Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4015.31.2017.3.MCZ
z 21 lipca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 4 kwietnia 2017 r. (data wpływu do Organu – 10 kwietnia 2017 r.), uzupełnionym 19 czerwca 2017 r. i 14 lipca 2017 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania od siostry darowizny prawa majątkowego w postaci zwolnienia z długu:

• w części dotyczącej prawa do zwolnienia podatkowego – jest prawidłowe,
• w części dotyczącej braku konieczności zgłoszenia na formularzu SD-Z2 nabycia – jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 10 kwietnia 2017 r. wpłynął do Organu wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania od siostry darowizny prawa majątkowego.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w pismach z 29 maja 2017 r. oraz 28 czerwca 2017 r. wezwano o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono odpowiednio 19 czerwca 2017 r. i 14 lipca 2017 r.

We wniosku i jego uzupełnieniach przedstawiono następujący stan faktyczny:

Dnia 3 marca 2017 r. Wnioskodawczyni wraz ze swoją siostrą sprzedały mieszkanie za kwotę 205.000 zł. Mieszkanie to odziedziczyły po zmarłej mamie. Udział Wnioskodawczyni i jej siostry w mieszkaniu wynosi 1/2 dla każdej z nich.

Część z tej kwoty, tj. 157.450 zł zostało przelane na rachunek banku jako spłata zaciągniętego kredytu. Kredyt ten został udzielony Wnioskodawczyni i jej mężowi na cele mieszkaniowe.

Z kwoty 157.450 zł, kwota 102.500 zł jest częścią przynależną Wnioskodawczyni natomiast pozostałe 54.950 zł to kwota, która należna jest jej siostrze, która pozostała dla niej po wcześniej otrzymanej zapłacie w wysokości 47.550 zł.

Kwotę 54.950 zł siostra przekazała Wnioskodawczyni jako darowiznę (przelew na spłatę kredytu).

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała:

• wskazany we wniosku przekaz pieniężny na konto w banku jest skutkiem darowizny zawartej pomiędzy Wnioskodawczynią a jej siostrą; była to umowa ustna,
• darowizna ta nie wynika z aktu notarialnego,
• pomiędzy Wnioskodawczynią a jej siostrą nie została zawarta umowa darowizny środków pieniężnych,
• tytuł wpłaty (przekazu) brzmiał: całkowita spłata pożyczki hipotecznej nr DK (…) oraz imię i nazwisko Wnioskodawczyni i jej męża; pieniądze stanowiące darowiznę wpłynęły na konto w banku,
• zobowiązanie spłacone zostało poprzez przelew dokonany przez kupującego mieszkanie,
• przedmiotem darowizny jest spłata zobowiązania, która dotyczy kredytu w banku, a na którym zabezpieczeniem było mieszkanie matki Wnioskodawczyni.

W kolejnym uzupełnieniu Wnioskodawczyni wskazała, że darowizna od jej siostry stanowi darowiznę prawa majątkowego w postaci zwolnienia Wnioskodawczyni z długu wobec banku.

W związku z powyższym opisem – z uwzględnieniem zmian wynikających z uzupełnienia wniosku – zadano następujące pytania:

1. Czy przelew na konto w banku można uznać z darowiznę bezgotówkową w związku z tym Wnioskodawczyni nie musi płacić podatku od darowizny otrzymanej od siostry, czy przelew ten jest prawem majątkowym w postaci zwolnienia z długu?
2. Czy Wnioskodawczyni jest zobowiązania do uiszczenia podatku od spadków i darowizn w związku z dokonaną na jej rzecz przez jej siostrę darowizną?
3. Czy w związku z powyższym Wnioskodawczyni ma składać rozliczenie do urzędu skarbowego, jeżeli tak to na jakim dokumencie?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie powinna płacić podatku od spadku i darowizn od darowizny prawa majątkowego od swojej siostry.

W ocenie Wnioskodawczyni, przelew dokonany przez kupującego nieruchomość na konto banku tytułem spłaty pozostałego kredytu powinien być uznany jako przelew darowizny od jej siostry.

Wnioskodawczyni uważa, że jeżeli jest sporządzony akt notarialny, z którego wynika przekazanie darowizny, to nie powinna składać dokumentu SD-Z2 do urzędu skarbowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w części jest prawidłowe a w części jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2016 r., poz. 205, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Ponieważ przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2017 r., poz. 459) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Instytucja zwolnienia z długu, która została uregulowana w części ogólnej zobowiązań, art. 508 Kodeksu cywilnego, nie stanowi typu umowy. Jej kwalifikacja prawna zależy od przyczyny, dla której wierzyciel decyduje się umniejszyć swój majątek na korzyść dłużnika. Zgodnie z art. 508 Kodeksu cywilnego zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Oznacza to, iż zwolnienie z długu jest czynnością dwustronną o charakterze rozporządzającym, zawartą między wierzycielem, a dłużnikiem.

Z prawnego punktu widzenia, przysporzenia dokonywane są w celu zwolnienia się z istniejącego zobowiązania (causa solvendi), dążenia do uzyskania świadczenia od drugiej strony (causa obligandi vel acquirendi) albo obdarowania (causa donandi). W zależności od przyczyny oraz woli stron umowy, zwolnienie z długu może być nieodpłatne albo odpłatne.

Najczęstszą przyczyną nieodpłatnego zwolnienia z długu jest causa donandi. W tych przypadkach zwolnienie z długu zostaje dokonane przez zawarcie umowy darowizny uregulowanej w przepisach art. 888 i n. Kodeksu cywilnego.

Zaznaczyć przy tym należy, że nie każde nieodpłatne zwolnienie z długu będzie dokonane na podstawie umowy darowizny. Zakwalifikowanie czynności nieodpłatnego zwolnienia z długu do konkretnego rodzaju umowy zależy od szczegółowego stanu faktycznego i postanowień tej umowy. Może być ono bowiem uzależnione od spełnienia określonych przesłanek lub stanowić część szerszego porozumienia lub ugody.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdyż druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Natomiast z treści art. 890 § 1 wynika, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują zatem szczególną formę dla umowy darowizny, umowa taka – pod rygorem nieważności powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego. Niezachowanie tej formy nie powoduje nieważności umowy tylko wówczas, gdy darowizna została spełniona.

Natomiast zgodnie zaś z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4 oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
   
   

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej – art. 4a ust. 3 ustawy.

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD -Z2.

W myśl art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
   
   

Jak wynika z treści wniosku i jego uzupełnień w marcu 2017 r. Wnioskodawczyni wraz ze swoją siostrą sprzedały lokal mieszkalny nabyty w spadku po matce za kwotę 205.000 zł. Udział Wnioskodawczyni i jej siostry w mieszkaniu wynosi ½ dla każdej z nich. Część z tej kwoty, tj. 157.450 zł zostało przelane przez kupującego na rachunek banku jako spłata zaciągniętego przez Wnioskodawczynię i jej męża kredytu na cele mieszkaniowe. Z kwoty 157.450 zł, kwota 102.500 zł, to część należąca do Wnioskodawczyni natomiast pozostałe 54.950 zł to kwota, należącą do jej siostry. Kwotę 54.950 zł siostra przekazała Wnioskodawczyni jako darowiznę. Pomiędzy Wnioskodawczynią a jej siostrą nie została zawarta umowa darowizny środków pieniężnych w formie aktu notarialnego; była to umowa ustna. W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że darowizna od jej siostry stanowi darowiznę prawa majątkowego w postaci zwolnienia Wnioskodawczyni z długu wobec banku.

Mając na uwadze treść wniosku i jego uzupełnień oraz przytoczone przepisy należy stwierdzić, że opisana we wniosku darowizna prawa majątkowego dotycząca zwolnienia z długu podlega regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Jako, że darowizna została dokonana pomiędzy rodzeństwem a zatem osobami wymienionymi w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn należy przeanalizować możliwość zastosowania w tym przypadku zwolnienia z opodatkowania na mocy powołanego przepisu.

Z treści wniosku wynika, iż przedmiotem darowizny było prawo majątkowe w postaci zwolnienia z długu. Skoro zatem nie doszło do darowizny środków pieniężnych nie ma potrzeby analizowania warunków, o których mowa w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy – udokumentowania nabycia.

W rezultacie zatem, aby Wnioskodawczyni mogła skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania w związku z uczynioną na jej rzecz darowizną winna spełnić przesłankę określoną w art. 4a ust. 1 pkt 1 tej ustawy.

Wobec tego Wnioskodawczyni stosownie to treści tego przepisu zobowiązana jest zgłosić nabycie prawa majątkowego właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego (na formularzu SD-Z2) w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego w analizowanej sprawie, tj. z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia.

Ponieważ jak wynika z treści wniosku umowa darowizny zawarta została w formie ustnej (a zatem nie w formie aktu notarialnego) to dla zastosowania powyższego zwolnienia nie ma zastosowania art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn dotyczący braku obowiązku składania zgłoszenia SD-Z2 w przypadku umów dokonywanych w formie aktu notarialnego. W opisanym stanie faktycznym Wnioskodawczyni by skorzystać ze zwolnienia, z opodatkowania obowiązana jest do dokonania zgłoszenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w stosownym terminie.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni w części dotyczącej prawa do zwolnienia podatkowego należało uznać za prawidłowe.

Natomiast w części dotyczącej braku konieczności zgłoszenia na formularzu SD-Z2 nabycia prawa majątkowego w postaci zwolnienia z długu stanowisko Wnioskodawczyni – jest nieprawidłowe, gdyż jak wynika z treści wniosku umowa darowizny została zawarta w formie ustnej a nie w formie aktu notarialnego. A zatem nabycie tytułem darowizny wymaga dokonania zgłoszenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.

Końcowo należy wskazać, iż wydając interpretację indywidualną Organ nie przeprowadza postępowania dowodowego. Organ opiera się jedynie na stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym przedstawionym przez Wnioskodawczynię we wniosku. Skoro zatem Wnioskodawczyni wskazała, iż miała miejsce darowizna prawa majątkowego Organ uznał to twierdzenie jako element stanu faktycznego niepodlegający ocenie. W tym zakresie zatem bezprzedmiotowe stało się pytanie oznaczone nr 1 bowiem ustalenia w tym zakresie poczynione zostały przez Wnioskodawczynię w treści opisu stanu faktycznego.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Do wniosku Wnioskodawczyni dołączyła kserokopie dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do jego oceny (weryfikacji); jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem. Zatem treść dołączonych do wniosku dokumentów pozostaje bez wpływu na załatwienie sprawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2017 r., poz. 1369) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.