Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPB-2-2.4511.996.2016.1.AP
z 27 stycznia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) oraz § 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. poz. 643), – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 7 listopada 2016 r. (data otrzymania 8 listopada 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia udziału w zwróconej nieruchomości - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 listopada 2016 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia udziału w zwróconej nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Decyzją z 10 listopada 2015 r. orzeczono zwrot (części) nieruchomości wywłaszczonej w 1995 r. pod inwestycję drogową spadkobiercom, w tym Wnioskodawczyni. Właściciele wywłaszczonej nieruchomości zmarli odpowiednio w 1988 r. i w 1998 r., zaś postępowanie spadkowe było przeprowadzone w 2000 r. Spadkobiercy, którym zwrócono część wywłaszczonej nieruchomości, przekazali na rzecz Skarbu Państwa zwaloryzowane odszkodowanie. Odzyskanie nieruchomości poprzez jej zwrot nie rodziło po stronie spadkobierców powstania obowiązku podatkowego. Obecnie spadkobiercy zamierzają zbyć tę nieruchomość.

W związku z powyższym zdarzeniem przyszłym zadano następujące pytanie:

Czy zbycie (sprzedaż lub darowizna) nieruchomości przed upływem 5 lat od dnia jej odzyskania, rodzi po stronie Wnioskodawczyni obowiązek zapłaty jakiegoś podatku oraz od jakiej daty należy liczyć te 5 lat?

Zdaniem Wnioskodawczyni, żaden podatek z tytułu zbycia tej nieruchomości nie jest należny, ponieważ wspomniana nieruchomość nie została kupiona lecz zwrócona, a postępowanie spadkowe miało miejsce w 2000 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.) – podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Użyte w ww. przepisie pojęcie „odpłatne zbycie” oznacza przeniesienie własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową (np. zbycie na podstawie umowy sprzedaży, zamiany). Darowizna natomiast jest czynnością prawną pod tytułem darmym, nieodpłatną, nie łączy się dla darczyńcy z żadnym przysporzeniem majątkowym, korzyścią czy inną formą rekompensaty. Zatem zbycie nieruchomości w drodze darowizny nie będzie rodzić obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, nawet jeśli nastąpi przed upływem 5-letniego okresu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit a)-c) ww. ustawy.

W przypadku sprzedaży czyli odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości, dla określenia jego skutków podatkowych, istotne jest ustalenie daty jej nabycia.

W niniejszej sprawie istotna jest zatem kwestia ustalenia, czy zwrot udziału w nieruchomości gruntowej stanowi jego nabycie w myśl przywołanego uprzednio art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1774 ze zm.) – wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

Wywłaszczenie nieruchomości jest zatem instytucją, za pomocą której państwo wkracza w sferę indywidualnych praw obywateli dla osiągnięcia celów o szczególnej doniosłości publicznej. W drodze decyzji dochodzi m.in. do pozbawienia dotychczasowego właściciela prawa własności nieruchomości, z drugiej zaś strony  przejścia prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub gminy. Jednocześnie ustawa zawiera swoistą gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystywana wyłącznie zgodnie z celem, na który dokonano wywłaszczenia. Gwarancją tą jest instytucja zwrotu nieruchomości w przypadku, kiedy nieruchomość stała się zbędna z punktu widzenia celu, na jaki dokonano wywłaszczenia. Celem zwrotu jest więc przywrócenie stosunków własnościowych sprzed wywłaszczenia.

Stosownie zatem do art. 136 ust. 3 przywołanej ustawy poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu.

Należy nadmienić, że w myśl art. 140 ust. 1 ww. ustawy – w razie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości poprzedni właściciel lub jego spadkobierca zwraca Skarbowi Państwa lub właściwej jednostce samorządu terytorialnego, w zależności od tego, kto jest właścicielem nieruchomości w dniu zwrotu, ustalone w decyzji odszkodowanie, a także nieruchomość zamienną, jeżeli była przyznana w ramach odszkodowania.

Decyzja o zwrocie nieruchomości powoduje przejście prawa własności na dotychczasowego właściciela, jednakże nie kreuje tego prawa; przywraca tylko wcześniej panujące stosunki prawnorzeczowe. Ma miejsce restytucja stosunków sprzed wywłaszczenia, tj. zwrot prawa własności do nieruchomości na rzecz poprzedniego właściciela lub jego spadkobierców. Innymi słowy w przypadku zwrotu nieruchomości nie mamy do czynienia z kreowaniem prawa własności tylko z jego przywróceniem. Oznacza to, że w takim przypadku nie można mówić o przeniesieniu prawa własności na zasadach ogólnych wynikających z przepisów o charakterze cywilnoprawnym, ale jedynie o restytucji (przywróceniu) stanu sprzed wywłaszczenia. W związku z powyższymi wyjaśnieniami należy stwierdzić, że jeżeli wywłaszczona nieruchomość jest zwracana następcy prawnemu osoby, której nieruchomość tę wywłaszczono, to prawo do zwrotu tej nieruchomości ma swe źródło w stosunku prawnym, z którego wynika to następstwo prawne. Za datę nabycia takiej nieruchomości dla celów podatkowych należy zatem w odniesieniu do tej osoby przyjąć dzień, w którym osoba taka nabyła uprawnienie po osobie, której nieruchomość tę wcześniej wywłaszczono. W sytuacji gdy tytułem prawnym do nabycia uprawnienia do wywłaszczonej nieruchomości jest spadkobranie, wówczas datą nabycia nieruchomości jest w takim wypadku data śmierci spadkodawcy.

Zgodnie bowiem z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.) – spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Oznacza to, że dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Istotna dla podatku dochodowego jest zatem data stwierdzająca dzień otwarcia spadku czyli data śmierci spadkodawcy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni jest jednym z następców prawnych właścicieli wywłaszczonej nieruchomości, zmarłych – odpowiednio w 1988 r. i 1998 r. W związku ze zwrotem nieruchomości w 2015 r. , na rzecz Skarbu Państwa spadkobiercy przekazali zwaloryzowane odszkodowanie.

Zgodnie z powyższymi wyjaśnieniami, skoro w rozpatrywanej sprawie prawo do zwrotu wywłaszczonej nieruchomości znajduje swe źródło w nabyciu spadku, to datami nabycia przez Wnioskodawczynię zwróconego udziału w nieruchomości są daty nabycia spadków, czyli daty śmierci spadkodawców. Spadkodawcy Wnioskodawczyni zmarli odpowiednio w 1988 r. i w 1998 r., zatem pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, upłynął odpowiednio dla udziału w nieruchomości nabytego w 1988 r. z końcem 1993 r., a dla udziału nabytego w 1998 r. – z końcem 2003 r.

Tym samym należy stwierdzić, że przychód uzyskany przez Wnioskodawczynię ze sprzedaży udziału w nieruchomości nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ od końca roku kalendarzowego, w którym doszło do nabycia przez nią udziału w nieruchomości upłynęło 5 lat.

Natomiast w przypadku zbycia udziału w nieruchomości w drodze darowizny, należy wskazać, że przy zbyciu nieruchomości w drodze darowizny ewentualnym podatnikiem, ale w podatku od spadków i darowizn jest nabywca, czyli obdarowany. Darczyńca (tj. przekazujący darowiznę) nie płaci podatku z tego tytułu.

Podsumowując, stanowisko Wnioskodawczyni, zgodnie z którym z tytułu zbycia (sprzedaży, darowizny) udziału w nieruchomości, po stronie Wnioskodawczyni nie powstanie żaden obowiązek zapłaty podatku, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.