2017.08.03 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-3.4011.202.2017.3.IM
z 3 sierpnia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 1 czerwca 2017 r. (data wpływu 1 czerwca 2017 r.) uzupełnione pismem z dnia 18 lipca 2017 r. (data nadania 8 lipca 2017 r., data wpływu 18 lipca 2017 r.) na wezwanie Nr 0114-KDIP3-3.4011.202.2017.1.IM z dnia 12 lipca 2017 r. (data nadania 12 lipca 2017 r., data doręczenia 13 lipca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie z ulgi prorodzinnej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 czerwca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 12 lipca 2017 r. Nr 0114-KDIP3-3.4011.202.2017.1.IM (data nadania 12 lipca 2017 r., data doręczenia 13 lipca 2017 r.), wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia braków formalnych wniosku poprzez doprecyzowanie stanu faktycznego.

Pismem z dnia 18 lipca 2017 r. (data nadania 18 lipca 2017 r., data wpływu 18 lipca 2017 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W zeznaniu podatkowym PIT-37 za rok 2016 Wnioskodawczyni odliczyła w całości ulgę prorodzinną na swoją córkę, a były mąż Wnioskodawczyni odliczył połowę ulgi prorodzinnej również na córkę.

Były mąż Wnioskodawczyni nie jest pozbawiony praw rodzicielskich nad córką, ale nie wykonuje władzy rodzicielskiej. Z ojcem swojej córki, byłym mężem, Wnioskodawczyni nie mieszka od końca czerwca 2011 r. W dniu 29 czerwca 2012 r. decyzją Sądu Okręgowego małżonkowie uzyskali rozwód. Sąd wykonywanie władzy rodzicielskiej nad córką powierzył Wnioskodawczyni, pozostawiając ojcu prawo do współdecydowania o ważnych sprawach dziecka. Kosztami utrzymania i wychowania sąd obciążył oboje rodziców i zasądził ojcu córki rentę alimentacyjną w kwocie po 500,00 zł miesięcznie na córkę. Od rozstania z byłym mężem Wnioskodawczyni mieszka wraz z córką. Były mąż do końca stycznia 2016 r. był żołnierzem zawodowym w Jednostce Wojskowej. Od lutego 2016 r. mieszka ze swoją partnerką i ich synem, który urodził się w styczniu 2016 r. Mieszka ok. 300 km od córki.

Wnioskodawczyni sprawuje rzeczywistą opiekę i wykonuję władzę rodzicielską nad córką. Zajmuje się wychowaniem córki na co dzień i ponosi wszystkie wydatki na jej potrzeby. Ojciec córki regularnie płaci alimenty, ale raz nie zapłacił, bo jak twierdził był przez chwilę bezrobotny i to go zwalniało z tego obowiązku. Wnioskodawczyni proponowała rozłożenie na raty nie zapłaconych alimentów, ale były mąż uparcie twierdził, że w związku z zaistniałą sytuacją nie musi płacić za ten miesiąc alimentów. Dlatego w kwietniu 2016 r. na drodze egzekucyjnej Wnioskodawczyni dochodziła alimentów za luty 2016 r. W ramach rewanżu były mąż Wnioskodawczyni złożył korektę do zeznania podatkowego PIT-37 i odliczył zwrot połowy ulgi prorodzinnej na córkę. W związku z powyższym, w sierpniu 2016 r. Wnioskodawczyni musiała zwrócić połowę otrzymanej wcześniej ulgi. Wnioskodawczyni nie zawalczyła o nią. Otrzymane pieniądze były mąż wykorzystał na własne potrzeby, nie kupił nic dziecku tak jak to robił w latach wcześniejszych. Po rozwodzie Wnioskodawczyni nie miała możliwości otrzymania całej kwoty zwrotu ulgi na dziecko, dlatego z byłym mężem rozliczali się różnych proporcjach wspólnie ustanych. Obecnie nie mogą porozumieć się w tej kwestii.

Były mąż Wnioskodawczyni nie ma wyznaczonych wizyt przez sąd, dlatego korzysta z nich sporadycznie. Bardzo rzadko widuje się z córką, średnio jest to ok. 10 weekendów w roku (20 dni), które spędzał z nią u swoich rodziców. Nie ponosi wtedy praktycznie żadnych kosztów, bo czas spędza z nią głównie w domu u dziadków. W 2016 r. pierwszy raz zabrał córkę w ferie zimowe na tydzień do siebie do P. Pierwszy raz zabrał ją również do siebie do P. na dwa tygodnie w wakacje. Z córką utrzymuje kontakt telefoniczny, 3-4 razy w tygodniu oraz na portalach społecznościowych.

Były mąż nie uczestniczy aktywnie w wychowywaniu córki. Nie realizuje prawa wykonywania władzy rodzicielskiej między innymi poprzez osobiste kontakty z nauczycielami i kolegami córki, nie interesuje się jej stanem zdrowia, nie zapewnia wsparcia w nauce. Były mąż nie kontaktuje się z Wnioskodawczynią, żeby porozmawiać o jej potrzebach, stanie zdrowie, jej wynikach w szkole, czy innych problemach. Uważa, że jego rozmowy telefoniczne z córką są wystarczające. Nie pomaga w przygotowaniu corocznej wyprawki do szkoły, w 2015 r. nie brał udziału w przygotowaniu córki do I Komunii Świętej. Wszystkie koszty związane z ubraniem i przygotowaniem przyjęcia ponosiła Wnioskodawczyni, Wnioskodawczyni poświęciła również na to dużo czasu wychodząc wcześniej z pracy i zabierając córkę na spotkania przygotowujące ją do I Komunii. Podobnie w tym roku nie angażuje się w przygotowania córki do Odnowień Przyrzeczeń Chrzcielnych tzw. Generalnej Komunii Świętej.

W uzupełnieniu z dnia 18 lipca 2016 r. Wnioskodawczyni wskazała, że zapytanie dotyczy okresu podatkowego za rok 2015 i 2016. W stosunku do Wnioskodawczyni jak i Jej córki we wskazanym okresie podatkowym, nie miały zastosowanie przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dotyczące opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz działów specjalnych produkcji rolnej 19% stawką podatku), ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym, a od 1 stycznia 2017 r. także przepisy ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. W okresie podatkowym będącym przedmiotem zapytania stan cywilny Wnioskodawczyni to rozwódka. Od czerwca 2012 r. Wnioskodawczyni jestem rozwiedziona i ponownie nie wyszła za mąż. Od lipca 2011 r. do dnia dzisiejszego Wnioskodawczyni jest osobą samotnie wychowującą małoletnie dziecko. Dochody opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych we wskazanym okresie podatkowym za rok 2015 i 2016 Wnioskodawczyni uzyskała ze stosunku pracy w firmie P. Sp. z o.o. oraz z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 ust. 8 - umowa zlecenie. W roku 2016 roczny dochód wyniósł 52.514,59 zł, w roku 2015 – 49.049,80 zł.

Od czerwca 2012 r. Wnioskodawczyni jest rozwiedziona i do dnia dzisiejszego Wnioskodawczyni nie wyszła ponownie za mąż.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu.

Czy za rok podatkowy 2015 i 2016 w całości należy się Wnioskodawczyni ulga na dziecko skoro Jej były mąż, ojciec Jej dziecka, nie wykonywał i nie wykonuje władzy rodzicielskiej?

Proszę o odpowiedź analizując wyżej opisaną sytuację, oraz przytoczoną niżej wypowiedź Ministerstwa Finansów na temat zasady korzystania z ulgi prorodzinnej i orzeczenia sądów w podobnych sprawach.

Zdaniem Wnioskodawczyni, przytoczona niżej wypowiedź Ministerstwa Finansów, potwierdza, że to Wnioskodawczyni powinna przysługiwać cała ulga prorodzinna na córkę jako jedynej osobie ponoszącej koszty związane z wychowaniem córki, opieką nad nią, rozwojem, zdrowiem i wychowaniem. Samo utrzymywanie kontaktów ojca z dzieckiem nie jest rozstrzygające dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Dotyczy to również wykonywania obowiązku alimentacyjnego. Tym samym w przypadku rodzica małoletniego dziecka o prawie do ulgi decyduje faktyczne sprawowanie władzy rodzicielskiej. Samo posiadanie władzy rodzicielskiej (bez jej faktycznego wykonywania), podobnie jak utrzymywanie sporadycznych kontaktów z dzieckiem, czy alimentacja nie wystarcza do zastosowania przedmiotowego odliczenia.

Wnioskodawczyni przedstawiała fragment wypowiedzi Ministerstwa Finansów z interpretacji podatkowej z dnia 14 lutego 2017 r. Nr 3063-ILPB1-2.4511.46.2017.3.DJ ze strony internetowej:

„Zasady korzystania z podatkowej ulgi na dzieci określa art. 27f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz, 361, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą PIT. Zgodnie z ust. 1 tego artykułu, od podatku dochodowego obliczonego według skali podatkowej, pomniejszonego o kwotę składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 tego artykułu, na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego:

wykonywał władzę rodzicielską,
pełnił funkcję opiekuna prawnego oraz mieszkał z dzieckiem,
sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Zgodnie zatem z literalnym brzmieniem art. 27f ust. 1 ustawy PIT, podstawowym warunkiem, jaki musi być spełniony przez rodzica małoletniego dziecka dla zastosowania przedmiotowej ulgi jest wykonywanie przez rodzica władzy rodzicielskiej w stosunku do małoletniego, rozumianej w szczególności jako sprawowanie faktycznej pieczy nad dzieckiem, wykonywanie zarządu jego majątkiem i jego wychowywanie, troszczenie się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka, a więc zapewnienie/zabezpieczenie wszystkich potrzeb dziecka od bytowych po edukacyjne, rozwojowe, zdrowotne i emocjonalne.

Jednocześnie jak wynika z uchwały Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 5 czerwca 2012 r., sygn. akt III CZP 72/11 w orzecznictwie Sądu Najwyższego ukształtowało się jednolite stanowisko, wywodzone z wykładni językowej art. 113 § 1 k.r.o., że prawo do utrzymywania przez rodziców kontaktów z dzieckiem nie należy do sfery sprawowania władzy rodzicielskiej (por. uchwały z dnia 18 marca 1968 r., III CZP 70/66; z dnia 26 września 1983 r., III CZP 46/83, OSNCP 1984, nr 4, poz. 49, z dnia 14 czerwca 1988 r., III CZP 42/88, OSNCP 1989, nr 10, poz. 156, z dnia 21 października 2005 r., III CZP 75/05, OSNC 2006, nr 9, poz. 142, z dnia 8 marca 2006 r., III CZP 98/05, OSNC 2006, nr 10, poz. 158 oraz postanowienia z dnia 5 maja 2000 r, II CKN 761/00, nie publ., z dnia 7 listopada 2000 r, I CKN 115/00, OSNC 2001 nr 3, poz, 50). Wskazane zostało, że jest to uprawnienie odrębne od władzy rodzicielskiej, wynikające z najbliższego pokrewieństwa, ale ściśle z tą władzą związane i służy dobru dziecka.

W konsekwencji, samo utrzymywanie kontaktów z dzieckiem nie jest rozstrzygające dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Dotyczy to również wykonywania obowiązku alimentacyjnego. W wyroku z dnia 2 lipca 2011 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził bowiem, że wykonywanie przez skarżącego ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego nad małoletnią córką nie powoduje zatem nabycia przez niego prawa do odliczenia kwoty, o której mowa w art. 27f ust. 2 u.p.d.o.f., z uwagi na fakt, że obowiązek alimentacyjny jest niezależny od władzy rodzicielskiej, a co za tym idzie spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy.

Tym samym w przypadku rodzica małoletniego dziecka o prawie do ulgi decyduje faktyczne sprawowanie władzy rodzicielskiej. Samo posiadanie władzy rodzicielskiej (bez jej faktycznego wykonywania), podobnie jak utrzymywanie sporadycznych kontaktów z dzieckiem czy alimentacja nie wystarcza do zastosowania przedmiotowego odliczenia. Pogląd ten podzielają również sądy administracyjne w wydawanych orzeczeniach (np. wyrok WSA w Opolu z dnia 22 grudnia 2015 r., sygn. akt I SA/Op 510/15, wyrok WSA w Lublinie z dnia 2 grudnia 2015 r., sygn. akt I SA/Lu 606/15). Jednocześnie, jak wynika z art. 27f ust. 2 i 4 ustawy PIT, ulga na dzieci jest limitowana, a limit ulgi określony na dziecko dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę ww. podatnicy mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Przy czym zastosowanie odliczenia przez rodziców dziecka w kwotach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej może mieć miejsce tylko wówczas, gdy każdemu z rodziców przysługuje prawo do ulgi.

W sytuacji zatem, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego dziecka (art. 27f ust. 1 pkt 1 ustawy PIT), nie ma zastosowania zasada wyrażona w art. 27f ust. 4 zdanie drugie, zgodnie z którą przysługującą rodzicom kwotę ulgi na dziecko rodzice dziecka mogą odliczyć w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Sposób podziału ulgi pomiędzy rodziców dziecka jest bowiem zagadnieniem wtórnym (następczym) wobec samego prawa do ulgi, W konsekwencji, przysługiwanie odliczenia obojgu rodzicom w kwotach równych lub dowolnej proporcji przez nich ustalonej może mieć miejsce tylko wówczas, gdy oboje rodzice wykonują władzę rodzicielską.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

wykonywał władzę rodzicielską;
pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;
trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:
1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Zgodnie z art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b ww. ustawy).

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ustawy).

Z przepisu art. 27 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Według art. 27f ust. 5 ww. ustawy - w brzmieniu obowiązującym przed 1 marca 2017 r., - odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

odpis aktu urodzenia dziecka;
zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

W świetle art. 27f ust. 6 przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Z art. 27f ust. 7 wynika natomiast, że przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2016 r. - sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Stosownie do art. 6 ust. 9 powołanej ustawy - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2016 r. - zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Treść art. 27f ust. 6 w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 wskazuje, że odliczenie kwoty określonej w ust. 2 przysługuje również podatnikowi, który utrzymywał dzieci pełnoletnie:

bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej,

w związku z wykonywaniem obowiązku alimentacyjnego lub sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Władza rodzicielska – zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682, z późn. zm.) – przysługuje obojgu rodzicom, a – stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy – jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka (dzieci) obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest jednak wymagane w przypadku, gdy tylko jeden rodzic spełnia warunki określone w art. 27f ust. 1 ustawy.

Podkreślenia wymaga, że separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka.

Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”.

Jak bowiem wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 2378/15, „ (…) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (…).”

Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Wykonywać pieczę (zgodnie z def. Wielkiego Słownika Języka Polskiego oraz słownika synonimów) - to m.in. sprawować nad kimś lub czymś bezpośrednią, osobistą opiekę, troszczyć się, baczyć, czuwać, nadzorować).

Ze stanu faktycznego wynika, że były mąż Wnioskodawczyni nie jest pozbawiony praw rodzicielskich nad córką, ale nie wykonuje władzy rodzicielskiej. Z ojcem swojej córki Wnioskodawczyni nie mieszka od końca czerwca 2011 r. W dniu 29 czerwca 2012 r. decyzją Sądu Okręgowego w Poznaniu małżonkowie uzyskali rozwód. Sąd wykonywanie władzy rodzicielskiej nad córką powierzył Wnioskodawczyni, pozostawiając byłemu mężowi Wnioskodawczyni prawo do współdecydowania o ważnych sprawach dziecka. Kosztami utrzymania i wychowania sąd obciążył oboje rodziców i zasądził ojcu córki rentę alimentacyjną w kwocie po 500,00 zł miesięcznie na córkę. Od rozstania z byłym mężem Wnioskodawczyni mieszka wraz z córką. Wnioskodawczyni sprawuje rzeczywistą opiekę i wykonuję władzę rodzicielską nad córką. Zajmuje się wychowaniem córki na co dzień i ponosi wszystkie wydatki na jej potrzeby. Ojciec córki regularnie płaci alimenty, ale raz nie zapłacił, bo jak twierdził był przez chwilę bezrobotny i to go zwalniało z tego obowiązku. Po rozwodzie Wnioskodawczyni nie miała możliwości otrzymania całej kwoty zwrotu ulgi na dziecko, dlatego z byłym mężem rozliczali się różnych proporcjach wspólnie ustanych. Obecnie nie mogą porozumieć się w tej kwestii. Były mąż Wnioskodawczyni nie ma wyznaczonych wizyt przez sąd, dlatego korzysta z nich sporadycznie. Bardzo rzadko widuje się z córką, średnio jest to ok. 10 weekendów w roku (20 dni), które spędzał z nią u swoich rodziców w miejscowości, gdzie córka chodzi do szkoły. Nie ponosi wtedy praktycznie żadnych kosztów bo czas spędza z nią głównie w domu u dziadków. W 2016 r. pierwszy raz zabrał córkę w ferie zimowe na tydzień do siebie do P. Pierwszy raz zabrał ją również do siebie do P. na dwa tygodnie w wakacje. Z córką utrzymuje kontakt telefoniczny, 3-4 razy w tygodniu oraz na portalach społecznościowych. Były mąż nie uczestniczy aktywnie w wychowywaniu córki. Nie realizuje prawa wykonywania władzy rodzicielskiej między innymi poprzez osobiste kontakty z nauczycielami i kolegami córki, nie interesuje się jej stanem zdrowia, nie zapewnia wsparcia w nauce. Były mąż nie kontaktuje się z Wnioskodawczynią, żeby porozmawiać o jej potrzebach, stanie zdrowie, jej wynikach w szkole, czy innych problemach. Uważa, że jego rozmowy telefoniczne z córką są wystarczające. Nie pomaga w przygotowaniu corocznej wyprawki do szkoły, w 2015 r. nie brał udziału w przygotowaniu córki do I Komunii Świętej. Wszystkie koszty związane z ubraniem i przygotowaniem przyjęcia ponosiła Wnioskodawczyni, Wnioskodawczyni poświęciła również na to dużo czasu wychodząc wcześniej z pracy i zabierając córkę na spotkania przygotowujące ją do I Komunii. Podobnie w tym roku nie angażuje się w przygotowania córki do Odnowień Przyrzeczeń Chrzcielnych tzw. Generalnej Komunii Świętej. Wnioskodawczyni wskazała, że zapytanie dotyczy okresu podatkowego za rok 2015 i 2016. W stosunku do Wnioskodawczyni jak i Jej córki we wskazanym okresie podatkowym, nie miały zastosowanie przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dotyczące opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz działów specjalnych produkcji rolnej 19% stawką podatku), ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym, a od 1 stycznia 2017 r. także przepisy ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Od lipca 2011 r. do dnia dzisiejszego Wnioskodawczyni jest osobą samotnie wychowującą małoletnie dziecko. Dochody opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych we wskazanym okresie podatkowym za rok 2015 i 2016 Wnioskodawczyni uzyskała ze stosunku pracy oraz z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 ust. 8 - umowa zlecenie. W roku 2016 roczny dochód wyniósł 52.514,59 zł, w roku 2015 – 49.049,80 zł.

Od czerwca 2012 r. Wnioskodawczyni jest rozwiedziona i do dnia dzisiejszego Wnioskodawczyni nie wyszła ponownie za mąż.

Z przytoczonych regulacji wynika, że limit omawianej ulgi określony na dziecko przysługuje łącznie obojgu rodzicom, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska. Stąd, w przypadku wykonywania przez obojga rodziców władzy rodzicielskiej każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego limitu na dziecko. Istotne jest, aby odliczona kwota przez oboje rodziców nie przekroczyła rocznego limitu na każde dziecko. Kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Zasada ta dotyczy również rodziców rozwiedzionych.

Jednocześnie biorąc po uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania „lub w dowolnej proporcji”, tj. po wyrazach „kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych”, to należy przyjąć, że podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców, z których każdy (w związku z wykonywaną władzą rodzicielską) ma prawo do zastosowania ulgi, jest podział tej kwoty w częściach równych. Możliwość skonsumowania tej kwoty przez rodziców w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady), który ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy zgodę na ustalenie dowolnej proporcji kwoty odliczenia wyrażają oboje rodzice. Wynika to z użytego przez ustawodawcę sformułowania „w dowolnej proporcji przez nich ustalonej”, oznaczającego współudział (porozumienie) obojga rodziców w określonej proporcji innej niż odpowiadającej częściom równym. Zatem brak stosownego porozumienia pomiędzy rodzicami dziecka oznacza, że w sytuacji, gdy każdy z rodziców spełnia warunki do zastosowania przedmiotowego odliczenia, przysługującą rodzicom wspólną kwotę ulgi na każde z dzieci rodzic dzieli z drugim rodzicem w częściach równych.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że w przypadku gdy władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic.

Samo dysponowanie prawem wykonywania władzy rodzicielskiej nie jest bowiem wystarczające do skorzystania z ulgi na dzieci.

Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem, a jego kontakty z dzieckiem są sporadyczne należy uznać, że nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

Biorąc zatem pod uwagę okoliczności przedstawione we wniosku, a w szczególności, że Wnioskodawczyni sprawuje rzeczywistą opiekę i wykonuję władzę rodzicielską nad córką, zajmuje się wychowaniem córki na co dzień i ponosi wszystkie wydatki na jej potrzeby, a były mąż Wnioskodawczyni, który nie ma wyznaczonych wizyt przez sąd, korzysta z nich sporadycznie, bardzo rzadko widuje się z córką, średnio jest to ok. 10 weekendów w roku (20 dni), które spędzał z nią u swoich rodziców, w 2016 r. pierwszy raz zabrał córkę w ferie zimowe na tydzień do siebie, pierwszy raz zabrał ją również do siebie na dwa tygodnie w wakacje, z córką utrzymuje kontakt telefoniczny, 3-4 razy w tygodniu oraz na portalach społecznościowych, nie uczestniczy aktywnie w wychowywaniu córki, nie realizuje prawa wykonywania władzy rodzicielskiej między innymi poprzez osobiste kontakty z nauczycielami i kolegami córki, nie interesuje się jej stanem zdrowia, nie zapewnia wsparcia w nauce, nie kontaktuje się z Wnioskodawczynią, żeby porozmawiać o jej potrzebach, stanie zdrowie, jej wynikach w szkole, czy innych problemach nie sposób uznać za wystarczające dla przyjęcia, że wykonywał on władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W rezultacie, skoro były mąż Wnioskodawczyni nie wykonywał władzy rodzicielskiej, to Wnioskodawczyni przysługuje prawo do odliczenia od podatku w zeznaniu podatkowym za rok 2015 i 2016 ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości.

Zatem stanowisko Wnioskodawczyni jest prawidłowe.

Odnosząc się do pisma Ministerstwa Finansów, należy wyjaśnić, że pismo to jest odpowiedzią na zapytanie e-mailowe podatnika, wydane w indywidualnej sprawie, w określonym stanie faktycznym. Zatem nie ma zastosowania do wszystkich podatników.

Natomiast, odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków Sądu oraz powołanej interpretacji indywidualnej wskazać należy, że dotyczą one również konkretnych, indywidualnych spraw podatników, w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące.

Jednocześnie należy wyjaśnić, że w toku postępowania w sprawie wydania interpretacji upoważniony organ nie przeprowadza jakiegokolwiek postępowania dowodowego, a informacje niezbędne do wydania interpretacji czerpie wyłącznie z przedstawionego przez stronę opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. W rezultacie w wydanej interpretacji upoważniony organ nie rozstrzyga, który z rodziców i w jakim zakresie wykonuje władzę rodzicielską. Poczynienie pełnych ustaleń faktycznych na okoliczność, czy rodzic małoletniego dziecka faktycznie wykonywał w stosunku do dziecka władzę rodzicielską i ewentualnie w jakim okresie jest możliwe wyłącznie w postępowaniu podatkowym.

Należy wskazać, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin