Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
3063-ILPP1-2.4512.154.2016.2.DC
z 22 grudnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko Specjalnego Ośrodka przedstawione we wniosku sygnowanym datą 24 sierpnia 2015 r. (data wpływu do Ministerstwa Finansów 31 sierpnia 2016 r., data wpływu do Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie 9 września 2016 r.) uzupełnionym pismem z dnia 26 października 2016 r. (data wpływu 31 października 2016 r.) oraz pismem z dnia – brak daty sporządzenia (data wpływu 5 grudnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług jest:

• nieprawidłowe – w zakresie uznania usług świadczonych przez stołówkę na rzecz uczniów jako niepodlegających VAT;
• prawidłowe – w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług świadczonych przez stołówkę na rzecz nauczycieli.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 31 sierpnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług świadczonych przez stołówkę na rzecz uczniów oraz nauczycieli.

Wniosek uzupełniono pismami w dniach 31 października 2016 r. i 5 grudnia 2016 r. w zakresie doprecyzowania opisu sprawy, przeformułowania zadanych pytań, przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oraz o brakującą opłatę.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (dalej także: SO lub Ośrodek) jest jednostką budżetową powiatu. W ramach prowadzonej działalności, zgodnie ze statutem SO gwarantuje uczniom uczęszczającym do Ośrodka posiłki. Z posiłków korzystają uczniowie, nauczyciele, pracownicy administracji, zdarza się, że nabywcami są osoby trzecie. Stołówka jest integralną częścią SO. Prowadzona stołówka nie jest odrębnym podmiotem gospodarczym, a więc usługi świadczone przez stołówkę szkolną dla własnych uczniów i nauczycieli mieszczą się w grupowaniu PKWiU 85 – jako usługi w zakresie edukacji, natomiast przygotowanie posiłków dla pracowników administracyjnych i osób trzecich mieszczą się w grupowaniu PKWiU 56.29.20.0 jako usługi stołówkowe.

Wpłaty za posiłki przyjmowane są na kwitariusz przychodowy w formie gotówki. Gotówka wpłacana jest na rachunek jednostki. Wartość wpływów rocznych nie przekracza kwoty 20.000 zł. Placówka nie ewidencjonowała sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej. Korzysta ze zwolnienia podmiotowego do dnia 31 grudnia 2016 r. Za część uczniów odpłatność regulowana jest przez ośrodki pomocy społecznej na podstawie stosownych decyzji i list. Ośrodki dokonują płatności za posiłki na podstawie noty księgowej na rachunek jednostki. W związku z powyższym, wpłaty za posiłki dokonywane są w formie gotówkowej do kasy jednostki skąd odprowadzane są na konto bankowe oraz bezpośrednio na konto bankowe. Ośrodek nie jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i do dnia 31 grudnia 2016 r. nie podlega centralizacji VAT z powiatem. Specjalny Ośrodek jest objęty systemem oświaty – ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. z poźn. zm.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy świadczenie usług przez stołówkę na rzecz uczniów i nauczycieli jest opodatkowane podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, usługi wyżywienia dla uczniów nie podlegają VAT, zaś usługi wyżywienia dla kadry pedagogicznej korzystają ze stawki zwolnionej na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe – w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług świadczonych przez stołówkę na rzecz nauczycieli oraz nieprawidłowe – w zakresie uznania usług świadczonych przez stołówkę na rzecz uczniów jako niepodlegających VAT.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca świadczy odpłatnie usługi stołówkowe na rzecz swoich uczniów i nauczycieli. Tym samym usługi te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-2c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie do treści art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Natomiast zarówno w treści ustawy o VAT, jak i w przepisach wykonawczych do tej ustawy, przewidziano opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku. Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane:

1. w formach i na zasadach określonych w przepisach o pomocy społecznej oraz w przepisach o systemie oświaty,
2. przez podmioty sprawujące opiekę nad dziećmi w wieku do 3 lat.
   
   

Jednocześnie art. 43 ust. 17 ustawy, stanowi, że zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

1. nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a lub
2. ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.
   
   

Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności, zgodnie ze statutem SO gwarantuje uczniom uczęszczającym do Ośrodka posiłki. Z posiłków korzystają m.in. uczniowie i nauczyciele. Stołówka jest integralną częścią SO. Prowadzona stołówka nie jest odrębnym podmiotem gospodarczym, a więc usługi świadczone przez stołówkę szkolną dla własnych uczniów i nauczycieli mieszczą się w grupowaniu PKWiU 85 – jako usługi w zakresie edukacji. Specjalny Ośrodek jest objęty systemem oświaty – ustawa o systemie oświaty.

W tym miejscu należy zauważyć, że w myśl art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2016 r., poz. 1943, z późn. zm.) system oświaty zapewnia w szczególności realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia się oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju.

Zgodnie z uregulowaniem art. 67a ust. 1 ww. ustawy o systemie oświaty, w celu zapewnienia prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych, w szczególności wspierania prawidłowego rozwoju uczniów, szkoła może zorganizować stołówkę.

Korzystanie z posiłków w stołówce szkolnej jest odpłatne (art. 67a ust. 2 ustawy o systemie oświaty).

Stosownie do treści art. 67a ust. 3 cyt. ustawy o systemie oświaty, warunki korzystania ze stołówki szkolnej, w tym wysokość opłat za posiłki, ustala dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę.

Zgodnie z art. 67a ust. 4 ustawy o systemie oświaty, do opłat wnoszonych za korzystanie przez uczniów z posiłku w stołówce szkolnej, o których mowa w ust. 3, nie wlicza się wynagrodzeń pracowników i składek naliczanych od tych wynagrodzeń oraz kosztów utrzymania stołówki.

Powołane przepisy o systemie oświaty wyraźnie wskazują na możliwość prowadzenia stołówek przez szkoły publiczne. Celem ich prowadzenia nie jest jednak świadczenie usług gastronomicznych jako takich, ale wyłącznie pełnienie funkcji socjalno-bytowych, polegających na zapewnieniu żywienia w ramach realizacji przez szkoły funkcji opiekuńczej. Ponieważ szkoły nie prowadzą działalności dla zysku, opłaty za korzystanie ze stołówki mogą być kalkulowane wyłącznie na poziomie zapewniającym jedynie pokrycie faktycznych kosztów wytworzenia posiłków. Niedopuszczalne jest ustalanie jakichkolwiek narzutów zapewniających szkołom zysk lub refundację kosztów, których zgodnie z ustawą nie mogą one przerzucać na korzystających z usług stołówki.

Jak wynika z powyższego, funkcjonowanie stołówek szkolnych służy zapewnieniu prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych przez jednostki systemu oświaty, a w szczególności wspieraniu prawidłowego rozwoju uczniów, do których jednostki te są między innymi powołane.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że usługi wyżywienia, świadczone na zasadach określonych w ustawie o systemie oświaty, przez stołówkę szkolną na rzecz uczniów tej jednostki, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jednak na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku VAT.

Wobec powyższego, z uwagi na fakt, że usługi świadczone przez stołówkę na rzecz uczniów korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, a nie jak wskazał Wnioskodawca nie podlegają pod VAT. W tej kwestii należało uznać stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Natomiast usługi wyżywienia świadczone, przez stołówkę szkolną dla nauczycieli (pracowników pedagogicznych) należy uznać za usługi ściśle związane z usługami w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą polegające na ich żywieniu. Mają one bowiem charakter pomocniczy i są niezbędne w stosunku do prowadzonej działalności opiekuńczej szkoły w tym zakresie, która stanowi świadczenie główne.

W konsekwencji, usługi te również podlegają zwolnieniu od podatku do towarów i usług stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy.

Odnosząc zatem powyższe do przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy należy stwierdzić, iż skoro stołówka działa na podstawie ww. przepisów ustawy o systemie oświaty, to świadczone przez stołówkę usługi na rzecz nauczycieli (pracowników pedagogicznych), które jak wskazano powyżej należy uznać za usługi ściśle związane z usługami w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą, są zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy.

W tym zakresie stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.

Niezależnie od powyższego zauważyć trzeba, że w dniu 29 września 2015 r. zapadł wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-276/14, zgodnie z którym gminna jednostka organizacyjna, której działalność nie spełnia kryterium samodzielności w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE, nie może być uznana za podatnika podatku od wartości dodanej odrębnie od gminy, w której skład jednostka ta wchodzi.

Ponadto, należy podkreślić, że w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 października 2015 r. sygn. akt I FPS 4/15, rozstrzygnięto bardzo szczegółowo, że pomimo większego niż jednostki budżetowe stopnia samodzielności zakładu budżetowego, nie może on być uznany za odrębnego od Gminy podatnika VAT, gdyż nie jest wystarczająco samodzielny. NSA wskazał również na orzeczenie TSUE z dnia 29 września 2015 r. w sprawie C-276/14 Gmina Wrocław i podkreślił, że w wyroku tym TSUE udzielił bardzo szczegółowych wskazówek dotyczących warunków, jakie muszą spełniać publiczne jednostki organizacyjne aby mogły one być uznane za podatników VAT czynnych, tj. działanie we własnym imieniu i na własny rachunek, ponoszenie ryzyka gospodarczego, brak hierarchicznego podporządkowania itp.

NSA zwrócił uwagę na fakt, że dla oceny, czy samorządowy zakład budżetowy jest podmiotem samodzielnym należy zbadać to, czy ten zakład przy realizacji jego zadań jest podporządkowany Gminie.

Z powyższego wynika, że samorządowy zakład budżetowy w myśl przytoczonych przepisów oraz zgodnie z wyrokiem NSA nie może być traktowany jako odrębny podatnik od jednostki samorządu terytorialnego, która go utworzyła.

Jednak, aby zapewnić samorządom czas na przygotowanie się do nowego modelu rozliczeń w dniu 29 września 2015 r. Ministerstwo Finansów wydało komunikat w sprawie objętej wyrokiem TSUE, w którym wskazano, że stosowany model rozliczeń może być kontynuowany do połowy 2016 r. W dniu 16 grudnia 2015 r. Ministerstwo Finansów wprowadziło zmianę do komunikatu polegającą na przedłużeniu terminu ostatecznej centralizacji na dzień 1 stycznia 2017 r.

Tut. Organ zaznacza zatem, że niniejsze rozstrzygnięcie w rozpatrywanej sprawie straci aktualność, najpóźniej z dniem 1 stycznia 2017 r. czyli w momencie gdy Powiat zgodnie z wnioskami płynącymi z ww. orzeczenia TSUE w sprawie C-276/14 oraz wyroku NSA sygn. akt I FPS 4/15 dokona „scentralizowania” w zakresie rozliczeń w podatku od towarów i usług, tj. będzie rozliczać cały podatek należny, jak i podatek naliczony powstały w wyniku działań realizowanych przez swoje jednostki organizacyjne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Tut. Organ wskazuje, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w zakresie opodatkowania usług świadczonych przez stołówkę na rzecz uczniów oraz nauczycieli. W pozostałym zakresie wniosek został rozpatrzony w oddzielnych rozstrzygnięciach.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Administracji Skarbowej w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.