Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPB-1-2.4510.8.2017.1.JP
z 27 lutego 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 201) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 29 grudnia 2016 r. (data wpływu do tut. Biura – 4 stycznia 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

• uznania, za pochodzące z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, opłat wnoszonych przez właścicieli i najemców lokali:
  
  • mieszkalnych – jest prawidłowe,
  • użytkowych – jest nieprawidłowe,
• możliwości zastosowania zwolnienia przedmiotowego, gdy zaliczki przeznaczone na pokrycie kosztów dostawy wody oraz centralnego ogrzewania wnoszone są z lokali:
  
  • mieszkalnych a dochód zostanie przeznaczony na utrzymanie zasobów mieszkaniowych – jest nieprawidłowe,
  • użytkowych bez względu na cel jaki zostaną przeznaczone – jest prawidłowe.
  
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 4 stycznia 2017 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia przedmiotowego oraz uznania opłat z tytułu mediów za pochodzące z gospodarki zasobami mieszkaniowymi.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca – Spółdzielnia Mieszkaniowa zarządza lokalami mieszkalnymi i użytkowymi. Od lokali pobierane są m.in. zaliczki na pokrycie kosztów dostawy zimnej i ciepłej wody oraz centralnego ogrzewania. Zgodnie z regulaminem woda rozliczana jest w okresach półrocznych, natomiast centralne ogrzewanie rozliczane jest za rok kalendarzowy (obrotowy), ale dopiero w kwietniu (rozliczenie za 2016 r. będzie w kwietniu 2017 r.). Różnicę pomiędzy kosztami a zaliczkami odnosi się na konto czynszowe wszystkich właścicieli i najemców (indywidualnie). Rozliczenie mediów polega na korekcie +/- przychodów. Do ustalenia wysokości podatku dochodowego od osób prawnych brane są wpłacone zaliczki i koszty. Różnica jest traktowana jako gospodarka zasobami mieszkaniowymi, ale podlega opodatkowaniu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy poprawnym jest zaliczanie przychodów i kosztów tytułem mediów do podstawy opodatkowania CIT? Czy media nie powinno traktować się jako gospodarkę zasobami mieszkaniowymi i traktować jako działalność zwolnioną z CIT?

Zdaniem Wnioskodawcy, przychody i koszty (także różnica) zaliczają się do gospodarki zasobami mieszkaniowymi, ale podlegają opodatkowaniu podatkiem od osób prawnych.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1888, dalej także: „updop”) w związku z art. 11 § 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 21) spółdzielnie mieszkaniowe – są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych.

Jednocześnie updop przewiduje zwolnienie przedmiotowe w zakresie dotyczącym m.in. dochodów uzyskiwanych przez spółdzielnie mieszkaniowe z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, jeżeli dochody te są przeznaczone na utrzymanie tych zasobów.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 updop, wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi – w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

W świetle zacytowanych przepisów – dla celów określenia podatku dochodowego od osób prawnych oraz możliwości spełnienia warunków ww. zwolnienia przedmiotowego w tym podatku – należy wskazać na ustawowe pojęcia: przychodu, kosztów uzyskania przychodów oraz dochodu.

Stosownie do art. 7 ust. 1 updop, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj przychodów, z jakich ten dochód został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Należy zauważyć, że ustawodawca nie wprowadził do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ogólnej definicji przychodu podatkowego. Treść art. 12 ust. 1 updop wskazuje, że zostały wskazane jedynie przykładowe przysporzenia zaliczane do tej kategorii. Natomiast art. 12 ust. 4 updop określa w sposób enumeratywny, które zdarzenia nie stanowią przychodu. Generalnie należy wskazać, że przychód powstaje w każdym przypadku, w którym podatnik uzyskuje realną korzyść. Ponadto, przychodem jest takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały (definitywny).

Z kolei, zgodnie z art. 15 ust. 1 updop, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Powyższe oznacza, że zasadniczo wszystkie poniesione wydatki, a więc bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwaniem przychodów, po wyłączeniu wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1 updop, stanowić mogą koszty uzyskania przychodu, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. Prócz tego, uznanie wydatku za koszt podatkowy wymaga od podatnika wykazania, że wydatek jest racjonalnie i gospodarczo uzasadniony.

Natomiast dochodem, z zastrzeżeniem art. 10, art. 11 i art. 24a, jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą (art. 7 ust. 2 updop).

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca – Spółdzielnia Mieszkaniowa zarządza lokalami mieszkalnymi i użytkowymi. Od lokali pobierane są m.in. zaliczki na pokrycie kosztów dostawy zimnej i ciepłej wody oraz centralnego ogrzewania. Zgodnie z regulaminem woda rozliczana jest w okresach półrocznych, natomiast centralne ogrzewanie rozliczane jest za rok kalendarzowy (obrotowy), ale dopiero w kwietniu (rozliczenie za 2016 r. będzie w kwietniu 2017 r.). Różnicę pomiędzy kosztami a zaliczkami odnosi się na konto czynszowe wszystkich właścicieli i najemców (indywidualnie). Rozliczenie mediów polega na korekcie przychodów. Do ustalenia wysokości podatku dochodowego od osób prawnych brane są wpłacone zaliczki i koszty. Różnica jest traktowana jako gospodarka zasobami mieszkaniowymi, ale podlega opodatkowaniu.

Rozpatrując powyższe okoliczności stanu faktycznego sprawy należy wskazać, że zasady funkcjonowania spółdzielni mieszkaniowych określa ustawa z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1222 ze zm. dalej: „usm”) w związku z przepisami ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze – w odpowiednim zakresie (art. 1 ust. 7 usm).

Zgodnie z art. 1 ust. 1 usm, celem spółdzielni mieszkaniowej, zwanej dalej „spółdzielnią”, jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu.

W myśl art. 1 ust. 2 usm, przedmiotem działalności spółdzielni może być:

1. budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków spółdzielczych lokatorskich praw do znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych;
2. budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków odrębnej własności znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu, a także ułamkowego udziału we współwłasności w garażach wielostanowiskowych;
3. budowanie lub nabywanie domów jednorodzinnych w celu przeniesienia na rzecz członków własności tych domów;
4. udzielanie pomocy członkom w budowie przez nich budynków mieszkalnych lub domów jednorodzinnych;
5. budowanie lub nabywanie budynków w celu wynajmowania lub sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu.
   
   

Stosownie do art. 1 ust. 3 usm, spółdzielnia ma obowiązek zarządzania nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków.

Natomiast osoby, w posiadaniu których znajdują się lokale, obowiązane są uczestniczyć w wydatkach nie tylko związanych z eksploatacją i utrzymaniem tych lokali, ale również z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych oraz kosztami ich zarządu (art. 4 usm).

Z kolei odnosząc się do updop – w przedmiocie zastosowania zwolnienia określonego w art. 17 ust. 1 pkt 44 updop należy wskazać, że aby dochód podmiotów, o których mowa w ostatnio wymienionym przepisie – korzystał ze zwolnienia, muszą być spełnione dwa warunki, tj.:

1. dochód ten winien być uzyskany z gospodarki zasobami mieszkaniowymi,
2. dochód ten musi być przeznaczony na utrzymanie zasobów mieszkaniowych.
   
   

Podkreślenia wymaga, że oba te warunki muszą być spełnione łącznie. Z powołanego przepisu wynika więc, że istotny dla zwolnienia z podatku jest nie tylko cel, na jaki ma być przeznaczony dochód (tj. cel związany z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych), ale również źródło pochodzenia tego dochodu.

Jednocześnie należy wskazać, że ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji pojęcia „gospodarka zasobami mieszkaniowymi” oraz „zasoby mieszkaniowe”. Odnosząc się do znaczenia tych pojęć funkcjonującego w języku powszechnym należy przyjąć, że słowo „gospodarka” – kontekście omawianego przypadku – oznacza dysponowanie i zarządzanie czymś, „zasób” to m.in. pewna nagromadzona ilość czegoś, natomiast „mieszkanie” to pomieszczenie, w którym się mieszka (vide: Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, http://sjp.pwn.pl; Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo PWN, 1996 r., pod red. M. Szymczaka). Przymiotnik „mieszkaniowy”, „mieszkaniowe” określa zatem rzeczy związane z mieszkaniem, odnoszące się do mieszkania.

Z kolei, pod pojęciem „utrzymania” zasobów mieszkaniowych należy rozumieć takie traktowanie tych zasobów, które oznacza zachowanie ich w stanie należytym, niezmienionym, niepogorszonym.

Zatem należy stwierdzić, że termin „zasoby mieszkaniowe” dotyczy obiektów mieszkalnych przeznaczonych do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych. Oznacza to, że gospodarka zasobami mieszkaniowymi obejmuje zarządzanie i dysponowanie zgromadzonym zbiorem rzeczy, służących celom mieszkaniowym lub związanych z zamieszkiwaniem. Jej istota sprowadza się do działań służących prawidłowej eksploatacji tych zasobów i utrzymaniu substancji mieszkaniowej w stanie niepogorszonym.

W konsekwencji, przez termin „zasoby mieszkaniowe” należy rozumieć:

1. znajdujące się w budynku mieszkalnym lokale mieszkalne wraz z przynależnymi do nich pomieszczeniami oraz wyposażenie techniczne, jak np. dźwigi osobowe i towarowe, aparaty do wymiany ciepła, kotłownie i hydrofornie wbudowane, klatki schodowe, strychy, piwnice, komórki, balkony, loggie, garaże,
2. pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych, tj.: budynki (pomieszczenia) administracji osiedlowej, np.: spółdzielni mieszkaniowej, wspólnot mieszkaniowych, kotłownie i hydrofornie wolnostojące, osiedlowe warsztaty (zakłady) konserwacyjno-remontowe,
3. urządzenia i uzbrojenia terenów, na których znajdują się budynki wyżej wymienione, jak np.: zbiorniki – doły gnilne, szamba, przydomowe oczyszczalnie ścieków, rurociągi i przewody sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, gazowej i ciepłowniczej, sieci elektroenergetyczne i telekomunikacyjne, budowle inżynieryjne (studnie, itp.), stacje transformatorowe, budowle komunikacyjne, jak: drogi osiedlowe, ulice, chodniki oraz budowle i urządzenia związane z ukształtowaniem i zagospodarowaniem terenu, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osiedlowych budynków mieszkalnych, jak np.: latarnie oświetleniowe, ogrodzenia, parkingi, trawniki, kontenery na śmieci,
4. grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów, na których posadowione są budynki mieszkalne (lub inne urządzenia zapewniające ich funkcjonowanie).
   
   

Związane z powyżej wskazanymi budowlami (lokalami mieszkalnymi i pomieszczeniami), obiektami i urządzeniami przychody (np. opłaty, czynsze, odsetki ze zwłokę od nieterminowych wpłat) oraz sfinansowane z nich koszty stanowią – przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi.

Stanowią one jednocześnie przychody i koszty podatkowe, jeżeli spełniają warunki określone w art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 15 ust. 1 z uwzględnieniem art. 16 ust. 1 updop.

Dochód powstały z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 updop, wolny jest od podatku dochodowego, o ile przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Ze wskazanego zwolnienia nie będą korzystały natomiast dochody spółdzielni mieszkaniowej otrzymane z innych źródeł niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi, nawet jeżeli zostaną przeznaczone na utrzymanie tych zasobów, bowiem nie będzie spełniony jeden z kumulatywnych warunków wskazanych w ww. art. 17 ust. 1 pkt 44 updop.

Taki sam skutek wywoła również sytuacja, gdy dochody spółdzielni mieszkaniowej będą pochodziły co prawda z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, ale nie zostaną przeznaczone na utrzymanie zasobów mieszkaniowych.

W świetle powyższych stwierdzeń na użytek rozpatrywanego zagadnienia podatkowego należy zauważyć, że istotny fragment normy omawianego zwolnienia podatkowego zasadza się na ocenie, czy uzyskany ewentualny dochód, który może podlegać zwolnieniu lub może nie podlegać zwolnieniu – dotyczy tzw. szeroko pojętych zasobów mieszkaniowych. Zatem z natury rzeczy do tych zasobów nie mogą należeć lokale użytkowe. Bowiem elementy składające się na zasoby mieszkaniowe i prowadzenie w ich ramach odpowiedniej gospodarki przez spółdzielnię – są co prawda ujęte szeroko, jednak brak jest podstaw, by do zbioru określonego zasobami mieszkaniowymi włączyć lokale użytkowe. Lokale użytkowe nie należą do żadnej ze wskazanych powyżej grup pomieszczeń pozostałych i urządzeń wchodzących w skład budynku mieszkalnego lub znajdujących się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla prawidłowego korzystania z mieszkań przez mieszkańców (ułatwiających im dostęp do budynku mieszkalnego, zapewniających sprawne jego funkcjonowanie oraz administrowanie). Istotą lokali użytkowych jest ich niemieszkalne przeznaczenie. Zatem, zaliczki wpłacone przez właścicieli lokali użytkowych na pokrycie kosztów dostawy zimnej i ciepłej wody oraz centralnego ogrzewania (w części odnoszącej się do lokali użytkowych) nie pochodzą z gospodarki zasobami mieszkaniowymi z punktu widzenia zaprezentowanych powyżej definicji tych pojęć. Oznacza to, że skoro wpłaty te nie pochodzą z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, to nie spełniają one warunku wymaganego przy zastosowaniu zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 17 ust. 1 pkt 44 updop, w którym jednoznacznie postanowiono, że dochody mogą być zwolnione z opodatkowania gdy są uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Tym samym niespełniona jest jedna z dwóch kumulatywnych przesłanek zwolnienia, co w konsekwencji powoduje brak podstaw do zastosowania zwolnienia podatkowego w odniesieniu do lokali użytkowych. Natomiast, gdy są wpłacane zaliczki na pokrycie kosztów dostawy zimnej i ciepłej wody oraz centralnego ogrzewania (w części odnoszącej się do lokali mieszkalnych w rozumieniu podanym powyżej) to wówczas należy przyjąć, że pochodzą z gospodarki zasobami mieszkaniowymi.

Oznacza to, że podstawową kwestią wywierającą skutki podatkowe w zakresie zwolnienia podatkowego, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44 updop, jest ustalenie, czy należne wpłaty pochodzą od właścicieli lokali użytkowych, czy też lokali mieszkalnych oraz czy przeznaczone są na utrzymanie zasobów mieszkaniowych. Brak którejkolwiek z tych przesłanek sprawia, że osiągnięty dochód nie może korzystać ze zwolnienia podatkowego o jakim mowa w ww. przepisie.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie:

• uznania, za pochodzące z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, opłat wnoszonych przez właścicieli i najemców lokali:
  
  • mieszkalnych – jest prawidłowe,
  • użytkowych – jest nieprawidłowe,
• możliwości zastosowania zwolnienia przedmiotowego, gdy zaliczki przeznaczone na pokrycie kosztów dostawy wody oraz centralnego ogrzewania wnoszone są z lokali:
  
  • mieszkalnych a dochód zostanie przeznaczony na utrzymanie zasobów mieszkaniowych – jest nieprawidłowe,
  • użytkowych bez względu na cel jaki zostaną przeznaczone – jest prawidłowe.
  
  
  

Należy jednocześnie zaznaczyć, że wszelkie zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnień podatkowych powinny być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest w tym wypadku stosowanie wykładni rozszerzającej jak i zawężającej.

W przedmiocie stosowania wszelkiego rodzaju ulg podatkowych trzeba mieć na względzie także art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.), zgodnie z którym każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy, co wynika z art. 217 Konstytucji. Tym samym, każdy wyjątek od zasady powszechności opodatkowania (w tym także zwolnienie podatkowe) nie może być interpretowany dowolnie, ani uzupełniany w drodze interpretacji o treść, której nie zawiera.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w zaistniałym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.