Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
1061-IPTPB4.4511.291.2016.2.KSM
z 27 lutego 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 15 grudnia 2016 r. (data wpływu 20 grudnia 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 30 stycznia 2017 r. (data wpływu 1 lutego 2017 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej za lata 2014 - 2015 – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 grudnia 2016 r. do Izby Skarbowej w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Pismem z dnia 23 grudnia 2016 r., nr 2461-IBPB-2-2.4511.1105.2016.1.AP, na podstawie art. 170 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201,) i stosownie do § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), powyższy wniosek został przekazany przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, celem załatwienia zgodnie z właściwością, przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi (data wpływu 2 stycznia 2017 r.).

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 3 i § 4 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 17 stycznia 2017 r., nr 1061-IPTPB4.4511.291.2016.1.KSM, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 18 stycznia 2017 r. (data doręczenia 23 stycznia 2017 r.). Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek pismem z dnia 30 stycznia 2017 r. (data wpływu 1 lutego 2017 r.), nadanym za pośrednictwem placówki pocztowej w dniu 30 stycznia 2017 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 8 grudnia 2016 r. Wnioskodawczyni otrzymała z Pierwszego Urzędu Skarbowego ….zawiadomienie o nieprawidłowościach w złożonych zeznaniach podatkowych” za 2014 r. i 2015 r., które dotyczyły zawyżenia odliczenia od podatku ulgi na dziecko, ponieważ jak się okazało, ojciec dziecka skorzystał z ulgi na dziecko – o czym Wnioskodawczyni nie wiedziała.

W związku z powyższym chciała wyjaśnić, że od listopada 2000 r. nie mieszka z ojcem dziecka. W dniu 12 lipca 2002 r. Sąd Okręgowy …. orzekł rozwiązanie małżeństwa przez rozwód z winy męża (Wnioskodawczyni podała, że jest z córką ofiarą przemocy domowej). W pkt II tego wyroku Sąd powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej Wnioskodawczyni, jako matce, ojcu pozostawiając spotkania z córką dwa razy w miesiącu oraz możliwość współdecydowania o sprawach ważnych. Ojciec płaci na córkę alimenty w kwocie 300 zł miesięcznie. Córka – …. ur. w dniu …. r. ma w tej chwili 19 lat i jest studentką …. Uniwersytetu Medycznego w ….. Swojego ojca widziała ostatni raz ok. 14 lat temu. Przez ten czas obecność ojca w jej życiu ograniczył się do otrzymywania alimentów. Ojciec córki Wnioskodawczyni nigdy nie zgodził się na ich podwyższenie, a nawet zostały obniżone. Ojciec nigdy nie uczestniczył w wychowaniu córki, nie zadbał w jakikolwiek sposób o jej rozwój, nie kupił prezentu, nie zabierał na wycieczki, wakacje. Nie dzwonił i nie interesował się jej zdrowiem i szkołą. Nie partycypował w kosztach utrzymania, leczenia, nauki, korepetycji. Nie uczestniczył w najważniejszych chwilach jej życia, jak komunia, egzaminy, matura. Córka nie zna ojca.

Ponadto Wnioskodawczyni dodała, że córka jest przewlekle chora, ma zdiagnozowaną chorobę Hashimoto oraz alergie (trawy, drzewa, pierze i powiązane alergie krzyżowe) oraz nietolerancje pokarmowe. Wymaga stałych konsultacji lekarzy, a także specjalnej diety. W tej chwili córka mieszka i uczy się ….. Wnioskodawczyni sama ponosi koszty jej utrzymania na studiach. Wie jak ważna jest jej przyszłość i wykształcenie, bo nie może oprócz Niej liczyć na nikogo. Wnioskodawczyni podała, że przez te wszystkie lata sama ponosi ciężar opieki nad dzieckiem. Ojciec córki zwyczajnie się nią nie interesuje.

Od 2014 r. ojciec dziecka odlicza od podatku ulgę prorodzinną, tym samym jego zobowiązanie alimentacyjne zmniejsza się o 550 zł i o to tylko chodzi, aby zmniejszyć swoje koszty. Dla Wnioskodawczyni ulga prorodzinna daje możliwość dodatkowych inwestycji w utrzymanie i naukę córki. Według Wnioskodawczyni zwyczajna ludzka sprawiedliwość, oraz zasady funkcjonowania rodziny (nawet po rozwiązaniu małżeństwa) mówią, że taka sytuacja jest rażąco niesłuszna. Ojciec dziecka, oprócz płacenia skromnych alimentów, w żaden sposób faktycznie nie wykonuje władzy rodzicielskiej. Nie dba o córkę. Bycie rodzicem to zobowiązanie, którego ojciec dziecka nie chce podjąć, a ulga podatkowa ma wspierać rodzinę.

Wnioskodawczyni podała, że od 14 lat ojciec nie próbował spotkać się z córką, nie wspiera jej i nie interesuje się jej losem.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 30 stycznia 2017 r., Wnioskodawczyni podała, że wniosek dotyczy dwóch lat podatkowych: 2014 r. i 2015 r. W latach 2014 - 2015 Wnioskodawczyni osiągała przychody ze stosunku pracy opodatkowane na zasadach ogólnych i w żadnym z tych lat, dochody Wnioskodawczyni (niepozostającej w związku małżeńskim) nie przekroczyły kwoty 56 000 zł. Córka Wnioskodawczyni jest niezamężna. W 2014 r. nie osiągnęła dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych wg art. 27, art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W 2015 r. osiągnęła dochody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych wg art. 27, art. 30b w łącznej wysokości 61 zł brutto (z tytułu umowy zlecenia - działalność wykonywana osobiście, o której mowa w art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). W stosunku do Wnioskodawczyni i Jej córki w 2014 r. i 2015 r. nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Wnioskodawczyni w sporządzonych zeznaniach podatkowych PIT-37 za lata 2014 i 2015 złożyła zeznanie podatkowe z osiągniętych dochodów, którymi były wyłącznie należności ze stosunku pracy, przy czym w każdym z tych lat, uzyskany dochód ze stosunku pracy (po uwzględnieniu kosztów jego uzyskania) nie przekroczył kwoty 20 000 zł. Rozliczenie zarówno za 2014 r. jak i 2015 r. sporządziła tak, jak dla osoby samotnie wychowującej dziecko i w każdym z tych rozliczeń wykazała jako przysługującą ulgę prorodzinną na wychowanie dziecka w kwocie po 1 112 zł 04 gr za 2014 r. i za 2015 r.

Wnioskodawczyni wskazała, że z uprawnień nadanych przez Sąd ojciec dziecka nigdy nie korzystał. Zainteresowanie sprawami dziecka ograniczył wyłącznie do usilnych starań o zmniejszenie zasądzonych alimentów do 300 zł (obecnie). Wnioskodawczyni wskazała, że Jej były maż, ojciec Jej córki nie uczestniczył w wychowaniu córki. W żaden sposób nie nawiązywał z nią jakichkolwiek kontaktów (nawet telefonicznych). Poza wpłatą skrajnie niskich alimentów, nigdy nie partycypował w kosztach jej utrzymania, leczenia (jest przewlekle chora), zajęć dodatkowych, wypoczynku czy finansowania wydatków związanych z utrzymaniem na studiach w innym mieście. Córka mieszkała zawsze z matką. W latach 2014 - 2015 wiedząc, że ojciec córki w żaden sposób nie wykonuje władzy rodzicielskiej i nie uczestniczy w wychowaniu i utrzymaniu córki, Wnioskodawczyni w składanym zeznaniu zastosowała rozliczenie przysługujące osobie samotnie wychowującej dziecko i dokonała odliczenia ulgi prorodzinnej w PIT-37 w pełnej wysokości (po 1 112 zł 04 gr/rok) uważając, że w świetle przedstawionych powyżej faktów ma do tego prawo.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania, ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku:

1. Czy Wnioskodawczyni przysługuje prawo do obliczania podatku dochodowego od osób fizycznych, w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko za 2014 r.?
2. Czy Wnioskodawczyni przysługuje prawo do obliczania podatku dochodowego od osób fizycznych, w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko za 2015 r.?
3. Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego Wnioskodawczyni jest uprawniona do dokonania odliczenia w rozliczeniu za 2014 r. ulgi prorodzinnej w wysokości 1 112 zł 04 gr?
4. Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego Wnioskodawczyni jest uprawniona do dokonania odliczenia w rozliczeniu za 2015 r. ulgi prorodzinnej w wysokości 1 112 zł 04 gr?
   
   

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytania nr 3 i 4. Natomiast w zakresie pytań nr 1 i 2 zostanie wydane odrębne rozstrzygniecie.

Zdaniem Wnioskodawczyni, ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku:

Ad. 3)

W celu nabycia przez podatnika prawa do odliczenia od podatku kwoty konieczne jest zarówno posiadanie przez niego władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym.

Należy przy tym odróżnić treść władzy rodzicielskiej od jej wykonywania, gdyż samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania. W celu nabycia prawa do odliczenia od podatku kwoty, o której mowa w art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wystarczy, że podatnik wykaże, że jest rodzicem posiadającym władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem i wypełnia swoje obowiązki alimentacyjne wobec dziecka. Kompleksowa wykładnia art. 27f ww. ustawy, zawarta np. w wyroku WSA w Gliwicach z dnia 5 maja 2015 r., sygn. akt I SA GI 609/14, uzasadnia wniosek, że dla nabycia prawa do odliczenia kwoty, o której mowa w ust. 2 konieczne jest w szczególności wychowywanie przez podatnika swojego dziecka.

Z kolei według uchwały Sądu Najwyższego pełnego składu Izby Cywilnej z dnia 9 czerwca 1976 r., sygn. akt III CZP 46/75, OSNCP 1976, nr 9 poz. 184 - władza rodzicielska to przede wszystkim zespół obowiązków rodziców, co do dziecka, a uprawnienia rodziców w stosunku do dziecka są jakby wtórnym składnikiem tej władzy. W skład władzy rodzicielskiej wchodzi: całokształt spraw dziecka, piecza nad nim, zarząd jego majątkiem, reprezentowanie go oraz nadawanie zasadniczego kierunku wychowaniu dziecka.

Przypomnieć zatem należy, że ulga prorodzinna została wprowadzona do systemu podatkowego z dniem 1 stycznia 2007 r. ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1588). W uzasadnieniu projektu ustawy wskazano m.in., że celem tej regulacji jest wspieranie rodziny przez system podatkowy. Z punktu widzenia przedmiotu rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie istotny jest zapis w projekcie, zgodnie z którym – „(...) W przypadku rodziców, którzy rozwiedli się lub gdy orzeczona została separacja, odliczenie przysługuje wyłącznie temu rodzicowi, u którego dziecko faktycznie przebywa (…)” (Sejm RP V kadencji, Nr druku 732, dostępny w Systemie Informacji Prawnej LEX). Art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, został doprecyzowany z dniem 1 stycznia 2009 r. ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008 r., nr 209, poz. 1316), w szczególności w ust. 1 tego przepisu dodano pkt 1, w którym mowa jest wprost o wykonywaniu władzy rodzicielskiej.

W związku z powyższym tzw. ulga prorodzinna to ulga, która ma pomóc rodzicom wykonującym władzę rodzicielską w jej wykonywaniu, a nie ulga z tytułu bycia rodzicem. Z tego też powodu należy uznać, że art. 27f ust. 4 ustawy podatkowej ma zastosowanie do rodzica tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy spełnia on jednocześnie przesłankę z art. 27f ust. 1 ustawy. Tym samym Wnioskodawczyni, jako jedyny rodzic faktycznie wykonujący władzę rodzicielską i wychowujący dziecko posiada wyłączne uprawnienie do zastosowania ulgi prorodzinnej za cały rok podatkowy 2014.

Biorąc powyższe pod uwagę, zdaniem Wnioskodawczyni, postąpiła Ona prawidłowo dokonując odliczenia kwoty 1 112 zł 04 gr z tytułu ulgi prorodzinnej z tytułu wychowywania dziecka i wykonywania władzy rodzicielskiej w 2014 r.

Ad. 4)

Wnioskodawczyni zgadza się z poglądem prezentowanym w orzecznictwie sądów administracyjnych, w którym zwraca się uwagę na cel ulgi prorodzinnej, którym jest pomoc rodzicom w związku z ciążącym na nich obowiązkiem łożenia na utrzymanie małoletnich czy pełnoletnich dzieci w okresie ich nauki. Podkreśla się też, że normy prawne odnoszące się do tego rodzaju ulg, to tzw. normy celu społecznego, który polega na realizacji polityki państwa uwzględniającej rozwój określonych dziedzin życia społecznego, przy czym przy interpretacji tych norm wykładnia celowościowa powinna być stosowana w ścisłym powiązaniu z wykładnią językową i systemową (vide. wyrok WSA w Łodzi z dnia 25 kwietnia 2013 r., sygn. akt I SA/Łd 93/13, LEX nr 1314115, i powołane tam orzecznictwo oraz piśmiennictwo).

W przypadku rodziców, w stosunku do których orzeczone zostały rozwód albo separacja, odliczenie przysługuje jednemu z nich, u którego dzieci faktycznie zamieszkują, o ile spełnione są warunki określone w ust. 1. Na podstawie art. 27f ust. 1 w związku z powołanym art. 6 ust. 4 ww. ustawy, odliczenie przysługuje na dziecko do ukończenia 25 roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty lub w przepisach - Prawo o szkolnictwie wyższym, jeżeli w roku podatkowym dziecko to nie uzyskało dochodów, z wyjątkiem dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku.

W związku z powyższym należy uznać, że Wnioskodawczyni przysługuje prawo do skorzystania z odliczenia od podatku z tytułu wychowywania dziecka, na podstawie art. 27f ustawy w wysokości dwukrotności kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, tj. 1 112 zł 04 gr. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że także przez cały 2015 r. Wnioskodawczyni samotnie wychowywała dziecko wspólnie z Nią zamieszkujące. W związku z powyższym Wnioskodawczyni uważa, że spełnione zostały przez Nią warunki przedstawione powyżej i tym samym może rozliczyć się na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci oraz skorzystać z odliczeń w ramach tzw. ulgi prorodzinnej w wysokości 1 112 zł 04 gr za 2015 r. jako osoba wyłącznie uprawniona.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
   
   

Stosowanie do art. 27f ust. 2 powyższej ustawy, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2014 r., odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka - kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, jeżeli dochody podatnika:
   1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
   2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a);

2. dwojga małoletnich dzieci - kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, na każde dziecko.
3. trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota stanowiąca:
   1. 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
   2. 1/4 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, na trzecie dziecko,
   3. 1/3 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, na czwarte i każde kolejne dziecko.
   
   
   

Natomiast w myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2015 r., odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
   1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
   2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a);

2. dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3. trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:
   1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
   2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
   3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.
   
   
   

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Treść art. 27f ust. 6 w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 wskazuje, że odliczenie kwoty określonej w ust. 2 przysługuje również podatnikowi, który utrzymywał dzieci pełnoletnie:

• bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
  

• do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej,
  

- w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Przy czym zgodnie z art. 27f ust. 2a, za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Z wniosku wynika, że od listopada 2000 r. Wnioskodawczyni nie mieszka z ojcem dziecka. W dniu 12 lipca 2002 r. Sąd orzekł rozwiązanie małżeństwa przez rozwód z winy męża. Sąd powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej Wnioskodawczyni, jako matce, ojcu pozostawiając spotkania z córką dwa razy w miesiącu oraz możliwość współdecydowania o sprawach ważnych. Ojciec płaci na córkę alimenty w kwocie 300 zł miesięcznie. Córka ma w tej chwili 19 lat i jest studentką. Od 14 lat ojciec nie próbował spotkać się z córką, nie wspiera jej i nie interesuje się jej losem. Przez ten czas obecność ojca w jej życiu ograniczyła się do otrzymywania alimentów. Nigdy nie uczestniczył w wychowaniu córki, nie zadbał w jakikolwiek sposób o jej rozwój, nie kupił prezentu, nie zabierał na wycieczki, wakacje. Nie dzwonił i nie interesował się jej zdrowiem i szkołą. Nie partycypował w kosztach utrzymania, leczenia, nauki, korepetycji. Nie uczestniczył w najważniejszych chwilach jej życia, jak komunia, egzaminy, matura. Wnioskodawczyni sama ponosi koszty jej utrzymania na studiach. Wnioskodawczyni podała, że przez te wszystkie lata sama ponosi ciężar opieki nad dzieckiem. Ojciec córki zwyczajnie się nią nie interesuje. Od 2014 r. ojciec dziecka odlicza od podatku ulgę prorodzinną. W latach 2014 i 2015 Wnioskodawczyni w sporządzonych zeznaniach podatkowych PIT-37 za każdy z tych okresów rozliczeniowych złożyła zeznanie podatkowe z osiągniętych dochodów ze stosunku pracy. Po uwzględnieniu kosztów jego uzyskania dochód ten nie przekroczył kwoty 20 000 zł. Rozliczenie zarówno za 2014 r. jak i 2015 r. sporządziła tak jak dla osoby samotnie wychowującej dziecko i w każdym z tych rozliczeń wykazała jako przysługującą ulgę prorodzinną na wychowanie dziecka w kwocie po 1 112 zł 04 gr za 2014 r. i za 2015 r. Córka Wnioskodawczyni jest niezamężna. W 2014 r. nie osiągnęła dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych wg art. 27, art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W 2015 r. osiągnęła dochody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych wg art. 27, art. 30b w łącznej wysokości 61 00 zł brutto. W stosunku do Wnioskodawczyni i Jej córki w 2014 r. i 2015 r. nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 o podatku tonażowym.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b).

Przy czym stosownie do art. 27f ust. 2c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
2. wstąpiło w związek małżeński.
   
   

W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 cyt. ustawy).

Stosownie do art. 27f ust. 4 analizowanej ustawy, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Na podstawie art. 27f ust. 5 ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
   
   

W świetle art. 27f ust. 6 przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Z art. 27f ust. 7 wynika natomiast, że przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Jak wynika ze stanu faktycznego, w 2014 r. Wnioskodawczyni samotnie wychowywała niepełnoletnią wówczas córkę. Były maż Wnioskodawczyni, ojciec Jej córki nigdy nie uczestniczył w wychowaniu córki, nie utrzymywał z nią w ogóle kontaktu.

Wyjaśnić należy, że władza rodzicielska – zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r., poz. 2082, z późn. zm.), władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy, jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Podkreślenia wymaga, że separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka.

Należy jednak mieć na uwadze, że do nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Należy przy tym odróżnić treść władzy rodzicielskiej od jej wykonywania, gdyż samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka (postanowienia Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Stąd ulga na dzieci przysługuje tym rodzicom, którzy faktycznie sprawują pieczę nad osobą i majątkiem dziecka. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic. Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem albo jego kontakty są sporadyczne należy uznać, że nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

Jak wskazała Wnioskodawczyni, w 2015 r. Ona sama ponosiła wszelkie koszty związane z utrzymaniem pełnoletniej już córki. Ojciec nie nawiązywał z córką żadnego kontaktu i nie uczestniczył w jej wychowaniu.

Zatem, w przypadku wychowania dziecka pełnoletniego wyjaśnić należy, że obowiązek alimentacyjny zdefiniowany został w art. 128 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy jako obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania.

Stosownie do art. 133 § 1 ww. ustawy rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 cyt. ustawy). Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego, w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego (art. 135 § 2 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy).

Biorąc pod uwagę okoliczności przedstawione we wniosku, a w szczególności fakt dotyczący całkowitego braku zainteresowania byłego małżonka osobą córki, tj. z córką ostatni raz kontaktował się ok. 14 lat temu, nie uczestniczył w jej wychowaniu nie zadbał w jakikolwiek sposób o jej rozwój, nie kupił prezentu, nie zabierał na wycieczki, wakacje, nie dzwonił i nie interesował się jej zdrowiem i szkołą, nie partycypował w kosztach utrzymania, leczenia, nauki, korepetycji, stwierdzić należy, że w okresie będącym przedmiotem wniosku, tj. w latach 2014 – 2015 to wyłącznie Wnioskodawczyni ponosiła ciężar wychowania córki i koszty jej utrzymania. Ojciec córki się nią nie interesował. Samo wykonywanie obowiązku alimentacyjnego przez byłego małżonka Wnioskodawczyni nie sposób uznać za warunek wystarczający dla przyjęcia, że były małżonek wykonywał w tym czasie władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tym bardziej, że obowiązek alimentacyjny nie jest uzależniony od wykonywania, czy nawet posiadania takiej władzy.

Reasumując stwierdzić należy, że skoro w 2014 r. tylko Wnioskodawczyni wykonywała władzę rodzicielską w stosunku do córki, a w 2015 r ., kiedy córka osiągnęła pełnoletność wyłącznie Wnioskodawczyni pełniła obowiązek alimentacyjny wobec córki, a córka w 2015 r. nie osiągnęła dochodów przekraczających kwotę 3 089 zł, wówczas Wnioskodawczyni ma prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. może tę ulgę w rozliczeniu za lata 2014 - 2015 odliczyć w pełnej wysokości, tj. 1 112 zł 04 gr.

Zatem, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego ….., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.