2015.07.20 - Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB3/4510-164/15/PW
z 20 lipca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 17 kwietnia 2015 r. (data wpływu) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie objęcia odsetek od obligacji wyemitowanych przez spółkę z o.o. na rzecz spółki jawnej, otrzymanych przez osoby fizyczne w wyniku likwidacji spółki jawnej, zakresem zastosowania przepisów o tzw. niedostatecznej kapitalizacji, uzupełnionym w dniach 24 i 30 czerwca 2015 r. – jest:

prawidłowe w zakresie braku objęcia spłacanych do dnia 31 grudnia 2015 r. przepisami o tzw. niedostatecznej kapitalizacji odsetek;
prawidłowe w zakresie braku objęcia spłacanych po dniu 31 grudnia 2015 r. przepisami o tzw. niedostatecznej kapitalizacji odsetek.

UZASADNIENIE

W dniu 17 kwietnia 2015 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie objęcia odsetek od obligacji wyemitowanych przez spółkę z o.o. na rzecz spółki jawnej, otrzymanych przez osoby fizyczne w wyniku likwidacji spółki jawnej, zakresem zastosowania przepisów o tzw. niedostatecznej kapitalizacji. Wniosek został uzupełniony w dniach 24 i 30 czerwca 2015 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, założoną w listopadzie 2014 r. Zgodnie z umową spółki (w związku z regulacjami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) pierwszy rok podatkowy Wnioskodawcy kończy się w dniu 31 grudnia 2015 r. Udziałowcami Wnioskodawcy są osoby fizyczne, które posiadają nie mniej niż po 25% w kapitale zakładowym Wnioskodawcy (dalej: osoby fizyczne).

Osoby fizyczne są także akcjonariuszem spółki komandytowo-akcyjnej, w której posiadają nie mniej niż 25% akcji w kapitale zakładowym. Obecny rok obrotowy spółki komandytowo-akcyjnej rozpoczął się przed 1 stycznia 2014 r.

Wnioskodawca zamierza wyemitować obligacje. Nabywcą obligacji będzie spółka jawna powstała z przekształcenia spółki komandytowo-akcyjnej. Na moment emisji obligacji spółka jawna nie będzie posiadać udziałów w kapitale zakładowym Wnioskodawcy.

Emisja obligacji między Wnioskodawcą a spółką jawną oraz zapłata ceny emisyjnej obligacji nastąpi do dnia 31 grudnia 2015 r. Jednakże cena emisyjna obligacji nie zostanie Wnioskodawcy przekazana w drodze faktycznej wypłaty środków pieniężnych, gdyż spółka jawna będąc jednocześnie wierzycielem Wnioskodawcy potrąci własne zobowiązanie (o wypłatę środków z tytułu ceny emisyjnej obligacji) z zobowiązaniem Wnioskodawcy. Umowa potrącenia zostanie zawarta pomiędzy Wnioskodawcą a spółką jawną do dnia 31 grudnia 2015 r.

W przyszłości spółka jawna może zostać zlikwidowana (w tym możliwe jest rozwiązanie spółki jawnej bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego). W rezultacie, wierzytelności z tytułu obligacji otrzymają osoby fizyczne. W takim przypadku całość lub część odsetek zostanie wypłacona przez Wnioskodawcę na rzecz osób fizycznych.

W uzupełnieniu Wniosku spółka wskazała, że na moment emisji obligacji spółka jawna nie będzie posiadać pośrednio nie mniej niż 25% udziałów Spółki -Wnioskodawcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na zapłatę odsetek na rzecz osób fizycznych z tytułu emisji obligacji udzielonej przez spółkę jawną, otrzymanych przez osoby fizyczne w wyniku likwidacji spółki jawnej, podlegają ograniczeniom w zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu wynikającym z przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jeżeli odsetki zostaną zapłacone przed dniem 31 grudnia 2015 r.?
Czy wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na zapłatę odsetek na rzecz osób fizycznych z tytułu emisji obligacji udzielonej przez spółkę jawną, otrzymanej przez osoby fizyczne w wyniku likwidacji spółki jawnej, podlegają ograniczeniom w zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu wynikającym z przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jeżeli odsetki zostaną zapłacone po dniu 31 grudnia 2015 r.?

W stanowisku do pytania pierwszego Wnioskodawca wskazał, że – jego zdaniem – wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na zapłatę odsetek na rzecz osób fizycznych z tytułu emisji obligacji nabytych przez spółkę jawną, otrzymanych przez osoby fizyczne w wyniku likwidacji spółki jawnej nie podlegają ograniczeniom w zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu wynikającym z przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jeżeli odsetki zostaną zapłacone przed dniem 31 grudnia 2015 r.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 12 ustawy nowelizującej „podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy i rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2015 r. oraz zakończy się po dniu 31 grudnia 2014 r., stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego przepisy ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2014 r.” Jednocześnie na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy nowelizującej „do odsetek od pożyczek (kredytów), w przypadku których kwota udzielonej podatnikowi pożyczki (kredytu) została temu podatnikowi faktycznie przekazana przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz ust. 6 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2015 r.”

Ponieważ więc emisja obligacji jak i wypłata środków pieniężnych (zarówno poprzez wypłatę środków pieniężnych jak i poprzez zawarcie umowy potrącenia) nastąpi w roku podatkowym Wnioskodawcy trwającym od dnia 26 listopada 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., zastosowanie w niniejszej sprawie będą miały przepisy art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2014 r. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ww. ustawy (w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2014 r.) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej wspólnika posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo wspólników posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec wspólników tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego wspólnika osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki – w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni (art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych);
odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam wspólnik posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec wspólników tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych wspólników oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni (art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Zgodnie z art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych „przez pożyczkę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę”. Oznacza to, że za równoznaczne z udzieleniem pożyczki dla potrzeb tych przepisów uznaje się również emisję obligacji.

Z literalnego brzmienia art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że zastosowanie ograniczeń w zakresie niedostatecznej kapitalizacji jest uzależnione od zaistnienia dwóch przesłanek:

Odsetki są wypłacone przez podatnika z tytułu pożyczek udzielonych mu przez podmiot zaliczany do grona „podmiotów kwalifikowanych”, czyli:
1. udziałowca (akcjonariusza) lub udziałowców (akcjonariuszy) posiadającego/posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) pożyczkobiorcy;
2. spółki siostry, w której ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% w kapitale zakładowym pożyczkobiorcy i pożyczkodawcy.
Przekroczeniem ustawowego wskaźnika 3:1 wartości zadłużenia wybranych podmiotów do wartości kapitału zakładowego pożyczkobiorcy. Jeżeli na dzień zapłaty odsetek jedna z przesłanek nie zostanie spełniona, ograniczenia z tytułu niedostatecznej kapitalizacji nie znajdą zastosowania.

Biorąc więc pod uwagę fakt, że nabywającym obligacje będzie spółkę jawną niebędąca na moment emisji obligacji wspólnikiem Wnioskodawcy, ograniczenie w zaliczaniu odsetek do kosztów podatkowych z art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie będzie miało zastosowania. Nabywającym obligacje nie będzie bowiem udziałowiec posiadający co najmniej 25% udziałów Wnioskodawcy. Jednocześnie fakt nabycia obligacji przez spółkę jawną wyłącza również zastosowanie art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Nabywającym obligacje musi być bowiem „spółka” w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie natomiast z art. 4 pkt 21 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych „ilekroć w ustawie jest mowa o spółce - oznacza to spółkę będącą podatnikiem”. A contrario, ograniczenie z art. 16 ust. 1 pkt 61 nie obejmuje odsetek od obligacji, udzielonych Wnioskodawcy przez podmioty, które na moment emisji obligacji nie były spółkami w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. nie posiadały statusu podatnika podatku dochodowego od osób prawnych.

Biorąc więc pod uwagę fakt, że spółka jawna nie posiada statutu podatnika podatku dochodowego od osób prawnych, art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie będzie miał w tym przypadku zastosowania. Dodatkowo spółka jawna nie posiada wspólników o charakterze udziałowca lub akcjonariusza. Udziałowiec został zdefiniowany w art. 153 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030), zgodnie z którym, udziałowcem jest podmiot posiadający co najmniej jeden udział w kapitale zakładowym spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Akcjonariusz został zdefiniowany w art. 343 § 1 Kodeksu, w dziale II, dotyczącym spółki akcyjnej, oraz w treści art. 126 § 1 pkt 2 – dotyczącym spółki komandytowo-akcyjnej. Zgodnie z jego treścią, „wobec spółki uważa się za akcjonariusza tylko tę osobę, która jest wpisana do księgi akcyjnej, lub posiadacza akcji na okaziciela, z uwzględnieniem przepisów o obrocie instrumentami finansowymi". Zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych odnoszącymi się do spółki jawnej, w strukturze właścicielskiej tych podmiotów występują wspólnicy. Wspólnicy nie posiadają akcji ani udziałów, tylko wniesiony do spółki wkład. W związku z tym, w strukturze właścicielskiej spółki jawnej nie występuje ani udziałowiec, ani akcjonariusz.

W związku z powyższym, spółka jawna będąca „spółką siostrą” Wnioskodawcy nie może być „podmiotem kwalifikowanym” z Wnioskodawcą w rozumieniu przepisu art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Potwierdza to praktyka organów podatkowych. Przykładowo:

Minister Finansów w piśmie z dnia 4 kwietnia 2002 r., sygn. PB4/AK-031-23/02: „(...) przepisy art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 dotyczą zasad kwalifikowania kosztów uzyskania przychodów w spółkach będących podatnikami w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Tym samym nie znajdują one zastosowania w przypadku spółek niebędących takimi podatnikami, a więc spółek cywilnych, jawnych, partnerskich, komandytowych i komandytowo-akcyjnych.”
Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 26 czerwca 2013 r, sygn. ITPB3/423-164b/13/PS: „Wnioskodawca zaciągający pożyczkę od spółki osobowej nie zaciągnie jej od „pożyczkodawcy kwalifikowanego", o którym mowa w tym przepisie, bowiem spółka osobowa nie może posiadać udziałowców/akcjonariuszy lecz wspólników. W konsekwencji nie możliwym jest spełnienie pierwszej przesłanki wynikającej z art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a więc posiadania wspólnego udziałowca/akcjonariusze w spółce stanowiącej pożyczkobiorcę (Wnioskodawca) oraz w spółce stanowiącej pożyczkodawcę (spółka osobowa).”
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 7 maja 2010 r., sygn. IPPB3/423-119/10-4/ER, w której zgodził się on z stanowiskiem Wnioskodawcy, zgodnie z którym: „Spółka zaciągająca pożyczkę będąca spółką komandytową nie posiada udziałowców ani akcjonariuszy. W konsekwencji F. nie może stanowić spółki siostry w stosunku do Spółki w rozumieniu przepisu art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.”

Nie ma przy tym znaczenia jednocześnie znaczenia, iż po emisji obligacji i likwidacji spółki jawnej zapłata odsetek nastąpi na rzecz osób fizycznych, a więc „podmiotu kwalifikowanego” w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Powyższe stanowisko również zostało potwierdzone w praktyce organów podatkowych. Przykładowo:

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 17 maja 2012 r., sygn. ITPB3/423-82/12/MT) „(...) niezależnie od późniejszych procesów restrukturyzacyjnych, prowadzących do przejęcia przez jeden podmiot udziałów w kapitale zakładowym Wnioskodawcy oraz wierzytelności z tytułu ww. pożyczki - odsetki od przedmiotowej pożyczki udzielonej Wnioskodawcy nie będą mogły podlegać ograniczeniom przewidzianym w art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (podkreślenie Spółki). Podsumowując, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na zapłatę odsetek z tytułu pożyczki udzielonej mu przez podmiot niebędący jego udziałowcem (tj. Pożyczkodawcę 1) - niezależnie, na rzecz kogo będą one wypłacane - nie podlegają ograniczeniom w zakresie zaliczania do kosztów uzyskania przychodu, wynikającym z art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.”
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 30 sierpnia 2013 r., sygn. IBPBI/2/423-634/13/SD: „(...) ograniczenie (wyłączenie) to nie obejmuje swym zakresem pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez podmioty, które na moment udzielenia pożyczki (kredytu) - nie były jej udziałowcami (akcjonariuszami), niezależnie od tego, czy później stały się udziałowcami (akcjonariuszami) spółki. Zatem, o ustaleniu czy mamy do czynienia z „kwalifikowanym pożyczkodawcą”, czy też nie, decyduje moment udzielenia pożyczki (kredytu) (podkreślenie Spółki). W przedmiotowej sprawie warunek powyższy nie został spełniony bowiem pożyczkodawca Spółki w momencie udzielania pożyczki nie był z nią powiązany kapitałowo, zatem bez wątpienia nie stanowił „kwalifikowanego pożyczkodawcy". W związku z powyższym - niezależnie od późniejszych procesów restrukturyzacyjnych w wyniku których Spółka będzie spłacała pożyczkę wraz z odsetkami do Spółki z siedzibą w Luksemburgu, która na dzień spłaty (tj. 31 sierpnia 2013 r.) będzie posiadała co najmniej 25% jej udziałów - odsetki od pożyczki udzielonej Spółce nie będą podlegały ograniczeniom przewidzianym w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.”
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 4 lutego 2013 r., sygn. IPPB3/423-918/12-2/AG) uznał za w pełni prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym „(...) odsetki od pożyczki udzielonej Wnioskodawcy przez Spółkę P., która na moment udzielenia pożyczki nie była udziałowcem Wnioskodawcy, będą stanowić w całości koszt uzyskania przychodów Spółki, mimo iż na dzień spłaty tych odsetek Spółka P. będzie tzw. kwalifikowanym udziałowcem.”
Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 17 maja 2012 r., sygn. ITPB3/423-82/12/MT): „(...) wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na zapłatę odsetek z tytułu pożyczki udzielonej mu przez podmiot niebędący jego udziałowcem (tj. Pożyczkodawcę 1) - niezależnie, na rzecz kogo będą one wypłacane - nie podlegają ograniczeniom w zakresie zaliczania do kosztów uzyskania przychodu, wynikającym z art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.”
Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 11 października 2013 r., sygn. ITPB3/423-329/13/PS: „stanowisko Spółki, w świetle którego za właściwy moment dla ustalenia, że dający pożyczkę jest udziałowcem spółki, wnioskodawcy, posiadającym nie mniej niż 25% udziałów w kapitale zakładowym spółki, należy przyjąć wyłącznie datę zawarcia umowy pożyczki, a nie spłaty odsetek oraz że ewentualne późniejsze zmiany w ilości posiadanych przez dającego pożyczkę udziałów w kapitale zakładowym spółki nie mają znaczenia dla ustalenia, czy odsetki wypłacane przez spółkę od tej pożyczki podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów – uznać należy za prawidłowe.”

Reasumując, na moment emisji obligacji spółka jawna nie posiadała statusu „kwalifikowanego pożyczkodawcy”.

W związku z tym wydatki poniesione przez Wnioskodawcę przed dniem 31 grudnia 2015 r. na zapłatę odsetek od obligacji na rzecz osób fizycznych otrzymanej przez osoby fizyczne w wyniku likwidacji spółki jawnej nie podlegają ograniczeniom w zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu wynikającym z przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

We własnym stanowisku do pytania drugiego Wnioskodawca wskazał, że wydatki poniesione na zapłatę odsetek na rzecz osób fizycznych z tytułu emisji obligacji wyemitowanych na rzecz spółki jawnej, otrzymanych przez osoby fizyczne w wyniku likwidacji spółki jawnej nie podlegają ograniczeniom w zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu wynikającym z przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, gdy odsetki zostaną zapłacone po dniu 31 grudnia 2015 r.

Zdaniem Wnioskodawcy zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy nowelizującej, do odsetek od pożyczek (kredytów), w przypadku których kwota udzielonej podatnikowi pożyczki (kredytu) została temu podatnikowi faktycznie przekazana przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz ust. 6 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2015 r. Natomiast art. 12 ww. ustawy stanowi, że podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy i rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2015 r. oraz zakończy się po dniu 31 grudnia 2014 r., stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego przepisy ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2014 r. Zgodnie z powyższymi artykułami, do spłat odsetek od obligacji, których kwota została przekazana pożyczkodawcy po 1 stycznia 2015 r., stosuje się przepisy obowiązujące do 31 grudnia 2015 r. aż do zakończenia roku podatkowego spółki, który rozpoczął się przed 1 stycznia 2015 r. Po zakończeniu tego roku podatkowego należy stosować do tej samej obligacji przepisy, które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2015 r.

Zgodnie ż art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r.) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udzielonych łącznie przez podmioty posiadające łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki - w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia wobec tych podmiotów, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu własnego takiej spółdzielni (art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych);
odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez inną spółkę, jeżeli w obu tych spółkach ten sam podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę wobec spółki udzielającej pożyczki oraz wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki otrzymującej pożyczkę, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki otrzymującej pożyczkę - w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu własnego takiej spółdzielni (art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Jednak pomimo zastosowania znowelizowanych przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zmiana w sposobie obliczania wskaźników na rzecz niedostatecznej kapitalizacji nie ma znaczenia dla obligacji przedstawionych w zdarzeniu przyszłym, gdyż obligacje zostały nabyte przez podmiot, który nie miał w chwili udzielania pożyczki statusu „kwalifikowanego pożyczkodawcy” w rozumieniu zarówno przepisów obowiązujących przed 1 stycznia 2015 r., jak i po wejściu w życie nowelizacji. W związku z tym wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na zapłatę odsetek od obligacji na rzecz osób fizycznych, otrzymanych przez osoby fizyczne w wyniku likwidacji spółki jawnej nie podlegają ograniczeniom w zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu wynikającym z przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, gdy odsetki zostały zapłacone po dniu 31 grudnia 2015 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w części dotyczącej pytania pierwszego jest:

prawidłowe w zakresie braku objęcia spłacanych do dnia 31 grudnia 2015 r. przepisami o tzw. niedostatecznej kapitalizacji odsetek;
prawidłowe w zakresie braku objęcia spłacanych po dniu 31 grudnia 2015 r. przepisami o tzw. niedostatecznej kapitalizacji odsetek.

Ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r., poz. 1328, z późn. zm.) – dalej: ustawa zmieniająca – wprowadziła m.in. zmianę przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 851, z późn. zm.) dotyczących tzw. niedostatecznej kapitalizacji.

Wskazana wyżej ustawa zmieniająca weszła w życie z dniem 1 stycznia 2015 r., z zastrzeżeniem wyjątków w niej wskazanych (art. 17 ustawy zmieniającej). Ustawodawca przewidział przy tym tzw. przepisy przejściowe (intertemporalne), które służą ochronie praw nabytych przez podatników i wskazaniu cezury czasowej stosowania nowych przepisów.

I tak, zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy zmieniającej, do odsetek od pożyczek (kredytów), w przypadku których kwota udzielonej podatnikowi pożyczki (kredytu) została temu podatnikowi faktycznie przekazana przed dniem wejścia w życie tej ustawy, stosuje się przepisy art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2015 r.

Na mocy art. 7 ust. 2 ustawy zmieniającej, podatnicy, którzy przed dniem 1 stycznia 2015 r. zawarli umowę pożyczki z podmiotem, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2015 r., mogą, począwszy od pierwszego roku podatkowego rozpoczynającego się po dniu 31 grudnia 2014 r., dokonać wyboru stosowania zasad określonych w art. 15c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą. W takim przypadku podatnicy nie stosują ograniczeń w zaliczaniu odsetek od pożyczki (kredytu) do kosztów uzyskania przychodów, wynikających z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą.

Na mocy art. 12 ww. ustawy zmieniającej, podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy i rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2015 r. oraz zakończy się po dniu 31 grudnia 2014 r., stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2014 r.

Przepisy przejściowe zawarte w art. 7 ust. 1 i 2 ustawy zmieniającej odnoszą się do przypadków pożyczek przekazanych pożyczkobiorcy do dnia 31 grudnia 2014 r. i pożyczek zawartych do dnia 31 grudnia 2014 r.

W odniesieniu do odsetek od pożyczek, w przypadku których umowa pożyczki została zawarta po dniu 31 grudnia 2014 r. (a tym samym środki pożyczki zostały przekazane pożyczkobiorcy po tym terminie) zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r., z zastrzeżeniem art. 12 ustawy zmieniającej.

A więc, wobec powyższych regulacji, w odniesieniu do odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych na podstawie umowy pożyczki zawartej po dniu 31 grudnia 2014 r. podatnikowi, którego rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy i rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2015 r. oraz zakończy się po dniu 31 grudnia 2014 r.:

jeżeli odsetki będą spłacane przed końcem ww. roku podatkowego, stosuje się do nich przepisy art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2015 r.;
jeżeli odsetki będą spłacane w okresie po zakończeniu ww. roku podatkowego, stosuje się do nich przepisy art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2014 r. nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej wspólnika posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo wspólników posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec wspólników tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego wspólnika osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki – w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni (art. 16 ust. 1 pkt 60);
odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam wspólnik posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec wspólników tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych wspólników oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki – w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni (art. 16 ust. 1 pkt 61).

Na gruncie art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2014 r. warunkiem wyłączenia części odsetek z kosztów uzyskania przychodów jest:

udzielenie oprocentowanej pożyczki (kredytu);
udzielenie tej pożyczki spółce (tj. podatnikowi podatku dochodowego od osób prawnych);
udzielenie pożyczki (kredytu) przez tzw. kwalifikowanego pożyczkodawcę, tj. wspólnika spółki-kredytobiorcy, który posiada nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo wspólników spółki-kredytobiorcy, którzy posiadają łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki;
osiągnięcie przez spółkę poziomu zadłużenia wobec określonych podmiotów, tj. wobec jej wspólników posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego wspólnika równego albo przekraczającego trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki

Na gruncie art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2014 r. warunkiem wyłączenia części odsetek z kosztów uzyskania przychodów jest:

udzielenie oprocentowanej pożyczki (kredytu);
udzielenie tej pożyczki spółce (tj. podatnikowi podatku dochodowego od osób prawnych);
udzielenie pożyczki (kredytu) przez tzw. kwalifikowanego pożyczkodawcę, tj. spółkę, w której wspólnik spółki-kredytobiorcy posiadający nie mniej niż 25% jej udziałów (akcji) posiada nie mniej niż 25% udziałów (akcji);
osiągnięcie przez spółkę poziomu zadłużenia wobec określonych podmiotów, tj. wobec jej wspólników posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych wspólników oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) równego albo przekraczającego trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki.

W odniesieniu do warunku udzielenia oprocentowanej pożyczki (kredytu) należy wskazać, że ustawodawca w sposób szczególny zdefiniował pożyczkę dla potrzeb stosowania omawianych przepisów. I tak, zgodnie z art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2014 r., przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz w ust. 7, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę.

Kolejnym warunkiem wskazanym przez ustawodawcę w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 omawianej ustawy jest udzielenie pożyczki spółce. W celu wyjaśnienia tego pojęcia, należy posłużyć się definicją zawartą w art. 4a pkt 21 omawianej ustawy. W myśl tej regulacji, ilekroć w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych jest mowa o spółce oznacza to spółkę będącą podatnikiem.

W celu prawidłowego ustalenia, jakie podmioty mieszczą się w kategorii tzw. kwalifikowanego pożyczkodawcy, należy uwzględnić, że do tej kategorii należą:

wspólnik spółki-kredytobiorcy, który posiada nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jak również wspólnicy spółki-kredytobiorcy, którzy posiadają łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki – nie jest istotny status prawny wspólnika/wspólników, ale procent posiadanych przez nich udziałów (akcji) spółki -kredytobiorcy; sposób określania wskaźnika procentowego posiadanych udziałów normuje art. 16 ust. 6 omawianej ustawy;
spółka, w której wspólnik spółki-kredytobiorcy posiadający nie mniej niż 25% jej udziałów (akcji) posiada nie mniej niż 25% udziałów (akcji) – istotne jest, że pożyczkodawcą jest spółka, a więc (zgodnie z powoływanym już art. 4a pkt 21 ustawy) spółka będąca podatnikiem; sposób określania wskaźnika procentowego posiadanych udziałów normuje art. 16 ust. 6 ustawy.

Zgodnie z art. 16 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2014 r. wskaźnik procentowy, o którym mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, posiadanych udziałów (akcji) w spółce określa się na podstawie liczby praw głosu, jakie w związku z posiadanymi udziałami (akcjami) przysługują danemu podmiotowi. W przypadku wspólnika spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, niebędącego akcjonariuszem, przyjmuje się, że warunek odnoszący się do wskaźnika procentowego, o którym mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, jest spełniony bez względu na wielkość jego udziału w tej spółce.

Ocena spełnienia ostatniego z warunków wskazanych w omawianych przepisach art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 wymaga ustalenia relacji wartości zadłużenia wobec określonych przez ustawodawcę podmiotów do wartości kapitału zakładowego spółki. Wartość zadłużenia nie ogranicza się tu do zadłużenia z tytułu pożyczek, ale obejmuje również zadłużenie z innych tytułów. Przez kwotę zadłużenia rozumie się sumę zobowiązań danej spółki, np. z tytułu pożyczek, umów handlowych czy deliktów. Nie uwzględnia się zaś w kwocie zadłużenia kwoty spłacanych w danym dniu odsetek oraz spłacanej raty kapitałowej pożyczki (kredytu).

Wartość kapitału zakładowego spółki na gruncie analizowanych przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oblicza się natomiast z zastosowaniem art. 16 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2014 r. Zgodnie z tym przepisem, wartość, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, funduszu udziałowego w spółdzielni lub kapitału zakładowego spółki określa się bez uwzględnienia tej części tego funduszu lub kapitału, jaka nie została na ten fundusz lub kapitał faktycznie przekazana lub jaka została pokryta wierzytelnościami z tytułu pożyczek (kredytów) oraz z tytułu odsetek od tych pożyczek (kredytów), przysługującymi członkom wobec tej spółdzielni lub wspólnikom wobec tej spółki, a także wartościami niematerialnymi lub prawnymi, od których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16a-16m.

Należy ponadto podkreślić, na jakie momenty istotne jest badanie spełnienia ww. warunków. I tak:

warunek udzielenia spółce pożyczki (kredytu) przez tzw. kwalifikowanego pożyczkodawcę odnosi się do momentu udzielania pożyczki (kredytu); późniejsze zmiany dotyczące osoby pożyczkodawcy – zarówno związane ze zmianą statusu pożyczkodawcy w kontekście warunków bycia kwalifikowanym pożyczkodawcą (np. zostanie wspólnikiem spółki-pożyczkobiorcy, zwiększenie poziomu udziałów posiadanych w spółce-kredytobiorcy) jak i zmiana osoby pożyczkodawcy (np. w wyniku cesji wierzytelności pożyczkowej na inny podmiot) nie mają wpływu na ocenę spełnienia tego warunku;
warunek poziomu zadłużenia wobec określonych podmiotów odnosi się do momentu spłaty odsetek (jest badany każdorazowo w momencie spłaty kolejnych odsetek).

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r. nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udzielonych łącznie przez podmioty posiadające łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki - w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia wobec tych podmiotów, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu własnego takiej spółdzielni (art. 16 ust. 1 pkt 60);
odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez inną spółkę, jeżeli w obu tych spółkach ten sam podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę wobec spółki udzielającej pożyczki oraz wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki otrzymującej pożyczkę, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki otrzymującej pożyczkę - w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu własnego takiej spółdzielni (art. 16 ust. 1 pkt 61).

Na gruncie art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r. warunkiem wyłączenia części odsetek z kosztów uzyskania przychodów jest:

udzielenie oprocentowanej pożyczki;
udzielenie tej pożyczki spółce (tj. podatnikowi podatku dochodowego od osób prawnych)
udzielenie pożyczki przez tzw. kwalifikowanego pożyczkodawcę, tj. podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki - pożyczkobiorcy albo łącznie przez podmioty posiadające łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki-pożyczkobiorcy,
przekroczenie przez spółkę łącznego poziomu zadłużenia wobec określonych podmiotów, tj. wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, odpowiadającego wartości kapitału własnego spółki -pożyczkobiorcy.

Na gruncie art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r. warunkiem wyłączenia części odsetek z kosztów uzyskania przychodów jest:

udzielenie oprocentowanej pożyczki;
udzielenie tej pożyczki spółce (tj. podatnikowi podatku dochodowego od osób prawnych);
udzielenie pożyczki przez tzw. kwalifikowanego pożyczkodawcę, tj. spółkę, w której podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki-pożyczkobiorcy posiada bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji);
przekroczenie przez spółkę łącznego poziomu zadłużenia wobec określonych podmiotów, tj. wobec spółki udzielającej pożyczki oraz wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki otrzymującej pożyczkę, odpowiadającego wartości kapitału własnego spółki otrzymującej pożyczkę.

W odniesieniu do warunku udzielenia oprocentowanej pożyczki, należy wskazać, że ustawodawca w sposób szczególny zdefiniował pożyczkę i odsetki dla potrzeb stosowania omawianych przepisów. I tak, zgodnie z art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r., przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz art. 15c, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także kredyt, emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę; pochodnych instrumentów finansowych nie uważa się za pożyczkę w rozumieniu tego przepisu.

Przez odsetki od pożyczki, o których mowa w art. 15c oraz w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61, rozumie się natomiast wszelkie poniesione na rzecz pożyczkodawcy koszty związane z uzyskaniem i korzystaniem z pożyczki, o której mowa art. 16 ust. 7b (odsetki, opłaty, prowizje, premie), a także opłaty z tytułu opóźnionej zapłaty zobowiązań (art. 15c ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r.).

W celu prawidłowego ustalenia, jakie podmioty mieszczą się w kategorii tzw. kwalifikowanego pożyczkodawcy, należy uwzględnić, że do tej kategorii należą:

podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki-pożyczkobiorcy jak również podmioty posiadające łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki-pożyczkobiorcy – nie jest istotny status prawny podmiotu (podmiotów) udzielających pożyczki (pożyczek), ale procent posiadanych przez nich bezpośrednio lub pośrednio udziałów (akcji) spółki-pożyczkobiorcy; sposób określania wskaźnika procentowego posiadanych udziałów normuje art. 16 ust. 6 omawianej ustawy;
spółka, w której podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki-pożyczkobiorcy posiada bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) – istotne jest, że pożyczkodawcą jest spółka, a więc (zgodnie z powoływanym już art. 4a pkt 21 ustawy) spółka będąca podatnikiem; sposób określania wskaźnika procentowego posiadanych udziałów normuje art. 16 ust. 6 ustawy.

Zgodnie z art. 16 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r. wskaźnik procentowy, o którym mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, posiadanych udziałów (akcji) w spółce określa się na podstawie liczby praw głosu, jakie w związku z posiadanymi udziałami (akcjami) przysługują danemu podmiotowi; przepis art. 11 ust. 5b (dotyczący zasady określania wielkości udziału pośredniego, jaki podmiot posiada w kapitale innego podmiotu) stosuje się odpowiednio. W przypadku wspólnika spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, niebędącego akcjonariuszem uważa się, że ten wskaźnik procentowy pozostaje spełniony bez względu na wielkość jego udziału w tej spółce.

Ocena spełnienia ostatniego z warunków wskazanych w omawianych przepisach art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 wymaga ustalenia relacji wartości zadłużenia wobec określonych przez ustawodawcę podmiotów do wartości kapitału własnego spółki. Wartość zadłużenia uwzględnia „również” zadłużenie z tytułu pożyczek. Oznacza to, że pojęcie zadłużenia obejmuje zadłużenie z różnych tytułów. Przez kwotę zadłużenia rozumie się sumę zobowiązań danej spółki, np. z tytułu pożyczek, umów handlowych czy deliktów. Niemniej jednak, stosownie do art. 16 ust. 7g ustawy w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r., wartość zadłużenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, pomniejsza się o wartość pożyczek udzielonych podmiotom powiązanym, wskazanym w tych przepisach.

Ustawodawca przewidział również regulacje dotyczące zasad ustalania wartości kapitału własnego spółki. I tak, stosownie do art. 16 ust. 7h ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r. wartość kapitału własnego, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, określa się na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek, o których mowa w tych przepisach, bez uwzględnienia kapitałów z aktualizacji wyceny oraz części kapitału własnego pochodzącego z otrzymanych pożyczek podporządkowanych. Wartość tę pomniejsza się o wartość kapitału zakładowego spółki lub funduszu udziałowego w spółdzielni, jaka nie została na ten kapitał lub fundusz faktycznie przekazana lub jaka została pokryta wierzytelnościami z tytułu pożyczek oraz z tytułu odsetek od tych pożyczek, przysługującymi wspólnikom wobec tej spółki lub członkom wobec tej spółdzielni, a także wartościami niematerialnymi lub prawnymi, od których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16a-16m.

Należy ponadto podkreślić, na jakie momenty istotne jest badanie spełnienia ww. warunków. I tak:

warunek udzielenia spółce pożyczki przez tzw. kwalifikowanego pożyczkodawcę odnosi się do momentu udzielania pożyczki; późniejsze zmiany dotyczące osoby pożyczkodawcy – zarówno związane ze zmianą statusu pożyczkodawcy w kontekście warunków bycia kwalifikowanym pożyczkodawcą (np. zostanie wspólnikiem spółki -pożyczkobiorcy, zwiększenie poziomu udziałów posiadanych w spółce-kredytobiorcy) jak i zmiana osoby pożyczkodawcy (np. w wyniku cesji wierzytelności pożyczkowej na inny podmiot) nie mają wpływu na ocenę spełnienia tego warunku;
warunek poziomu zadłużenia wobec określonych podmiotów odnosi się do momentu spłaty odsetek – jest badany każdorazowo na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek.

W opisanym zdarzeniu przyszłym:

dojdzie do emisji obligacji;
obligacje zostaną wyemitowane przez Wnioskodawcę (spółkę z o.o.);
nabywcą obligacji będzie spółka jawna;
emisja obligacji oraz zapłata ceny emisyjnej za obligacje (zrealizowana w drodze umowy potrącenia) nastąpi do dnia 31 grudnia 2015 r.
na moment emisji obligacji spółka jawna nie będzie posiadać bezpośrednio ani pośrednio udziałów w kapitale zakładowym Wnioskodawcy;
wspólnikami spółki jawnej są osoby fizyczne, które są udziałowcami Wnioskodawcy (sp. z o.o.) i posiadają nie mniej niż 25% udziałów w jego kapitale zakładowym;
odsetki od obligacji będą wypłacane na rzecz ww. osób fizycznych, które nabędą własność obligacji w wyniku likwidacji spółki jawnej;
odsetki będą spłacane w roku obrotowym Wnioskodawcy kończącym się z dniem 31 grudnia 2015 r., jak i w kolejnych latach obrotowych.

W związku z przedstawionym zdarzeniem przyszłym Wnioskodawca rozważa, czy spłacane przez niego odsetki od obligacji będą podlegać ograniczeniom w zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów wynikającym z przepisów o tzw. niedostatecznej kapitalizacji.

Kwestią wstępną dla rozstrzygnięcia tego zagadnienia jest określenie, która „wersja” regulacji art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest właściwa dla oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia.

Z uwagi na okoliczność, że emisja obligacji i przekazanie ceny emisyjnej nie nastąpiły do dnia 31 grudnia 2014 r. (wniosek spółki został sporządzony w dniu 2 kwietnia 2015 r. i dotyczy zdarzenia przyszłego) w analizowanej sytuacji nie mają zastosowania przepisy przejściowe zawarte w art. 7 ust. 1 i 2 ustawy zmieniającej.

Co istotne, Wnioskodawca jest spółką założoną w listopadzie 2014 r. Pierwszy rok obrotowy spółki kończy się z dniem 31 grudnia 2015 r. Tym samym – w oparciu o regulacje art. 3 pkt 9 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r., poz. 330, z późn. zm.) oraz art. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – należy uznać, że także pierwszy rok podatkowy Wnioskodawcy kończy się z dniem 31 grudnia 2015 r.

Do Wnioskodawcy ma więc zastosowanie art. 12 ustawy zmieniającej (jego rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy, rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2015 r. oraz zakończy się po dniu 31 grudnia 2014 r.). W konsekwencji, Wnioskodawca stosuje do końca swojego pierwszego roku podatkowego przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2014 r.

A zatem ocena, czy odsetki od obligacji spłacane przez Wnioskodawcę podlegają przepisom o tzw. niedostatecznej kapitalizacji wymaga uwzględnienia dwóch „wersji” tych przepisów, tj.:

w odniesieniu do odsetek spłacanych do dnia 31 grudnia 2015 r. właściwe są przepisy art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2014 r.;
w odniesieniu do odsetek spłacanych po dniu 31 grudnia 2015 r. właściwe są przepisy art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r.

Analiza okoliczności faktycznych sprawy w kontekście regulacji art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2014 r. prowadzi do wniosku, że w opisanym zdarzeniu przyszłym:

emisja obligacji stanowi udzielenie pożyczki w rozumieniu art. 16 ust. 7b ww. ustawy;
Wnioskodawca jako pożyczkobiorca mieści się w pojęciu spółki w rozumieniu art. 4a pkt 21 ww. ustawy;
pożyczka zostanie udzielona przez podmiot, który nie jest wspólnikiem spółki -kredytobiorcy, co wyłącza możliwość zastosowania w odniesieniu do opisanego zdarzenia przyszłego regulacji art. 16 ust. 1 pkt 60 ww. ustawy
pożyczka zostanie udzielona przez podmiot, który nie jest spółką w rozumieniu art. 4a pkt 21, co wyłącza możliwość zastosowania w odniesieniu do przedstawionego zdarzenia przyszłego regulacji art. 16 ust. 1 pkt 61 ww. ustawy.

Wobec powyższego, w opisanym zdarzeniu przyszłym do odsetek z tytułu obligacji wypłacanych na rzecz osób fizycznych do dnia 31 grudnia 2015 r. nie znajdą zastosowania ograniczenia dotyczące zaliczania wartości tych odsetek w koszty uzyskania przychodów wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2014 r.

Analiza okoliczności faktycznych sprawy w kontekście regulacji art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r. prowadzi do wniosku, że w opisanym zdarzeniu przyszłym:

emisja obligacji stanowi udzielenie pożyczki w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy;
Wnioskodawca jako pożyczkobiorca mieści się w pojęciu spółki w rozumieniu art. 4a pkt 21 ustawy;
pożyczka zostanie udzielona przez podmiot, który nie posiada bezpośrednio ani pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki-pożyczkobiorcy, co wyłącza możliwość zastosowania w odniesieniu do opisanego zdarzenia przyszłego regulacji art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy.
pożyczka zostanie udzielona przez podmiot, który nie jest spółką w rozumieniu art. 4a pkt 21, co wyłącza możliwość zastosowania w odniesieniu do przedstawionego zdarzenia przyszłego regulacji art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy.

Wobec powyższego w opisanym zdarzeniu przyszłym do odsetek z tytułu obligacji wypłacanych na rzecz osób fizycznych po dniu 31 grudnia 2015 r. nie znajdą zastosowania ograniczenia dotyczące zaliczania wartości tych odsetek w koszty uzyskania przychodów wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r.

W podsumowaniu, należy stwierdzić, że Wnioskodawca prawidłowo wskazał, że w analizowanym zdarzeniu przyszłym spłata odsetek od obligacji nie będzie podlegała przepisom o tzw. niedostatecznej kapitalizacji z uwagi na brak spełnienia przesłanki udzielenia pożyczki przez tzw. kwalifikowanego pożyczkodawcę.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012, poz. 270 ze. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin