Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB3/4510-483/15-3/MKo
z 7 grudnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 14 września 2015 r. (data wpływu) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych wykorzystywania przez pracowników Wnioskodawcy środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych prowadzonego w ramach wspólnej działalności socjalnej ponad wartość dokonanych przez niego odpisów na tenże fundusz – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 września 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych wykorzystywania przez pracowników Wnioskodawcy środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych prowadzonego w ramach wspólnej działalności socjalnej ponad wartość dokonanych przez niego odpisów na tenże fundusz.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca, będący spółką z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej również: Spółka), wraz z innymi spółkami z grupy (wszystkie spółki będące pracodawcami w rozumieniu art. 3 Kodeksu pracy – dalej łącznie jako: Pracodawcy) wprowadziły wspólną działalność socjalną w rozumieniu art. 9 ust. 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (dalej: Wspólna Działalność Socjalna). Podstawą funkcjonowania Wspólnej Działalności Socjalnej jest Umowa o prowadzeniu Wspólnej Działalności Socjalnej zawarta pomiędzy spółkami z Grupy (dalej: „Umowa”), Regulamin Wspólnego Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (dalej: „Regulamin”) oraz ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (dalej: „ustawa o ZFŚS”) wraz z przepisami wykonawczymi.

Wspólna Działalność Socjalna polega na:

1. otwarciu jednego wydzielonego rachunku bankowego (dalej: Rachunek Bankowy);
2. ustaleniu osób uprawnionych u każdego z Pracodawców do korzystania ze Wspólnej Działalności Socjalnej (dalej: Pracownicy);
3. ustaleniu zasad i warunków, jakie muszą spełniać Pracownicy ubiegający się o przyznanie pomocy ze Wspólnej Działalności Socjalnej;
4. określeniu rodzajów pomocy i wydatków, jakie będą finansowane lub dofinansowane;
5. określeniu szczegółowych zasad składania i rozpatrywania wniosków oraz przyznawania i wypłaty tej pomocy.

Podstawowymi kryteriami przyznawania pomocy socjalnej Pracownikom oraz ustalania ich wysokości w ramach wspólnej działalności socjalnej Pracodawców są sytuacja życiowa, rodzinna i materialna Pracowników. Zakresem Wspólnej Działalności Socjalnej objęte są zwłaszcza następujące świadczenia na rzecz Pracowników:

1. karty podarunkowe na święta Bożego Narodzenia - np. karty przedpłacone (niestanowiące jednak bonów, talonów lub innych znaków uprawniających do ich wymiany na towary lub usługi),
   
2. paczki mikołajkowe dla dzieci pracowników,
   
3. dofinansowanie kultury i oświaty,
   
4. dofinansowanie sportu i rekreacji,
   
5. dofinansowanie do wyprawki szkolnej,
   
6. dofinansowanie wypoczynku zorganizowanego przez pracownika we własnym zakresie, tzn. wczasy pod gruszą,
   
7. dofinansowanie zorganizowanego wypoczynku dzieci i młodzieży w formie kolonii, obozów, turnusów zdrowotnych, wycieczek, zielonej szkoły,
   
8. bezzwrotna pomoc rzeczowa i/lub pieniężna w trudnych sytuacjach życiowych (pomoc losowa),
   
9. pożyczki zwrotne na cele mieszkaniowe,
   
10. finansowanie świadczeń w ramach programu X:
    
    
    1. dofinansowanie do szkoły rodzenia,
       
    2. wyprawka dla niemowlaka,
       
    3. pakiet powitalny,
       
    4. opieka nad dzieckiem,
       
       
11. inne świadczenia w zależności od potrzeb.
    

• dalej łącznie: „Świadczenia z ZFŚS".

Środki gromadzone na Rachunku Bankowym tworzą wspólny zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (dalej: Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych). Środki gromadzone na Rachunku Bankowym (jednocześnie na Wspólnym Funduszu Świadczeń Socjalnych) pochodzą z corocznych odpisów oraz zwiększeń naliczanych przez każdego z Pracodawców, zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o ZFŚS oraz w Umowie (dalej: Odpisy na ZFŚS). Środki Wspólnego Funduszu Świadczeń Socjalnych niewykorzystane w danym roku przechodzą na rok następny.

Pracodawcy (w tym Wnioskodawca) postanowili stosować jednakowe zasady przyznawania pomocy, o której mowa w Umowie i Regulaminie wobec Pracowników wszystkich spółek - stron Umowy (ze środków zgromadzonych na Wspólnym Funduszy Świadczeń Socjalnych może skorzystać na tych samych zasadach każdy uprawniony Pracownik niezależnie od tego jakiego Pracodawcy jest pracownikiem). Natomiast, mając na uwadze odmienną ilość Pracowników zatrudnionych u Pracodawców, kwoty przekazywanych środków na Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych mogą się różnić, a w konsekwencji może się zdarzyć, że Pracownicy jednego Pracodawcy (w tym Wnioskodawcy) mogą otrzymać wartość świadczeń przewyższającą kwoty przekazanych środków na Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych.

W związku z wprowadzeniem Wspólnej Działalności Socjalnej, Pracodawcy nie prowadzą już odrębnych rachunków na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych i jedynym wyodrębnionych rachunkiem jest "wspólny" Rachunek Bankowy. Konsekwentnie, środki zgromadzone na odrębnych rachunkach bankowych Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych u każdego z Pracodawców (w tym u Wnioskodawcy) do dnia wejścia w życie Umowy (dalej: „Środki ZFŚS z lat ubiegłych”), każdy z Pracodawców zobligowany był przekazać na Rachunek Bankowy w terminie 30 dni od wejścia w życie Umowy. Środki ZFŚS z lat ubiegłych powiększyły zatem Wspólny Fundusz Świadczeń Socjalnych i przeznaczone są na Wspólną Działalność Socjalną określoną w Umowie. Zdarzyło się jednak, że przekazanie Środków ZFŚS z lat ubiegłych na Rachunek Bankowy nastąpiło omyłkowo z naruszeniem umownego 30-dniowym terminu, niemniej, środki te zostały przekazane. Strony Umowy, tj. Pracodawcy postanowili o ustanowieniu Wnioskodawcy koordynatorem Wspólnej Działalności Socjalnej. Koordynator w imieniu Pracodawców pełni również obowiązki administratora Wspólnego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Dodatkowo Pracodawcy udzielają pełnomocnictwa Wnioskodawcy i wyrażają zgodę na podpisywanie wszelkich dyspozycji pieniężnych, dotyczących środków zgromadzonych na Rachunku Bankowym. Oznacza to, że Koordynator dokonuje wypłat dla Pracowników wszystkich Spółek i to on prowadzi ewidencję księgową wypłacanych świadczeń dla Pracowników. Koszty związane z prowadzeniem przez Wnioskodawcę Rachunku Bankowego ponosi Wnioskodawca.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy środki funduszu wykorzystywane przez pracowników Wnioskodawcy w ramach wspólnej działalności socjalnej ponad wartość dokonanych przez niego odpisów na fundusz świadczeń socjalnych będą stanowiły jego przychód z nieodpłatnych świadczeń?

Zdaniem Wnioskodawcy, środki funduszu wykorzystywane przez pracowników Wnioskodawcy w ramach wspólnej działalności socjalnej ponad wartość dokonanych przez niego odpisów na fundusz świadczeń socjalnych nie będą stanowiły przychodu z nieodpłatnych świadczeń.

Uzasadniając swoje stanowisko, Wnioskodawca wskazuje, że fundusz świadczeń socjalnych ma charakter autonomiczny i środki na nim zgromadzone nie stanowią środków podmiotu, który go tworzy. Świadczą o tym przepisy ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, m.in. art. 12, art. 7 ust. 3, art. 21. W związku z powyższym, jeżeli pracownicy Wnioskodawcy na podstawie zawartej umowy o wspólnym prowadzeniu działalności socjalnej wykorzystują częściowo fundusz utworzony przez spółkę, to oni a nie Wnioskodawca są beneficjentami świadczeń z tego funduszu. Dlatego też w sytuacji opisanej w pytaniu nie można mówić o powstaniu przychodu po stronie Wnioskodawcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Przepisy art. 12 ust. 1-9 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 851, ze zm.) wymieniają tylko przykładowe kategorie przychodów (katalog otwarty).

W przypadku podatników podatku dochodowego od osób prawnych przychodem będą wszelkie przysporzenia majątkowe o charakterze trwałym, rzeczywiście otrzymane w roku podatkowym (nie kalendarzowym, ponieważ u osób prawnych rok podatkowy niekoniecznie musi być rokiem kalendarzowym). Z reguły jednak w przypadku podatników podatku dochodowego od osób prawnych przychodem będą przychody należne, nawet jeśli nie zostały jeszcze otrzymane.

Zgodnie zatem z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychodem jest, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Innymi słowy, wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, co do zasady, jest przychodem podatkowym. Dla prawidłowej interpretacji powyższego przepisu istotne znaczenie ma wykładnia pojęcia „nieodpłatnych świadczeń”. Z uwagi na to, że przepisy ustawy nie zawierają legalnej definicji pojęcia „nieodpłatne świadczenia”, należy przyjąć takie rozumienie tego przepisu, jakie ukształtowało się w orzecznictwie sądowoadministracyjnym. W orzecznictwie tym prezentowany jest pogląd, zgodnie z którym, pojęcie to na gruncie podatkowym, posiada szerszy zakres niż w prawie cywilnym i obejmuje wszelkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Zasady tworzenia przez pracodawców zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i zasady gospodarowania środkami tego Funduszu, przeznaczonego na finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z Funduszu, jak również określa ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 111 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 2 pkt 1 ww. ustawy działalność socjalna oznacza usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

Natomiast osobami uprawnionymi do korzystania z funduszu są pracownicy i ich rodziny, emeryci i renciści – byli pracownicy i ich rodziny oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał, w regulaminie, o którym mowa w art. 8 ust. 2, prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z Funduszu (art. 2 pkt 5 ww. ustawy).

Na podstawie art. 9 ust. 1 przytoczonej ustawy pracodawcy mogą prowadzić wspólną działalność socjalną na warunkach określonych w umowie. Przepisy art. 8 ust. 2 stosuje się odpowiednio. Z kolei unormowania zawartego w ust. 3 tegoż artykułu wynika, że umowa, o której mowa w ust. 1, określa w szczególności przedmiot wspólnej działalności, zasady jej prowadzenia, sposób rozliczeń oraz tryb wypowiedzenia i rozwiązania umowy. Umowa może także określać warunki odstąpienia od jej stosowania oraz odpowiedzialność stron z tego tytułu.

Stosownie zaś do art. 6 ust. 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, odpisy i zwiększenia, o których mowa w art. 3-5 i 6a, oraz kwoty wypłaconych świadczeń urlopowych, o których mowa w art. 3, obciążają koszty działalności pracodawcy.

W myśl art. 6 ust. 2 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, równowartość dokonanych odpisów i zwiększeń naliczonych zgodnie z art. 5, 13 i 14 na dany rok kalendarzowy pracodawca przekazuje na rachunek bankowy Funduszu w terminie do dnia 30 września tego roku, z tym że w terminie do dnia 31 maja tego roku przekazuje kwotę stanowiącą co najmniej 75% równowartości odpisów, o których mowa w art. 5 ust. 1-3.

Jednocześnie – stosownie do art. 12 ust. 1 tej ustawy – środki Funduszu są gromadzone na odrębnym rachunku bankowym. Tym samym, przepisy te nakładają na pracodawców obowiązek przekazywania na odrębny rachunek bankowy równowartości dokonanych odpisów i zwiększeń.

Z przytoczonych przepisów wynika więc, że pracodawca tworzący taki fundusz jest uprawniony jedynie do administrowania jego środkami, nie jest jednak ich wyłącznym dysponentem, nie może rozporządzać nimi w dowolny sposób, lecz powinien je wydatkować na cele socjalne. Środki funduszu niewykorzystane w danym roku na działalność socjalną przechodzą na lata następne (art. 11 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych) aż do ich pełnego wykorzystania na wspomniane cele.

Rozdysponowanie środków pieniężnych z konta funduszu na cele sprzeczne z ustawą o ZFŚS powoduje u pracodawcy powstanie długu, którego wierzycielem jest ZFŚS. Prawo do wystąpienia w interesie ZFŚS do sądu pracy z roszczeniem przeciwko pracodawcy o zwrot funduszowi środków wydatkowanych niezgodnie z przepisami ustawy mają związki zawodowe.

Mając zatem na uwadze przywołane przepisy prawa należy stwierdzić, że wykorzystanie przez pracowników Wnioskodawcy, jak osób uprawnionych w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych prowadzonego w ramach wspólnej działalności socjalnej ponad wartość dokonanych przez niego odpisów na tenże fundusz nie skutkuje powstaniem dla Spółki przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.