Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB1/4511-1-609/16-2/AA
z 4 lipca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 9 maja 2016 r. (data wpływu 30 maja 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia momentu uzyskania przychodu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 maja 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia momentu uzyskania przychodu.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, w której wspólnikami są dwie osoby fizyczne. Przedmiotem działalności spółki jest przede wszystkim działalność brokerów (tj. działalność agentów i brokerów ubezpieczeniowych PKD 66.22.Z), a także m.in. działalność związana z oceną ryzyka i szacowaniem poniesionych strat, pozostała działalność wspomagająca ubezpieczenia i fundusze emerytalne oraz pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym działalność brokerska polega na wykonywaniu czynności w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej, zwane dalej „czynnościami brokerskimi”. Pod pojęciem czynności brokerskich należy rozumieć zawieranie lub doprowadzanie do zawarcia umów ubezpieczenia, wykonywanie czynności przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia oraz uczestniczenie w zarządzaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności brokerskich.

W ramach działalności brokerskiej wykonywanej poprzez spółkę cywilną Wnioskodawca negocjuje w imieniu i na rzecz klienta z firmami ubezpieczeniowymi oferty, przedstawia klientowi analizę tych ofert i rekomenduje najkorzystniejszą. Następnie po wybraniu przez klienta oferty występuje z wnioskiem do wybranej firmy ubezpieczeniowej o sporządzenie umowy ubezpieczeniowej (polisy). Płatności składki ubezpieczeniowej, zarówno jednorazowe, jak i w ratach, dokonywane są przez klientów w formie przelewów bankowych bezpośrednio na rachunek firmy ubezpieczeniowej.

Wynagrodzenie za pośrednictwo ubezpieczeniowe przy zawieraniu umów ubezpieczeniowych na rzecz klienta brokerowi ubezpieczeniowemu wypłaca firma ubezpieczeniowa, z którą ostatecznie zostaną podpisane umowy ubezpieczenia. Spółka Wnioskodawcy nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia bezpośrednio od klienta - przychód po stronie Spółki powstaje pomiędzy Spółką a firmą ubezpieczeniową. Spółka ma prawo do wynagrodzenia od firmy ubezpieczeniowej (z którą nie wiąże jej jednak żadna stała umowa o współpracy), jeżeli klient opłaci składkę ubezpieczeniową, a firma ubezpieczeniowa potwierdzi, że należna składka ubezpieczeniowa wynikająca z danej umowy ubezpieczenia wpłynęła na jego rachunek bankowy i w jakiej wysokości. Wynagrodzenie (prowizja) określone jest jako procent od opłaconej składki ubezpieczeniowej, zatem na etapie negocjacji ofert Wnioskodawca ustala z firmą ubezpieczeniową jedynie wysokość stawki procentowej. Wysokość wynagrodzenia (kwota prowizji) dla Spółki znana jest dopiero po udostępnieniu przez firmę ubezpieczeniową informacji o wysokości zainkasowanej składki ubezpieczeniowej, wynikającej z umów zawartych za pośrednictwem Spółki.

Przyczyny tego stanu rzeczy mogą być następujące:

Zdarza się, że klient nie opłaci składki w terminie lub zapłaci inną kwotę składki ubezpieczeniowej niż wynika to z umowy ubezpieczenia i prowizja się nie naliczy lub też w wymaganym terminie płatności składki, zapłaci jednocześnie pierwszą i kolejną ratę składki a ta okoliczność ma również wpływ na naliczenie wynagrodzenia dla Spółki.

Informacje od firm ubezpieczeniowych wpływają zwykle w kolejnym miesiącu, wcześniej Wnioskodawca nie ma informacji, w jakiej wysokości powinien wystawić fakturę na firmę ubezpieczeniową. Ponadto niektóre firmy przesyłają należną prowizję na konto Wnioskodawcy bez konieczności uprzedniego przesłania do nich rachunków - prowizja wpływa jednocześnie z powiadomieniem (notą) lub bez niego.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą tego, w którym momencie powstaje obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w opisanym stanie faktycznym datą powstania przychodu z tytułu działalności brokerskiej prowadzonej w formie spółki cywilnej będzie moment uzyskania od firmy ubezpieczeniowej informacji na temat wysokości składki opłaconej przez klienta (lub otrzymania należnej prowizji, jeżeli firma ubezpieczeniowa płaci prowizję bez konieczności uprzedniego przesyłania do nich rachunków), tj. informacji na podstawie której Wnioskodawca może obliczyć wysokość przysługującego wynagrodzenia i wystawić fakturę?

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym stanie faktycznym za moment wykonania usługi należy uznać moment, w którym Wnioskodawca otrzymuje od firmy ubezpieczeniowej informację o wysokości wpłaconej przez klienta składki (lub otrzymuje należną prowizję, jeżeli firma ubezpieczeniowa płaci prowizję bez konieczności uprzedniego przesyłania do nich rachunków), na podstawie której to informacji można ustalić wysokość przysługującego Wnioskodawcy wynagrodzenia i wystawić fakturę.

Zgodnie z przepisem art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Natomiast na mocy przepisu art. 14 ust. 1c tej ustawy za datę powstania przychodu uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności.

W przedstawionym stanie faktycznym wynagrodzenie za usługę świadczoną przez Wnioskodawcę przysługuje od firmy ubezpieczeniowej. Samo zawarcie umowy z klientem nie może zostać uznane za wykonanie usługi, gdyż Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało wynagrodzenie, o ile klient nie zapłaci składki ubezpieczeniowej. Co więcej, ze względu na to, iż wynagrodzenie ustalone jest jako określony procent od wpłaconej przez klienta składki, wysokość tego wynagrodzenia Wnioskodawca może ustalić dopiero po otrzymaniu od firmy ubezpieczeniowej informacji, jaka kwota została przez klienta faktycznie wpłacona, albo - po otrzymaniu należnej prowizji, jeżeli firma ubezpieczeniowa płaci prowizję bez konieczności uprzedniego przesyłania do nich rachunków. Tym samym przed otrzymaniem odpowiedniej informacji od firmy ubezpieczeniowej (informacji o wysokości zapłaconej przez klienta składki lub informacji w postaci przesłanej na konto należnej prowizji) Wnioskodawca nie ma możliwości ustalenia, w jakiej wysokości wynagrodzenie jej przysługuje. To właśnie ten moment należy uznać w opisanym stanie faktycznym za moment wykonania usługi, w rozumieniu przepisu art. 14 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż to wtedy usługa brokera zostaje zakończona i może on wystawić na firmę ubezpieczeniową fakturę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Natomiast w oparciu o przepis art. 14 ust. 1c ww. ustawy, za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 1, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 1e, 1h-1j i 1n-1p, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1. wystawienia faktury albo
2. uregulowania należności.
   
   

W myśl ww. przepisu przychód podatkowy dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych powstaje w dniu wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi. Wyjątek od tej zasady stanowi:

• wystawienie faktury przed datą wydania towaru, zbycia prawa lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi – datą powstania przychodu będzie w tym przypadku dzień wystawienia faktury,
• uregulowanie należności przed wydaniem towaru, zbyciem prawa lub wykonania usługi albo częściowym wykonaniem usługi – datą powstania przychodu będzie w tym przypadku dzień otrzymania należności.
  
  

Przytoczony powyżej przepis należy traktować jako generalną zasadę określającą moment powstania przychodów dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wyjątek od tak skonstruowanej zasady wprowadza art. 14 ust. 1e, 1h oraz 1i powołanej ustawy. Stosownie do treści art. 14 ust. 1e ww. ustawy, jeżeli strony ustalą, że usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku.

Przepis ust. 1e stosuje się odpowiednio do dostawy energii elektrycznej i cieplnej oraz gazu przewodowego (art. 14 ust. 1h ww. ustawy).

Jak stanowi art. 14 ust. 1i ustawy, w przypadku otrzymania przychodu z działalności gospodarczej, do którego nie stosuje się ust. 1c, 1e i 1h, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że wynagrodzenie za pośrednictwo ubezpieczeniowe przy zawieraniu umów ubezpieczeniowych na rzecz klienta brokerowi ubezpieczeniowemu wypłaca firma ubezpieczeniowa, z którą ostatecznie zostaną podpisane umowy ubezpieczenia. Spółka Wnioskodawcy nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia bezpośrednio od klienta - przychód po stronie Spółki powstaje pomiędzy Spółką a firmą ubezpieczeniową. Spółka ma prawo do wynagrodzenia od firmy ubezpieczeniowej (z którą nie wiąże jej jednak żadna stała umowa o współpracy), jeżeli klient opłaci składkę ubezpieczeniową, a firma ubezpieczeniowa potwierdzi, że należna składka ubezpieczeniowa wynikająca z danej umowy ubezpieczenia wpłynęła na jego rachunek bankowy i w jakiej wysokości. Wynagrodzenie (prowizja) określone jest jako procent od opłaconej składki ubezpieczeniowej, zatem na etapie negocjacji ofert Wnioskodawca ustala z firmą ubezpieczeniową jedynie wysokość stawki procentowej. Wysokość wynagrodzenia (kwota prowizji) dla Spółki znana jest dopiero po udostępnieniu przez firmę ubezpieczeniową informacji o wysokości zainkasowanej składki ubezpieczeniowej, wynikającej z umów zawartych za pośrednictwem Spółki.

Mając na uwadze specyfikę działalności brokerskiej, nie można uznać by sam fakt zawarcia umowy ubezpieczeniowej, w której to zawarciu pośredniczyła Spółka, której Wnioskodawca jest wspólnikiem, uprawniał do dochodzenia wynagrodzenia prowizyjnego z tego tytułu, bez względu na brak wpłaty składki przez ubezpieczonego. Wynagrodzenie prowizyjne za pośrednictwo w zawarciu umowy jest należne dopiero w momencie dokonania wpłaty składki na konto ubezpieczyciela. Jak wynika z wniosku brokerowi nie przysługuje od klienta żadne wynagrodzenie. Należne jest ono tylko z tytułu świadczenia usługi pośrednictwa od ubezpieczyciela. Brokerowi przysługuje wynagrodzenie po spełnieniu warunku zawarcia umowy ubezpieczenia przez klienta z ubezpieczycielem i od momentu wpływu na rachunek ubezpieczyciela składki od klienta. Warunkuje ona fakt powstania zobowiązania wobec brokera, oraz stanowi podstawę obliczenia należnego wynagrodzenia.

Tym samym w żadnym razie nie można wiązać momentu powstania roszczenia o wypłatę wynagrodzenia dla brokera z samym faktem zawarcia umowy ubezpieczenia.

Za moment powstania przychodu należy uznać fakt poinformowania brokera przez ubezpieczyciela o zainkasowaniu składki. Wtedy to usługę brokera można uznać za wykonaną. Broker nie jest w stanie samodzielnie stwierdzić, że świadczona przez niego usługa została wykonana i przysługuje mu z tytułu jej wykonania wynagrodzenie, ani w jakiej wysokości. O spełnieniu warunku, od którego zależy wykonanie usługi przez brokera w pierwszej kolejności decyduje ubezpieczyciel (to na jego rachunek wpływa składka), zatem dopiero uzyskanie informacji przez brokera od ubezpieczyciela może spowodować powstanie wierzytelności, a w konsekwencji przychodu należnego po stronie brokera. Oznacza to, że przychód powstanie i będzie mógł zostać zaewidencjonowany przez Spółkę dopiero po uzyskaniu stosownej informacji.

Zatem przychód powstaje w dacie otrzymania informacji o wysokości wpłaconej przez klienta składki lub w momencie zapłaty wynagrodzenia (prowizji) przez ubezpieczyciela na rzecz brokera, w przypadku kiedy zapłata ta następuje wcześniej niż przesłanie rozliczenia i informacji o należnym wynagrodzeniu.

W konsekwencji, za prawidłowe należy uznać stanowisko Wnioskodawcy, że w przedstawionym stanie faktycznym za moment wykonania usługi należy uznać moment, w którym Wnioskodawca otrzymuje od firmy ubezpieczeniowej informację o wysokości wpłaconej przez klienta składki lub otrzymuje należną prowizję, jeżeli firma ubezpieczeniowa płaci prowizję bez konieczności uprzedniego przesyłania do nich rachunków, na podstawie której to informacji można ustalić wysokość przysługującego Wnioskodawcy wynagrodzenia i wystawić fakturę.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.