INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 2 kwietnia 2012 r. (data wpływu 4 kwietnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie odliczenia od podatku tzw. „ulgi prorodzinnej” – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 kwietnia 2012 r. do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku wpłynął wniosek z dnia 2 kwietnia 2012 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie odliczenia od podatku tzw. „ulgi prorodzinnej”.

Pismem z dnia 11 kwietnia 2012 r., Nr IPPB4/071-7/12-1/JK3, (data wpływu 16 kwietnia 2012 r.) ww. wniosek na podstawie art. 170 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) został przekazany przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku do załatwienia zgodnie z właściwością przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni mieszka z mężem, dwójką studiujących dzieci oraz z pełnoletnim, niepełnosprawnym, całkowicie ubezwłasnowolnionym bratem, którego jest jedynym opiekunem prawnym. Brat otrzymuje rentę socjalną oraz zasiłek pielęgnacyjny z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i ze względu na stan zdrowia nie uzyskuje żadnych przychodów. Na Wnioskodawczyni ciąży ponadto obowiązek alimentacyjny, jako na siostrze będącej jedynym opiekunem prawnym osoby niepełnosprawnej, który wypełnia, zamieszkując z ową osobą we wspólnym gospodarstwie domowym, jednocześnie się nią opiekując i częściowo utrzymując.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy składając wraz z mężem zeznanie podatkowe na formularzu PIT-37 za 2011 r. Wnioskodawczyni może odliczyć ulgę prorodzinną z tytułu opieki nad swoim pełnoletnim, całkowicie ubezwłasnowolnionym bratem w wysokości 1.112,04 zł...

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 27f ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ulga przysługuje podatnikowi, który pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało. Z tego wynika, że podatnik nie musi mieć ustanowionej rodziny zastępczej, gdyż jest już opiekunem prawnym. Art. 6 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy stanowi, że ulga przysługuje podatnikowi, który sprawował opiekę nad osobą bez względu na wiek, która zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywała rentę socjalną, zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny. Wnioskodawczyni dodatkowo podkreśla, że Jej rodzice nie żyją, dlatego zdaniem Wnioskodawczyni to Ona, jako jedyny opiekun prawny ustanowiony na mocy orzeczenia sądowego, powinna móc przejąć pełnię praw przysługujących rodzicom niepełnosprawnych dzieci, czyli ulgę prorodzinną, gdyż preferencja ta przysługuje rodzicom bądź opiekunom prawnym niepełnosprawnych dzieci bez względu na ich wiek.

Wnioskodawczyni wyjaśnia, że zadała pytanie, ponieważ po złożeniu zeznania podatkowego na formularzu PIT-37 pracownica urzędu skarbowego, w którym zeznanie było składane, wezwała Wnioskodawczynię do kontroli, po czym poinformowała Ją, że ulga prorodzinna z tytułu opieki nad pełnoletnim, całkowicie ubezwłasnowolnionym bratem, którego jest jedynym opiekunem prawnym, Jej się nie należy. Pracownica nie potrafiła podać konkretnego powodu dlaczego ulga Wnioskodawczyni nie przysługuje, o którą się ubiega. Powiedziała jedynie, że nie może się ubiegać o ulgę, gdyż nie ma ustanowionej rodziny zastępczej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską,
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
   
   

W myśl art. 27f ust. 2 tejże ustawy, odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek (tj. w 2011 r. 92,67 zł miesięcznie, co daje kwotę 1.112,04 zł za cały rok), określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1.

Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych,
2. wstąpiło w związek małżeński.
   
   

Zgodnie z art. 27f ust. 3 powołanej ustawy, w przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem. Z przepisu art. 27f ust. 4 wyżej cyt. ustawy wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Według art. 27f ust. 5 ww. ustawy odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci.

Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka,
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka,
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą,
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
   
   

Natomiast art. 27f ust. 6 powyższej ustawy stanowi, że przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej. Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6 (art. 27f ust. 7 powołanej ustawy).

Biorąc pod uwagę powyższe, uprawnionymi do skorzystania z ulgi są zatem podatnicy, którzy spełnili poniższe przesłanki tj.:

• osiągali dochody opodatkowane wg skali podatkowej,

• wykonywali władzę rodzicielską, pełnili funkcje opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało lub sprawowali opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą,

• utrzymywali pełnoletnie dziecko w związku z wykonywaniem przez siebie ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej,

• wykażą podatek (po odliczeniu składki na ubezpieczenia zdrowotne).
  
  

Oznacza to, że z ulgi mogą skorzystać podatnicy, którzy osiągają dochody opodatkowane według skali podatkowej. Do ulgi mają prawo również podatnicy opodatkowani zryczałtowanym podatkiem dochodowym lub podatnicy osiągający dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej, czy też z działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowanych 19% podatkiem liniowym pod warunkiem, iż uzyskają w roku podatkowym także dochody opodatkowane według skali np. zasiłek chorobowy, dochody z najmu.

Przy czym warunkiem do skorzystania z ulgi z tytułu wychowywania dziecka jest również brak zastosowania w stosunku do dziecka przepisów:

• art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

• ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem najmu prywatnego,

• ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.
  
  

Mając na uwadze treść art. 6 ust. 4 ww. ustawy oraz treść art. 27f ust 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdzić należy, iż uprawnienie do ulgi związane jest z wychowywaniem przez podatnika – oprócz dzieci małoletnich, o których mowa w art. 27f ust. 1 ww. ustawy – również dzieci:

• bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

• do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej.
  
  

Podkreślenia wymaga fakt, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

W świetle powołanych powyżej przepisów należy zatem stwierdzić, że jak wynika z art. 27f ust. 1 ww. ustawy podatnik ma prawo odliczyć kwotę ulgi na każde małoletnie dziecko w stosunku do którego w roku podatkowym m.in. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało. Natomiast art. 27f ust. 6 powyższej ustawy stanowi, że przepisy ust. 1-5 powołanego powyżej przepisu stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa m.in. w art. 6 ust. 4 pkt 2 (dzieci bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną), w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Zgodnie natomiast z art. 128 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni została ustanowiona opiekunem prawnym swojego pełnoletniego, niepełnosprawnego brata, który jest całkowicie ubezwłasnowolniony. Brat Wnioskodawczyni otrzymuje rentę socjalną oraz zasiłek pielęgnacyjny z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i mieszka wspólnie z rodziną Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni wskazała, że jest jedynym opiekunem prawnym ustanowionym na mocy orzeczenia sądowego i ciąży na Niej obowiązek alimentacyjny.

Wobec powyższego, jeżeli Wnioskodawczyni utrzymywała i utrzymuje całkowicie ubezwłasnowolnionego brata w związku z ciążącym na Niej obowiązkiem alimentacyjnym, to przysługuje możliwość skorzystania z tzw. „ulgi prorodzinnej”, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy jednak podkreślić, że wszystkie ulgi i zwolnienia podatkowe są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji RP stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków określonych w ustawie.

Zatem oceniając, czy w danej sytuacji przysługuje do niej prawo, należy przepisy stosować w sposób ścisły tj. nie należy dokonywać ich wykładni rozszerzającej, ani też zawężającej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.