Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP2-2.4010.105.2017.1.AG
z 17 sierpnia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 22 czerwca 2017 r. (data wpływu 26 czerwca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

• powstania różnic kursowych w związku ze spłatą zobowiązań z tytułu kredytu odnawialnego (pytanie nr 1) – jest prawidłowe;
  

• braku powstania przychodu na tzw. zasadach ogólnych w związku z rozliczeniem transakcji wymiany walut w ramach kontraktów terminowych forward o charakterze rzeczywistym (pytanie nr 2) – jest prawidłowe;
  

• powstania różnic kursowych w związku z rozliczeniem transakcji wymiany walut w ramach terminowego kontraktu forward rzeczywistego (pytanie nr 3) – jest prawidłowe;
  

• zastosowania odpowiedniego kursu w związku z powstałymi różnicami kursowymi w ramach realizacji transakcji forward (pytanie nr 4) – jest prawidłowe;
  

• określenia kursu faktycznie zastosowanego w ramach realizacji transakcji forward (pytanie nr 5) – jest prawidłowe.
  
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 26 czerwca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie: powstania różnic kursowych w związku ze spłatą zobowiązań z tytułu kredytu odnawialnego, braku powstania przychodu na tzw. zasadach ogólnych w związku z rozliczeniem transakcji wymiany walut w ramach kontraktów terminowych forward o charakterze rzeczywistym, powstania różnic kursowych w związku z rozliczeniem transakcji wymiany walut w ramach terminowego kontraktu forward rzeczywistego, zastosowania odpowiedniego kursu w związku z powstałymi różnicami kursowymi w ramach realizacji transakcji forward oraz określenia kursu faktycznie zastosowanego w ramach realizacji transakcji forward.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest polską spółką kapitałową i polskim rezydentem podatkowym, podlegającym w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania (tzw. nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu). Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób prawnych (dalej: „CIT”). Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji i dystrybucji napojów spożywczych.

W toku swojej działalności gospodarczej, Spółka dokonuje rozliczeń z kontrahentami krajowymi i zagranicznymi w różnych walutach. W szczególności, w działalności Spółki może występować sytuacja, w której Spółka jest lub będzie zobowiązania do uiszczania płatności w walutach obcych, przykładowo z tytułu dostawy surowców do produkcji. Biorąc powyższe pod uwagę, działalność Spółki wiąże się, oprócz ryzyka zmiany ceny surowców do produkcji oraz wahań popytu na produkty Spółki, z ryzykiem walutowym związanym z realizacją i otrzymywaniem płatności w walutach obcych.

Mając powyższe na uwadze, Spółka podejmuje czynności mające na celu zabezpieczenie się od ryzyka wahań kursów walut obcych. W tym celu, Spółka m.in. nabywa większe ilości waluty obcej (niezależnie od obecnego zapotrzebowania), aby uniknąć sytuacji, w której musiałaby dokonywać wymiany walut tuż przed transakcją po potencjalnie niekorzystnym kursie. Ponadto, Spółka posługuje się w swojej działalności kredytem odnawialnym w walucie obcej.

Nabyte waluty obce wykorzystywane są w działalności gospodarczej Spółki lub, sporadycznie, dystrybuowane do innych spółek z grupy kapitałowej, w której funkcjonuje Wnioskodawca (dalej: „Grupa”), jak również do innych podmiotów, z którymi Spółka jest powiązana przez osoby wspólników oraz do podmiotów powiązanych ze spółkami należącymi do Grupy (dalej łącznie: „Uczestnicy”). W zamierzeniu, Spółka pełnić będzie rolę podmiotu zarządzającego zasobami walutowymi. W związku z tą funkcją, Spółka może dokonywać okazjonalnej wymiany walut z innymi Uczestnikami, do czego wykorzystywać będzie własne zapasy walutowe. Podkreślenia wymaga, że Spółka nie prowadzi i nie będzie w związku z okazjonalnymi transakcjami wymiany walut prowadzić działalności gospodarczej polegającej na kupnie i sprzedaży wartości dewizowych oraz pośrednictwie w ich kupnie i sprzedaży (działalności kantorowej) w rozumieniu ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. Prawo dewizowe (Dz. U. z 2012 r., poz. 826). Sprzedaż walut na rzecz spółek powiązanych każdorazowo będzie dokonywana na warunkach rynkowych.

Spółka rozlicza różnice kursowe na podstawie art. 15a ustawy o CIT.

Pobieranie walut obcych z kredytu odnawialnego

W przypadku zapotrzebowania na walutę obcą, w której Spółka posiada kredyt odnawialny (np. EUR), Spółka zaciąga zobowiązanie o charakterze pożyczkowym w walucie kredytu (w walucie obcej). Środki pozyskane w ten sposób Spółka wykorzystuje do regulowania zobowiązań, jak również do nabywania walut w ramach kontraktów forward (np. nabywając USD w zamian za EUR). W zamierzeniu, środki pozyskiwane z kredytu odnawialnego mają być również wykorzystywane do zaspokajania zapotrzebowania na walutę Uczestników.

Spłata zobowiązania z kredytu odnawialnego następuje (i następować będzie) w walucie kredytu (np. EUR).

Kontrakty forward

W celu zapewnienia odpowiednich zasobów walut obcych w Spółce na cele jej działalności gospodarczej, jak również w celu zabezpieczenia ryzyka kursowego związanego z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą, w której występują rozliczenia w różnych walutach obcych, Spółka m.in. zawiera i planuje zawierać walutowe kontrakty terminowe typu forward. Zawierane przez Spółkę kontrakty walutowe mają charakter rzeczywisty, co oznacza, że transakcje realizowane w ramach kontraktu polegają na faktycznej wymianie walut (kupnie i sprzedaży waluty). Między stronami dochodzi do faktycznego przekazania kwot w różnych walutach, po umówionym wcześniej kursie.

Zawierając walutowe kontrakty terminowe typu forward, Spółka zobowiązuje się, że we wskazanym dniu lub okresie w przyszłości nabędzie od kontrahenta określoną kwotę środków w innej walucie, po kursie określonym w momencie zawierania kontraktu (z góry określony kurs). Innymi słowy, kontrakt typu forward rzeczywisty zawiera zobowiązanie stron do zawarcia w przyszłości szeregu transakcji wymiany walut po z góry określonym kursie, w określonych terminach. Zobowiązanie do zawarcia transakcji jest bezwarunkowe, co oznacza, że strony kontraktu nie mogą odstąpić od zakupu waluty nawet w przypadku, gdy wcześniej ustalony kurs wymiany na moment transakcji jest dla jednej ze stron niekorzystny w stosunku do kursu rynkowego z dnia wymiany.

Kontrakty forward mogą być zawierane przez Spółkę na wymianę pomiędzy dwoma walutami obcymi (np. EUR-USD), jak również na wymianę polskich złotych i waluty obcej. W praktyce mogą zatem wystąpić następujące konfiguracje transakcji forward:

1. Spółka wpłaca walutę obcą (np. EUR), za co otrzymuje środki w innej walucie obcej (np. USD),
2. Spółka wpłaca polskie złote, za co otrzymuje środki w walucie obcej,
   
3. Spółka sprzedaje walutę obcą, za co otrzymuje środki w polskich złotych.
   
   

Najważniejszą korzyścią zawarcia kontraktu forward dla Spółki jest sztywne ustalenie kursu wymiany walut. Zawierając kontrakt forward, Spółka uzyskuje zagwarantowaną możliwość wymiany waluty w przyszłości po określonym z góry kursie. Choć jest to związane z ryzykiem niekorzystnego kursu, ten sposób pozwala Spółce ograniczać ryzyko walutowe i ułatwia zarządzanie zasobami walutowymi i kształtowanie cen w rozliczeniach z klientami z uwzględnieniem ceny wymiany walut, która zostanie uzyskana na kontrakcie forward.

Spółka nie prowadzi odrębnej działalności finansowej polegającej na spekulacyjnym obrocie kontraktami terminowymi, a kontrakty forward są przez Spółkę zawierane na cele jej działalności gospodarczej, w szczególności prowadzenia rozliczeń z kontrahentami w walutach obcych. Jedynie sporadycznie może dochodzić do dystrybucji walut pochodzących z tych kontraktów do Uczestników.

Z perspektywy rachunku wyników Spółki, realizowane przez Spółkę transakcje, w zależności od relacji ceny wykonania i rzeczywistego kursu walutowego w dniu wykonania transakcji, prowadzą do powstania przychodów albo kosztów finansowych Spółki.

Spółka oblicza różnice kursowe dla celów podatkowych na podstawie przepisów art. 15a ustawy o CIT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w związku ze spłatą zobowiązania z tytułu kredytu odnawialnego, stosownie do przepisów art. 15a ust. 2 pkt 5 oraz 15a ust. 3 pkt 5 ustawy o CIT, Spółki powinna rozpoznać dla celów podatkowych, w zależności od rezultatu, dodatnie lub ujemne różnice kursowe odpowiednio z tytułu wpływu i rozchodu waluty obcej, a także z tytułu ewentualnej różnicy w wartości zobowiązania kredytowego pomiędzy wartością z dnia zaciągnięcia zobowiązania i wartością zobowiązania w dniu jego spłaty?
2. Czy w związku z rozliczeniem transakcji wymiany walut w ramach kontraktów terminowych forward o charakterze rzeczywistym, po stronie Spółki powstanie przychód o którym mowa w art. 12 ust. 3f ustawy o CIT?
3. Czy w związku z rozliczeniem transakcji wymiany walut w ramach terminowego kontraktu forward rzeczywistego, Spółka powinna rozpoznać dla celów podatkowych, w zależności od rezultatu, dodatnie lub ujemne różnice kursowe na podstawie art. 15a ust. 2 pkt 3 i art. 15a ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT?
4. W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 3, czy w myśl art. 15a ust. 4 ustawy o CIT, dla określenia różnic kursowych powstających w momencie wypływu waluty, wartość waluty obcej sprzedanej/nabytej z dnia sprzedaży lub nabycia w ramach realizacji transakcji forward, powinna być wyznaczona z zastosowaniem kursu faktycznie zastosowanego w transakcji forward?
5. W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 3, czy jeśli w ramach realizacji takiej transakcji dochodzić będzie do wymiany dwóch walut obcych, kursem faktycznie zastosowanym do nabycia lub sprzedaży waluty poprzez kontrakt forward będzie wartość waluty, odpowiednio sprzedawanej lub nabywanej (drugiej waluty), według kursu NBP z dnia poprzedzającego realizację transakcji, z uwzględnieniem zastosowanego kursu wymiany?
   
   

Stanowisko Wnioskodawcy.

Ad. 1

W ocenie Wnioskodawcy, stosownie do przepisów art. 15a ust. 2 pkt 5 oraz 15a ust. 3 pkt 5 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1888 z późn. zm.; dalej: „ustawa o CIT”), w związku ze spłatą zobowiązania z tytułu kredytu odnawialnego wyrażonego w walucie obcej, gdy spłata następuje również w walucie obcej, Spółka powinna rozpoznać dla celów podatkowych, w zależności od rezultatu, dodatnie lub ujemne różnice kursowe wynikające odpowiednio z różnicy w wycenie zobowiązania kredytowego z dnia zaciągnięcia oraz z dnia spłaty, stosownie do przepisów art. 15a ust. 2 pkt 5 oraz 15a ust. 3 pkt 5 ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 15a ust. 1 ustawy o CIT, różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody – jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów – jako ujemne różnice kursowe w kwocie wynikającej z różnicy między wartościami określonymi w ust. 2 i 3 tego przepisu.

Zgodnie natomiast z art. 15a ust. 2 pkt 5 ustawy o CIT, dodatnie różnice kursowe powstają między innymi, jeżeli wartość kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni. Ujemne różnice kursowe powstają natomiast, na mocy art. 15a ust. 3 pkt 5 ustawy o CIT, między innymi, jeżeli wartość kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

Spółka pobierając środki z posiadanego konta kredytu odnawialnego w walucie obcej, ma obowiązek zwrócić zobowiązanie również w tej walucie. Oznacza to, że z podatkowego punktu widzenia dochodzi do zaciągnięcia przez Spółkę pożyczki w walucie obcej, której zwrot również następuje w tej walucie.

Zasadniczo, zaciągnięcie pożyczki jest zdarzeniem neutralnym podatkowo. W świetle bowiem art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o CIT, do przychodów nie zalicza się m.in. otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), w tym również uregulowanych w naturze, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). Do kosztów uzyskania przychodów pożyczkobiorca nie zalicza również wydatków na spłatę pożyczki lub kredytu (art. 16 ust. 1 pkt 10 ustawy o CIT).

Udzielenie i spłata pożyczki są zatem zdarzeniami podatkowo neutralnymi w tym sensie, że z jednej strony, otrzymana przez pożyczkobiorcę pożyczka oraz zwrócona pożyczkodawcy pożyczka nie stanowią przychodu podatkowego, a z drugiej strony, wydatki na spłatę pożyczki lub kredytu poniesione przez pożyczkobiorcę nie stanowią dla niego kosztów uzyskania przychodów. Ustawodawca konsekwencje podatkowe odnosi wyłącznie do spłaty lub kapitalizacji odsetek od pożyczki, natomiast do rozpoznania konsekwencji podatkowych pobrania i/lub spłaty kwoty głównej pożyczki, niezbędna jest szczegółowa podstawa prawna.

Biorąc pod uwagę powyższe, w przypadku zaciągnięcia transzy kredytu z konta kredytu odnawialnego, Spółka nie rozpozna wpływu kwoty głównej pożyczki jako przychodu podatkowego, natomiast jej spłata nie będzie stanowiła kosztu uzyskania przychodu. Jeśli jednak zarówno zaciągnięcie pożyczki, jak i jej spłata, nastąpi w walucie obcej (np. EUR), na moment spłaty pożyczki Spółka rozpozna dodatnie lub ujemne różnice kursowe na tej transakcji. Należy mieć na uwadze, że w myśl przepisów art. 15a ustawy o CIT, podatkowe różnice kursowe mogą być rozpoznane wyłącznie w sytuacji, gdy zarówno udzielenie pożyczki, jak i jej spłata następuje w walucie obcej.

W momencie spłaty pożyczki, Spółka stoi za stanowisku, że powinna dokonać porównania wartości kwoty głównej pożyczki z dnia jej zaciągnięcia oraz z dnia jej spłaty z uwzględnieniem kursu waluty pożyczki w porównaniu do wartości w złotych z tych dni, a różnicę pomiędzy tymi wartościami rozpoznać jako różnice kursowe wpływające na wynik podatkowy. Do momentu spłaty pożyczki kwota główna zaciągniętego kredytu nie znajdzie odzwierciedlenia w rachunku podatkowym.

Jednocześnie, należy mieć na uwadze, że stosownie do art. 15a ust. 4 ustawy o CIT, do kalkulacji różnic kursowych, o których mowa w art. 15a ust. 2 i ust. 3 ustawy o CIT uwzględnić należy kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. Jedynie w pozostałych przypadkach, a także gdy nie jest możliwe uwzględnienie kursu faktycznie zastosowanego, stosować powinno się kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień na który ustala się różnice kursowe.

Przytoczone przepisy określają, że porównanie wartości (odpowiednio, pożyczki na dzień zaciągnięcia oraz na dzień spłaty, a także środków w walucie na dzień nabycia i na dzień rozchodu) powinno nastąpić z uwzględnieniem „faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni”. Regulacja ta została doprecyzowana w art. 15a ust. 5 ustawy o CIT, który stanowi, że przy obliczaniu omawianych różnic kursowych uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

„Faktycznie zastosowany kurs waluty” w rozumieniu przytoczonego wyżej przepisu, to taki kurs, który był w istocie, rzeczywiście, naprawdę zastosowany. Faktycznie zastosowany kurs wymiany walut występuje podczas transakcji, przy których dochodzi do przeprowadzenia operacji finansowej przewalutowania, czyli do wyrażenia w danej walucie wartości pieniężnej określonej pierwotnie w innej walucie. W przypadku, gdy zobowiązania między stronami na każdym etapie transakcji wyrażone są np. w EUR, nie dochodzi do zastosowania kursu waluty EUR w porównaniu do PLN.

Takie stanowisko zostało wyrażone przykładowo w wyroku NSA z dnia 5 lipca 2012 r., sygn. akt II FSK 221/11, w którym wskazano, że:

„cechy »faktycznego zastosowania« kursu nie można odnieść do sytuacji, gdy w istocie nie dochodzi do operacji przewalutowania w następstwie sprzedaży lub zakupu określonej waluty, ponieważ w takiej sytuacji nie następuje rzeczywiste wyrażenie w określonej walucie wartości pieniężnej wyrażonej pierwotnie w innej walucie; można tu jedynie mówić o zastosowaniu kursu do potencjalnej oceny wartości zawartej w określonej jednostce pieniężnej, a więc o potencjalnym zastosowaniu danego kursu, ale nie o jego zastosowaniu rzeczywistym, które musi odnosić się do rzeczywistej, naprawdę przeprowadzonej transakcji”.

Powyższe znalazło potwierdzenie w licznych wyrokach i interpretacjach podatkowych. Jak wskazał Minister Finansów w zmianie interpretacji indywidualnej wydanej dnia 6 sierpnia 2014 r. (sygn. DD10/033/279/ZDA/13/RD-4671):

„w przypadku operacji wpływu bądź wypływu waluty z rachunku walutowego, wobec braku przewalutowania, nie występuje kurs faktycznie zastosowany, ponieważ w takiej sytuacji nie następuje rzeczywiste wyrażenie w określonej walucie wartości pieniężnej wyrażonej pierwotnie w innej walucie”.

Analogiczne stanowisko zostało przedstawione m.in. w wyroku NSA z dnia 26 stycznia 2016 r. (sygn. akt II FSK 3030/13) oraz interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 16 września 2016 r. (znak ITPB3/423-627/12-1/16-S/MK).

Biorąc powyższe pod uwagę, w ocenie Spółki do obliczenia różnic kursowych powstających w związku ze spłatą zobowiązania z kredytu walutowego Spółka powinna zastosować kurs średni NBP ogłaszany z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego odpowiednio dzień zaciągnięcia transzy kredytu oraz na dzień jej spłaty.

Ad. 2

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z rozliczeniem transakcji wymiany walut w ramach terminowego kontraktu forward rzeczywistego, po stronie Spółki nie powstanie przychód na zasadach ogólnych wynikających z art. 12 ustawy o CIT, w szczególności art. 12 ust. 3f tej ustawy.

W przypadku walutowych kontraktów terminowych rzeczywistych wynik na realizacji transakcji wymiany walut ma swoje odzwierciedlenie w przychodach i kosztach uzyskania przychodów jedynie poprzez różnice kursowe, ustalone zgodnie z zasadami obowiązującymi podatnika dla celów podatku.

Walutowe kontrakty terminowe (w tym typu forward), zarówno na gruncie prawa handlowego, jak i prawa podatkowego, stanowią pochodne instrumenty finansowe. Zgodnie z brzmieniem art. 4a pkt 22 ustawy o CIT, ilekroć w tej ustawie mowa jest o pochodnych instrumentach finansowych – oznacza to instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz instrumentów rynku pieniężnego.

Jak stanowi natomiast z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 1636), do której odsyła ustawa o CIT, instrumentami finansowymi w rozumieniu tej ustawy są m.in. niebędące papierami wartościowymi: opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne.

Regulacje dotyczące podatkowego traktowania instrumentów pochodnych w ustawie o CIT są bardzo ograniczone. Zgodnie z art. 12 ust. 3f tej ustawy, za datę powstania przychodu z tytułu realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych uważa się moment realizacji tych praw. Rozpoznanie kosztów uzyskania przychodów również odsunięte jest w czasie do momentu realizacji transakcji w ramach zawartego kontraktu – zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych – do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia (jak było jednak wskazane w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, Spółka nie może zrezygnować z realizacji transakcji w ramach kontraktu forward).

W opinii Spółki przytoczony przepis art. 12 ust. 3f oraz art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT nie będzie miał jednak zastosowania do rzeczywistych kontraktów walutowych forward, w ramach których występują faktyczne przepływy walut, ponieważ w takiej sytuacji nie dojdzie w ogóle do powstania przychodu podatkowego. Przy tego typu transakcjach dochodzi bowiem jedynie do zamiany aktywów (różnych walut obcych, złotych na walutę lub odwrotnie). Przychody lub koszty podatkowe związane z realizacją kontraktu walutowego forward mogłyby powstać jedynie w sytuacji, w której transakcja byłaby rozliczana w sposób nierzeczywisty (tj. poprzez wypłatę kwoty wynikającej z różnicy pomiędzy kursem ustalonym przez strony a kursem bieżącym, w drodze dokonania płatności tej różnicy przez jeden podmiot).

Należy mieć na uwadze, że podstawową przesłanką powstania przychodu podatkowego na gruncie ustawy o CIT jest powstanie definitywnego przysporzenia po stronie podmiotu. Z punktu widzenia Spółki, realizacja kontraktu forward stanowi w istocie przewalutowanie własnych aktywów. Transakcja taka polega na wymianie środków pieniężnych wyrażonych w różnych walutach pomiędzy dwoma podmiotami, na ustalonych wcześniej zasadach. Co istotne, przysporzenia uzyskiwane przez oba podmioty nie są definitywne — istotą transakcji nie jest przekazanie środków na rzecz innego podmiotu, czy realizacja zobowiązania, lecz jedynie wymiana środków własnych na środki w innej walucie. Nie można mówić o definitywnym przysporzeniu, jeśli podmiot otrzymujący środki w walucie ma obowiązek oddania odpowiadającej sumy pieniężnej w innej walucie. W sensie ekonomicznym, jedynie zyski lub straty uzyskiwane przez podmioty uczestniczące w takiej transakcji wynikają z jej wyniku na przeliczeniu walut (ekonomiczne różnice kursowe). Konsekwencją braku powstania przychodu na transakcji jest również brak możliwości rozpoznania kosztów podatkowych na zasadach ogólnych.

Z tego względu, w przypadku kontraktów rzeczywistych wynik na transakcjach forward ma swoje odzwierciedlenie w przychodach i kosztach uzyskania przychodów jedynie poprzez różnice kursowe, ustalone zgodnie z zasadami obowiązującymi podatnika dla celów podatku.

Przekazanie środków w jednej walucie i otrzymanie środków o zbliżonej wartości w innej walucie nie powinno zostać rozpoznane przez stronę nieprowadzącą działalności w zakresie obrotu walutami lub instrumentami finansowymi jako koszty i przychody podatkowe. Przesunięcia majątkowe zachodzące w ramach transakcji będą wyłącznie operacjami przewalutowania środków własnych, a wpływy i wypływy pieniężne nie powinny być rozpoznawane dla celów podatkowych jako koszty i przychody podatkowe. Analogiczne stanowisko, dotyczące wpłacenia do banku środków w jednej walucie i pobrania środków w innej walucie o odpowiadającej wartości od tego samego podmiotu przedstawił Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 22 stycznia 2014 r. (znak IPPB5/423-866/13-2/IŚ).

Zatem, jeżeli kurs, po którym następuje wymiana walut jest inny niż bieżący kurs rynkowy, to ewentualne zyski lub straty z tego tytułu nie są przychodem czy kosztem na zasadach ogólnych w rozumieniu ustawy o CIT. Różnice te wynikają wyłącznie z charakteru umowy, w ramach której strony ustaliły, że w przyszłości dokonają transakcji wymiany waluty po określonym kursie. W związku z rozliczeniem transakcji forward nie dochodzi natomiast do realizacji żadnych zysków lub strat.

Powyższe stanowisko zgodnie potwierdzają organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych, m.in. w:

• interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 24 listopada 2016 r. (znak 2461-IBPB-1-3.4510.786.2016.1.IZ):
  „w przypadku realizacji przez Spółkę rzeczywistych transakcji forward, czyli z dostawą waluty nie powstanie przychód podatkowy, gdyż przy tego typu transakcjach dochodzi jedynie do zamiany aktywów (złotych na walutę lub odwrotnie). W przypadku kontraktów rzeczywistych wynik na transakcjach rzeczywistych ma swoje odzwierciedlenie w przychodach i kosztach uzyskania przychodów jedynie poprzez różnice kursowe, ustalone zgodnie z zasadami obowiązującymi podatnika dla celów podatku dochodowego”;
  

• interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 10 kwietnia 2015 r. (znak IBPBI/2/4510-113/15/JD):
  „Należy podkreślić, że katalog zdarzeń o jakich mowa w art. 12 ustawy o CIT nie jest katalogiem zamkniętym. W piśmiennictwie i judykaturze przyjmuje się, że przychodem jest każde przysporzenie, które trwale zwiększa majątek podatnika. W sytuacji przedstawionej w opisie stanu faktycznego przepisy art. 12 ustawy o CIT nie będą miały zastosowania. Z opisu wynika bowiem, że Spółka zrealizuje kontrakty terminowe – rzeczywiste typu forward, a więc kontrakty, które nakładają na jedną stronę obowiązek dostarczenia, a na drugą odbioru aktywów o określonej ilości, w określonym terminie w przyszłości i po określonej cenie, ustalonej w terminie zawierania kontraktu. W świetle tej definicji należy uznać, że w przypadku realizacji przez Spółkę rzeczywistych transakcji forward (czyli z dostawą waluty) nie powstanie przychód podatkowy w rozumieniu art. 12 ustawy o CIT, gdyż przy tego typu transakcjach dochodzi jedynie do zamiany aktywów (złotych na walutę lub odwrotnie)”;
  
  

• interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 6 lutego 2014 r. (znak IPPB5/423-897/13-2/IŚ):
  „przy kontraktach rzeczywistych dochodzi do zamiany aktywów (złotych na walutę lub odwrotnie), a rzeczywisty przepływ środków pieniężnych nie spowoduje powstania ani przychodu, ani kosztu podatkowego. Wypływ waluty – któremu towarzyszy przeniesienie prawa własności – spowoduje obowiązek wyliczenia podatkowych różnic kursowych wynikających z kontraktu, które w rachunku podatkowym ustalane są jako przychód lub koszt. Różnice kursowe w rozumieniu updop mogą występować jedynie w związku z wydatkowaniem (wypływem) waluty uprzednio nabytej na podstawie takiego kontraktu, np. zapłaty swoich zobowiązań. W związku ze sprzedażą walut obcych (wypływ) powstaną różnice kursowe od własnych środków walutowych, wynikające z różnicy wartości w dacie wpływu waluty obcej oraz jej wypływu. Składnikiem wyniku podatkowego są ponadto inne elementy związane z kontraktem, jak np. zapłacona premia opcyjna (o ile występuje) czy inne wydatki, które są ujmowane odpowiednio po stronie kosztów lub przychodów podatkowych”;
  
  

• interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 14 sierpnia 2013 r., znak IPPB5/423-413/13-2/IŚ:
  „W przypadku bowiem transakcji terminowej rzeczywistej, tj. rozliczanej poprzez dostawę instrumentu bazowego, Spółka w celu jej podatkowego rozliczenia, winna odpowiednio uwzględnić po stronie przychodów i kosztów uzyskania przychodów wszelkie przepływy środków pomiędzy stronami poprzez różnice kursowe, zgodnie z zasadami art. 15a updop, na temat których szczegółowe wyjaśnienia zawarto powyżej w treści”.
  
  

Powyższe potwierdza również część przedstawicieli doktryny. Przykładowo, jak wskazuje A. Dmowski w publikacji „Opodatkowanie pochodnych instrumentów finansowych podatkiem dochodowym od osób prawnych” (LEX 2014):
„Należy wskazać, że przedmiotowa kalkulacja podatkowa jest znacząco różna od prezentacji rzeczywistych walutowych kontraktów forward dla celów bilansowych. Dla celów bilansowych ekonomiczny wynik na kontrakcie walutowym rzeczywistym (różnica pomiędzy kursem forwardowym a kursem spot) jest prezentowany jako strata (koszt finansowy) albo zysk (przychód finansowy) na kontrakcie forward. Przedmiotowa wielkość nie jest odzwierciedlana w rachunku podatkowym (w przypadku stosowania art. 15a u.p.d.o.p.). Dla celów podatkowych podatnik ewidencjonuje nabycie waluty po kursie faktycznie zastosowanym (kurs forwardowy) oraz rozchód waluty po kursie faktycznie zastosowanym, tj. w przypadku przewalutowania – kurs sprzedaży banku, w przypadku zapłaty zobowiązania – po kursie średnim NBP z dnia poprzedzającego zapłatę”.

Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Spółki w związku z realizacją transakcji wymiany walut na podstawie kontraktu terminowego forward rzeczywistego, Spółka nie powinna rozpoznawać przychodu podatkowego na zasadach ogólnych, tj. zgodnie z art. 12 ustawy o CIT, w szczególności art. 12 ust. 3f tej ustawy. Transakcja taka stanowi bowiem wyłącznie wymianę aktywów wyrażonych w różnych walutach pomiędzy stronami i nie prowadzi do faktycznych przysporzeń majątkowych. Ewentualne przychody lub koszty podatkowe zostaną rozpoznane wyłącznie jako podatkowe różnice kursowe.

Ad. 3

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z rozliczeniem transakcji wymiany walut w ramach terminowego kontraktu forward rzeczywistego, Spółka powinna rozpoznać dla celów podatkowych dodatnie lub ujemne różnice kursowe na podstawie art. 15a ust. 2 pkt 3 i art. 15a ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 15a ust. 1 ustawy o CIT, różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe w kwocie wynikającej z różnicy między wartościami określonymi w ust. 2 i 3 tego artykułu. Wspomniane przepisy art. 15a ust. 2 oraz ust. 3 ustawy o CIT przewidują zamknięty katalog przypadków, w których może dojść do powstania podatkowych różnic kursowych u podatników, którzy rozliczają różnice kursowe na podstawie tego przepisu. Inne przypadki transakcji niż wymienione w tych przepisach nie prowadzą do powstania podatkowych różnic kursowych, nawet jeśli skutkują powstaniem ekonomicznych różnic kursowych.

Mając na uwadze, że w przypadku realizacji transakcji w ramach walutowego kontraktu terminowego forward rzeczywistego nie dochodzi do powstania po stronie Spółki przychodów ani kosztów podatkowych, stąd zastosowania nie znajdzie sytuacja opisana w pkt 1 oraz pkt 2 do art. 15a ust. 2, jak art. 15a ust. 3 ustawy o CIT. Dodatkowo, analizowana transakcja nie ma charakteru kredytu lub pożyczki, stąd wykluczone jest zastosowanie przepisów art. 15a ust. 2 pkt 4-5 oraz art. 15a ust. 3 pkt 4-5 ustawy o CIT.

Biorąc pod uwagę powyższe, rozpoznanie różnic kursowych na transakcji walutowej forward rzeczywistej powinno zostać dokonane poprzez rozliczenie wypływu środków własnych w walucie obcej, na podstawie art. 15a ust. 2 pkt 3 lub odpowiednio art. 15a ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 15a ust. 2 pkt 3 ustawy o CIT, dodatnie różnice kursowe powstają, jeśli wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni. Natomiast na mocy art. 15a ust. 3 pkt 3 tej ustawy ujemne różnice kursowe powstają natomiast, jeżeli wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest wyższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni. Różnice kursowe powstałe w powyższy sposób określa się różnicami kursowymi od własnych środków pieniężnych.

W związku z powyższym, różnice kursowe zostaną przez Spółkę rozpoznane, jeśli podczas realizacji transakcji w ramach kontraktu forward dojdzie do wypływu waluty obcej. Jednocześnie, w przypadku otrzymania waluty obcej przez Spółkę w ramach realizacji transakcji forward, różnice kursowe powstaną również w momencie wypływu tak nabytej przez Spółkę waluty.

Zatem w przypadku, gdy kontrakt forward jest lub będzie realizowany w ten sposób, że Spółka dostarcza środki w polskich złotych i nabywa środki w walucie obcej, różnice kursowe rozpoznawane będą dopiero w momencie rozchodu waluty – czyli jej sprzedaży, wymiany lub wydatkowania. Jeśli Spółka będzie dostarczała środki w walucie obcej w zamian za środki w polskich złotych, różnice kursowe powstaną w momencie przekazania środków w walucie obcej na rzecz drugiej strony kontraktu forward. W przypadku natomiast, jeśli w ramach transakcji forward będzie dochodziło do wymiany dwóch walut obcych, Spółka podwójnie rozpozna różnice kursowe na wypływie waluty własnej. W pierwszej kolejności do wypływu waluty dojdzie bowiem podczas realizacji kontraktu forward, poprzez zapłatę ustalonej kwoty w walucie obcej za nabycie innej waluty, następnie zaś w momencie wypływu waluty nabytej w ramach realizacji transakcji forward.

Ad. 4

W opinii Spółki, dla określenia różnic kursowych powstających w momencie wypływu waluty na podstawie art. 15a ust. 2 pkt 3 i art. 15a ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT, w myśl art. 15a ust. 4 ustawy o CIT, wartość waluty obcej sprzedanej/nabytej z dnia sprzedaży lub nabycia w ramach realizacji transakcji forward powinna być wyznaczona z zastosowaniem kursu faktycznie zastosowanego w transakcji forward.

Przepisy art. 15a ust. 2 pkt 3 oraz ust. 3 pkt 2 ustawy o CIT stanowią, że porównanie wartości otrzymanych środków pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu oraz w dniu ich wypływu ma zostać dokonane z zastosowaniem „faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni”. Regulacja ta została doprecyzowana w art. 15a ust. 4, który stanowi, że przy obliczaniu omawianych różnic kursowych uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

Zgodnie z dominującą linią orzeczniczą i interpretacyjną, „faktycznie zastosowany kurs waluty” w rozumieniu przytoczonego wyżej przepisu, to taki kurs, który był w istocie, rzeczywiście, naprawdę zastosowany. Faktycznie zastosowany kurs wymiany walut występuje podczas transakcji, przy których dochodzi do przeprowadzenia operacji finansowej przewalutowania, czyli do wyrażenia w danej walucie wartości pieniężnej określonej pierwotnie w innej walucie.

Naczelny Sąd Administracyjny w szeregu wyroków, konsekwentnie twierdził (por. wyroki z 3 dnia lutego 2011 r., sygn. akt II FSK 1682/09; z dnia 27 września 2011 r., sygn. akt II FSK 524/10; z dnia 5 lipca 2012 r., sygn. akt II FSK 221/11), że dokonując wykładni zwrotu normatywnego „faktycznie zastosowany kurs waluty”, wobec nieistnienia jego legalnej definicji odwołać się należy do dyrektywy interpretacyjnej języka potocznego i przy tłumaczeniu znaczenia wskazanego pojęcia przypisać mu takie znaczenie, jakie ma on w języku potocznym. „Według „Uniwersalnego słownika języka polskiego” pod redakcją S. Dubisza (Warszawa 2008, tom I, s. 873) „faktycznie” znaczy: „zgodnie z faktami, w istocie, rzeczywiście, niewątpliwie, naprawdę”. A zatem „faktycznie zastosowany kurs waluty” to taki kurs, który był w istocie, rzeczywiście, naprawdę zastosowany. Taką cechę można z nim natomiast wiązać tylko wtedy, gdy na jego podstawie, w oparciu o wyrażoną w nim cenę waluty, w istocie doszło do przeprowadzenia operacji finansowej przewalutowania, czyli do wyrażenia w danej walucie wartości pieniężnej określonej pierwotnie w innej walucie”. Przy czym, jak podkreśla się w orzecznictwie, cechy „faktycznego zastosowania” kursu nie można odnieść do sytuacji, gdy w istocie nie dochodzi do operacji przewalutowania w następstwie sprzedaży lub zakupu określonej waluty, ponieważ w takiej sytuacji nie następuje rzeczywiste wyrażenie w określonej walucie wartości pieniężnej wyrażonej pierwotnie w innej walucie.

Z powyższego wynika, że w przypadku, gdy przy transakcji wymiany waluty dochodzi do rzeczywistego przewalutowania (czy też: faktycznego zakupu waluty – tak a contrario do interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 lutego 2013 r., znak IPPB1/415-1543/12-2/ES), jako faktycznie zastosowany kurs nabycia wartości pieniężnych należy przyjąć kurs zakupu waluty ustalony przez strony.

Zdaniem Spółki, w ramach realizacji transakcji w ramach kontraktu rzeczywistego forward dochodzi do faktycznej wymiany walut według wyznaczonych umową kursów, a zatem występuje kurs waluty faktycznie zastosowany. Potwierdził to Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 6 lutego 2014 r. (znak IPPB5/423-897/13-2/IŚ), wskazując w odniesieniu do wypływu waluty w ramach kontraktu forward:

„jak słusznie przedstawiła Spółka, różnice te winny być ustalone przy zastosowaniu kursu z dnia wpływu EURO na rachunek walutowy Spółki (tzw. kurs historyczny) i kursu z dnia wypływu tej waluty (stały kurs z kontraktu forward)”.

Zgodnie jednak z art. 15a ust. 5 ustawy o CIT, jeżeli faktycznie zastosowany kurs waluty, o którym mowa w ust. 2 i 3, jest wyższy lub niższy odpowiednio o więcej niż powiększona lub pomniejszona o 5% wartość kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień faktycznie zastosowanego kursu waluty, organ podatkowy może wezwać strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających zastosowanie kursu waluty. W razie niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają zastosowanie faktycznego kursu waluty, organ podatkowy określi ten kurs opierając się na kursach walut ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski.

Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Spółki:

1. gdy Spółka w ramach transakcji forward dokona sprzedaży waluty obcej za polskie złote, celem kalkulacji różnic kursowych powstających w chwili wypływu waluty tytułem transakcji forward, wartość środków na moment wypływu waluty należy ocenić z zastosowaniem kursu faktycznie zastosowanego przy transakcji forward (o ile zastosowania nie znajdzie art. 15a ust. 5 ustawy o CIT);
   
2. w sytuacji, gdy Spółka w ramach realizacji transakcji forward dokona zakupu waluty obcej za polskie złote, celem kalkulacji różnic kursowych powstających w chwili wypływu waluty tytułem transakcji forward, wartość środków na moment wpływu waluty należy ocenić z zastosowaniem kursu faktycznie zastosowanego przy transakcji forward (o ile zastosowania nie znajdzie art. 15a ust. 5 ustawy o CIT).
   
   

Reasumując, zdaniem Spółki, rozliczenie transakcji wymiany walut w ramach terminowego kontraktu forward rzeczywistego będzie wpływało na powstanie dodatnich lub ujemnych różnic kursowych na podstawie art. 15a ust. 2 pkt 3 i art. 15a ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT, które będą zwiększały, odpowiednio, przychody bądź koszty podatkowe Spółki. Ocena wartości waluty nabywanej lub sprzedawanej w ramach realizacji transakcji na podstawie kontraktu forward będzie dokonywana na podstawie kursu faktycznie zastosowanego do tej transakcji.

Ad. 5

W opinii Spółki, jeśli w ramach realizacji transakcji wymiany walut dochodzić będzie do wymiany dwóch walut obcych, to kursem faktycznie zastosowanym do nabycia lub sprzedaży waluty poprzez kontrakt forward, określanym w myśl art. 15a ust. 4 ustawy o CIT na cele określenia różnic kursowych powstających w momencie wypływu waluty na podstawie art. 15a ust. 2 pkt 3 i art. 15a ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT, będzie wartość waluty, odpowiednio, sprzedawanej lub nabywanej (drugiej waluty), według kursu NBP z dnia poprzedzającego realizację transakcji, z uwzględnieniem zastosowanego kursu wymiany.

Przy nabyciu lub sprzedaży waluty w ramach realizacji kontraktu forward występuje kurs faktycznie zastosowany, o którym mowa w art. 15a ust. 4 ustawy o CIT. W przypadku jednak, gdy dochodzi do wymiany waluty obcej w zamian za inną walutę obcą, nawet jeśli występuje (tak jak w analizowanym przypadku) faktycznie zastosowany kurs wymiany, nie może on zostać wykorzystany do porównania wartości waluty w momencie jej otrzymania lub wydania w ramach kontraktu forward z, odpowiednio, wartością z dnia jej wypływu lub otrzymania. Porównanie to musi być bowiem sprowadzone do waluty prowadzenia ksiąg i rozliczeń podatkowych spółki, tj. do polskich złotych.

W powyższym względzie przepisy ustawy o CIT nie zawierają odrębnych reguł ustalania kursu faktycznie zastosowanego, o którym mowa w art. 15a ust. 4 ustawy o CIT. Z tego powodu, w opinii Spółki, w przypadku wymiany dwóch walut obcych, ze względu na brak kursu wymiany wyrażonego w polskich złotych dla transakcji forward, stosownie do art. 15a ust. 4 ustawy o CIT in fine, należy wówczas zastosować kurs średni NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień zdarzenia, z którym związane jest powstanie różnic kursowych.

Tytułem przykładu, w sytuacji, gdy kontrakt forward przewiduje wymianę waluty X na walutę Y w proporcji 2X:1Y, gdy za 200X zakupione zostanie 100Y, celem kalkulacji różnic na wypływie waluty X należy dokonać porównania wartości 200X z dnia nabycia z wartością 100Y określoną z uwzględnieniem kursu średniego NBP z dnia wypływu 200X. Jedynie takie rozwiązanie pozwoli na uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu wymiany walut, zgodnie z dyspozycją art. 15a ust. 4 ustawy o CIT, jak i prawidłowe odzwierciedlenie ekonomicznej wartości transakcji dla spółki.

W opisanym przykładzie faktycznie zastosowanym kursem waluty jest 200X:100Y. Przepis art. 15a ust. 4 ustawy o CIT nie zawiera ograniczenia, że faktycznie zastosowany kurs waluty musi wyrażać wartość w polskich złotych, stąd, w opinii Spółki, taki kurs powinien być uwzględniony. Z drugiej strony, wykorzystanie wyłącznie tak określonego kursu nie pozwala na ocenę wartości waluty dla celów podatkowych. Z drugiej strony, przyjęcie wartości X według kursu średniego NBP po pierwsze, ignoruje fakt wystąpienia faktycznie zastosowanego kursu, a po drugie, pomija fakt, że w zamian za wychodzącą walutę podatnik otrzymał środki w innej walucie o określonej wartości rynkowej, co w znacznym stopniu wpływa na ekonomiczny bilans pomiędzy przyjęciem a wyjściem waluty wyjściowej.

W związku z tym, zdaniem Spółki, w takiej sytuacji podatnik powinien przyjąć, że przy wypływie 200X na cele sprawozdawczości podatkowej miało ono taką wartość, jak 100Y (kurs faktycznie zastosowany). Wartość 100Y należy jednak sprowadzić do wartości w polskich złotych, co – ze względu na brak kursu faktycznie zastosowanego – powinno zostać dokonane z uwzględnieniem średniego kursu NBP tej waluty z dnia poprzedzającego wypływ X. Innymi słowy, kursem faktycznie zastosowanym przy takiej transakcji dla zbycia 1X jest wartość rynkowa 0,5Y.

Analogiczne zasady należy odnieść do waluty nabytej w ramach realizacji kontraktu forward w zamian za walutę obcą, dokonując kalkulacji różnic kursowych przy rozchodzie waluty. Do oceny wartości tej waluty z dnia jej nabycia, należy zastosować rynkową wartość waluty zbywanej w ramach transakcji forward, z uwzględnieniem proporcji wyznaczonej przez zastosowany na transakcji forward kurs waluty. Jednocześnie, celem wyceny wartości waluty nabywanej, zastosowanie znajdzie kurs średni NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego transakcję.

W przypadku, gdy w ramach realizacji transakcji forward Spółka uiszczać będzie kwotę w walucie obcej, sposób wyceny środków na dzień nabycia waluty zapłaty zależeć będzie od sposobu ich nabycia. Analogicznie, przy nabyciu waluty obcej w ramach transakcji forward, ocena wartości tych środków będzie zależała od sposobu wypływu środków.

W przypadku tak powstałych różnic kursowych, Spółka będzie uprawniona do zaliczenia różnic kursowych powstałych na rozchodzie waluty, w zależności od wyniku porównania wartości waluty z dnia nabycia i rozchodu, do kosztów lub przychodów podatkowych. Innymi słowy, w zależności od tego, czy powstałe na transakcjach forward w modelu waluta obca za walutę obcą różnice kursowe będą dodatnie czy ujemne, zwiększą odpowiednio przychody lub koszty podatkowe Spółki. W szczególności, w przypadku wystąpienia ujemnych (kosztowych) różnic kursowych, nie znajdą zastosowania ograniczenia związane z brakiem możliwości ujmowania w kosztach podatkowych kosztów związanych ze spekulacyjnym zakupem instrumentów finansowym.

Spółka jest świadoma istnienia linii orzeczniczej, zgodnie z którą w wyniku podatkowym można uwzględnić wyłącznie przychód z realizacji instrumentu pochodnego. Strata na takiej transakcji nie może być natomiast wykazana jako koszt uzyskania przychodów. Jednym z przejawów takiego stanowiska jest interpretacja ogólna wydana przez Ministra Finansów w dniu 3 grudnia 2015 r. (znak: FN3.8201.1.2015), w której wskazano, że, w sytuacji gdy nabycie opcji walutowych miało wyłącznie cel zarobkowy (spekulacyjny), to wydatki nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Interpretacja ta wprost dotyczy wprawdzie wyłącznie opcji walutowych, jednak ze względu na podobny charakter obu instrumentów wnioski przedstawione w interpretacji mogą być również stosowane analogicznie do kontraktów typu forward. Zgodnie z prezentowanym przez organy podatkowe i sądy administracyjne stanowiskiem, kosztów uzyskania przychodów nie mogą stanowić straty na realizacji instrumentów pochodnych zawartych wyłącznie w celach spekulacyjnych przez podatnika, który nie prowadzi działalności w ramach usług finansowych (przykładowo wyroki NSA: z dnia 28 marca 2014 r., sygn. akt II FSK 1009/12 czy z dnia 2 czerwca 2015 r., sygn. akt II FSK 2249/13).

Zdaniem Spółki, przywołana wyżej linia interpretacyjna może być jednak odnoszona wyłącznie do przypadków, w których zastosowanie znajdują art. 12 ust. 3f oraz art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT. Zatem ograniczenia w ujmowaniu strat związanych z zawieraniem kontraktów forward i opcji walutowych dotyczą wyłącznie kontraktów nierzeczywistych, czyli takich, na których powstają koszty i przychody podatkowe. Należy mieć na uwadze, że przedstawianym przez organy podatkowe argumentem przemawiającym za ograniczeniem prawa do zaliczania strat do kosztów podatkowych jest to, że koszty takie nie mają związku z działalnością gospodarczą podatnika. Co jednak istotne, wymóg pozostawania wydatku z działalnością gospodarczą podatnika i uzyskiwanymi przez niego przychodami odnosi się wyłącznie do kosztów podatkowych rozpoznawanych na podstawie katalogu zawartego w art. 16 i następne ustawy o CIT. Natomiast art. 15a ust. 3 ustawy o CIT jest samodzielną podstawą do rozpoznawania kosztów uzyskania przychodów, do której nie mogą być stosowane ograniczenia zawarte w innych przepisach.

Dodatkowo należy zauważyć, że powstanie różnic kursowych w omawianych przypadkach nie wiąże się bezpośrednio z realizacją transakcji forward, lecz jest wynikiem faktycznego wpływu lub wypływu waluty.

Reasumując, zdaniem Spółki, jeśli w ramach realizacji transakcji wymiany walut dochodzić będzie do wymiany dwóch walut obcych wystąpi kurs faktycznie zastosowany do nabycia lub sprzedaży waluty w myśl art. 15a ust. 4 ustawy o CIT na cele określenia różnic kursowych powstających w momencie wypływu waluty na podstawie art. 15a ust. 2 pkt 3 i art. 15a ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT. Ze względu jednak na konieczność określenia wartości kursu w polskich złotych, należy uznać, że kursem faktycznie zastosowanym będzie wartość waluty, odpowiednio, sprzedawanej lub nabywanej (drugiej waluty), według kursu NBP z dnia poprzedzającego realizację transakcji, z uwzględnieniem zastosowanego kursu wymiany.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
   
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.