania oznaczonego we wniosku numerem 3).

W myśl art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1302) ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

W świetle powyższego koniecznym jest wykonanie wyroku uwzględniając przedstawioną w wyroku NSA sygn. akt I FSK 887/16 ocenę prawną co do braku konieczności dokonania korekty.

Organ dokonując ponownego rozpatrzenia wniosku musi mieć na uwadze stanowisko NSA wyrażone w ww. orzeczeniu, w którym stwierdzono, że konieczne było na podstawie art. 188 i art. 145 § 1 pkt lit. a) P.p.s.a. uchylenie zaskarżonej interpretacji w części uznającej za nieprawidłowe stanowisko wnioskodawcy w zakresie pytania 3 (trzeciego) co do obowiązku dokonania korekty odliczonej kwoty podatku na podstawie art. 89b ustawy o VAT.

Zatem, pozostała część interpretacji nie uchylona wyrokiem (w zakresie pytań 1 i 2) nie może ulec zmianie.

Wskutek powyższego, wniosek Strony w zakresie obowiązku dokonania korekty odliczonej kwoty podatku na podstawie art. 89b ustawy, wynikającej z faktury dokumentującej nabycie składników majątkowych od męża, wymaga ponownego rozpatrzenia przez tut. Organ.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni (Podatnik) prowadzi działalność gospodarczą od maja 2014 r. głównie w zakresie transportu drogowego towarów. Jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Wykonuje czynności wyłącznie opodatkowane podatkiem VAT. Od wszystkich nabywanych towarów i usług przysługuje Wnioskodawczyni prawo do odliczenia podatku VAT w pełnej wysokości.

Wnioskodawczyni jest w związku małżeńskim, w którym od dnia zawarcia do dnia dzisiejszego obowiązuje wspólność małżeńska. Zmiany w zakresie wspólności majątkowej małżeńskiej nie są planowane.

Mąż prowadzi odrębną działalność gospodarczą od 1991 r., w ramach której również wykonuje w przeważającym zakresie transport drogowy towarów. Jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Wykonuje wyłącznie czynności opodatkowane podatkiem VAT.

Przed wykonaniem pierwszych usług transportowych przez firmę Wnioskodawczyni, mąż w lipcu 2014 r. wynajął firmie Wnioskodawczyni dwa ciągniki siodłowe, dwie naczepy oraz notebook, czyli składniki majątkowe związane do tej pory wyłącznie z działalnością opodatkowaną męża, przy nabyciu, których mąż odliczył podatek VAT w pełnej wysokości.

Wnioskodawczyni planuje w przyszłości, aby na trwałe wynajęte składniki majątkowe zostały przeniesione do jej działalności. Planowana jest sprzedaż tych składników majątkowych do działalności Podatnika po cenie niższej niż ich wartość rynkowa, czyli za 1 zł netto za wszystkie składniki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy przeniesienie składników majątkowych z działalności męża do działalności Wnioskodawczyni jest neutralne na gruncie ustawy o VAT z uwagi na istniejącą wspólność majątkową małżeńską?
2. Czy Wnioskodawczyni postąpi prawidłowo, kupując od męża ciągniki siodłowe, naczepy, notebook za kwotę 1 zł netto, nabywając prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego?
3. Czy brak fizycznej zapłaty za zakupione od męża składniki majątkowe zobowiązuje Wnioskodawczynię do dokonania korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury dokumentującej nabycie składników majątkowych od męża zgodnie z art. 89b ustawy o VAT?
   
   

Stanowisko Wnioskodawcy:

Odpowiedź na pytanie nr 1

Przeniesienie składników majątkowych z działalności męża do działalności Wnioskodawczyni jest neutralne na gruncie ustawy o VAT, gdyż pomiędzy małżonkami istnieje wspólność majątkowa małżeńska.

W art. 5 ustawy o VAT wymieniony został zakres w jakim ustawa o VAT ma zastosowanie. Wymienione zostały w ust. 1 różne czynności, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Dodatkowo w ust. 3 rozszerzono zakres zastosowania ustawy o VAT o czynność, która nie mieściła się w katalogu zawartym w ust. 1. Wnioskodawczyni zwraca uwagę, że nie wprowadzono odrębnej regulacji, która zakładałaby opodatkowanie czynności przekazania składników majątkowych pomiędzy działalnościami małżonków, którzy objęci są wspólnością majątkową małżeńską.

Dodatkowo wskazano w art. 6, jakie czynności wykluczają opodatkowanie podatkiem VAT. Zgodnie z tym przepisem ustawy o VAT nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa oraz do czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

Nabyte przez męża ciągniki siodłowe, naczepy oraz notebook weszły od samego początku do wspólności majątkowej małżeńskiej, pomimo że tylko mąż wykorzystywał te składniki w swojej działalności gospodarczej i odliczył podatek VAT w 100%.

W momencie, kiedy mąż będzie chciał przekazać te składniki majątkowe do działalności żony, to taka czynność przypomina w pewnym zakresie dostawę towaru. Jednak nie można pominąć faktu, że ta dostawa nie może przybrać żadnej formy, jaka jest znana w prawe cywilnym, a więc nie może to być np. sprzedaż czy darowizna. Te składniki majątkowe już stanowią współwłasność żony, a żona ma takie same prawa do tych rzeczy jak mąż.

W związku z tym art. 5 ustawy o VAT należy ściśle interpretować z art. 6, gdzie wyraźnie wskazano, że ustawy o VAT nie stosuje się do czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Jeśli Podatnik wraz z mężem w drodze oświadczenia uznają, że wymienione składniki majątkowe będą wykorzystywane od wskazanego dnia tylko i wyłącznie w działalności Wnioskodawczyni, to tego typu czynność przekazania nie może być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Pomiędzy mężem i żoną, jeśli istnieje wspólność majątkowa małżeńska, nie można zawierać umów dotyczących ich wspólnego majątku.

W związku z powyższym należy uznać czynność przeniesienia składników majątkowych pomiędzy działalnością męża a działalnością Wnioskodawczyni jako neutralną na gruncie ustawy o VAT.

Odpowiedź na pytanie nr 2

Wnioskodawczyni postąpi prawidłowo kupując od męża ciągniki siodłowe, naczepy oraz notebook, nabywając prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Wnioskodawczyni oraz mąż są czynnymi podatnikami podatku VAT i na gruncie ustawy o VAT traktowani są jako dwa niezależne, samodzielne podmioty. Niezależnie od stosunków majątkowych, jakie istnieją pomiędzy małżonkami, transakcje dokonywane pomiędzy nimi, jako osobami prowadzącymi odrębne działalności gospodarcze stanowią dostawę towarów lub świadczenie usług, które to czynności podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych.

Dostawa ciągników siodłowych, naczep oraz notebooka korzysta z podstawowej stawki podatku VAT, a ustalona przez Wnioskodawczynię i jej męża kwota netto tej transakcji w wysokości 1 zł będzie powiększona o podatek VAT w wysokości 23 grosze.

Wnioskodawczyni, czyli nabywcy będzie przysługiwać pełne prawo do odliczenia podatku VAT zawartego w cenie zakupionych od męża składników majątkowych, gdyż ta transakcja podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, a ponadto zakup ten będzie służył tylko i wyłącznie czynnościom opodatkowanym wykonywanym przez Wnioskodawczynię.

W niniejszym zakresie nie będzie miał zastosowania art. 32 ustawy o VAT, pomimo że pomiędzy stronami tej transakcji istnieją powiązania, o których mowa w art. 32 ust. 3 ustawy o VAT. Aby zastosować ten przepis, oprócz odpowiednich powiązań istniejących pomiędzy stronami transakcji, musi zaistnieć jedna z sytuacji opisanych w art. 32 ust. 1 pkt 1-3 ustawy o VAT. Obniżenie wartości rynkowej przekazywanych składników majątkowych do 1 zł netto sugeruje, że należy sprawdzić czy nie podlega ta transakcja sytuacji opisanej w punktach 1 lub 2. Należy dojść do wniosku, że punkt 1 nie będzie miał zastosowania, gdyż nabywcy, czyli Podatnikowi będzie przysługiwać pełne prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, natomiast punkt 2 również nie znajdzie zastosowania, gdyż nabywcy, czyli Podatnikowi będzie przysługiwać pełne prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego a ponadto dokonana transakcja będzie opodatkowana podatkiem VAT (nie będzie objęta zwolnieniem). Ponadto należy wskazać, że Podatnikowi będzie przysługiwać pełne prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego pomimo brzmienia przepisu art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. c ustawy o VAT, gdyż jak wskazano powyżej istnieje zgodnie z prawem (zgodnie z ustawą o VAT) możliwość dokonania sprzedaży pomiędzy małżonkami na gruncie ustawy o VAT (istnieje podstawa prawna dla zawarcia umowy sprzedaży, a więc art. 58 Kodeksu cywilnego nie będzie miał zastosowania).

Odpowiedź na pytanie nr 3

Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do dokonania korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z faktury dokumentującej nabycie składników majątkowych od męża zgodnie z art. 89b ustawy o VAT w sytuacji, gdy w ogóle nie zostanie dokonana fizyczna zapłata za zakupione od męża składniki majątkowe.

Art. 89a ustawy o VAT zobowiązuje dłużnika do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze, w przypadku gdy nieuregulowana zostanie należność wynikająca z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Z uwagi na fakt, że mąż dokona w rozumieniu ustawy o VAT sprzedaży żonie składników majątkowych objętych wspólnością majątkową małżeńską, Wnioskodawczyni, czyli żona zostanie zobowiązana do uregulowania kwoty wynikającej z tej transakcji. Jest to transakcja odpłatna, która została w ten sposób ukształtowana przez strony tej transakcji. Należy zauważyć, że Wnioskodawczyni, gdyby chciała fizycznie zapłacić za zakupione przedmioty, to posłużyłaby się środkami pieniężnymi wchodzącymi do wspólnego majątku małżonków. W efekcie żona zapłaciłaby mężowi wspólnymi pieniędzmi, czyli również pieniędzmi męża. W związku z tym należy przyjąć domniemanie, że sprzedaż na gruncie ustawy o VAT pomiędzy małżonkami mającymi wspólność majątkową małżeńską musi zostać uznana w momencie jej dokonania za uregulowaną. Nie ma sposobu, aby żona uregulowała kwotę wynikającą z wystawionych faktur sprzedażowych, a ponadto po przeprowadzeniu tej sprzedaży nie można w ogóle uznać, że powstała jakakolwiek wierzytelność, której można dochodzić przed sądem.

Wniosek z tej sytuacji jest taki, że sama sprzedaż jest dokonywana na gruncie ustawy o VAT, natomiast sposób uregulowania jest czynnością, która powinna być rozpatrywana w oparciu o przepisy prawa cywilnego. Dlatego art. 89b nie będzie miał zastosowania, gdyż aby wykorzystać tę procedurę, konieczne jest przeprowadzenie transakcji w rozumieniu prawa cywilnego, która zrodzi cywilnoprawny stosunek zobowiązaniowy (świadczy o tym posługiwanie się przez art. 89b pojęciami cywilnoprawnymi jak np. dłużnik). Art. 89b nie ma w ogóle zastosowania do sprzedaży dokonanej tylko w rozumieniu ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie:

• uznania, że przeniesienie składników majątkowych z działalności męża do działalności Wnioskodawczyni jest neutralne na gruncie ustawy o VAT z uwagi na istniejącą wspólność majątkową małżeńską

-jest nieprawidłowe,

• prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z zakupem ciągników siodłowych, naczep i notebooka,
• braku obowiązku dokonania korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z faktury dokumentującej nabycie składników majątkowych od męża zgodnie z art. 89b ustawy o VAT,

-jest prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dacie wydania pierwotnej interpretacji w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, bowiem niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w wyniku orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 kwietnia 2018 r.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlega opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Jak stanowi art. 2 pkt 6 ww. ustawy o VAT przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia.
2. wszelkie inne darowizny

-jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2013 r., działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analiza przytoczonych przepisów wskazuje, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów czy świadczenie usług w rozumieniu ww. przepisu ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą od maja 2014 r. głównie w zakresie transportu drogowego towarów. Jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Wykonuje czynności wyłącznie opodatkowane podatkiem VAT. Od wszystkich nabywanych towarów i usług przysługuje Wnioskodawczyni prawo do odliczenia podatku VAT w pełnej wysokości. Wnioskodawczyni jest w związku małżeńskim, w którym od dnia zawarcia do dnia dzisiejszego obowiązuje wspólność małżeńska. Mąż prowadzi odrębną działalność gospodarczą od 1991 r., w ramach której również wykonuje w przeważającym zakresie transport drogowy towarów. Jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Wykonuje wyłącznie czynności opodatkowane podatkiem VAT. Przed wykonaniem pierwszych usług transportowych przez firmę Wnioskodawczyni, mąż w lipcu 2014 r. wynajął na czas nieokreślony firmie Wnioskodawczyni dwa ciągniki siodłowe, dwie naczepy oraz notebook, czyli składniki majątkowe związane do tej pory wyłącznie z działalnością opodatkowaną męża, przy nabyciu, których mąż odliczył podatek VAT w pełnej wysokości. Wnioskodawczyni planuje w przyszłości, aby na trwałe wynajęte składniki majątkowe zostały przeniesione do jej działalności. Planowana jest sprzedaż tych składników majątkowych do działalności Podatnika po cenie niższej niż ich wartość rynkowa, czyli za 1 zł netto za wszystkie składniki.

Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788 ze zm.).

Stosownie do art. 31 § 1 tej ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

Powołane wyżej przepisy art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy precyzują, jakie podmioty wpisują się w definicję podatnika podatku od towarów i usług. Ustawodawca nie wymienił wśród nich małżonków. Ustawa o podatku od towarów i usług nie obejmuje także małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Tym samym na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług małżonkowie nie są uznawani za jeden podmiot podatkowy, bowiem każdy z nich wykonując samodzielnie czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest odrębnym podatnikiem tego podatku. Co więcej autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość takiej interpretacji jego przepisów, która zakładałaby, że wspólność majątkowa istniejąca między małżonkami na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, ma wpływ na zakres ich praw i obowiązków jako podatników podatku od towarów i usług. Dopuszczalne jest dokonywanie czynności cywilnoprawnych między małżonkami pozostającymi w małżeńskiej wspólności majątkowej, jeżeli czynności te dotyczą sfery objętej zakresem ich działalności gospodarczej.

Niezależnie od istniejących stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami, w transakcjach zawieranych pomiędzy nimi mamy do czynienia z wykonywaniem czynności opodatkowanych pomiędzy dwoma odrębnymi podmiotami. Oznacza to, że w momencie odpłatnej dostawy towarów czy świadczenia usług małżonek powinien wystawić fakturę VAT dla współmałżonka i opodatkować daną transakcję tak jak każdą inną czynność podlegającą podatkowi od towarów i usług.

Składniki majątkowe pochodzące z działalności męża mające zostać przeniesione do działalności Wnioskodawczyni, w świetle przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowią (przy istnieniu wspólności majątkowej) niewątpliwie majątek wspólny małżonków, jednakże w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług są to towary, które mąż nabył w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, i w takim też celu je wykorzystywał.

Odnosząc, zatem przedstawione zdarzenie przyszłe do powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że przeniesienie (planowana sprzedaż) przez męża składników majątkowych do działalności Wnioskodawczyni – współmałżonki – prowadzącej własną działalność gospodarczą, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych, jako dostawa towarów pomiędzy dwoma odrębnymi podatnikami podatku VAT.

Tym samym nieprawidłowe jest stanowisko, że czynność przeniesienia składników majątkowych między działalnością męża a działalnością Wnioskodawczyni jest neutralna na gruncie ustawy o VAT.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Kwotę podatku naliczonego, zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r., stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

Ponadto, podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast, w myśl art. 88 ust. 3a pkt 4 ustawy nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane – w części dotyczącej tych czynności, podają kwoty niezgodne z rzeczywistością – w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością, potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego – w części dotyczącej tych czynności.

Jak już wskazano, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Istnienie związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku również w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. UE L 347.1 ze zm.). Stanowisko powyższe znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Podsumowując należy stwierdzić, że jak wynika z przywołanego na wstępie art. 86 ust. 1 ustawy, podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy, może obniżyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w sytuacji, gdy występuje związek pomiędzy poniesionym wydatkiem, a wykonywanymi z tytułu prowadzonej działalności czynnościami opodatkowanymi. Co do zasady – w myśl art. 86 ust. 2 – odliczenia podatku naliczonego dokonuje się na podstawie faktur wystawionych przez kontrahenta będącego podatnikiem VAT. Bez znaczenia dla kwestii związanych z prawem do odliczenia podatku naliczonego pozostaje to czy kontrahenci są małżeństwem i czy wiąże ich małżeńska wspólność majątkowa.

Odnosząc przedstawiony stan prawny do opisanego zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie zostanie spełniony podstawowy warunek wynikający z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT uprawniający do odliczenia podatku od towarów i usług w związku z zakupem ciągników siodłowych, naczep oraz notebooka – towary będące przedmiotem nabycia będą związane z wykonywaniem przez Wnioskodawczynię wyłącznie czynności opodatkowanych.

W konsekwencji, Wnioskodawczyni będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z planowanym zakupem dwóch ciągników siodłowych, dwóch naczep oraz notebooka.

W tym miejscu należy zauważyć, że ustalona pomiędzy stronami transakcji kwota zapłaty z tytułu dokonanej sprzedaży, nie ma żadnego wpływu na wystąpienie po stronie nabywcy prawa do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktury dokumentującej tą transakcję.

Zatem stanowisko, zgodnie z którym Wnioskodawczyni, czyli nabywcy będzie przysługiwać pełne prawo do odliczenia podatku VAT zawartego w cenie zakupionych od męża składników majątkowych, gdyż ta transakcja podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, a ponadto zakup ten będzie służył tylko i wyłącznie czynnościom opodatkowanym wykonywanym przez Wnioskodawczynię, jest prawidłowe.

Przechodząc do kolejnego zagadnienia podniesionego we wniosku, wskazać należy, że zgodnie z przepisem art. 89b ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik jest obowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli dłużnik uregulował należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności (art. 89b ust. la ustawy).

W myśl art. 89b ust. 2 ustawy, w przypadku częściowego uregulowania należności w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, korekta dotyczy podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności. Przepis ust. la stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z przywołanymi przepisami dłużnik ma obowiązek skorygowania całości (lub części) uprzednio odliczonego podatku naliczonego wynikającego z faktury jeżeli nie ureguluje całości (lub części) należności w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze. Obowiązek dokonania korekty ciąży na dłużniku niezależnie od faktu, czy jego wierzyciel skorzystał z korekty podatku należnego. Dłużnik nie jest zobowiązany do skorygowania podatku naliczonego wówczas, gdy ureguluje należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu płatności. Korekta winna być dokonana w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności. Termin 150-dniowy należy każdorazowo liczyć od dnia, w którym upływa termin płatności określony w fakturze lub umowie.

W przedstawionym opisie sprawy wątpliwości Wnioskodawczyni dotyczą obowiązku dokonania korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z faktury dokumentującej nabycie składników majątkowych od męża zgodnie z art. 89b ustawy o VAT.

Dokonując rozstrzygnięcia kwestii będącej przedmiotem pytania Wnioskodawczyni, trzeba mieć na uwadze stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażone w orzeczeniu z 4 kwietnia 2018 r. sygn. akt I FSK 887/16.

Naczelny Sąd Administracyjny w ww. wyroku orzekł, że: „W opisanym przypadku co do zasady nie ma możliwości dokonywania wypłaty wynagrodzenia z wzajemnych świadczeń między małżonkami, co wynika z istoty wspólności majątkowej, na powyższą okoliczność powołuje się także skarżąca we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

Przypomnieć należy, że zgodnie z art. 31 § 1 k.r.o. z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa, obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (jest to ich majątek wspólny). Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna, którą charakteryzuje to, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Wspólność ta jest wspólnością masy majątkowej, to znaczy obejmuje cały zbiór praw majątkowych takich jak własność i inne prawa rzeczowe czy wierzytelności.

Pomimo trwania wspólności każdy z małżonków ma zarówno prawo do udziału i rozporządzania tak całym majątkiem wspólnym, jak i w odniesieniu do poszczególnych składników majątku wspólnego. Wspólność majątkowa małżeńska nie jest bowiem samodzielnym i niezależnym od małżonków bytem, który realizuje swoje własne uprawnienia do określonych lub wszystkich składników tego mienia. Podmiotami uprawnionymi do dysponowania i zarządzania całym mieniem są zawsze małżonkowie tworzący wspólność majątkową małżeńską.

Nie budzi wątpliwości, że żaden z przepisów ustawy o VAT nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej. Każdy z małżonków może być odrębnym czynnym podatnikiem VAT. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

(…).

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego w sytuacji gdy pomiędzy małżonkami istnieje ustawowa wspólność majątkowa, wszelkie transakcje, jakie zawierane są pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębnie działalność gospodarczą nie mogą mieć charakteru odpłatnego. W takim przypadku nie jest możliwe uregulowanie należności pomiędzy małżonkami. Jeden z małżonków nie może dokonać wypłaty wynagrodzenia drugiemu z małżonków środkami pieniężnymi objętymi wspólnością ustawową za składniki majątku wchodzące w skład wspólności ustawowej.

(…).

W opisanym zdarzeniu przyszłym nie ma bowiem możliwości wypłaty wynagrodzenia, nie będzie miało miejsce żadne przysporzenie, nie dojdzie do wzrostu „zasobów” męża podatniczki (zob. Opinia Rzecznika Generalnego z dnia 22 lutego 2018 r. w sprawie C-665-16, pkt 87), ponieważ małżonków łączy stosunek wspólności łącznej i fakt, że prowadzą jako małżonkowie oddzielną działalność gospodarczą niczego nie zmienia.”

Biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie NSA w przedmiotowej sprawie, należy uznać, że w sytuacji gdy pomiędzy małżonkami istnieje ustawowa wspólność majątkowa, wszelkie transakcje, jakie zawierane są pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębnie działalność gospodarczą nie mogą mieć charakteru odpłatnego. W rozpatrywanym przypadku nie jest możliwe uregulowanie należności pomiędzy małżonkami. Wnioskodawczyni nie może dokonać wypłaty wynagrodzenia swojemu małżonkowi środkami pieniężnymi objętymi wspólnością ustawową za składniki majątku wchodzące w skład wspólności ustawowej. Tym samym brak jest konieczności dokonania korekty, stosownie do art. 89b ustawy o VAT.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w tej części jest prawidłowe.

W niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości uznania czynności przeniesienia składników majątkowych pomiędzy działalnością męża a działalnością Wnioskodawczyni za neutralną na gruncie ustawy o VAT, prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury wystawionej przez małżonka oraz stosowania art. 89b ustawy. W pozostałym zakresie tj. odpowiedź na pytanie dotyczące uznania czy tego typu transakcja pomiędzy małżonkami na gruncie ustawy o VAT jest sprzedażą, opodatkowaną podatkiem VAT, pomimo że nie było fizycznej zapłaty za te towary, czy taką transakcję należy uznać jako nieodpłatne przekazanie towarów oraz czy Wnioskodawczyni postąpi prawidłowo, kupując od męża ciągniki siodłowe, naczepy i notebook za kwotę 1 zł netto zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania pierwotnej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.