Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0461-ITPB2.4511.165.2017.1.IL
z 15 maja 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), oraz art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U z 2016, poz. 1948 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 23 lutego 2017 r. (data wpływu 27 lutego 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 27 kwietnia 2017 r. (data wpływu 4 maja 2017 r. ), oraz z dnia 4 maja 2017 r. (data wpływu 8 maja 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie dokonywania odliczeń w ramach tzw. ulgi prorodzinnej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 lutego 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 27 kwietnia 2017 r. (data wpływu 4 maja 2017 r.), oraz z dnia 4 maja 2017 r. (data wpływu 8 maja 2017 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie dokonywania odliczeń w ramach tzw. ulgi prorodzinnej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest po rozwodzie i posiada trójkę dzieci: Maję ur. w 24 września 1993 r. - studentkę 5-roku na Akademii …, Filipa ur. 6 lutego 1997 r. - studenta 1- roku w W., Natana ur. 12 marca 2003 r. - ucznia 1 klasy Gimnazjum. Sąd zasądził, że miejsce przebywania dzieci jest przy Wnioskodawczyni, całość obowiązków spoczywa na niej. Żadne z dzieci nie uzyskuje dochodu. Były mąż Wnioskodawczyni od 2014 r. tj. rozliczenie za lata 2014 - 2016 odlicza połowę ulgi prorodzinnej mimo, że faktycznie nie sprawuje władzy i opieki nad dziećmi, nie bierze udziału w ich wychowaniu. Ogranicza się jedynie do płacenia alimentów, okazjonalnych prezentów i kontaktów z dziećmi. Wnioskodawczyni zajmuje się dziećmi, dba o ich wychowanie, wykształcenie, zdrowie, czas wolny. Kupuje ubrania, chodzi do lekarza, na zebrania do najmłodszego dziecka, pomaga w załatwianiu wszystkich spraw związanych z pobytem poza domem, w czasie nauki starszych dzieci. Dzieci mieszkają z Wnioskodawczynią, z nią spędzają święta, wakacje, i do niej przyjeżdżają na weekendy. Ojciec w ogóle nie interesuje się dziećmi. Pomimo, że Sąd w wyroku określił dni kontaktu ojca z dziećmi, nigdy tego nie przestrzega. To Wnioskodawczyni organizuje czas najmłodszemu synowi, a także wakacje i ferie, załatwia korepetycje i zajęcia dodatkowe. Całkowita opieka i troska o przyszłość dzieci spoczywa na Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w sytuacji opisanej we wniosku Wnioskodawczyni ma prawo odliczyć ulgę prorodzinną w pełnej wysokości za lata 2014 - 2016?

Zdaniem Wnioskodawczyni, ulga prorodzinna za 2014 - 2016 należy jej się w całości, ponieważ to ona wychowuje dzieci.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

W myśl art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 ze zm.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

W myśl art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1644) mającym zastosowanie do dochodów uzyskanych w 2014 r., odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:




1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
   
2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a);




2. dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko;
   
3. trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:




1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
   
2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
   
3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Stosownie do art. 27f ust. 2a ww. ustawy, za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b ww. ustawy).

W świetle art. 27f ust. 2c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
2. wstąpiło w związek małżeński.

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ustawy).

Jednocześnie jak stanowi art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Według art. 27f ust. 5 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym w latach 2014-2016 odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej (art. 27f ust. 6).

Treść powołanego wyżej art. 6 ust. 4 pkt 2, 3 wskazuje, że obejmuje on swoją dyspozycją dzieci:

• bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
• do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej.

Jak wynika z art. 27f ust. 7 cyt. ustawy podatkowej, przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Z ww. przepisów wynika, że ulga prorodzinna nie ma zastosowania w sytuacji, gdy do podatnika lub jego dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Zasada ta nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym (art. 6 ust. 9 ustawy).

Zgodnie z zacytowanymi przepisami ulga prorodzinna, przy spełnieniu określonych wymogów, przysługuje podatnikowi:

• wykonującemu władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego dziecka/małoletnich dzieci, a także
• utrzymującego pełnoletnie dziecko/ dzieci w związku z wykonywaniem ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Władza rodzicielska – zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682) przysługuje obojgu rodzicom, a stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania. W rozumieniu przepisów prawa rodzinnego władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw (art. 95 § 1 k.r.o.).

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest jednak wymagane w przypadku, gdy tylko jeden rodzic spełnia warunki określone w art. 27f ust. 1 ustawy.

Podkreślić należy, że o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Wykonywać pieczę (zgodnie z def. Wielkiego Słownika Języka Polskiego oraz słownika synonimów) - to m.in. sprawować nad kimś lub czymś bezpośrednią, osobistą opiekę, troszczyć się, baczyć, czuwać, nadzorować.

Natomiast obowiązek alimentacyjny względem dzieci pełnoletnich, o których mowa w art. 27 ust. 6 i art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynika wprost z przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (art. 128 i nast.). Zgodnie z definicją zawartą w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Istotą tak określonego obowiązku jest to, że jedna strona ma prawo żądać dostarczenia tak wskazanych środków, a druga osoba ma obowiązek je dostarczyć.

Dostarczanie środków utrzymania to zaspokajanie normalnych, bieżących potrzeb uprawnionego w postaci: pożywienia, ubrania, mieszkania, opału, niezbędnych przedmiotów umożliwiających przebywanie w środowisku i w rodzinie, leków itp. Dostarczanie środków wychowania obejmuje natomiast powinność starań o zdrowie uprawnionego, o jego rozwój fizyczny i umysłowy, stworzenie możliwości zdobycia wykształcenia, zapewnienie dostępu do dóbr kultury itp.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni jest po rozwodzie i posiada trójkę dzieci: Maję ur. w 24 września 1993 r. - studentkę 5-roku na Akademii ..., Filipa ur. 6 lutego 1997 r. - studenta 1 - roku w W., Natana ur. 12 marca 2003 r. - ucznia 1 klasy Gimnazjum. Sąd zasadził, że miejsce przebywania dzieci jest przy Wnioskodawczyni, całość obowiązków spoczywa na niej. Żadne z dzieci nie uzyskuje dochodu. Były mąż Wnioskodawczyni od 2014 r. tj. rozliczenie za lata 2014 - 2016 odlicza połowę ulgi prorodzinnej mimo, że faktycznie nie sprawuje władzy i opieki nad dziećmi, nie bierze udziału w ich wychowaniu. Ogranicza się jedynie do płacenia alimentów, okazjonalnych prezentów i kontaktów z dziećmi. Wnioskodawczyni zajmuje się dziećmi, dba o ich wychowanie, wykształcenie, zdrowie, czas wolny. Kupuje ubrania, chodzi do lekarza, na zebrania do najmłodszego dziecka, pomaga w załatwianiu wszystkich spraw związanych z pobytem poza domem, w czasie nauki starszych dzieci. Dzieci mieszkają z Wnioskodawczynią, z nią spędzają święta, wakacje, i do niej przyjeżdżają na weekendy. Ojciec w ogóle nie interesuje się dziećmi. Pomimo, że Sąd w wyroku określił dni kontaktu ojca z dziećmi, nigdy tego nie przestrzega. To Wnioskodawczyni organizuje czas najmłodszemu synowi, a także wakacje i ferie, załatwia korepetycje i zajęcia dodatkowe. Całkowita opieka i troska o przyszłość dzieci spoczywa na Wnioskodawczyni.

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic.

Samo dysponowanie prawem wykonywania władzy rodzicielskiej nie jest bowiem wystarczające do skorzystania z ulgi na dzieci.

Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem albo jego kontakty są sporadyczne należy uznać, iż nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

Skoro ojciec dzieci nie wywiązuje się w ogóle z podstawowych obowiązków rodzicielskich jakie na nim ciążą, przede wszystkim nie interesował się małoletnimi synami nie uczestniczył w ich wychowywaniu, nie sprawował władzy i opieki nad nimi, ograniczał się jedynie do płacenia alimentów, okazjonalnych prezentów, spotkań, nie przestrzegał wyznaczonych przez Sąd dni do kontaktów z dziećmi nie sposób uznać, że wykonywał on władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tym bardziej, że obowiązek alimentacyjny nie jest uzależniony od wykonywania, czy nawet posiadania takiej władzy.

Zatem należy uznać, iż w stosunku do małoletniego do lutego 2015 r. syna Filipa i małoletniego syna Natana tylko Wnioskodawczyni wykonywała władzę rodzicielską bez udziału drugiego rodzica, w związku z tym przysługuje Jej wyłączne prawo (po spełnieniu wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania) do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej wnikającej z art. 27f ust. 1 ww. ustawy tj. w wysokości 100% kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za 2014 r. na syna Filipa i Natana, za 2015 r. na syna Natana i za miesiące styczeń – luty 2015 r. na syna Filipa, oraz za 2016 r. na syna Natana.

Odnosząc się natomiast do możliwości dokonania odliczeń w ramach ww. ulgi w związku z utrzymaniem pełnoletnich dzieci tj. syna Natana w okresie od marca 2015 do 31 grudnia 2016 r. i córki Mai za lata 2014-2016 stwierdzić należy, że ojciec uiszczając na nie alimenty wykonuje wobec nich w ograniczonym stopniu, obowiązek alimentacyjny i w związku z tym, w przypadku braku porozumienia rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia, ma możliwość odliczenia połowy przysługującej kwoty ulgi.

W związku z powyższym w sytuacji utrzymywania pełnoletnich dzieci tj. córki Mai za 2014-2016 r. i pełnoletniego syna Filipa w okresie marzec – grudzień 2015 r. i za 2016 r. Wnioskodawczyni za ww. okres przysługuje prawo do odliczenia 50% kwoty należnej ulgi prorodzinnej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.