Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB1-2.4010.355.2017.1.BD
z 6 grudnia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 201 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 19 października 2017 r. (data wpływu 25 października 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kwoty:

• zwróconej Wnioskodawcy uprzednio bezprawnie pobranej ze środków Związku - jest prawidłowe,
• niezwróconej (niewyegzekwowanej) Wnioskodawcy - jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 25 października 2017 r. do Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kwoty:

• zwróconej Wnioskodawcy uprzednio bezprawnie pobranej ze środków Związku,
• niezwróconej (niewyegzekwowanej) Wnioskodawcy.
  
  

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (dalej również: „Związek”) działa na podstawie ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1881). Wnioskodawca jest osobą prawną, której przedmiotem działalności jest wyłącznie działalność związków zawodowych (PKD 94.20.Z). Wnioskodawca, osiąga przychody przede wszystkim ze składek członkowskich, które przeznacza i wydatkuje na cele statutowe. Władzą wykonawczą w Związku, mogącą dysponować jego majątkiem, jest Komisja Zakładowa, składająca się z członków - w tym przewodniczącego. Należy zaznaczyć, że przewodniczący nie jest uprawniony do samodzielnego reprezentowania Związku i podejmowania samodzielnie ważnych uchwał Komisji. Komisja Zakładowa z zasady realizuje zadania władzy wykonawczej, udzielając upoważnienia co najmniej dwóm swoim członkom.

W trakcie roku podatkowego ówczesny przewodniczący Komisji Zakładowej Związku, działając bez wiedzy pozostałych członków Związku (w tym członków Komisji), wypłacał środki z majątku Związku, które następnie przeznaczał na realizację własnych celów. Gdy pozostali członkowie Związku powzięli informację o zaistniałej sytuacji, zgłosili podejrzenie popełnienia czynu zabronionego do odpowiedniej jednostki prokuratury, która prowadzi postępowanie zgodnie z postanowieniami Kodeksu postępowania karnego. Przewodniczący Związku częściowo zwrócił wypłacone przez niego środki z majątku Związku, jednakże część tych środków nie została jeszcze zwrócona. Ponadto, przewodniczący Związku przygotowywał projekty uchwał Komisji Zakładowej Związku, pod którymi jako jedyny składał podpis (pomijając pozostałych członków Komisji). Uchwały te miały uzasadniać bezpodstawne i bezprawne wypłacanie środków z majątku Związku. Należy zaznaczyć, że Wnioskodawca będzie dochodził zwrotu niezwróconej kwoty w odrębnym postępowaniu sądowym.

Wnioskodawca zauważa, że środki finansowe wypłacone bezprawnie i bezpodstawnie przez ówczesnego przewodniczącego Komisji Zakładowej Związku były wydatkowane na jego cele osobiste, co oznacza, że nie zostały przeznaczone na cele statutowe Związku. Pozostałe środki Związku są z zasady przeznaczane lub wydatkowane na cele statutowe Związku - dotyczy to także środków, które ówczesny przewodniczący Komisji Zakładowej częściowo zwrócił, a także tych, które Wnioskodawca ma zamiar wyegzekwować od ówczesnego przewodniczącego w odrębnym postępowaniu sądowym. Zwrócona część kwoty nie została jeszcze wydana (w tym na cele statutowe), jednak została lub zostanie przeznaczona na cele statutowe Związku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy cała kwota, która została bezpodstawnie i bezprawnie pobrana ze środków Związku przez ówczesnego przewodniczącego Komisji Zakładowej Związku i następnie przez niego wydatkowana (na jego własne cele), po czym została przez niego częściowo zwrócona do środków Związku (co do pozostałej części toczyć się będzie odrębne postępowanie sądowe) korzystać będzie ze zwolnienia określonego w art. 17 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT?

Zdaniem Wnioskodawcy kwota, która została bezpodstawnie i bezprawnie wypłacona ze środków Związku przez ówczesnego przewodniczącego Komisji i następnie przez niego wydatkowana, po czym została przez niego częściowo zwrócona do środków Związku (co do pozostałej części toczyć się będzie odrębne postępowanie sądowe) będzie korzystać ze zwolnienia określonego w art. 17 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 39 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1888, ze zm., dalej jako „ustawa o CIT”), wolne od podatku są dochody związków zawodowych, społeczno-zawodowych organizacji rolników, izb rolniczych, izb gospodarczych, organizacji samorządu gospodarczego rzemiosła, spółdzielczych związków rewizyjnych, organizacji pracodawców i partii politycznych, działających na podstawie odrębnych ustaw - w części przeznaczonej na cele statutowe, z wyłączeniem działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 17 ust. 1a ustawy o CIT, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie, nie dotyczy:

1. dochodów uzyskanych z działalności polegającej na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali lub dochodów uzyskanych z handlu tymi wyrobami; zwolnieniem objęte są jednak dochody jednostek naukowych i instytutów badawczych, w rozumieniu odrębnych przepisów, uzyskane z działalności polegającej na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego;

1a. dochodów uzyskanych z działalności polegającej na oddaniu środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych do odpłatnego używania na warunkach określonych w art. 17a-17k;

2. dochodów, bez względu na czas ich osiągnięcia, wydatkowanych na inne cele niż wymienione w tych przepisach.

Zgodnie z art. 17 ust. 1b ustawy o CIT, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie, ma zastosowanie, jeżeli dochód jest przeznaczony i - bez względu na termin - wydatkowany na cele określone w tym przepisie, w tym także na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji tych celów oraz na opłacenie podatków niestanowiących kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 5a.

Zdaniem Wnioskodawcy, bezprawne podjęcie środków przez przewodniczącego Związku nie świadczy o przeznaczeniu dochodu Związku na cele niestatutowe, co miałoby skutkować opodatkowaniem dochodu Związku podatkiem CIT.

Zdaniem Wnioskodawcy, z powyżej przytoczonych przepisów wynika, że aby dochód Związku był zwolniony z opodatkowania podatkiem CIT, dochód ten musi zostać przeznaczony na cele statutowe, z wyłączeniem działalności gospodarczej (Związek działalności gospodarczej nie prowadzi).

Wnioskodawca wskazuje, że z punktu widzenia prawidłowości funkcjonowania osób prawnych oraz przepisów ustawy o CIT, niedopuszczalne jest twierdzenie, że dochód Związku został przeznaczony na jakiekolwiek cele – statutowe, czy niestatutowe. Nie została bowiem spełniona podstawowa przesłanka odnosząca się do przeznaczenia dochodu Związku. Związek, aby móc przeznaczyć i wydatkować dochód na określony cel powinien działać zgodnie z prawem, a zatem działać poprzez wydanie np. odpowiedniej uchwały Komisji Zakładowej Związku, pod którą złożą podpisy członkowie upoważnieni do reprezentowania Związku i rozporządzania jego majątkiem.

W zaistniałym stanie faktycznym nie doszło do sytuacji, w której działałaby Komisja Zakładowa, czyli władza wykonawcza Związku (a zatem i sama osoba prawna - Związek), bowiem ówczesny przewodniczący Komisji Zakładowej Związku działał bezpodstawnie i bezprawnie (bez ważnej podstawy prawnej - np. w postaci uchwały Komisji Zakładowej, i niezgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa), nie uzyskując prawem wymaganej zgody od innych, uprawnionych do reprezentowania Związku członków Komisji Zakładowej, na określone przeznaczenie środków z majątku Związku.

W związku z powyższym, nie można uznać, że dochód Związku został przeznaczony na cele niestatutowe (nie został także wydatkowany w związku z działalnością gospodarczą), co miałoby w tym przypadku skutkować wyłączeniem zwolnienia określonego w art. 17 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest w części nieprawidłowe, a w części prawidłowe.

Stosownie do treści art. 1 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 1881, z późn. zm.), związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych. Związek zawodowy jest niezależny w swojej działalności statutowej od pracodawców, administracji państwowej i samorządu terytorialnego oraz od innych organizacji.

Wobec powyższego, związki zawodowe są odrębnym podmiotem niezależnym od pracodawcy. Natomiast działalność związku zawodowego finansowana jest m.in. ze składek członkowskich. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1888, z późn. zm., dalej: „ustawa o CIT”), przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Dochodem, z zastrzeżeniem art. 10, art. 11 i art. 24a, jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą (art. 7 ust. 2 ustawy o CIT).

Ustalony w ww. sposób dochód może być przedmiotem zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 17 ust. 1 ustawy o CIT. Przepis ten zawiera bowiem katalog dochodów zwolnionych od podatku. Innymi słowy, wyłącza z podstawy opodatkowania dochody uzyskane z tytułów w nim wymienionych.

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT, wolne od podatku są dochody związków zawodowych, społeczno-zawodowych organizacji rolników, izb rolniczych, izb gospodarczych, organizacji samorządu gospodarczego rzemiosła, spółdzielczych związków rewizyjnych, organizacji pracodawców i partii politycznych, działających na podstawie odrębnych ustaw – w części przeznaczonej na cele statutowe, z wyłączeniem działalności gospodarczej.

Powyższe zwolnienie przedmiotowe posiada jednak ograniczenia. Na mocy art. 17 ust. 1a ustawy o CIT, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie, nie dotyczy:

1. dochodów uzyskanych z działalności polegającej na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali lub dochodów uzyskanych z handlu tymi wyrobami; zwolnieniem objęte są jednak dochody jednostek naukowych i instytutów badawczych, w rozumieniu odrębnych przepisów, uzyskane z działalności polegającej na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego;

1a. dochodów uzyskanych z działalności polegającej na oddaniu środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych do odpłatnego używania na warunkach określonych w art. 17a-17k;

2. dochodów, bez względu na czas ich osiągnięcia, wydatkowanych na inne cele niż wymienione w tych przepisach.

Ponadto, w myśl art. 17 ust. 1b ustawy o CIT, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie, ma zastosowanie, jeżeli dochód jest przeznaczony i – bez względu na termin – wydatkowany na cele określone w tym przepisie, w tym także na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji tych celów oraz na opłacenie podatków niestanowiących kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 5a.

Przez działalność statutową organizacji należy rozumieć te rodzaje działalności, które ujęte zostały w jej statucie. Określenie celów statutowych pod kątem uprawnień podatkowych musi być precyzyjne i ścisłe. Z podatkowego punktu widzenia chodzi bowiem o zwolnienie dochodu od podatku, a zatem zastosowanie instytucji będącej wyjątkiem od reguły, jaką jest opodatkowanie dochodów osób prawnych.

Należy bowiem mieć na uwadze, że przepisy ustanawiające zwolnienia i ulgi podatkowe w systemie polskiego prawa podatkowego są istotnym wyjątkiem od zasady sprawiedliwości podatkowej (powszechności i równości podatkowej), toteż stosowane muszą być w sposób ścisły. Również określenie celów statutowych pod kątem uprawnień podatkowych musi być precyzyjne.

Literalne brzmienie art. 17 ust. 1 pkt 39 w zw. z art. 17 ust. 1b ustawy o CIT wskazuje, że dochody podatników, o których mowa w tym przepisie, nie podlegają opodatkowaniu po spełnieniu łącznie następujących warunków: przeznaczenia dochodów na cele statutowe, czyli wyraźnie określone w statucie (z wyłączeniem środków które zostały przeznaczone na działalność gospodarczą) oraz ich wydatkowania – bez względu na termin – na te cele. Dla skorzystania ze zwolnienia nie jest wystarczające samo przeznaczenie dochodu na cele statutowe konieczne jest takie jego wydatkowanie na te cele. Zwolnienie o jakim mowa w ww. przepisie art. 17 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT jest zwolnieniem warunkowym. Dopiero łączne spełnienie warunków określonych w ww. przepisach daje możliwość skorzystania ze zwolnienia. Należy podkreślić, że „przeznaczenie” o jakim mowa w ww. przepisach pełni rolę warunku zawieszającego, odraczającego w czasie opodatkowanie dochodu. Dopiero jego wydatkowanie na cele statutowe (z wyłączeniem dochodu przeznaczonego na działalność gospodarczą) w sposób definitywny upoważnia do skorzystania ze zwolnienia tego dochodu z opodatkowania.

Z opisu sprawy wynika, że przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest działalność związków zawodowych. W trakcie roku podatkowego, ówczesny przewodniczący Związku, wypłacał środki z majątku Związku, które następnie przeznaczał na realizację celów własnych. Kwoty te zostały częściowo zwrócone, jednakże część z tych środków nie została zwrócona, przy czym Wnioskodawca będzie dochodził ich zwrotu w odrębnym postępowaniu sądowym. Wątpliwości Wnioskodawcy budzi możliwość zwolnienia z opodatkowania całej bezpodstawnie i bezprawnie pobranej kwoty, zarówno zwróconej, jak i niezwróconej Związkowi.

Odnosząc powyższy stan prawny do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, stwierdzić należy, że środki finansowe bezpodstawnie i bezprawnie pobrane z majątku Związku, w części, w jakiej zostały lub zostaną zwrócone Związkowi, a następnie zostały lub zostaną przeznaczone i bez względu na termin wydatkowane na działalność statutową Wnioskodawcy, będą korzystać ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 17 ust. 1 pkt 39 w zw. z art. 17 ust. 1b ustawy o CIT. Zatem, dochód, którego źródłem są ww. środki finansowe nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. W tym zakresie stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Nie można jednak zgodzić się ze stanowiskiem z którym zwolnieniem z opodatkowania mogą zostać objęte dochody (środki), które Wnioskodawcy nie zostały/nie zostaną zwrócone ani przez Niego wyegzekwowane. Środki te (dochody) nigdy bowiem nie będą wydatkowane na cele statutowe Związku. Nie zostanie zatem spełniony warunek konieczny aby dochody korzystały ze zwolnienia z opodatkowania. Należy także podkreślić, że – jak wynika z opisu sprawy – również warunek ich przeznaczenia nie został spełniony bowiem (…) nie zostały one przeznaczone na cele statutowe Związku.

W tym zakresie stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny/zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78-79, 50-126 Wrocław, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.