Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4015.58.2017.1.BJ
z 19 czerwca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 17 maja 2017 r. (data wpływu – 19 maja 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po matce – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 maja 2017 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po matce.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

A. G. i T. G., rodzice Wnioskodawcy, na mocy testamentów sporządzonych w formie aktów notarialnych przed notariuszem 16 kwietnia 2002 r. powołali Wnioskodawcę do spadku jako jedynego spadkobiercę. Matka Wnioskodawcy zmarła 12 sierpnia 2006 r. W skład spadku wchodził udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego. Po śmierci matki Wnioskodawca nie składał oświadczenia o przyjęciu spadku, nie zgłaszał także nabycia spadku. Dopiero po śmierci ojca 8 maja 2016 r., który do końca życia mieszkał w lokalu będącym przedmiotem spadku, Wnioskodawca wystąpił do sądu o stwierdzenie nabycia spadku po rodzicach. Postanowieniem Sądu Rejonowego z 9 lutego 2017 r., stwierdzono, że na mocy testamentów Wnioskodawca nabył spadek po rodzicach A. i T., w całości. Postanowienie uprawomocniło się z dniem 3 marca 2017 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy nabycie przez Wnioskodawcę udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu w drodze dziedziczenia po matce zmarłej 12 sierpnia 2006 r., stwierdzone następnie postanowieniem Sądu – prawomocnym z dniem 3 marca 2017 r. jest zwolnione od podatku zgodnie z dyspozycją art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli w ciągu 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się powyższego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku Wnioskodawca zgłosi nabycie w drodze dziedziczenia?

Zdaniem Wnioskodawcy, nabycie przez niego spadku po matce (wstępnej) jest zwolnione od podatku od spadków przy założeniu, że zgłosi nabycie spadku w ciągu 6 miesięcy od 3 marca 2017 r.

Wnioskodawca wskazał, że matka zmarła 12 sierpnia 2006 r., czyli przez dniem wejścia w życie przepisu art. 4a ustawy o podatków od spadków i darowizn. Zgodnie jednak z przepisem art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku – przy nabyciu w drodze dziedziczenia. Jako, że po śmierci spadkodawczyni Wnioskodawca nie składał oświadczenia o przyjęciu spadku, spadek Wnioskodawca przyjął na zasadach ogólnych z upływem 6 miesięcy od daty otwarcia spadku, tj. w lutym 2007 r. (po wejściu w życie przepisu art. 4a). Ponadto, zgodnie z przepisem art. 6 ust. 4 ustawy, jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma, a gdy takim pismem jest orzeczenie sądu – z chwilą jego uprawomocnienia. W niniejszym przypadku data prawomocności to 3 marca 2017 r. Obowiązek podatkowy w obu przedstawionych powyżej przypadkach powstał zatem już po wejściu w życie nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że jako, iż w chwili powstania obowiązku podatkowego obowiązywał już przepis art. 4a ust. 1, nabycie przez niego spadku po matce (wstępnej) jest zwolnione od podatku od spadków przy założeniu, że Wnioskodawca zgłosi nabycie spadku w ciągu 6 miesięcy od 3 marca 2017 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2017 r., poz. 459). W myśl art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

Zgodnie z art. 924 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do przepisu art. 925 cyt. Kodeksu spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. W myśl art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, zdanie pierwsze, sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę.

Zgodnie z art. 1015 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym w § 1 jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Jak z cytowanych przepisów wynika nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy. Data złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku jest bez znaczenia dla określenia momentu nabycia spadku. Istotnym dla ustalenia tego momentu jest dzień śmierci spadkodawcy.

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629, ze zm.) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3. Wskazana ustawa weszła w życie – zgodnie z jej art. 5 – z dniem 1 stycznia 2007 r.

Powyższy przepis wskazuje, iż zasady opodatkowania wprowadzone ww. ustawą, mają zastosowanie jedynie do tych przypadków, gdy nabycie nastąpiło po dniu 31 grudnia 2006 r. Czyli w sytuacji, gdy nabycie nastąpiło w drodze dziedziczenia – to nowe zasady opodatkowania będą miały zastosowanie tylko do tych przypadków, gdzie otwarcie spadku, a więc i śmierć spadkodawcy miały miejsce po dniu 31 grudnia 2006 r.

Wskazaną nowelizacją wprowadzono powołany przez Wnioskodawcę art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, zgodnie z którym zwolniono od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie miesiąca (w aktualnie obowiązującym stanie prawnym – 6 miesięcy) od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie miesiąca (w aktualnie obowiązującym stanie prawnym – 6 miesięcy) od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4. W przypadku braku takiego zgłoszenia nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Z treści wniosku wynika, że matka Wnioskodawcy zmarła 12 sierpnia 2006 r. W skład spadku wchodził udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego. Po śmierci matki Wnioskodawca nie składał oświadczenia o przyjęciu spadku, nie zgłaszał także nabycia spadku. Dopiero po śmierci ojca 8 maja 2016 r. Wnioskodawca wystąpił do sądu o stwierdzenie nabycia spadku po rodzicach. Postanowieniem Sądu Rejonowego z 9 lutego 2017 r. stwierdzono, że na mocy testamentów Wnioskodawca nabył spadek po rodzicach w całości. Postanowienie uprawomocniło się z dniem 3 marca 2017 r.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż nabycie przez niego spadku po matce jest zwolnione od podatku od spadków na mocy art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, przy założeniu, że zgłosi nabycie spadku w ciągu 6 miesięcy od 3 marca 2017 r.

Z przedstawionym stanowiskiem nie można się zgodzić.

W przedmiotowej sprawie – z uwagi na fakt nabycia spadku po matce przed wejściem w życie, z dniem 1 stycznia 2007 r., znowelizowanej ustawy o podatku od spadków i darowizn – będą miały zastosowanie przepisy ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie z art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514, ze zm.) w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r. podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem spadku.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych (...). W przypadku nabycia majątku spadkodawcy w drodze dziedziczenia obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku – art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4 cyt. ustawy, w przypadku nabycia, które nie zostało zgłoszone do opodatkowania, a następnie nabycie to stwierdzono pismem obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma. Jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Stosownie do art. 17a ust. 1 ww. ustawy podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Podstawę opodatkowania – zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn – stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż z uwagi na to, że matka Wnioskodawcy zmarła w 2006 r., nabycie przez Wnioskodawcę spadku po matce również nastąpiło w 2006 r. Tym samym nabycie to podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. Fakt, że nabycie to zostało potwierdzone postanowieniem Sądu z 9 lutego 2017 r. dla zastosowania ww. przepisów wprowadzających zwolnienie określone w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn jest bez znaczenia. Wskazane postanowienie ma natomiast znaczenie dla określenia momentu powstania obowiązku podatkowego. Przy nabyciu spadku, które nie zostało zgłoszone do opodatkowania ale zostało stwierdzone postanowieniem sądu, co miało miejsce w przedmiotowej sprawie, obowiązek podatkowy powstaje bowiem nie z chwilą przyjęcia spadku (art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy) lecz z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku (art. 6 ust. 4 cyt. ustawy).

Ponieważ w przedmiotowej sprawie postanowienie Sądu o stwierdzeniu nabycia spadku po rodzicach uprawomocniło się 3 marca 2017 r., to obowiązek podatkowy z tytułu nabycia spadku po matce powstał z chwilą uprawomocnienia się tego postanowienia Sądu, tj. 3 marca 2017 r. Art. 6 ust. 4 ww. ustawy przewiduje bowiem możliwość powstania obowiązku podatkowego w sytuacji gdy nabycie nie zgłoszone do opodatkowania, stwierdzone zostanie następnie pismem. Obowiązek podatkowy powstaje wówczas z chwilą sporządzenia pisma, a jeżeli pismem tym jest orzeczenie sądu o nabyciu spadku, obowiązek powstaje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku przez określone w nim osoby.

Wnioskodawca nabył więc – jak wynika z przedstawionych okoliczności – spadek po matce 12 sierpnia 2006 r. a nie jak wskazał we wniosku, że spadek przyjął na zasadach ogólnych z upływem 6 miesięcy od daty otworzenia spadku, tj. w lutym 2007 r. Złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku (czy też brak takiego oświadczenia) nie ma wpływu na określenie daty nabycia spadku.

Kwestię daty nabycia spadku regulują przywołane powyżej przepisy art. 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego. Nabycie spadku następuje z mocy samego prawa (ex lego) z chwilą jego otwarcia, tj. z chwilą śmierci spadkodawcy. Postanowienie sądu jedynie potwierdza ten fakt. Data uprawomocnienia się orzeczenia sądu stanowi jedynie o momencie powstania obowiązku podatkowego a nie o dacie nabycia spadku.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa, należy stwierdzić, że nabycie przez Wnioskodawcę w drodze dziedziczenia po matce udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu nie jest zwolnione z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, ponieważ matka Wnioskodawcy zmarła w 2006 r., a więc mają tu zastosowanie przepisy w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r., które nie przewidywały przedmiotowego zwolnienia.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.