Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0461-ITPB2.4511.96.2017.1.AG
z 5 maja 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) w zw. z art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 stycznia 2017 r. (data wpływu 6 lutego 2017 r.), uzupełnionym w dniu 10 kwietnia 2017 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sfinansowania szkoleń oraz zwrotu kosztów dojazdu członkom Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 lutego 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek, uzupełniony w dniu 10 kwietnia 2017 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sfinansowania szkoleń oraz zwrotu kosztów dojazdu członkom Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych została powołana przez Wójta Gminy na podstawie art. 30 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Członkami komisji są pracownicy Urzędu Gminy oraz osoby niebędące pracownikami. Członkowie biorą udział w szkoleniach mających na celu pogłębienie wiedzy merytorycznej, mają służyć również lepszemu wypełnianiu przez nich obowiązków. Faktury określające koszty prowadzonych szkoleń wystawiane są na Gminę i płacone również przez Gminę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy od przychodu za szkolenie członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, zarówno pracowników jak i osób niebędących pracownikami Urzędu Gminy, należy pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych?
   
2. Czy zwrot kosztów dojazdu na przedmiotowe szkolenie należny członkom Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
   
3. Jeśli tak, to:
   
   
   
   1. w jaki sposób pobrać zaliczkę na podatek dochodowy skoro członek komisji nie otrzymuje z tytułu udziału w szkoleniu żadnych środków pieniężnych. Czy ma on wpłacić zaliczkę z własnych środków do kasy lub na konto Gminy?
      
   2. na jakim druku PIT i w której pozycji tej informacji należy wykazać przychód z tytułu szkolenia członka komisji?
      
   3. czy prawidłowo nie ujmuje się przychodu z tytułu szkolenia, jeśli członkiem komisji jest pracownik Urzędu Gminy?
      

Zdaniem Wnioskodawcy – w zakresie pytania pierwszego – przychód pracownika Urzędu Gminy, będącego jednocześnie członkiem Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, z tytułu udziału w szkoleniu, korzysta ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Urząd Gminy jako płatnik nie ma obowiązku ujmowania przychodu w żadnym rozliczeniu, obowiązany jest natomiast pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od przychodu uzyskanego przez członków komisji niebędących pracownikami, z tytułu udziału w szkoleniu. Członek tej komisji, w sytuacji, gdy nie otrzymuje żadnych środków pieniężnych jest obowiązany wpłacić zaliczkę z własnych środków na konto lub w kasie Urzędu.

W ocenie Wnioskodawcy – w zakresie pytania drugiego – zwrot kosztów dojazdu na szkolenie stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, tylko dla osób niebędących pracownikami, natomiast dla pracowników Urzędu przychód ten jest zwolniony z podatku.

W odniesieniu do pytania trzeciego, Wnioskodawca wskazał, że przychód członków Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych niebędących pracownikami należy wykazać w PIT-11, w pozycji „Działalność wykonywana osobiście”. Wnioskodawca nie jest natomiast obowiązany do wystawiania PIT-11 jeżeli członek komisji jest równocześnie pracownikiem Urzędu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 13 pkt 6 ww. ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Artykuł 11 ust. 1 ww. ustawy, stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w art. 11 ust. 1 ww. ustawy. Rozumienie tego pojęcia zostało jednak wypracowane w judykaturze.

W uchwałach z dnia 18 listopada 2002 r., sygn. akt FPS 9/02 oraz z dnia 16 października 2006 r., sygn. akt FPS 1/06 Naczelny Sąd Administracyjny ustalił znaczenie tego terminu w oparciu o przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Naczelny Sąd Administracyjny uznał, iż na gruncie tej ustawy, termin „nieodpłatne świadczenie” ma „szerszy zakres niż w prawie cywilnym, obejmuje bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”. W uchwale z dnia 24 maja 2010 r., sygn. akt II FPS 1/10, NSA potwierdził powyższe stanowisko uznając, że ma ono również zastosowanie do podatku dochodowego od osób fizycznych, w stosunku do sytuacji wynikających z art. 11 ust. 1 w związku z art. 12 ust. 1 i 3 ustawy PIT.

Kwestia rozumienia pojęcia „innych nieodpłatnych świadczeń” – w kontekście świadczeń pracowniczych – była również przedmiotem analizy Trybunału Konstytucyjnego, który w wyroku z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13, stwierdził, że przeprowadzona powyżej analiza pozwala na określenie cech istotnych kategorii „innych nieodpłatnych świadczeń” jako przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Należy przyjąć, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które:

• po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
• po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
• po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

Powyższe oznacza, że mimo szerokiej definicji przychodów zawartej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie każde świadczenie spełnione bez ustalonej za nie zapłaty jest nieodpłatnym świadczeniem, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy. Dotyczy to w szczególności świadczeń przyjętych jako warunek niezbędny do wykonania pracy, których spełnienie – jako celowe i przydatne – leży w interesie świadczeniodawcy a nie świadczeniobiorcy. Tego rodzaju świadczenia nie stanowią przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie nie mają do nich zastosowania zwolnienia wymienione w art. 21 ust. 1 ustawy.

Zgodnie z art. 4¹ ust. 3 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2016 r., poz. 487, z późn. zm.) wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) powołują gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych, w szczególności inicjujące działania w zakresie określonym w ust. 1 oraz podejmujące czynności zmierzające do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego.

W skład gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych wchodzą osoby przeszkolone w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych (art. 41 ust. 4 ww. ustawy).

Z przedstawionych we wniosku informacji wynika, że Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych została powołana przez Wójta Gminy na podstawie art. 30 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Członkami komisji są pracownicy Urzędu Gminy oraz osoby niebędące pracownikami. Członkowie biorą udział w szkoleniach mających na celu pogłębienie wiedzy merytorycznej, mają służyć również lepszemu wypełnianiu przez nich obowiązków. Faktury określające koszty prowadzonych szkoleń wystawiane są na Gminę i płacone również przez Gminę.

W świetle powyższego oraz wobec jednoznacznego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego wyrażonego w wyroku z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13 uznać należy, że udział członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w szkoleniu, w celu lepszego wykonywania zadań w ramach pracy Komisji, nie generuje po stronie uczestników przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uczestnictwo w tego rodzaju szkoleniach pozostaje w ścisłym związku z wykonywaniem powierzonych im zadań. Ponadto zapewnienie szkolenia leży przede wszystkim w interesie świadczeniodawcy, który bez jego sfinansowania nie mógłby należycie podejmować działań na rzecz przeciwdziałania alkoholizmowi, o których mowa w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Tym samym udział członka Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, zarówno będącego, jak i niebędącego pracownikiem Wnioskodawcy w szkoleniu, nie stanowi przedmiotu opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe oznacza, że na podmiocie dokonującym świadczenia nie ciąży obowiązek pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wystawiania informacji PIT-11. W tej sytuacji odpowiedź na pytanie trzecie jest bezprzedmiotowa.

Konsekwencją uznania, że dane świadczenie nie stanowi przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest niemożność jego objęcia którymkolwiek ze zwolnień przedmiotowych, o których mowa w art. 21 ust. 1 ww. ustawy. Zatem wbrew stanowisku Wnioskodawcy wyklucza to możliwość zastosowania względem tego świadczenia zwolnienia przedmiotowego, zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy.

Odnosząc się natomiast do zwrotu kosztów dojazdu na przedmiotowe szkolenie, zauważyć należy, że do tego rodzaju świadczeń nie mają zastosowania kryteria, o których mowa w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13, gdyż pogląd wyrażony w tym wyroku ma zastosowanie wyłącznie do świadczeń niepieniężnych. Zwrot kosztów jest świadczeniem pieniężnym, a co za tym idzie jego rozpatrywanie w kontekście kryteriów wskazanych w wyroku Trybunału Konstytucyjnego jest bezprzedmiotowe. Jak bowiem zauważył Trybunał Konstytucyjny, „w wypadku świadczenia pieniężnego przysporzenie jest niewątpliwe i niejako bezwarunkowe (zawsze oznacza zwiększenie aktywów)”.

W konsekwencji świadczenie pieniężne w postaci zwrotu kosztów dojazdu na szkolenie stanowi dla członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przychód o którym mowa w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przychód ten może korzystać ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy. Przepis ten stanowi, iż wolne od podatku są diety i inne należności za czas podróży osoby niebędącej pracownikiem – do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Z powołanego wyżej art. 21 ust. 13 ustawy wynika natomiast, że przepis ust. 1 pkt 16 lit. b) stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:

1. w celu osiągnięcia przychodów lub
2. w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw, lub
3. przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane, lub
4. przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z wykonywaniem tych funkcji.

W art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy posłużono się terminem „podróż” bez określenia „służbowa”, dlatego też zakres tego zwolnienia nie ogranicza się jedynie do podróży służbowych ale również do wszelkich podróży osób niebędących pracownikami, pod warunkiem spełnienia przesłanek wynikających z art. 21 ust. 13 ustawy. Różnica treści lit. a i b związana jest wyłącznie z faktem, iż w podróży służbowej może pozostawać jedynie pracownik, gdyż regulacje w tym zakresie zawiera Kodeks pracy. Stąd w odniesieniu do osób niepozostających w stosunku pracy (stosunkach pokrewnych) można mówić jedynie o podróży, a nie o podróży służbowej, w rozumieniu Kodeksu pracy.

Niezależnie od powyższego, pojęcie „podróż” należy rozumieć identycznie. Przywołać w tym miejscu należy definicję podróży służbowej zawartą w przepisach Kodeksu pracy, którą posiłkowo stosuje się przy interpretacji art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy.

Zgodnie z art. 77⁵ § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1502 z późn. zm.), za podróż służbową uznaje się wykonywanie przez pracownika na polecenie pracodawcy zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, bądź stałe miejsce pracy pracownika.

Pomijając zatem uwarunkowania tego przepisu dotyczące stosunków pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, przyjąć należy, że w przedstawionej we wniosku sytuacji podróżą w sensie ogólnym jest wykonywanie zadania (uczestniczenie w szkoleniu) poza miejscowością, w której znajduje się siedziba podmiotu wypłacającego świadczenia bądź stałe miejsce wykonywania zadań przez członków Komisji.

W konsekwencji, świadczenie pieniężne w postaci zwrotu kosztów dojazdu na szkolenie mające na celu pogłębienie wiedzy merytorycznej wykorzystywanej przy pełnieniu obowiązków w Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, wypłacane wszystkim członkom tej Komisji korzysta ze zwolnienia przedmiotowego do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.

Ewentualna nadwyżka ponad kwotę zwolnioną na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych a podmiot dokonujący świadczenia jest zobowiązany do poboru zaliczki na podatek, na zasadach określonych w art. 41 ust. 1 ustawy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.