Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4515-165/15/MCZ
z 1 lutego 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 23 października 2015 r. (data wpływu do Organu – 26 października 2015 r.), uzupełnionym 8 i 15 stycznia 2016 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego małżonków - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 października 2015 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego małżonków.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 21 grudnia 2015 r. znak: IBPB-2-1/4515-165/15/MCZ wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 8 stycznia 2016 r. (uiszczenie opłaty) i 15 stycznia 2016 r. (pozostałe braki formalne).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi indywidualną działalność gospodarczą w zakresie produkcji i sprzedaży mebli oraz artykułów gospodarstwa domowego. Przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej osiągane przez Wnioskodawcę opodatkowane są na zasadach przewidzianych w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tj. 19% podatkiem liniowym. Wnioskodawca dla potrzeb rozliczania podatku dochodowego prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów, ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także ewidencję wyposażenia.

Wnioskodawca jako osoba prowadząca działalność gospodarczą nabył na podstawie umowy sprzedaży z dnia 21 sierpnia 1997 r., wspólnie z małżonką – nieprowadząca działalności gospodarczej – zabudowaną nieruchomość do wspólności majątkowej małżeńskiej.

Nieruchomość ma powierzchnię 3893 m², w skład nieruchomości wchodzą:

1. budynek mieszkalny, niewykorzystywany w działalności gospodarczej, o powierzchni 116 m²,
2. budynek niemieszkalny, wykorzystywany przez Wnioskodawcę w działalności gospodarczej, o powierzchni użytkowej 673,4 m² i powierzchni zabudowy 661 m²,
3. grunt niezabudowany o powierzchni 3232 m², częściowo wykorzystywany w działalności gospodarczej (powierzchnia 1500 m²).
   
   

Nieruchomość już w chwili zakupu była zabudowana budynkiem mieszkalnym.

Wnioskodawca wybudował na niej budynek niemieszkalny (jego odbiór nastąpił w 2003 r.), przy jego budowie został odliczony podatek od towarów i usług związany z zakupem materiałów i usług; w późniejszym czasie nie był on ulepszany. Budynek niemieszkalny był od chwili jego odbioru wykorzystywany w pozarolniczej działalności gospodarczej Wnioskodawcy i został wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w styczniu 2003 r., a jego amortyzację rozpoczęto w lutym 2003 r. Odpisy amortyzacyjne były dokonywane od wartości początkowej równej wartości całości budynku niemieszkalnego. Z uwagi na fakt, iż tylko jeden małżonek (Wnioskodawca) prowadził działalność gospodarczą, to był on uprawniony do amortyzowania 100% jego wartości.

W dniu 29 grudnia 2011 r. małżeństwo Wnioskodawcy zostało rozwiązane na mocy orzeczonego rozwodu, w następstwie którego doszło do ustania między małżonkami wspólności majątkowej małżeńskiej i w tym dniu została ona zastąpiona wspólnością w częściach ułamkowych, w której każdy z byłych małżonków posiadał 1/2 udziału.

Wnioskodawca od chwili ustania małżeństwa w całości korzystał z budynku niemieszkalnego na potrzeby prowadzonej przez siebie pozarolniczej działalności gospodarczej. W tym czasie Wnioskodawca w dalszym ciągu dokonywał odpisów amortyzacyjnych od uprzednio przyjętej wartości początkowej, tj. w pełnej wysokości jej wartości. Od budynku niemieszkalnego odprowadzany był również podatek od nieruchomości w wysokości przewidzianej dla nieruchomości wykorzystywanych w działalności gospodarczej.

W dniu 20 lipca 2015 r. na podstawie notarialnej umowy o podział majątku wspólnego dokonano podziału majątku dorobkowego byłych małżonków oraz rozliczenia nakładów na majątek osobisty Wnioskodawcy poczyniony z majątku dorobkowego, jak i z majątku osobistego jego byłej małżonki.

Na podstawie przeprowadzonego podziału Wnioskodawca nabył na wyłączną własność nieruchomość o wartości 1.025.000,00 zł. Tytułem dopłaty Wnioskodawca zobowiązał się dopłacić swojej byłej małżonce, na jej konto bankowe, kwotę 512.500,00 zł (uwzględnia ona również nakłady poczynione na nieruchomość z majątku wspólnego byłych małżonków, jak też z majątku odrębnego byłej małżonki Wnioskodawcy), stanowiącą połowę wartości przejętej na własność nieruchomości.

Następnie w tym samym dniu, tj. 20 lipca 2015 r. Wnioskodawca, jako jedyny właściciel nieruchomości nabytej na podstawie podziału majątku dorobkowego, dokonał jej zbycia, obejmującego wszystkie składniki na rzecz podatnika prowadzącego działalność gospodarczą.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy z uwagi na fakt, iż podział majątku dorobkowego małżonków nie mieści się w zakresie przedmiotowym art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, to nie podlega on opodatkowaniu na gruncie podatku od spadków i darowizn?

Stosunki majątkowe małżeńskie zostały uregulowane na gruncie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Zgodnie z treścią art. 31 § 1 tej ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Ustrój wspólności ustawowej, obejmujący dorobek obojga małżonków, charakteryzuje się tym, że jest to współwłasność łączna i w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Natomiast z chwilą orzeczenia rozwodu wspólność ustawowa majątkowa istniejąca w związku małżeńskim z mocy prawa ustała. W rezultacie zmieniła się forma współwłasności przedmiotów należących do majątku dorobkowego małżonków – Wnioskodawcy i jego byłej żony. Współwłasność ta ze współwłasności niepodzielnej (łącznej) staje się współwłasnością ułamkową. Możliwy stał się więc podział majątku w drodze umowy zawartej przez byłych małżonków.

Zasadą jest, że małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Tak też wyglądało rozliczenie Wnioskodawcy i jego byłej żony – Wnioskodawca otrzymał na wyłączną własność określone składniki majątku w postaci nieruchomości (w tym budynku mieszkalnego, niemieszkalnego i gruntu) z obowiązkiem spłaty na rzecz drugiego małżonka połowy jego wartości.

Wnioskodawca wskazał, że rozważając podział majątku dorobkowego małżonków w aspekcie skutków na tle ustawy o podatku od spadków i darowizn należy w tym względzie odnieść się do zapisu art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zgodnie z którym podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z faktem, że podział majątku dorobkowego małżonków wykazuje cechy odrębne od zniesienia współwłasności, unormowanego w Kodeksie cywilnym, to nie może być traktowany jako zniesienie współwłasności wymienione w art. 1 ust. l pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wnioskodawca podkreślił, że katalog czynności opodatkowanych wymieniony w powołanym powyżej przepisie ma charakter numerus clausus, co w konsekwencji oznacza, że żadna czynność prawna, która nie została objęta jego zakresem, nie może stanowić przedmiotu opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Zatem z uwagi na okoliczność, iż podział majątku wspólnego małżonków nie został wymieniony w art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, to nie podlega on opodatkowaniu na gruncie tego podatku.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywołano powyżej tę część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się do zagadnień dotyczących podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy zajęta na gruncie podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego małżonków. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych wniosek zostanie załatwiony odrębnym rozstrzygnięciem przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r., poz. 86, ze zm.), podatkowi od spadków darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust. 2 cyt. ustawy).

Art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zawiera zamknięty katalog nabycia rzeczy i praw majątkowych, które podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Kwestie stosunków majątkowych małżeńskich reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2015 r., poz. 583).

Zgodnie z art. 31 tej ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Wspólność ustawową charakteryzują dwie podstawowe cechy: jest to wspólność dorobku i wspólność o charakterze łącznym. Z powyższego przepisu wynika również, że wspólność majątkowa małżeńska oparta jest na małżeństwie, jako stosunku prawnym osobistym. Powyższe oznacza, że ustanie małżeństwa, w wyniku np. orzeczenia sądu rozwiązującego małżeństwo, powoduje ustanie z mocy prawa tej wspólności. Wspólność majątkowa małżeńska ustaje ponadto w przypadku zawarcia przez małżonków umowy ją znoszącej i wprowadzającej rozdzielność majątkową, orzeczenia sądu ustanawiającego w miejsce wspólności majątkowej pełną rozdzielność na żądanie jednego z małżonków, orzeczenia separacji małżonków, ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków oraz w przypadku ogłoszenia upadłości jednego z nich.

Podział majątku wspólnego małżonków jest instytucją typową dla prawa rodzinnego i opiekuńczego. Należy podkreślić, że podział majątku wspólnego małżonków, wykazuje cechy odrębne od zniesienia współwłasności, unormowanego w Kodeksie cywilnym, i w związku z tym nie może być traktowany jako zniesienie współwłasności wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, na który to przepis powołuje się w szczególności Wnioskodawca.

Zatem, skoro w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jako podlegające podatkowi od spadków i darowizn nie zostało wymienione nabycie majątku tytułem podziału majątku wspólnego małżonków po ustaniu małżeństwa, to oznacza, że Wnioskodawca z tego tytułu nie jest zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn jak również nie jest zobowiązana do zapłaty tego podatku z tytułu przekazania byłej żonie spłaty w kwocie 512.500,00 zł. Dodatkowo należy zauważyć, iż nawet, gdyby opisane nabycie nastąpiło na podstawie zniesienia współwłasności, to opodatkowanie podatkiem od spadków i darowizn następuje tylko w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności – a taka sytuacja w analizowanej sprawie nie występuje, Wnioskodawca przekaże bowiem na podstawie porozumienia określoną kwotę pieniężną.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie.

Jednocześnie wskazuje się, iż organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w granicach zdarzenia przedstawionego we wniosku przez wnioskodawcę. Organ podatkowy nie ocenia zgodności opisu zdarzenia sformułowanego we wniosku z rzeczywistością. Jeżeli zdarzenie przedstawione we wniosku nie odpowiada rzeczywistości, interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.