Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0461-ITPB4.4511.892.2016.3.AS
z 16 marca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) w związku z art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 27 grudnia 2016 r. (data wpływu), uzupełnionym pismem z dnia 20 lutego 2017 r. (data wpływu), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia części zadłużenia z tytułu czynszu, odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu, opłat niezależnych od wynajmującego (opłaty za media), odsetek za opóźnienie w zapłacie należności głównych jest:

• nieprawidłowe w części dotyczącej obowiązku sporządzenia informacji PIT-8C w odniesieniu do dochodów uzyskanych przez najemców do 31 grudnia 2017 r.
  
• prawidłowe w pozostałym zakresie.

UZASADNIENIE

W dniu 27 grudnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia części zadłużenia z tytułu czynszu, odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu, opłat niezależnych od wynajmującego (opłaty za media), odsetek za opóźnienie w zapłacie należności głównych. Wniosek został uzupełniony w dniu 20 lutego 2017 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina Miasta jest właścicielem zasobu komunalnego obejmującego lokale mieszkalne. Lokale te są wynajmowane mieszkańcom Gminy, którzy są w trudnej sytuacji materialnej i mają niezaspokojone potrzeby mieszkaniowe. Najemcy odpowiadają za zapłatę czynszu i mediów w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego i ustawy z dnia 21 czerwca 2010 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego. Zasobem tym zarządza w imieniu Gminy jednostka organizacyjna Administracja .... Rada Miasta podjęła Uchwałę w sprawie szczególnego trybu umarzania należności pieniężnych o charakterze cywilnoprawnym za lokale mieszkalne stanowiące własność lub pozostające w posiadaniu Gminy Miasto zarządzane przez Administrację.... Uchwała została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa. Celem Uchwały jest ułatwienie uregulowania zaległych należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny wobec Gminy Miasto poprzez umorzenie części zadłużenia z tytułu czynszu, odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu, opłat niezależnych od wynajmującego (opłaty za media), odsetek za opóźnienie w zapłacie należności głównych. Warunkiem umorzenia należności będzie spłata części długu. W Uchwale przyjęto trzy opcje spłaty długu: jednorazowa spłata 30% zadłużenia, co pozwala na umorzenie 70% zadłużenia, spłata 40% zadłużenia w maksymalnie 5 ratach - co pozwala na umorzenie 60% zadłużenia, w przypadku należności objętych tytułem egzekucyjnym po spłacie 50% należności objętych tytułem oraz całości kosztów postępowania sądowego i egzekucyjnego - umorzenie pozostałej części długu. Uchwała ma charakter generalno- abstrakcyjny i skierowana jest do adresatów zawartych w niej norm. W sytuacji gdy należności zostaną umorzone, najemcy nie będą zobowiązani do ich zapłaty. Z chwilą umorzenia wierzytelności przestają istnieć i nie będą dochodzone. Wszystkie osoby, które spełniają warunki określone w uchwale mogą skorzystać z udzielonej ulgi.

Podmiotem dokonującym umorzenia najemcom zaległości czynszowych, odszkodowań za bezumowne korzystanie z lokali, opłat za media i odsetek za opóźnienie jest jednostka organizacyjna Gminy Miasto - Wnioskodawca.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy umorzenie najemcom lokali mieszkalnych zaległości czynszowych, odszkodowań za bezumowne korzystanie z lokali, opłat za media, odsetek za opóźnienie rodzi obowiązek wystawienia przez umarzającego informacji na formularzu według wzoru PIT-8C?

Zdaniem Wnioskodawcy, ogólną zasadą wynikającą z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania. Należy wskazać, że za przychody uznaje się każda formę przysporzenia majątkowego zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Na gruncie przepisów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje wszelkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem przysporzeniem majątkowym i przychodem (art. 9 ust. 1) są nie tylko aktywa, które ulegają zwiększeniu u podatnika, ale także zmniejszenie jego pasywów. Jednocześnie analiza art. 20 ust. 1 ustawy wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty. Wynika to ze zwrotu użytego przez ustawodawcę „w szczególności”. Podsumowując uznać należy, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Niewątpliwie umorzenie zobowiązania oznacza zmniejszenie lub zlikwidowanie zobowiązania pieniężnego, skutkiem czego jest wystąpienie po stronie dłużnika określonej korzyści. Umorzenie przez wierzyciela zobowiązania osobie fizycznej jest co do zasady tożsame ze spełnieniem na jej rzecz nieodpłatnego świadczenia. Prowadzi ono bowiem do przysporzenia w majątku dłużnika, który zostaje zwolniony z długu. Tym samym Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż umorzona kwota należności zaliczona będzie do przychodów, a umarzający stosownie do art. 42a ustawy zobowiązany będzie do sporządzenia informacji o wysokości przychodów (PIT-8C).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe w części dotyczącej obowiązku sporządzenia informacji PIT-8C w odniesieniu do dochodów uzyskanych przez najemców do 31 grudnia 2017 r. oraz jest prawidłowe w pozostałym zakresie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Faktem jest, iż enumeratywne wyliczenie wszystkich podlegających opodatkowaniu rodzajów przychodów nie jest możliwe. Z racji tego została ustanowiona na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w art. 10 ust. 1 pkt 9) kategoria przychodów z innych źródeł.

Zgodnie z brzmieniem art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności”, definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy i jednocześnie niekwalifikowane do żadnej z kategorii przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy.

W przepisie tym ustawodawca posługuje się pojęciem „nieodpłatnego świadczenia”. Wobec jego niezdefiniowania w ustawie podatkowej odwołać się należy do stanowiska wyrażanego w tej mierze, a więc co do sposobu rozumienia tego pojęcia, w dotychczasowym orzecznictwie sądowym, w tym zwłaszcza uchwały NSA z dnia 16 października 2006 r., II FPS 1/06, w której przyjęto, iż ma ono szerszy zakres niż w prawie cywilnym, obejmuje bowiem wszelkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze (...), których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie mające konkretny wymiar finansowy.

W świetle powyższych uwag stwierdzić należy, że w opisanej sytuacji umorzenie wymagalnych należności ciążących na osobach fizycznych z tytułu zawartych przez nie z Gminą umów lub użytkowania lokalu bez tytułu prawnego, stanowi dla tych osób przysporzenie skutkujące powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Przysporzenie to jest realne i wymierne, bowiem dzięki takiemu umorzeniu osoba będąca jego beneficjentem zwolniona zostaje z obowiązku świadczenia kosztem swojego majątku, a więc konieczności jego uszczuplenia. Umorzenie wymagalnych należności wiąże się z przyznaniem korzyści majątkowej innemu podmiotowi bez ekwiwalentu, stanowi zatem dla tego podmiotu przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Poprzez umorzenie następuje bowiem uzyskanie korzyści majątkowej przez dany podmiot kosztem innego podmiotu, poprzez uzyskanie nieekwiwalentnego przysporzenia majątkowego, tu - poprzez umorzenie należnych Gminie należności cywilnoprawnych. Przychodem są natomiast nie tylko aktywa, które ulegają zwiększeniu u podatnika, ale także zmniejszenie jego pasywów (wyroki NSA z dnia 8 czerwca 1994 r., sygn. akt SA/Kr 1239/93 i z dnia 6 kwietnia 1994 r., sygn. akt SA/Wr 1101/03).

Wartość umorzonych zaległości czynszowych, odszkodowań za bezumowne korzystanie z lokali, opłat za media i odsetek za opóźnienie stanowi więc przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednak w przedmiotowej sprawie należy mieć na uwadze rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 27 lutego 2017 r. (Dz. U. z 2017 r., poz. 380) w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodów (przychodów) z tytułu umorzenia należności pieniężnych związanych z użytkowaniem lokalu mieszkalnego. Dotyczy ono dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 grudnia 2017 r. Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia zarządzono zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodu (przychodu) z tytułu umorzenia, zgodnie z zasadami określonymi na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1870, 1948, 1984 i 2260 oraz z 2017 r. poz. 60 i 191) lub uchwałą, o której mowa w art. 59 ust. 3 tej ustawy:

1. zaległej opłaty z tytułu czynszu najmu lokalu mieszkalnego;
2. zaległej opłaty za dostawy do lokalu mieszkalnego energii, gazu, wody oraz za odbiór ścieków, odpadów i nieczystości ciekłych;
3. odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu mieszkalnego;
4. odsetek od należności, o których mowa w pkt 1-3;
5. nieregulowanych kosztów dochodzenia i egzekucji należności, o których mowa w pkt 1-4, w tym zasądzonych prawomocnym tytułem wykonawczym wraz z kosztami postępowania sądowego i egzekucyjnego.

Zatem umorzenie najemcom lokali mieszkalnych zaległości czynszowych, odszkodowań za bezumowne korzystanie z lokali, opłat za media i odsetek za opóźnienie nie rodzi obowiązku wystawienia przez umarzającego informacji na formularzu według wzoru PIT-8C, o ile w świetle obowiązujących na dzień wydania interpretacji indywidualnej przepisów dotyczy ono dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 grudnia 2017 r.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.