Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
111-KDIB4.4015.190.2017.1.MCZ
z 9 stycznia 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 10 listopada 2017 r. (data wpływu – 22 listopada 2017 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia tytułem darowizny udziału w przedsiębiorstwie (w tym udziału w prawie do nieruchomości) – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 listopada 2017 r. wpłynął do Organu wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia tytułem darowizny udziału w przedsiębiorstwie (w tym udziału w prawie do nieruchomości).

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Ojciec Wnioskodawcy prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. W skład przedsiębiorstwa, które prowadzi, oprócz innych elementów składających się funkcjonalnie na przedsiębiorstwo, w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego, wchodzą środki trwałe i prawa majątkowe, w tym m.in. przynależne rodzicom Wnioskodawcy prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych budynkami, będącymi przedmiotem majątkowej wspólności ustawowej jego rodziców. Z uwagi jednak na to, że matka Wnioskodawcy nie prowadzi działalności gospodarczej, składniki majątku wykorzystywane w działalności ojca (w tym prawo użytkowania wieczystego gruntów oraz budynki), z podatkowego punktu widzenia, stanowią w całości majątek przedsiębiorstwa ojca.

Rodzice Wnioskodawcy zamierzają przekazać prawa w stosunku do nieruchomości wchodzących w skład przedsiębiorstwa prowadzonego przez ojca, a ojciec całe przedsiębiorstwo, Wnioskodawcy i jego bratu w darowiźnie, która zostanie dokonana w formie aktu notarialnego.

Wnioskodawca i jego brat utworzą wcześniej dwuosobową spółkę cywilną, a następnie przyjmą od rodziców darowiznę przedsiębiorstwa wraz z wchodzącymi w jego skład prawami do nieruchomości, które przyjmą do spółki cywilnej, w ramach której, na zasadzie współwłasności łącznej, będą z bratem działać i dalej prowadzić opisane przedsiębiorstwo.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy darowizna opisanego przedsiębiorstwa (w tym praw do nieruchomości) podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn?
2. Czy sporządzenie umowy darowizny w formie aktu notarialnego zwalnia Wnioskodawcę z obowiązku zgłaszania tej darowizny właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego?
   
   

Wnioskodawca zauważył, że stawający do aktu notarialnego obdarowani (synowie darczyńców), pomimo że otrzymany majątek przejmą do spółki cywilnej, której będą wspólnikami, to z uwagi na okoliczność, że spółka cywilna nie ma podmiotowości prawnej, będą działać jako osoby fizyczne.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku do spadków i darowizn, podatkowi temu podlega m. innymi nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny. Jednak w myśl art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą to nabycie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4. Z treści art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy wynika, że obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy w formie aktu notarialnego.

Zdaniem Wnioskodawcy, darowizna jaką otrzyma, pomimo, że podlega podatkowi od spadków i darowizn, będzie korzystać ze zwolnienia od tego podatku, na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 1, w związku z art. 4a ust. 4 pkt 2 ww. ustawy. Dla skorzystania z tego zwolnienia, w okolicznościach przedstawionych wyżej, Wnioskodawca nie jest obowiązany do zgłaszanie tej darowizny właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w jakiejkolwiek formie i terminie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2017 r., poz. 833, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Ponieważ ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia „darowizna”, wobec tego należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2017 r., poz. 459, ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe (art. 14 ust. 2 ww. ustawy).

W myśl art. 14 ust. 3 pkt 1 cytowanej ustawy do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku do spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

• zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4 oraz
• w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo -kredytowej lub przekazem pocztowym.
  
  

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r., poz. 2060).

Należy również wskazać, iż zgodnie z art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
   
   

Jak wynika z treści przywołanych powyżej przepisów, w celu skorzystania ze zwolnienia przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn należy spełnić łącznie następujące warunki:

• podmiotem nabywającym własność rzeczy lub praw majątkowych powinien być: małżonek, zstępny, wstępny, pasierb, rodzeństwo, ojczym lub macocha;
• nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych powinno zostać zgłoszone przez nabywającego właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego (art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy) – warunek ten nie dotyczy jednak nabycia następującego na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego (art. 4a ust. 4 ustawy),
• udokumentują otrzymanie środków pieniężnych dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
  
  

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 tejże ustawy).

Zgodnie z art. 4 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwolnienia określone w ust. 1 i w art. 4a stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa.

Z treści wniosku wynika, że ojciec Wnioskodawcy prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Rodzicom Wnioskodawcy przynależy prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych budynkami, będącymi ich przedmiotem majątkowej wspólności ustawowej. Rodzice zamierzają przekazać prawa w stosunku do nieruchomości wchodzących w skład przedsiębiorstwa prowadzonego przez ojca, a ojciec całe przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Darowizna zostanie dokonana w formie aktu notarialnego. Przed aktem darowizny Wnioskodawca i jego brat utworzą dwuosobową spółkę cywilną, a następnie przyjmą od rodziców darowiznę przedsiębiorstwa wraz z wchodzącymi w jego skład prawami do nieruchomości, które przyjmą do spółki cywilnej, w ramach której, na zasadzie współwłasności łącznej, będą z bratem działać i dalej prowadzić opisane przedsiębiorstwo.

Wnioskodawca uważa, że przedmiotowa darowizna będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn a dla skorzystania z tego zwolnienia, Wnioskodawca nie będzie obowiązany do zgłaszanie tej darowizny właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w jakiejkolwiek formie i terminie.

Mając na uwadze treść wniosku oraz powołane wyżej przepisy prawa, należy stwierdzić, że opisana we wniosku darowizna na rzecz Wnioskodawcy, co do zasady będzie podlegała regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jednakże, z uwagi na fakt, że umowa darowizny zostanie zawarta pomiędzy osobami wymienionymi w zamkniętym katalogu określonym w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (tj. pomiędzy rodzicami a synem), to będzie korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a powołanej ustawy o podatku od spadków i darowizn, o ile zostaną spełnione łącznie warunki wymienione w powołanych wyżej przepisach art. 4 ust. 4 i art. 4a tej ustawy.

Okoliczność, że nabycie przedmiotu darowizny nastąpi przez wspólnika spółki cywilnej (tzn. do majątku spółki cywilnej stanowiącego współwłasność łączną Wnioskodawcy i drugiego wspólnika spółki cywilnej – brata Wnioskodawcy) pozostaje bez znaczenia z punktu widzenia możliwości zastosowania zwolnienia z podatku od spadków i darowizn określonego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. W przeciwieństwie do spółek osobowych prawa handlowego, spółka cywilna nie jest odrębnym podmiotem prawa i stanowi wyłącznie stosunek zobowiązaniowy pomiędzy stronami umowy spółki cywilnej. Zgodnie z art. 860 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Stroną umowy darowizny będzie darczyńca (rodzice Wnioskodawcy) oraz wspólnicy spółki cywilnej (w tym Wnioskodawca) jako obdarowani. W wyniku darowizny, własność przedsiębiorstwa przysługiwać będzie wspólnikom spółki cywilnej, w tym Wnioskodawcy, w ramach współwłasności łącznej.

Podkreślić przy tym należy, że jeżeli umowa darowizny przedsiębiorstwa zostanie – jak wskazał Wnioskodawca – sporządzona w formie aktu notarialnego, to Wnioskodawca nie będzie miał obowiązku zgłoszenia jej do urzędu skarbowego, zgodnie z art. 4a ust. 4 pkt 2 ww. ustawy.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku

z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Końcowo wskazać należy, iż przedmiotowa interpretacja – zgodnie ze złożonym wnioskiem – została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy. Stosownie bowiem do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Co oznacza, że brat Wnioskodawcy, o którym mowa we wniosku nie może czerpać ochrony prawnej z niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2017 r., poz. 1369, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.