Rodzaj dokumentu
interpretacja indywidualna
Sygnatura
IBPBII/1/436-488/11/ASz
Data
2012.02.24
Autor
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach
Temat
Podatek od spadków i darowizn --> Wysokość podatku --> Nabycie budynku mieszkalnego
Słowa kluczowe
darowizna
spadek
sprzedaż
ulga mieszkaniowa
zwolnienie
Istota interpretacji
Czy w wyjątkowej sytuacji życiowej, w jakiej znalazła się Wnioskodawczyni, powodującej zmianę warunków mieszkaniowych, sprzedając mieszkanie własnościowe, które otrzymała w spadku i kupując w przeciągu sześciu miesięcy inne mieszkanie za cenę niższą niż cena uzyskana ze sprzedaży lokalu mieszkalnego oraz przy niższym czynszu będzie ona uprawniona do skorzystania dalej z ulgi mieszkaniowej, z której teraz korzysta?
Wniosek ORD-IN 854 kB
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 30 listopada 2011r. (data wpływu do tut. Organu – 30 listopada 2011r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania prawa do ulgi podatkowej wynikającej z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn – jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 30 listopada 2011r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania prawa do ulgi podatkowej wynikającej z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:
Na mocy postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 08 listopada 2010r. Wnioskodawczyni nabyła w całości spadek po zmarłej, która była siostrą matki Wnioskodawczyni. Spadkodawczyni zmarła 07 września 2010r. W skład spadku weszło mieszkanie własnościowe objęte księgą wieczystą wraz z przynależnym udziałem w częściach wspólnych nieruchomości oraz w nieruchomości gruntowej o wartości podanej w zeznaniu podatkowym SD-3, zgodnej z wartością rynkową 280.000 zł.
Wnioskodawczyni – jako spadkobiorca zaliczany do II grupy podatkowej – wystąpiła o skorzystanie z ulgi wynikającej z art. 16 ustawy o podatku od spadku i darowizn. W wyniku postępowania dowodowego z podstawy opodatkowania wyłączono: - kwotę wolną od podatku, tj.7276 zł, zgodnie z art. 9 ustawy o podatku od spadków i darowizn,
- kwotę 280.000 zł stanowiącą wartość 83,56 m2 powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego w związku z zastosowaniem ulgi wynikającej z art. 16 ww. ustawy.
Organ podatkowy przyznał Wnioskodawczyni ulgę – zobowiązanie podatkowe nie występuje. W razie niedopełnienia warunków uprawniających do skorzystania z ulgi w okresie do dnia 14 grudnia 2015r., Wnioskodawczyni ma do zapłaty podatek w kwocie 31.905 zł. W chwili przyjęcia spadku i skorzystania z ulgi rodzina Wnioskodawczyni liczyła 2 osoby: Wnioskodawczyni i jej mąż. Miesięczny wymiar opłat za mieszkanie wynosił 625, 46 zł (woda, CO, wywóz śmieci), osobno płacony jest gaz i prąd; średnio co miesiąc 200 zł. Obecnie czynsz wynosi 754, 95 zł (woda, CO, wywóz śmieci), osobno płacony jest gaz i prąd; co miesiąc średnio 230 zł. Obecnie sytuacja życiowa Wnioskodawczyni uległa zmianie. 26 sierpnia 2011r. na świat przyszedł syn Wnioskodawczyni, a więc rodzina powiększyła się i liczy 3 osoby. Wnioskodawczyni wskazała, iż z uwagi na coraz trudniejszą sytuację materialną oraz wyprzedzając fakt, iż w którymś momencie nie będzie jej stać na utrzymanie przedmiotowego mieszkania, podjęła wraz z mężem decyzję o zmianie warunków mieszkaniowych. Wnioskodawczyni chciałaby sprzedać przedmiotowe mieszkanie za 270.000 zł lub 280.000 zł. Wnioskodawczyni wskazała, że mieszkanie o podobnym metrażu i standardzie można kupić w innym mieście za 200.000 zł do 240.000 zł max. Przeglądając oferty mieszkań Wnioskodawczyni i jej mąż wybrali najbardziej wygodną dla nich lokalizację. Po pierwsze, mieszkania o podobnym metrażu (do 75 m2), jest tańsze w utrzymaniu, czynsz miesięczny wynosi 630 zł (woda, CO, wywóz śmieci i gaz), osobno płacony jest tylko prąd. Po drugie, przeprowadzenie się do innego miasta ułatwiłoby Wnioskodawczyni i jej mężowi podróże do pracy. Wnioskodawczyni nie musiałaby dojeżdżać 15 km (z osiedla pieszo może dojść do miejsca swojej pracy), natomiast droga do pracy męża Wnioskodawczyni skróciłaby się z 19 km do 5 km. Po trzecie, po urlopie macierzyńskim, na którym obecnie przebywa Wnioskodawczyni, będzie pod opiekę rodziców męża oddawać swoje dziecko; rodzice mieszkają na tym osiedlu, na którym Wnioskodawczyni i jej mąż zamierzają zakupić mieszkanie. Wnioskodawczyni wskazała, iż kupując mieszkanie o podobnym metrażu i standardzie, co obecne, ale o mniejszym czynszu, zdecydowanie poprawiliby swoją sytuację materialną. Środki uzyskane z różnicy między ceną mieszkania sprzedanego, a nabytego przeznaczyliby na pokrycie kosztów utrzymania mieszkania, co dawałoby możliwość wywiązania się z warunków, jakie stawia przed nimi ulga, tj. fakt zamieszkiwania przynajmniej 5 lat.
W związku z powyższym zadano następujące pytanie:
Czy w wyjątkowej sytuacji życiowej, w jakiej znalazła się Wnioskodawczyni, powodującej zmianę warunków mieszkaniowych, sprzedając mieszkanie własnościowe, które otrzymała w spadku i kupując w przeciągu sześciu miesięcy inne mieszkanie za cenę niższą niż cena uzyskana ze sprzedaży lokalu mieszkalnego oraz przy niższym czynszu będzie ona uprawniona do skorzystania dalej z ulgi mieszkaniowej, z której teraz korzysta...
Po zapoznaniu się z regulacjami ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że pojawienie się nowego członka rodziny oraz bardzo wysoki czynsz, jak i niskie zarobki oraz praca w innym mieście stanowią uzasadnioną konieczność zmiany warunków mieszkaniowych i miejsca zamieszkania. Obecnie Wnioskodawczyni nie jest w stanie przez najbliższe 4 lata utrzymać przedmiotowego lokalu mieszkalnego i wypełnić warunki zamieszkiwania w nim przez okres 5 lat. Biorąc pod uwagę sytuację materialną i przede wszystkim życiową, na mocy art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn w przypadku sprzedaży mieszkania uzyskanego w drodze dziedziczenia i zakupu innego, tańszego w utrzymaniu, o niższym czynszu, znajdującego się poza granicami miasta w przeciągu 6 miesięcy nie będzie podstawy do wygaśnięciu decyzji o przysługującej warunkowo uldze podatkowej.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (t. jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in.: dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego.
Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni nabyła w spadku po zmarłej 07 września 2010r. siostrze matki mieszkanie własnościowe objęte księgą wieczystą wraz z przynależnym udziałem w częściach wspólnych nieruchomości oraz w nieruchomości gruntowej o wartości 280.000 zł. Wnioskodawczyni – jako spadkobiorca zaliczany do II grupy podatkowej -wystąpiła o skorzystanie z ulgi wynikającej z art. 16 ustawy o podatku od spadku i darowizn. Z ww. ulgi Wnioskodawczyni skorzystała. Obecnie sytuacja życiowa Wnioskodawczyni uległa zmianie; jej rodzina powiększyła się. Wnioskodawczyni wskazała, iż z uwagi na coraz trudniejszą sytuację materialną oraz wyprzedzając fakt, iż w którymś momencie nie będzie jej stać na utrzymanie przedmiotowego mieszkania, podjęła wraz z mężem decyzję o zmianie warunków mieszkaniowych. Wnioskodawczyni chciałaby sprzedać przedmiotowe mieszkanie i kupić mieszkanie o podobnym metrażu i standardzie w innym mieście za niższą kwotę niż uzyskana ze sprzedaży. Wybrane przez nią mieszkanie o podobnym metrażu, jest tańsze w utrzymaniu. Zmiana lokalizacji zamieszkania ułatwi Wnioskodawczyni i jej mężowi podróże do pracy (skróci ich czas ze względu na zmniejszenie odległości). Ponadto po urlopie macierzyńskim Wnioskodawczyni będzie pod opiekę rodziców męża oddawać swoje dziecko; rodzice mieszkają na tym samym osiedlu, na którym Wnioskodawczyni i jej mąż zamierzają kupić mieszkanie.
Zauważyć należy, że w sytuacji, gdy ustawa o podatku od spadków i darowizn nie definiuje daty nabycia własności rzeczy i praw majątkowych tytułem dziedziczenia należy posiłkować się przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) regulującymi sprawy spadkowe.
Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego spadek stanowią prawa i obowiązki zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.
Powyższe oznacza więc, że w analizowanej sprawie będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007r.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, w przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie: - w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu, polecenia testamentowego, darowizny lub polecenia darczyńcy przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej,
- w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do II grupy podatkowej,
- w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do III grupy podatkowej, które sprawowały opiekę nad wymagającym takiej opieki spadkodawcą, na podstawie pisemnej umowy z podpisem notarialnie poświadczonym, przez co najmniej dwa lata od dnia poświadczenia podpisów przez notariusza
– nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu albo udziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga przysługuje stosownie do wielkości udziału.
W myśl art. 16 ust. 2 ww. ustawy ulga, o której mowa w ust. 1, przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki: - spełniają wymogi określone w art. 4 ust. 4, z których wynika, że w chwili nabycia nabywca winien posiadać obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo na terytorium takiego państwa,
- nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
- nie przysługuje im spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
- nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
- będą zamieszkiwać będąc zameldowanymi na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku i nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat:
- od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego – jeżeli w chwili złożenia zeznania lub zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku,
- od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku – jeżeli nabywca zamieszka i dokona zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.
Mając na uwadze ww. przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn stwierdzić należy, że zasadniczym celem ustawodawcy jest zwolnienie bliskich spadkodawcy lub darczyńcy od obciążeń podatkowych z tytułu nabycia nieruchomości mieszkaniowej, gdy nie dysponują innym mieszkaniem czy domem i będą zamieszkiwać w uzyskanej nieruchomości przez 5 lat.
Jednakże w myśl postanowień art. 16 ust. 7 powoływanej ustawy, nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji lub ustalenia zobowiązania podatkowego: - zbycie udziału w budynku lub lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość, albo spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych, albo
- zbycie budynku lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość (udziału w budynku lub lokalu), albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego (udziału w budynku lub lokalu) albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), albo budowę innego budynku lub lokalu nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia i łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym budynku lub lokalu, potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały, wynosi 5 lat.
Ponieważ przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie definiują pojęcia „konieczność zmiany warunków mieszkaniowych” interpretując to pojęcie odwołać się należy do orzecznictwa sądów administracyjnych. Zgodnie z nim konieczność zmiany warunków mieszkaniowych w rozumieniu art. 16 ustawy winna mieć charakter imperatywny, wskazujący na sytuację wyjątkową, gdyż chodzi o kwalifikowaną potrzebę takiej zmiany. Zatem konieczność zmiany warunków mieszkaniowych występuje wówczas, gdy zachodzi nagła, nieoczekiwana sytuacja życiowa, w której znalazł się podatnik. Za przesłankę uzasadniającą zbycie budynku mieszkalnego w świetle omawianej ustawy uznać należy więc trudne warunki materialne podatnika w sytuacji, gdy przeznaczy on środki pieniężne pochodzące ze sprzedaży budynku na zakup lokalu, w którym zobowiązany będzie do ponoszenia mniejszych opłat, a w wyniku czego nastąpi poprawa położenia materialnego podatnika. Okolicznością uzasadniającą konieczność zmiany warunków mieszkaniowych może być również stan zdrowia, jeśli w sposób oczywisty utrudnia lub uniemożliwia realizację potrzeb mieszkaniowych w budynku nabytym w drodze darowizny lub spadku, trudna sytuacja życiowa, zmiana sytuacji rodzinnej, zmiana miejsca pracy.
Drugą konieczną przesłanką zachowania ulgi, wynikającą z art. 16 ust. 7 ww. ustawy, jest przeznaczenie – w okresie dwóch lat od dnia zbycia – środków uzyskanych ze sprzedaży w całości na jeden ze wskazanych w tym przepisie celów mieszkaniowych oraz aby łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym budynku lub lokalu wynosił 5 lat i potwierdzony był zameldowaniem na pobyt stały.
W konsekwencji, jeżeli – tak jak w przypadku Wnioskodawczyni – zachodzi pierwsza z przesłanek uprawniających do zachowania omawianej ulgi, tj. uzasadniona konieczność zmiany warunków i miejsca zamieszkania, a ponadto gdy nabycie nowego mieszkania nastąpi, w okresie dwóch lat od zbycia odziedziczonego mieszkania i w nowym mieszkaniu Wnioskodawczyni będzie zamieszkiwać, będąc zameldowana na pobyt stały, przez wskazany w art. 16 ust. 7 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn okres, wówczas spełni ona oba warunki uprawniające ją do przedmiotowego zwolnienia. Tym samym Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn.
Należy również wskazać, iż powołany przez Wnioskodawczynię 6-miesieczny termin dotyczący sprzedaży mieszkania uzyskanego w drodze dziedziczenia i nabycia innego mieszkania – ma zastosowanie w przypadku nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem 01 stycznia 2007r., a zatem nie ma zastosowania w niniejszej sprawie.
W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczymi należało uznać za prawidłowe.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.
|