INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów – uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 21 kwietnia 2010 r. sygn. akt I SA/Po 131/10 oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 września 2011 r. sygn. akt II FSK 1734/10 – stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 28 lipca 2009 r. (data wpływu 03 sierpnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie przychodu podatkowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 03 sierpnia 2009 r. został złożony ww. wniosek – uzupełniony pismem z dnia 08 października 2009 r. (data wpływu 12 października 2009 r.) – o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie przychodu podatkowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawca, działający w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Spółka), prowadzi działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży artykułów techniki grzewczej, instalacyjnej oraz wyposażenia łazienek. Sprzedaż prowadzona jest głównie dla innych przedsiębiorstw (sprzedaż hurtowa), przy czym część działalności obejmuje również sprzedaż detaliczną. Obecnie Spółka posiada 19 punktów handlowych na terenie całej Polski. Na gruncie długoletnich wzajemnych kontaktów i realizowanych z powodzeniem przedsięwzięć gospodarczych (początki działalności to 1992 r.), Spółka uzyskała pozycję solidnego partnera w biznesie i jest rozpoznawana w zakresie prowadzanej działalności przez producentów i odbiorców towarów z szeroko rozumianego rynku dóbr budowlanych i wykończeniowych.

Spółka posiada rozbudowaną bazę długoletnich i stałych dostawców oraz odbiorców, z którymi ma podpisanych szereg korzystnych umów. Przedsiębiorstwo dzięki długoletniej współpracy zna potrzeby swoich klientów oraz zapewnia im kompleksową obsługę. Jednocześnie Spółka stale się rozwija i rozbudowuje sieć kontraktów handlowych oraz pozyskuje nowe zamówienia na szeroką gamę produktów oferowanych klientom. Niezwykle istotną wartością Spółki jest zatem zdobyte na przestrzeni lat zaufanie klientów oraz dostawców, podpisane z nimi umowy, baza stałych dostawców oraz odbiorców oraz renoma i rozpoznawalna na rynku marka Spółki, która ma kluczowe znaczenie w prowadzonej działalności handlowej i umożliwia budowanie wartości Spółki. Ze względu na szybki przyrost prowadzonej działalności i chęć pozyskania dodatkowego kapitału, Spółka zamierza założyć spółkę prawa handlowego będącą spółką akcyjną (dalej: Spółka Akcyjna) i wnieść do niej przedsiębiorstwo handlowe Spółki. Zmiana formy prawnej prowadzenia działalności ma umożliwić w przyszłości pozyskanie inwestorów zewnętrznych oraz stworzenie możliwości budowy programu motywacyjnego dla pracowników za pomocą narzędzia, jakim będą akcje.

Spółka zamierza wnieść do nowo utworzonej Spółki Akcyjnej przedsiębiorstwo, przy czym w zakres wkładu niepieniężnego wchodzić będą w szczególności:

• oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo (nazwa przedsiębiorstwa),
• własność ruchomości, w tym urządzeń, towarów, wyposażenia oraz inne prawa rzeczowe ruchomości (w szczególności środki transportowe, w tym samochody ciężarowe i osobowe oraz wózki widłowe, urządzenia techniczne),
• wierzytelności, środki pieniężne,
• wartości niematerialne i prawne,
• księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej,
• koncesje, licencje, zezwolenia,
• prawa z umów i porozumień handlowych i innych, łączących Spółkę z dostawcami i odbiorcami,
• baza klientów i dostawców Spółki wraz z warunkami handlowymi ustalonymi pomiędzy nimi a Spółką,
• tajemnice przedsiębiorstwa.
  
  

W związku z tym, iż w definicji przedsiębiorstwa zawartej w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) nie zostały wymienione zobowiązania, związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, przeniesienie zobowiązań nastąpi na podstawie odrębnych umów cywilnoprawnych. W wyniku wniesienia przedsiębiorstwa do nowo utworzonej Spółki Akcyjnej, Spółka ta przejmie dotychczasową strukturę organizacyjną Spółki.

Z przedmiotu wkładu niepieniężnego wyłączone zostaną jedynie nieruchomości będące obecnie własnością Spółki. W związku z tym, zakłada się zawarcie długoterminowych umów najmu pomiędzy Spółką a Spółką Akcyjną w odniesieniu do tych części nieruchomości, które wykorzystywane są obecnie dla potrzeb prowadzenia działalności handlowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

Czy wniesienie przez Spółkę wkładu niepieniężnego w postaci przedsiębiorstwa (z wyłączeniem nieruchomości) będzie generowało przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy, wniesienie przez Spółkę wkładu niepieniężnego w postaci przedsiębiorstwa (z wyłączeniem nieruchomości) nie będzie generowało po Jej stronie przychodu do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, gdyż zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), przychodem jest jedynie nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce kapitałowej albo w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Z powołanego przepisu wynika, iż aport przedsiębiorstwa nie powoduje powstania przychodu po stronie podatnika podatku dochodowego od osób prawnych.

Definicję przedsiębiorstwa zawiera artykuł 55¹ Kodeksu cywilnego, który stanowi, że przedsiębiorstwo, to zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, obejmujący w szczególności składniki wymienione w tym przepisie.

Definicja ta jest powszechnie stosowana dla określenia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT. Zasadność stosowania powołanego przepisu w kontekście przepisu art. 6 ustawy o VAT potwierdził m. in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w wyroku z dnia 29 stycznia 2009 r. (I SA/Ke 465/08), który w sentencji stwierdził, iż: „na potrzeby przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (ale też innych ustaw podatkowych), należy stosować definicję przedsiębiorstwa zawartą w art. 55¹ k.c. W kontekście stosowania art. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, art. 55¹ k.c. stał się przepisem prawa podatkowego”.

Ponadto, do definicji przedsiębiorstwa zawartej w Kodeksie cywilnym odwołuje się wprost ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych, a wynika to z treści art. 4a pkt 3 tej ustawy.

Należy ponadto mieć na uwadze treść art. 55² Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych. Z przepisu tego wyraźnie wynika, że ustawodawca pozostawił stronom transakcji swobodę co do tego, które składniki przedsiębiorstwa objąć przedmiotem czynności prawnej, a które z jej zakresu wyłączyć. W tej kwestii Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 08 stycznia 1997 r. (sygn. akt I ACr 527/96), stwierdził, iż „Wyłączenie z przekazania poszczególnych składników jego mienia nie oznacza, że czynność prawna nie obejmuje zbycia przedsiębiorstwa (art. 55² k.c.)”. Taki pogląd wyrażają również inne sądy, urzędy, a także przedstawiciele doktryny.

W doktrynie prawa powszechnie przyjmuje się, że w przedsiębiorstwie można wyróżnić składniki podstawowe i podrzędne, a zbycie przedsiębiorstwa musi obejmować owe elementy podstawowe. Ze względu na funkcjonalną jedność elementów składających się na przedsiębiorstwo, czynność prawna winna się odnosić przynajmniej do tej jego części, która kształtuje jego określoną działalność. Tak więc, dla zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu przedmiotowo - funkcjonalnym konieczne jest zbycie podstawowych składników tego przedsiębiorstwa oraz stworzenie nabywcy możliwości dalszego prowadzenia przedsiębiorstwa za pomocą tych składników, wraz z pozbawieniem zbywcy przedsiębiorstwa takich możliwości.

Wyłączenie z transakcji dotyczyć będzie natomiast jedynie nieruchomości, tj. składników majątku, które nie są decydujące dla prowadzenia dotychczasowej działalności handlowej. Co więcej, Spółka Akcyjna będzie miała zapewnioną możliwość dalszego korzystania z nieruchomości na podstawie umów najmu.

Warto w tym miejscu przytoczyć stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu wyrażone w decyzji z dnia 30 stycznia 2009 r. (ILPP2/443-1023/08-2/AD), który podkreślił, iż: „z całą stanowczością należy uznać, że własność nieruchomości nie jest niezbędna do prowadzenia działalności handlowej. Nieruchomości wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej można uzyskać w formie odpłatnego posiadania zależnego, tj. wynająć, wydzierżawić lub wyleasingować od innego podmiotu gospodarczego. Brak nieruchomości w majątku przedsiębiorstwa nie wpływa na funkcjonalne związki pomiędzy pozostałymi składnikami, które pozwalają na prowadzenie działalności”.

W opinii Wnioskodawcy, należy w związku z powyższym podkreślić, iż wyłączenie wskazanego składnika majątku przedsiębiorstwa z zakresu czynności zbycia nie narusza charakteru przedsiębiorstwa jako całości zdolnej do dalszego efektywnego działania. Wyodrębnienie nieruchomości z przedsiębiorstwa nie spowoduje bowiem, iż nie będzie ono mogło realizować celów, do jakich zostało powołane i straci charakter przedsiębiorstwa. Własność nieruchomości ma drugorzędne znaczenie dla funkcjonowania przedsiębiorstwa handlowego. Taka interpretacja kwestii wyłączenia składników majątku z przedmiotu aportu, którym jest przedsiębiorstwo została wyrażona również przez: Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 08 stycznia 1997 r. (sygn. akt I ACr 527/96); Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 17 stycznia 2006 r. (sygn. akt I ACa 2135/05); Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 października 2000 r., (sygn. akt I CKN 850/98); Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 kwietnia 2003 r. (sygn. akt IV CKN 51/01); Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 28 listopada 2006 r. (sygn. akt I FSK 267/06); R. T. Stroińskiego w publikacji „Zdolność aportowa przedsiębiorstwa” - („Przegląd Prawa Handlowego” nr 11/97, str. 29); B. Sołtys w publikacji „Sytuacja prawna nieruchomości wchodzącej w skład przedsiębiorstwa” - („Rejent” nr 2/96, str. 81).

Zdaniem Spółki, należy zauważyć, iż powołane przepisy prawa podatkowego (art. 6 pkt 1 ustawy o VAT oraz art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) przewidują jednakowe skutki podatkowe zarówno w odniesieniu do transakcji, których przedmiotem jest przedsiębiorstwo, jak i jego zorganizowana część.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa – w myśl art. 4a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – stanowi organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Z powołanego przepisu wynika, iż podstawowym warunkiem uznania określonego zespołu składników za zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest to, aby wystąpiły w nim zarówno składniki materialne jak i niematerialne, w tym zobowiązania. Zespół ten powinien umożliwiać prowadzenie na jego bazie niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego określone zadania. Ponadto, powinien być on wydzielony organizacyjnie i finansowo w ramach istniejącego przedsiębiorstwa. Zorganizowana cześć przedsiębiorstwa nie jest zatem jedynie „prostą” sumą składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań. Istotne jest to, aby te składniki były odpowiednio powiązane i umożliwiały samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej.

Wskazane cechy zorganizowanej części przedsiębiorstwa wskazują na ścisłe powiązanie tego zespołu składników majątkowych z przedsiębiorstwem w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Istotą każdego z wymienionych tworów prawnych jest bowiem zapewnienie ich właścicielowi możliwości realizacji w oparciu o nie samodzielnej działalności gospodarczej.

W ocenie Spółki, przedmiot planowanego aportu należy uznać za przedsiębiorstwo. Jednak nawet w przypadku wystąpienia jakichkolwiek wątpliwości w zakresie tej kwalifikacji, powinien on być uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Niezależnie więc od tego czy przedmiot aportu zostanie zakwalifikowany jako przedsiębiorstwo, czy zostanie uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, wniesienie aportu będzie stanowiło – zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT – czynność wyłączoną spod opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Ponadto, w myśl przepisu art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, czynność ta nie będzie generowała przychodu do opodatkowania po stronie Spółki.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając z upoważnienia Ministra Finansów, wydał w dniu 27 października 2009 r. interpretację indywidualną nr ILPB3/423-595/09-3/EK, w której uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

W interpretacji stwierdzono, iż zgodnie z art. 4a pkt 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), ilekroć w ustawie jest mowa o przedsiębiorstwie – oznacza to przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

Stosownie do przepisu art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
   
   

Definicja ta określa przedsiębiorstwo w sensie przedmiotowym. Przy czym, powyższe wyliczenie jest katalogiem otwartym, więc wymienione elementy składowe przedsiębiorstwa mają jedynie charakter przykładowy. Jednakże sformułowanie przepisu tworzy domniemanie prawne, w myśl którego przedsiębiorstwo obejmuje każdy składnik zespołu, a zatem wszelkie dobra materialne i niematerialne podlegające ochronie prawnej i służące wykonywaniu celów gospodarczych.

Należy tu wskazać również art. 55¹ Kodeksu cywilnego, którym ustawodawca wprowadza zasadę, że czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Zatem przedsiębiorstwem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest takie przedsiębiorstwo, które jest zorganizowane i wyposażone w składniki zapewniające realizowanie celów gospodarczych, jest samodzielnym podmiotem prawa, funkcjonującym jako podmiot w obrocie gospodarczym. Ponadto nie można traktować jako przedsiębiorstwo wyodrębnionej gospodarczo części będącej zespołem składników majątkowych i niemajątkowych, jeżeli nie będzie obejmować ksiąg i dokumentów związanych z prowadzeniem działalności.

Dla potrzeb podatku dochodowego od osób prawnych zostało zdefiniowane pojęcie „zorganizowanej części przedsiębiorstwa”.

Zgodnie z art. 4a pkt 4 ww. ustawy, zorganizowana część przedsiębiorstwa oznacza organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

W rozumieniu powyższej regulacji prawnej, aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, spełniać powinien następujące warunki:

• musi istnieć zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,
• zespół ten powinien być organizacyjnie i funkcjonalnie wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
• składniki przedsiębiorstwa przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
• zespół składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące wskazane zadania.
  
  

Zatem nie wystarczy zorganizowanie jakiejkolwiek masy majątkowej, ale musi ona odznaczać się odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym.

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa występuje w strukturze organizacyjnej podatnika. Ocena ta musi być dokonana według podstawowego kryterium, tj. ustalenia jaką rolę składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa (na ile stanowiły wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Tą ostatnią przesłankę rozumie się zazwyczaj jako potencjalną zdolność (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielnego podmiotu gospodarczego i to jeszcze w ramach istniejącego przedsiębiorstwa. Winno ono mieć również zdolność zaistnienia jako niezależne przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ i art. 55² ustawy Kodeks cywilny.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca planuje utworzenie spółki akcyjnej, do której wniesione zostanie przedsiębiorstwo. Wniesienie przez Spółkę wkładu niepieniężnego w postaci przedsiębiorstwa będzie wiązało się z przejęciem przez nowo utworzony podmiot: oznaczenia indywidualizującego przedsiębiorstwo; własności ruchomości, w tym urządzeń, towarów, wyposażenia oraz innych praw rzeczowych ruchomości (w szczególności środków transportowych, w tym samochodów ciężarowych i osobowych oraz wózków widłowych, urządzeń technicznych); wierzytelności, środków pieniężnych; wartości niematerialnych i prawnych; ksiąg i dokumentów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej; koncesji, licencji, zezwoleń; praw z umów i porozumień handlowych i innych, łączących Spółkę z dostawcami i odbiorcami; bazy klientów i dostawców Spółki wraz z warunkami handlowymi ustalonymi pomiędzy nimi a Spółką; tajemnic przedsiębiorstwa. Nie będzie natomiast obejmowało nieruchomości. Po wniesieniu do nowo powstałej spółki będzie ona bowiem korzystała, na podstawie stosownych umów (długoterminowych umów najmu), z nieruchomości stanowiących własność Wnioskodawcy.

W ocenie tut. Organu, o tym czy doszło do wyodrębnienia przedsiębiorstwa decyduje pełen zakres aportowanego majątku, praw i zobowiązań, wyodrębnienie to musi dotyczyć przedsiębiorstwa jako całości. Nie może ono obejmować dowolnej części danego przedsiębiorstwa, żeby można było uznać, iż doszło do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo.

Należy zatem stwierdzić, iż wyłączenie z masy majątkowej, przekazywanej do nowo utworzonej spółki nieruchomości pozbawia wydzielonego kompleksu majątkowego – na dzień wniesienia aportu – cech przedsiębiorstwa czy też zorganizowanej jego części. Nie można bowiem uznać, iż dojdzie do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo.

Powyższe oznacza, że wydzielona część mienia nie posiada potencjalnej zdolności do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielnego podmiotu gospodarczego.

Reasumując powyższe wyjaśnienia, opisany we wniosku majątek, który wniesiony zostanie do nowo utworzonej spółki akcyjnej, nie spełnia warunków wymienionych w art. 55^l1 Kodeksu cywilnego i tym samym nie stanowi przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodem, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest w szczególności nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce kapitałowej albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część; przepisy art. 14 ust. 1 - 3 stosuje się odpowiednio.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż wniesienie do nowo utworzonej spółki kapitałowej wkładu niepieniężnego w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, spowoduje powstanie po stronie Spółki przychodu w wysokości nominalnej wartości akcji objętych w zamian za ten wkład.

Pismem z dnia 09 listopada 2009 r. Spółka wezwała Organ podatkowy do usunięcia naruszenia prawa w ww. interpretacji indywidualnej. Jednakże w wyniku ponownej analizy sprawy, tut. Organ stwierdził brak podstaw do zmiany tej interpretacji (odpowiedź na ww. wezwanie z dnia 04 grudnia 2009 r. nr ILPB3/423W-101/09-2/BN).

W związku z powyższym, Strona wystosowała w dniu 04 stycznia 2010 r. skargę skierowaną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu za pośrednictwem tut. Organu.

Odpowiedź na skargę została udzielona pismem z dnia 02 lutego 2010 r. nr ILPB3/4240-3/10-2/BN.

Sąd po rozpoznaniu sprawy, wydał w dniu 21 kwietnia 2010 r. wyrok sygn. akt I SA/Po 131/10, uchylający zaskarżoną interpretację.

W wyroku tym, Sąd uznał skargę za zasadną. W Jego ocenie, przedstawiona w zaskarżonej interpretacji argumentacja nie zasługuje na uwzględnienie. Przede wszystkim narusza ona przepisy postępowania określone w rozdziale 1a działu II ustawy Ordynacja podatkowa. Jak wskazano w wyroku, przepis art. 14h stanowi, iż w sprawach dotyczących interpretacji indywidualnych stosuje się odpowiednio m. in. przepis art. 121 § 1, w myśl którego postępowanie podatkowe powinno być prowadzone w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych. Sąd zauważył, że Strona uzasadniając swoje stanowisko w sprawie powołała się na interpretację indywidualną z dnia 30 stycznia 2009 r. o sygn. ILPP2/443-1023/08-2/AD, w której potwierdzono, iż zamierzona transakcja zbycia przedsiębiorstwa z wyłączeniem nieruchomości spełnia przesłanki art. 6 ustawy o podatku od towarów i usług – brak nieruchomości w przekazywanym majątku nie wpływa na funkcjonalne związki pomiędzy pozostałymi składnikami, które pozwalają na prowadzenie dotychczasowej działalności handlowej. Pomimo analogicznych zdarzeń przyszłych i tożsamych regulacji prawnych, na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych przyjęto odmienną ocenę stanowiska Skarżącej, wskazując iż wyłączenie nieruchomości pozbawia wydzielony kompleks majątkowy – na dzień wniesienia aportu – cech przedsiębiorstwa, czy też zorganizowanej jego części. W świetle powyższego, wskazane stanowisko – wbrew poglądowi wyrażonemu w odpowiedzi na skargę – narusza zasadę zaufania do organów podatkowych. Ponadto, jak podniósł Sąd, w interpretacji nie wyjaśniono powodów, dla których przekazanie przedmiotowego aportu na wskazanych warunkach będzie pozbawione cech przedsiębiorstwa czy też zorganizowanej jego części, w szczególności dlaczego wyłączenie nieruchomości z przedmiotu aportu uniemożliwiłoby dotychczasowemu przedsiębiorstwu kontynuowanie działalności jako samodzielny podmiot w ramach spółki akcyjnej, skoro dla tej działalności przewidziano przekazanie nieruchomości na podstawie określonych umów cywilnoprawnych.

Pismem z dnia 10 czerwca 2010 r. nr ILRP-007-125/10-2/ŁM Minister Finansów – przez organ upoważniony: Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu – Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, złożył od ww. wyroku, za pośrednictwem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Naczelny Sąd Administracyjny, wyrokiem z dnia 29 września 2011 r. sygn. akt II FSK 1734/10 oddalił skargę kasacyjną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu działającego z upoważnienia Ministra Finansów od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 21 kwietnia 2010 r. sygn. akt I SA/Po 131/10.

W wyroku tym, Naczelny Sąd Administracyjny podzielił stanowisko wyrażone w wyroku WSA w Poznaniu, że przedstawiona w interpretacji indywidualnej argumentacja narusza przepisy postępowania określone w rozdziale 1a działu II ustawy Ordynacja podatkowa. Jak zauważono, art. 14h Ordynacji podatkowej, na który powołuje się WSA w uzasadnieniu, odsyłający do odpowiedniego stosowania przepisu art. 121 § 1 tej ustawy, statuuje zasadę zaufania do organów podatkowych, który w ocenie Sądu, należy traktować nie tylko jako postulat ustawodawcy wobec organów podatkowych, ale także jako przesłankę oceny ich działania. Zdaniem Sądu, obowiązujący od dnia 1 lipca 2007 r. art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej wychodzi poza zasadę związania wyrokiem tylko w sprawie, w której on zapadł i nadaje orzecznictwu sądów administracyjnych walor normatywny także w stosunku do innych indywidualnych spraw załatwianych w drodze interpretacji przepisów prawa podatkowego. Od tej daty orzecznictwo stało się istotnym miernikiem legalności wydawanych interpretacji indywidualnych, a jego nieuzasadnione pomijanie narusza wyrażoną w art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej zasadę prowadzenia postępowania podatkowego w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych.

W dniu 14 listopada 2011 r. do tut. Organu wpłynęło prawomocne – od dnia 29 września 2011 r. – orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 21 kwietnia 2010 r. sygn. akt I SA/Po 131/10.

W świetle obowiązującego stanu prawnego – biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku WSA w Poznaniu z dnia 21 kwietnia 2010 r. sygn. akt I SA/Po 131/10 oraz w wyroku NSA w Warszawie z dnia 29 września 2011 r. sygn. akt II FSK 1734/10 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.), do przychodów, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, należy w szczególności nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce kapitałowej albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część; przepisy art. 14 ust. 1-3 stosuje się odpowiednio.

Źródłem powstania przychodu opisanego w przedmiotowym przepisie, powstającego po stronie udziałowca (podmiotu wnoszącego aport), jest objęcie udziałów (akcji), wkładów w zamian za wkład niepieniężny (aport), z wyłączeniem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

Przychodem nazwanym w tym przepisie jest nominalna, a więc deklarowana, ustalona w umowie lub w statucie, wartość udziałów (akcji), wkładów.

Regulując powyższym przepisem skutki podatkowe objęcia udziałów (akcji) w spółce w zamian za wkład niepieniężny inny niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, ustawodawca w przepisie art. 12 ust. 1b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wyraźnie określił moment powstania przychodu udziałowca z tego tytułu, stanowiąc, że powstaje on w dniu:

1. zarejestrowania spółki kapitałowej albo
2. wpisu do rejestru podwyższenia kapitału zakładowego spółki kapitałowej, albo
3. wydania dokumentów akcji, jeżeli objęcie akcji związane jest z warunkowym podwyższeniem kapitału zakładowego.

Zatem, w przypadku wnoszenia wkładów niepieniężnych do spółek kapitałowych niezbędne jest określenie, czy przedmiotem tych wkładów jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa.

Definicja przedsiębiorstwa została zawarta w art. 4a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W myśl przywołanego wyżej przepisu, ilekroć w ustawie jest mowa o przedsiębiorstwie oznacza to przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

Przedsiębiorstwo zaś w rozumieniu art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
   
   

Definicja ta określa przedsiębiorstwo w sensie przedmiotowym. Przy czym, powyższe wyliczenie jest katalogiem otwartym, więc wymienione elementy składowe przedsiębiorstwa mają jedynie charakter przykładowy. Jednakże sformułowanie przepisu tworzy domniemanie prawne, w myśl którego przedsiębiorstwo obejmuje każdy składnik zespołu, a zatem wszelkie dobra materialne i niematerialne podlegające ochronie prawnej i służące wykonywaniu celów gospodarczych.

Należy tu również wskazać art. 55² Kodeksu cywilnego, w którym ustawodawca wprowadza zasadę, że czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Mając powyższe na względzie, przedsiębiorstwem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest takie przedsiębiorstwo, które jest zorganizowane i wyposażone w składniki zapewniające realizowanie celów gospodarczych, jest samodzielnym podmiotem prawa, funkcjonującym jako podmiot w obrocie gospodarczym. Ponadto, nie można traktować jako przedsiębiorstwo wyodrębnionej gospodarczo części będącej zespołem składników majątkowych i niemajątkowych, jeżeli nie będzie obejmować ksiąg i dokumentów związanych z prowadzeniem działalności.

Składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny zatem pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami tak, by przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej. Aby zatem, w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników mógł zostać zakwalifikowany jako przedsiębiorstwo nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej – musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Ustawodawca w art. 55¹ ustawy Kodeks cywilny wskazał jakiego rodzaju elementy wchodzą w skład kompleksu składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, czyli przedsiębiorstwa, które może być przedmiotem czynności prawnej. Katalog tych elementów zawarty w powołanej definicji przedsiębiorstwa jest katalogiem otwartym, co oznacza, że wymienione elementy składowe przedsiębiorstwa mają jedynie charakter przykładowy. Dlatego przy ocenie, czy dany zespół składników może być traktowany jako przedsiębiorstwo, należy brać pod uwagę zarówno aspekt funkcjonalny definicji przedsiębiorstwa, tj. realizację określonych zadań gospodarczych, jak i aspekt organizacyjny, tj. zorganizowanie zespołu określonych składników jako całości. Dopiero spełnienie tych wszystkich wymagań warunkuje potraktowanie konkretnego zespołu składników mienia jako przedsiębiorstwa.

Natomiast, według art. 4a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumienie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

W rozumieniu powyższej regulacji prawnej, aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, spełniać powinien następujące warunki:

• musi istnieć zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,
• zespół ten powinien być organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
• składniki przedsiębiorstwa przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
• zespół składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące wskazane zadania.
  
  

Zatem nie wystarczy zorganizowanie jakiejkolwiek masy majątkowej, ale musi ona odznaczać się odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym.

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa występuje w strukturze organizacyjnej podatnika. Ocena ta musi być dokonana według podstawowego kryterium, tj. ustalenia jaką rolę składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa (na ile stanowiły wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto, wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Tę ostatnią przesłankę rozumie się zazwyczaj jako potencjalną zdolność (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielnego podmiotu gospodarczego i to jeszcze w ramach istniejącego przedsiębiorstwa. Winno ono mieć również zdolność zaistnienia jako niezależne przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ i 55² ustawy Kodeks cywilny.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca działający w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, prowadzi działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży artykułów techniki grzewczej, instalacyjnej oraz wyposażenia łazienek. Obecnie Wnioskodawca posiada 19 punktów handlowych na terenie całej Polski.

Wnioskodawca zamierza utworzyć spółkę akcyjną i wnieść do niej prowadzone obecnie przedsiębiorstwo. W zakres wkładu niepieniężnego wchodzić będą w szczególności: oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo (nazwa przedsiębiorstwa), własność ruchomości, w tym urządzeń, towarów, wyposażenia oraz inne prawa rzeczowe ruchomości (w szczególności środki transportowe, w tym samochody ciężarowe i osobowe oraz wózki widłowe, urządzenia techniczne), wierzytelności, środki pieniężne, wartości niematerialne i prawne, księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, koncesje, licencje, zezwolenia, prawa z umów i porozumień handlowych i innych, łączących Spółkę z dostawcami i odbiorcami, baza klientów i dostawców Wnioskodawcy wraz z warunkami handlowymi ustalonymi pomiędzy nimi a Spółką, tajemnice przedsiębiorstwa. Z przedmiotu wkładu niepieniężnego wyłączone zostaną jedynie nieruchomości będące obecnie własnością Wnioskodawcy. Jednakże, Wnioskodawca zakłada zawarcie długoterminowych umów najmu pomiędzy Nim a spółką akcyjną w odniesieniu do tych części nieruchomości, które wykorzystywane są obecnie dla potrzeb prowadzenia działalności handlowej.

Dodatkowo Wnioskodawca wskazał, iż przeniesienie zobowiązań związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa nastąpi na podstawie odrębnych umów cywilnoprawnych oraz że w wyniku wniesienia przedsiębiorstwa do nowo utworzonej spółki akcyjnej, spółka ta przejmie dotychczasową strukturę organizacyjną Spółki.

Podkreślić w tym miejscu należy, iż brak nieruchomości w przekazywanym majątku nie wpływa na funkcjonalne związki pomiędzy pozostałymi składnikami, które pozwalają na prowadzenie dotychczasowej działalności handlowej. Nieruchomości wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej można bowiem uzyskać w formie odpłatnego posiadania zależnego (wynajem, dzierżawa, leasing).

Mając zatem na uwadze powołane przepisy stwierdzić należy, że wyłączenie z masy majątkowej przedsiębiorstwa (zajmującego się sprzedażą artykułów techniki grzewczej, instalacyjnej oraz wyposażenia łazienek) nieruchomości wykorzystywanych dla potrzeb prowadzenia działalności handlowej, która następnie będzie przedmiotem umowy najmu ze spółką akcyjną, do której Wnioskodawca wnosi to przedsiębiorstwo nie pozbawia wydzielonego kompleksu majątkowego – na dzień wniesienia go aportem do spółki akcyjnej – cech przedsiębiorstwa.

W związku z powyższym, stwierdzić należy, iż opisany we wniosku wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa handlowego Spółki (z wyłączeniem nieruchomości będących własnością Spółki) spełnia definicję przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 4a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W konsekwencji, wniesienie aportu w postaci przedsiębiorstwa Wnioskodawcy do spółki akcyjnej nie będzie wiązało się z powstaniem przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.