Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4515-231/15/MCZ
z 8 kwietnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 21 listopada 2015 r. (data wpływu do Biura – 31 grudnia 2015 r.) uzupełnionym 22 lutego 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 grudnia 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego w piśmie 9 lutego 2016 r. znak: IBPB-2 -1/4515-231/15/MCZ wezwano o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 22 lutego 2016 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 31 marca 2015 r. Sąd Okręgowy wydał wyrok, który uprawomocnił się z dniem 30 maja 2015 r. w sprawie zasądzenia na rzecz Wnioskodawcy odszkodowania od Skarbu Państwa w kwocie należności głównej 498.637 zł wraz z ustawowymi odsetkami. Zgodnie z wyrokiem Sądu Wnioskodawca otrzymał 10 sierpnia 2015 r. odszkodowanie w wysokości 513.172,61 zł. Na tą kwotę składa się należność główna 498.637 zł oraz odsetki 14.535,61 zł. Odszkodowanie zasądzono w związku z przejęciem majątku przez Skarb Państwa na podstawie dekretu P.K.W.N. z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej. Orzeczenie to decyzją Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 6 marca 2012 r. zostało uznane za nieważne, niemniej jednak z uwagi na sprzedaż przez Skarb Państwa części działek wchodzących w skład majątku „W”, o powierzchni 58,37 ha, co do której 23 października 1948 r. wydano decyzję stwierdzającą, iż podpada pod działanie art. 2 ust. 1 pkt e) ww. dekretu – nie jest możliwa restytucja mienia w naturze.

Majątek „W” był własnością matki Wnioskodawcy zmarłej 6 września 1975 r. Postanowieniem z 25 września 1991 r. Sąd stwierdził, że spadek po matce nabyli Wnioskodawca i jego brat. Brat Wnioskodawcy zmarł 22 października 2010 r. Postępowanie spadkowe po bracie zostało przeprowadzone 18 lutego 2011 r. w kancelarii notarialnej gdzie sporządzony został protokół poświadczenia dziedziczenia. Zgodnie z tym protokołem żona brata Wnioskodawcy oraz syn brata Wnioskodawcy przyjęli wprost spadek po mężu oraz ojcu. W dniu 28 października 2014 r. spadkobiercy brata Wnioskodawcy zawarli z Wnioskodawcą notarialną umowę przelewu roszczeń odszkodowawczych, w której przelali nieodpłatnie na rzecz Wnioskodawcy cały przysługujący im na podstawie dziedziczenia udział wynoszący w sumie 1/4 część we wszelkich prawach i roszczeniach w stosunku do Skarbu Państwa a Wnioskodawca ten udział przyjął.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał co następuje.

1. Matka Wnioskodawcy za życia czyniła wieloletnie starania o odzyskanie majątku „W”, jednak na dzień jej śmierci, opisana kwota pieniężna nie została jej przyznana. Wnioskodawca po latach rozpoczął starania w kierunku odzyskania ww. majątku, jako spadkobierca swojej matki.
2. Otrzymana przez Wnioskodawcę kwota nie weszła do masy spadkowej ponieważ spadek po matce zmarłej 6 września 1975 r. był przeprowadzony 25 września 1991 r. Na dzień śmierci matki oraz do dnia przeprowadzenia spadku uzyskanie odszkodowania nie było wiadome więc w dacie otwarcia spadku odszkodowanie to nie istniało.
3. Wnioskodawca jako spadkobierca po swej matce, wystąpił z roszczeniem o przyznanie i wypłatę odszkodowania, o którym mowa we wniosku.
   
   

Wnioskodawca urodził się w majątku „W”, z którego wraz z rodzicami został wyrzucony przez ówczesne władze PRL, które uczyniły to z rażącym naruszeniem obowiązującego wówczas prawa. W wyniku powyższej sytuacji matka Wnioskodawcy czyniła wieloletnie próby odzyskania zagrabionego jej majątku, a po jej śmierci w 1975 r. starania kontynuował Wnioskodawca, jako syn. Po zmianie ustroju Wnioskodawca wystąpił na drogę sądową, pozywając Skarb Państwa o zapłatę. Sprawa trwała wiele lat, Wnioskodawca przegrywał sprawy sądowe, gdyż domagano się od niego prowadzenia postępowania przed organem administracji. W dniu 6 marca 2012 r. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wydał decyzję, którą stwierdził nieważność orzeczenia Urzędu Wojewódzkiego z 23 października 1948 r. przyznając, że rażąco naruszone zostało prawo. Decyzja zapadła na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 w związku z art. 158 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego. Powyższa decyzja Ministra utorowała drogę do dalszego prowadzenia sprawy w Sądzie Okręgowym, do którego Wnioskodawca wystąpił z pozwem o zapłatę za utraconą część majątku po matce. Ta część majątku obejmuje działki osób fizycznych, tj. rolników, którzy przez okres ponad 60 lat władają tymi ziemiami, sprzedając działki i osiągając wymierne korzyści materialne. Przyznane Wnioskodawcy w 2015 r. wyrokiem Sądu Okręgowego odszkodowanie, dotyczy ułamka utraconych korzyści, jakie mogłyby być przez niego osiągnięte, gdyby szkoda nie została wyrządzona.

Wnioskodawca otrzymał odszkodowanie za szkody rzeczywiste, za nieruchomości, jakie państwo zbyło, a które nie stanowiły własności Skarbu Państwa.

Odszkodowanie zostało przyznane na podstawie art. 415 Kodeksu cywilnego – kto wyrządza szkodę drugiemu, jest zobowiązany do jej naprawienia.

W związku z powyższym – z uwzględnieniem zmian wynikających z uzupełnienia wniosku - zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn w związku otrzymaniem na podstawie wyroku sądu odszkodowania od Skarbu Państwa?

Zajmując stanowisko Wnioskodawca przywołał art. 922 Kodeksu cywilnego.

W świetle przedstawionego stanu faktycznego Wnioskodawca stwierdził, że majątek „W” został przejęty przez Skarb Państwa na podstawie dekretu P.K.W.N. z 6 września 1944 r. a następnie w wyniku podjętych przez Wnioskodawcę działań 31 marca 2015 r. zostało zasądzone odszkodowanie za bezprawne odebranie prawa do majątku.

Mając na uwadze, że na dzień śmierci matki Wnioskodawcy uzyskanie odszkodowania nie było wiadome, a zatem nie istniało, czyli nie wchodziło do masy spadkowej i nie mogło być ujawnione przy przeprowadzeniu 25 września 1991 r. sprawy spadkowej.

W związku z tym Wnioskodawca uważa, że nie powinien uwzględniać ww. odszkodowania ponieważ spadek po matce był przeprowadzony w 1991 r. i odszkodowanie to nie wchodzi do masy spadkowej.

Wnioskodawca uważa, że nie powinien płacić podatku od spadków i darowizn od ww. odszkodowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym przed 01 stycznia 2007 r. podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. spadku.

Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.). W myśl art. 922 § 1 tej ustawy przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do przepisu art. 925 tej ustawy spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Prawomocne postanowienie sądu ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego). Wobec tego nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy. Zgodnie bowiem z treścią art. 1015 § 1 i § 2 zdanie pierwsze Kodeksu cywilnego oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku.

Z powołanych wyżej artykułów wynika, iż spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawnie nadzieje na nabycie prawa. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie.

Do praw majątkowych zalicza się prawa rzeczowe (własność, użytkowanie wieczyste, prawa rzeczowe ograniczone), wierzytelności, prawa na dobrach niematerialnych o charakterze majątkowym oraz prawa rodzinne o charakterze majątkowym (np. prawo do świadczeń alimentacyjnych). Prawa majątkowe są więc składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie.

Z treści wniosku i jego uzupełnienia wynika, że to Wnioskodawcy (a nie jego spadkodawczyni) zasądzone zostało odszkodowanie w związku z przejęciem majątku przez Skarb Państwa na podstawie dekretu P.K.W.N. o przeprowadzeniu reformy rolnej. W dniu 6 marca 2012 r. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wydał decyzję, którą stwierdził nieważność orzeczenia Urzędu Wojewódzkiego z 23 października 1948 r. przyznając, że rażąco naruszone zostało prawo. Decyzja zapadła na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 w związku z art. 158 § 2 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego. Odszkodowanie zostało przyznane na podstawie art. 415 Kodeksu cywilnego.

Z treści wniosku wynika, że otrzymane przez Wnioskodawcę od Skarbu Państwa odszkodowanie za utracony majątek nie zostało nabyte w wyniku spadku po matce. Nie istniało ono w dacie nabycia spadku. Odszkodowanie zasądzone zostało na rzecz Wnioskodawcy wyrokiem z 31 marca 2015 r.

Zatem, wypłata ww. odszkodowania nie spowoduje powstania po stronie Wnioskodawcy obowiązku podatkowego wynikającego z ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie wskazuje się, iż organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w granicach zdarzenia przedstawionego we wniosku przez Wnioskodawcę. Organ podatkowy nie ocenia zgodności opisu zdarzenia sformułowanego we wniosku z rzeczywistością. Jeżeli zdarzenie przedstawione we wniosku nie odpowiada rzeczywistości, interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Do wniosku Wnioskodawca dołączył kserokopie dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny (weryfikacji); jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem. Zatem treść dołączonych do wniosku dokumentów pozostaje bez wpływu na załatwienie sprawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.