2016.04.22 - Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-115/16/MU
z 22 kwietnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 22 stycznia 2016 r. (data wpływu 29 stycznia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 stycznia 2016 r. wpłynął wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 21 maja 2014 r. zostało podpisane Porozumienie pomiędzy Zarządem Spółki i Zakładowymi Organizacjami Związkowymi. Porozumienie to dotyczyło pracowników objętych szczególną ochroną stosunku pracy, o jakiej mowa w art. 39 Kodeksu pracy, zamierzających skorzystać z Programu Dobrowolnych Odejść z 15 kwietnia 2014 r. ze zmianami wprowadzonymi Uchwałą. Program ten adresowany był do dwóch grup pracowników, a mianowicie:

pracowników Spółki, których stosunki pracy były objęte szczególną ochroną na podstawie art. 39 Kodeksu pracy w zw. z art. 18 ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012 r., poz. 637) i pozostających pod ochroną do dnia 31 grudnia 2014 r.
pozostałych pracowników Spółki, którzy do dnia 16 maja 2014 r. zgłosili udział w Programie na warunkach w nim określonych.

Głównych celem wdrożenia tego Programu było zmniejszenie zatrudnienia w Spółce.

Umowy o pracę z pracownikami objętymi Programem rozwiązywane były na mocy porozumienia stron na podstawie art. 30 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy, przy czym termin rozwiązania umowy pracodawca ustalał z każdym pracownikiem indywidualnie, z tym, że umowa o pracę nie mogła być rozwiązana później niż w terminie do dnia 30 czerwca 2014 r. Natomiast w szczególnie uzasadnionych przypadkach pracodawca zastrzegał sobie prawo do rozwiązania umowy o pracę w terminie późniejszym, niż termin wskazany za zgodą pracownika, jednak nie później niż do dnia 31 grudnia 2014 r.

Program Dobrowolnych Odejść ustalał ponadto, iż pracownikowi objętemu Programem przyznawana była rekompensata pieniężna, której zasady wyliczenia i otrzymania wynikały z tego Programu (§ 2 ust. 1 i 2 PDO).

Rekompensata pieniężna określona w § 2 ust. 1 i 2 była naliczana od dnia następującego po dniu rozwiązania umowy o pracę danego pracownika i była wypłacana według następujących zasad:

w terminie 30 dni licząc od dnia rozwiązania umowy o pracę w wysokości równej sumy należnego wynagrodzenia miesięcznego, jakie pracownik otrzymałby do końca roku 2014,
pozostała część rekompensaty pieniężnej jednorazowo do dnia 31 grudnia 2014 r.

Oprócz rekompensat określonych w § 2 ust. 1 i ust. 2 pracownicy objęci Programem otrzymywali wszelkie świadczenia z innych powszechnie obowiązujących przepisów prawa pracy i wewnętrznych aktów prawnych obowiązujących w Spółce, w tym z Kodeksu pracy i Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników Spółki w przypadku nabycia do nich prawa. Niezależnie od podstawy prawnej świadczeń należnych pracownikowi w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach Programu, suma świadczeń określona w § 2 nie mogła być wyższa niż wartość rekompensaty pieniężnej określona zgodnie z zasadami wskazanymi w § 2 ust. 1 lub ust. 2

Zgodnie z § 3 Programu Dobrowolnych Odejść pracownicy z niego korzystający nie mogli podjąć zatrudnienia w Spółkach Grupy Kapitałowej przez okres trzech lat licząc od dnia rozwiązania stosunku pracy ze Spółką, pod rygorem zwrotu wypłaconych rekompensat pieniężnych z tytułu rozwiązania stosunku pracy w ramach tego Programu. Głównych celem wdrożenia tego Programu było zmniejszenie zatrudnienia w Spółce.

Wnioskodawca, w związku z powszechną opinią o zwolnieniach grupowych pracowników Spółki podjął decyzję o skorzystaniu z Programu Dobrowolnych Odejść i możliwości uzyskania finansowej rekompensaty, którą zaoferował pracodawca. Kierując się postanowieniami Programu Dobrowolnych Odejść w dniu 30 czerwca 2014 r. na mocy porozumienia stron rozwiązano z Wnioskodawcą stosunek pracy. Wskutek powyższego Wnioskodawca otrzymał rekompensatę wyliczoną zgodnie z założeniami ww. porozumienia i Programu Dobrowolnych Odejść. Jednocześnie od powyższej rekompensaty pracodawca odprowadził podatek dochodowy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z nowelizacją art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzonej na mocy art. 2 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r., poz.1328) zmieniającej m. in. ustawę z dniem 4 października 2014 r. wypłacone Wnioskodawcy w formie rekompensaty zadośćuczynienie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego, a tym samym czy należy się zwrot zapłaconego podatku od otrzymanej rekompensaty?

Zdaniem Wnioskodawcy otrzymana przez Niego kwota rekompensaty wypłacona na podstawie Programu Dobrowolnych Odejść winna być zwolniona od podatku dochodowego. Powyższe wynika bowiem z treści przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu nadanym wskutek nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1328). Zgodnie z brzmieniem tego przepisu zwolnione od podatku są w szczególności odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy. Znamiennym jest, iż przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 w znowelizowanym brzmieniu - zgodnie z art. 14 powołanej wyżej ustawy z 29 sierpnia 2014 r. - ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r.

Wnioskodawca uważa, że wypłacona Jemu przez pracodawcę rekompensata odpowiada określonym w ustawie warunkom. Zarówno bowiem sposób naliczania, jej wysokość jak i zasady ustalenia wynikają wprost z powszechnie obowiązujących przepisów prawa pracy i wewnętrznych aktów prawnych obowiązujących w Spółce. Wypłata rekompensaty nastąpiła na podstawie porozumienia zbiorowego, tj. Programu Dobrowolnych Odejść, które uznać należy za porozumienie w rozumieniu przepisu art. 9 § 1 Kodeksu pracy. Z porozumienia tego wprost wynikały zasady ustalenia i wysokość wypłacanego świadczenia. Program Dobrowolnych Odejść (będąc jednocześnie uchwałą z dnia 15 kwietnia 2014 r. Zarządu Spółki ze zm.) stanowi bowiem porozumienie zawarte między Zarządem Spółki, a Zakładowymi Organizacjami Związkowymi działającymi w Spółce.

Wnioskodawca wskazuję, iż rekompensata ta stanowi dla Niego odszkodowanie: z jednej strony za utratę dochodów, jakie mógłby osiągnąć świadcząc pracę do osiągnięcia wieku emerytalnego, z drugiej za dobrowolne rozwiązanie stosunku pracy. Tym samym rekompensata pozwala Wnioskodawcy na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych w sytuacji, gdy został z Nim rozwiązany stosunek pracy. Jako pracownik sprawny i doświadczony zawodowo nie zamierzał przed osiągnięciem wieku emerytalnego rozwiązywać umowy o pracę. Jednakże ze względu na powszechną opinię dotyczącą przewidywanych w niedalekiej przyszłości zwolnień, zdecydował się na złożenie wniosku w ramach Programu Dobrowolnych Odejść.

Mając na uwadze powyższe Wnioskodawca uważa, iż wypłacona tytułem rekompensaty kwota winna być w oparciu o treść przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolniona od podatku dochodowego, a tym samym przysługuje Mu prawo domagania się zwrotu tego podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Należy zaznaczyć, że powyższym zwolnieniem, objęte są tylko odszkodowania i zadośćuczynienia i to tylko te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a)-g) zacytowanego przepisu.

Art. 9 § 1 Kodeksu pracy stanowi, że ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Ponadto należy podkreślić, że ww. zwolnienie jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, co oznacza, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. W związku z tym tylko otrzymanie odszkodowania lub zadośćuczynienia opisanego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala na zastosowanie przedmiotowego zwolnienia.

Zatem korzystanie ze zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, w dniu 21 maja 2014 r. zostało podpisane Porozumienie pomiędzy Zarządem Spółki i Zakładowymi Organizacjami Związkowymi. Porozumienie to dotyczyło pracowników objętych szczególną ochroną stosunku pracy, o jakiej mowa w art. 39 Kodeksu pracy, zamierzających skorzystać z Programu Dobrowolnych Odejść z 15 kwietnia 2014 r. ze zmianami wprowadzonymi Uchwałą. Program ten adresowany był do dwóch grup pracowników, a mianowicie:

pracowników Spółki, których stosunki pracy były objęte szczególną ochroną na podstawie art. 39 Kodeksu pracy w zw. z art. 18 ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012 r., poz. 637) i pozostających pod ochroną do dnia 31 grudnia 2014 r.
pozostałych pracowników Spółki, którzy do dnia 16 maja 2014 r. zgłosili udział w Programie na warunkach w nim określonych.

Głównych celem wdrożenia tego Programu było zmniejszenie zatrudnienia w Spółce.

Rekompensata pieniężna określona w § 2 ust. 1 i 2 była naliczana od dnia następującego po dniu rozwiązania umowy o pracę danego pracownika i była wypłacana według następujących zasad:

w terminie 30 dni licząc od dnia rozwiązania umowy o pracę w wysokości równej sumy należnego wynagrodzenia miesięcznego, jakie pracownik otrzymałby do końca roku 2014,
pozostała część rekompensaty pieniężnej jednorazowo do dnia 31 grudnia 2014 r.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny stwierdzić należy, że zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga łącznego spełnienia następujących warunków:

otrzymane świadczenie musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem,
odszkodowanie lub zadośćuczynienie musi być przyznane na podstawie:

ustawy,
przepisów wykonawczych do ustawy,
układów zbiorowych pracy lub innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy,

wysokość bądź zasady ustalania odszkodowania lub zadośćuczynienia muszą wprost wynikać z ww. aktów,

nie mogą zachodzić wyłączenia, o jakich mowa w lit. a-g w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazać przy tym należy, że odszkodowanie czy zadośćuczynienie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy.

Trudno zatem uznać, że w wyniku niewymuszonego przystąpienia pracownika do Programu Dobrowolnych Odejść umożliwiającego uzyskanie „preferencyjnych” warunków rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron pracownik poniósł szkodę.

Z tych też względów rekompensaty otrzymane w ramach Programu Dobrowolnych Odejść nie są objęte dyspozycją art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Świadczenia te nie są sensu stricto odszkodowaniem ani zadośćuczynieniem, gdyż pracownik dobrowolnie przystępuje do ww. programu a rozwiązanie umowy o pracę następuje w drodze porozumienia stron. Pracownik nie ponosi uszczerbku majątkowego, a wręcz przeciwnie dostaje dodatkowe świadczenie ponad to, które przewiduje zwyczajowo ustawa Kodeks pracy lub ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Uwzględniając powyższe należy uznać, że kwota wypłacona Wnioskodawcy tytułem rekompensaty w związku z dobrowolnym odejściem z pracy na podstawie Programu Dobrowolnych Odejść nie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pomimo, że wysokość i zasady ustalania zostały określone w tym Programie. Wejście w życie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1328 z późn. zm.) nie zmieniło dotychczasowej zasady, zgodnie z którą przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie wyłącznie do odszkodowań i zadośćuczynień.

W konsekwencji wypłacone świadczenie stanowi dla Wnioskodawcy przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegający opodatkowaniu tym podatkiem i tym samym nie należy się Wnioskodawcy zwrot zapłaconego podatku od otrzymanej rekompensaty.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin