Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-2.4011.276.2017.2.DA
z 15 listopada 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku złożonym w dniu 18 września 2017 r., uzupełnionym pismem z dnia 17 października 2017 r. (data wpływu 18 października 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych uzyskania spłaty w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 września 2017 r. wpłynął do Organu podatkowego ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych uzyskania spłaty w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3-4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), w związku z powyższym pismem z dnia 5 października 2017 r., Nr 0113-KDIPT2-2.4011.276.2017.1.DA, wezwano Wnioskodawczynię na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 5 października 2017 r. (skutecznie doręczone w dniu 10 października 2017 r.). W dniu 18 października 2017 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (nadane w dniu 17 października 2017 r.).

We wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny:

W październiku 2010 r. wyrokiem Sądu Rejonowego w … został orzeczony rozwód pomiędzy Wnioskodawczynią a ….

W dniu 13 czerwca 2012 r. przed Sądem Cywilnym w … małżonkowie zawarli ugodę odnośnie podziału majątku wspólnego, w wyniku której właścicielem nieruchomości i ruchomości zostaje były mąż Wnioskodawczyni. Zobowiązuje się on zapłacić na rzecz Wnioskodawczyni tytułem spłaty kwotę 76 074 zł. Wnioskodawczyni po uzyskaniu pieniędzy miała w ciągu sześciu miesięcy opuścić i opróżnić mieszkanie. Niestety po tym, jak były mąż został właścicielem nieruchomości, zaczął zaciągać długi „a konto hipoteki”, wynikiem czego mieszkanie, w którym Wnioskodawczyni stale mieszkała zostało sprzedane w drugiej licytacji komorniczej. Wnioskodawczyni nie ustanowiła hipoteki przymusowej i po podziale komorniczym otrzymała tylko część pieniędzy. Po 26 latach mieszkania Wnioskodawczyni groziła eksmisja, gdyż wierzycieli było wielu. Wnioskodawczyni otrzymała mieszkanie socjalne. Dział Depozytowy Ministerstwa Finansów w Warszawie w dniu 27 czerwca 2017 r. przelał na konto Wnioskodawczyni część pieniędzy z adnotacją: „kwota z egzekucji nieruchomości dłużnik …”.

W uzupełnieniu Wnioskodawczyni wskazała, że w Jej związku małżeńskim obowiązywał ustrój wspólności majątkowej. Tytuł prawny, jaki przysługiwał Wnioskodawczyni do mieszkania przed podziałem majątku wspólnego to własność (mieszkanie zakładowe wykupione na preferencyjnych warunkach). Wartość nieruchomości będącej przedmiotem podziału majątku wspólnego małżonków została ustalona przez rzeczoznawcę powołanego z urzędu (przez Sąd). Wnioskodawczyni dodała, że podział majątku wspólnego był ekwiwalentny i nie przekraczał wartości udziału, podzielono po równo obie strony.

Wnioskodawczyni wskazała również, że w myśl zawartej ugody, jedyną kwotą przelaną na Jej konto w dniu 27 czerwca 2017 r. tytułem spłaty były pieniądze z Działu Depozytowego w … z adnotacją „kwota z egzekucji nieruchomości, dłużnik … (były mąż)”. Kwota ta stanowiła 1/4 część należnej Wnioskodawczyni kwoty, nie licząc ewentualnych odsetek.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

Czy środki pieniężne przelane na konto Wnioskodawczyni z Działu Depozytowego w … podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w myśl art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych otrzymane pieniądze nie podlegają opodatkowaniu. Wnioskodawczyni uważa, że nie powinna płacić podatku dochodowego od uzyskanych środków finansowych, ponieważ stanowią one zbyt małą kwotę, aby kupić jakiekolwiek mieszkanie. Były mąż przy zadłużeniu jakiego dokonał „na hipotekę mieszkania” nie będzie w stanie spłacić Wnioskodawczyni w wysokości należnej Jej kwoty 76 074 zł. Środki pieniężne, które zostały przelane na konto Wnioskodawczyni nie stanowią nawet 1/4 kwoty zasądzonej Jej wyrokiem ugody sądowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r. poz. 682).

Stosownie do art. 31 § 1 ww. Kodeksu, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, że niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa).

W myśl art. 35 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Co do zasady, z chwilą ustania wspólności ustawowej, wspólność dotychczas bezudziałowa zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych. Od tej chwili małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, niezależnie od tego, w jakim stopniu każdy z nich przyczynił się do jego powstania.

W myśl art. 50¹ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Z reguły jest to stan przejściowy, który prowadzi do podziału majątku, choć – jak wynika z dyspozycji przepisu art. 211 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.), podział ten nie jest obowiązkowy. Zgodnie bowiem z tym przepisem, każdy ze współwłaścicieli może żądać, żeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Podział majątku wspólnego może nastąpić na mocy umowy między małżonkami, w wyroku orzekającym rozwód na żądanie któregokolwiek z małżonków, o ile wniosek o podział majątku nie przyczyni się do nadmiernego opóźnienia postępowania lub na mocy orzeczenia sądu w postępowaniu o podział majątku wspólnego.

Zgodnie z art. 1037 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.) jest zasada powszechności opodatkowania.

W myśl tej zasady, wyrażonej w treści art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednakże, zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Z powołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej. Przychodem z podziału majątku wspólnego jest wartość otrzymanego przez każdego z małżonków majątku, a także wartość spłat (dopłat) otrzymywanych przez jednego z małżonków z tytułu podziału majątku. Wartość majątku oraz wartość spłat uzyskanych z tego tytułu przez małżonków nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w związku małżeńskim Wnioskodawczyni obowiązywał ustrój wspólności majątkowej. Do majątku wspólnego małżonkowie nabyli na własność na preferencyjnych warunkach mieszkanie zakładowe. W październiku 2010 r. wyrokiem Sądu Rejonowego został orzeczony rozwód pomiędzy Wnioskodawczynią a Jej mężem. W dniu 13 czerwca 2012 r. przed Sądem Cywilnym małżonkowie zawarli ugodę odnośnie podziału majątku wspólnego, w wyniku której właścicielem nieruchomości i ruchomości z obowiązkiem spłaty na rzecz Wnioskodawczyni w wysokości 76 074 zł został były mąż Wnioskodawczyni. Wartość nieruchomości będącej przedmiotem podziału majątku wspólnego małżonków została ustalona przez rzeczoznawcę powołanego z urzędu (przez Sąd). Dokonany na podstawie ugody sądowej podział majątku wspólnego był ekwiwalentny i nie przekraczał wartości udziału Wnioskodawczyni w majątku wspólnym. W dniu 27 czerwca 2017 r. Wnioskodawczyni otrzymała tytułem spłaty jedynie 1/4 część należnej Jej kwoty.

Mając na względzie przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz przywołane uregulowania prawne stwierdzić należy, że otrzymane przez Wnioskodawczynię środki pieniężne tytułem spłaty wynikające z podziału majątku wspólnego nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na wyłączenie stosowania przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do przychodów z tytułu podziału majątku wspólnego małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej, na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, należna i uzyskana przez Wnioskodawczynię spłata z tytułu podziału majątku dorobkowego małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej nie rodzi po stronie Wnioskodawczyni obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego jest prawidłowe.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), gdyż stanowi to element ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli w toku ewentualnego postępowania organ uzna, że stan faktyczny opisany we wniosku różni się od zdarzenia występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.