Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4515-220/16-1/MCZ
z 20 października 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 18 lipca 2016 r. (data wpływu do Biura – 21 lipca 2016 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia środków pieniężnych tytułem darowizny od rodziców – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 lipca 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia środków pieniężnych tytułem darowizny od rodziców.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 6 grudnia 2015 r. zawarta została (w zwykłej formie pisemnej) umowa pomiędzy Wnioskodawczynią a jej rodzicami, zgodnie z którą dokonali oni na rzecz Wnioskodawczyni darowizny środków pieniężnych w wysokości 72.000,00 zł z przeznaczeniem na zakup lokalu mieszkalnego.

W umowie zapisano, że ww. darowizna zostanie w dniu 7 grudnia 2015 r. przekazana przez darczyńców, bezpośrednio na konto właściciela lokalu mieszkalnego wymienionego w tejże umowie jako zapłata ceny sprzedaży.

Potwierdzenie złożenia dyspozycji przelewu bankowego z 7 grudnia 2015 r. opiewało na sumę 143.000,00 zł, z czego kwota 72.000,00 zł była sumą darowizny, a 71.000,00 zł stanowiło środki pieniężne stanowiące własność Wnioskodawczyni przechowywane na koncie rodziców (bez możliwości samodzielnego dysponowania nimi).

Ponadto strony umowy darowizny zgodziły się, że z uwagi na uproszczenie transakcji (jeden przelew zamiast kilku) kwota darowizny wraz ze środkami własnymi obdarowanej oddanymi na przechowanie zostanie przelana łącznie zbywającym lokal mieszkalny jako zapłata ceny za tę nieruchomość.

W dniu 18 marca 2016 r. Wnioskodawczyni złożyła we właściwym miejscowo dla obdarowanej urzędzie skarbowym zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2), w którym poinformowała o otrzymaniu sumy 72.000,00 zł w formie darowizny załączając opisaną wyżej dyspozycję przelewu bezpośrednio na konto zbywających lokal mieszkalny.

W odpowiedzi na złożone zgłoszenie SD-Z2 Wnioskodawczyni otrzymała wezwanie od Naczelnika Urzędu Skarbowego o wycofanie tego zgłoszenia z uwagi na niedotrzymanie warunków wynikających z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn i złożenia dwóch zeznań podatkowych SD-3 w związku z otrzymaną darowizną od rodziców.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawczyni, że w przedstawionym stanie faktycznym będzie mogła skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, mimo że środki pieniężne nie zostały przelane bezpośrednio na konto nabywcy darowizny lecz bezpośrednio na rachunek sprzedających lokal mieszkalny?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w przedstawionym stanie faktycznym będzie mogła skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, gdyż spełnione zostały wszystkie warunki zwolnienia wymienione w art. 4a ust. 1 pkt 1-2.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawczyni wskazała, że wątpliwości organu skarbowego budzi otrzymanie darowizny dowodem przekazania na rachunek inny niż rachunek płatniczy nabywcy darowizny a więc nie w sposób wymagany cytowanym wyżej przepisem.

Wnioskodawczyni podkreśliła, że utrwalona linia orzecznictwa sądów administracyjnych w podobnych sprawach wyraźnie wskazuje, że „…w przypadku, gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, warunek określony w przepisie art. 4a pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest spełniony także wtedy, gdy nabywca udokumentuje ich otrzymanie dowodem przekazania bezpośrednio na rachunek osoby trzeciej, w wykonaniu zawartej z nim umowy lub tytułem zobowiązania ciążącego na obdarowanym wobec tej osoby trzeciej” – interpretacja przepisu art. 4a ust. 2 przyjęta przez NSA.

Na potwierdzenie swego stanowiska Wnioskodawczyni powołała wyroki NSA oraz interpretację indywidualną dotyczącą poruszonego we wniosku zagadnienia, a także zacytowała stosowny fragment.

Wnioskodawczyni podkreśliła, że z uzasadnienia przytoczonych przez nią wyroków i interpretacji wynika jednoznacznie, że „…celem przyświecającym ustawodawcy tworzącemu powyższą regulację było uzyskanie pewności co do pochodzenia środków będących przedmiotem darowizny. Cel ten zostanie osiągnięty także w przypadku udokumentowania darowizny środków pieniężnych dowodem ich przekazania na rachunek bankowy należący do innego – niż obdarowany – podmiotu, ale na jego rzecz.”

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r., poz. 86, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m. in. darowizny.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia „darowizna”, dlatego w tym zakresie odwołać się należy do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.).

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi, że obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Z kolei, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy, do grupy I zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Zgodnie natomiast z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
   
   

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2.

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
   
   

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 ww. ustawy).

Z zacytowanego powyżej art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że podstawowym kryterium uprawniającym do skorzystania ze zwolnienia, jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne, poza zgłoszeniem, za wyjątkiem sytuacji określonych w art. 4a ust. 4, nabytych środków pieniężnych naczelnikowi urzędu skarbowego, jest udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym. Wskazać jednak należy, że warunek określony w tym przepisie jest spełniony także wtedy, gdy nabywca udokumentuje ich otrzymanie dowodem przekazania bezpośrednio na rachunek osoby trzeciej, w wykonaniu zawartej z nim umowy lub tytułem zobowiązania ciążącego na obdarowanym wobec tej osoby trzeciej.

Z treści wniosku wynika, że 6 grudnia 2015 r. zawarta została (w zwykłej formie pisemnej) umowa pomiędzy Wnioskodawczynią a jej rodzicami, zgodnie z którą dokonali oni na rzecz Wnioskodawczyni (córki) darowizny środków pieniężnych w wysokości 72.000,00 zł, z przeznaczeniem na zakup lokalu mieszkalnego. W umowie zapisano, że ww. darowizna zostanie 7 grudnia 2015 r. przekazana przez darczyńców, bezpośrednio na konto właściciela lokalu mieszkalnego wymienionego w tejże umowie jako zapłata ceny sprzedaży.

W dniu 7 grudnia 2015 r. darczyńcy przekazali na konto sprzedającego lokal mieszkalny 143.000,00 zł, z czego kwota 72.000,00 zł była sumą darowizny, a 71.000,00 zł stanowiło środki pieniężne stanowiące własność Wnioskodawczyni przechowywane na koncie rodziców. Powyższy sposób jednorazowego przekazanie kwoty 143.000,00 zł został uzgodniony w umowie darowizny. W dniu 18 marca 2016 r. Wnioskodawczyni złożyła w urzędzie skarbowym zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2), w którym wykazała kwotę 72.000,00 zł.

W świetle powyższego, rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy warunek określony w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn dotyczący udokumentowania otrzymania środków pieniężnych dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy jest spełniony także w przypadku, gdy środki pieniężne będące przedmiotem darowizny zostały przekazane na rzecz Wnioskodawczyni, lecz zgodnie z zawartą umową, na rachunek bankowy osoby trzeciej sprzedawcy.

W sytuacji, gdy środki pieniężne będące przedmiotem darowizny zostały przekazane bezpośrednio na rachunek bankowy osoby trzeciej (np. zbywcy lokalu mieszkalnego), lecz na rzecz obdarowanego, należy uwzględnić linię orzeczniczą w takich sprawach wyznaczoną przez Naczelny Sąd Administracyjny (NSA). Zgodnie z poglądem NSA, zwolnieniu od podatku podlega nabycie tytułem darowizny środków pieniężnych, jeżeli nabycie to zostało zgłoszone organowi podatkowemu we właściwym czasie i udokumentowane dowodem przekazania na rachunek bankowy prowadzony dla innego, niż obdarowany, podmiotu, ale na rzecz osoby obdarowanej. W konsekwencji przyjętej przez NSA interpretacji przepisu art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, należy stwierdzić, że w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny są środki pieniężne, warunek określony w tym przepisie jest spełniony także wtedy, gdy nabywca udokumentuje ich otrzymanie dowodem przekazania bezpośrednio na rachunek osoby trzeciej, w wykonaniu zawartej z nim umowy lub tytułem zobowiązania ciążącego na obdarowanym wobec tej osoby trzeciej.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że w analizowanej sprawie znajdzie zastosowanie zwolnienie zawarte w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, po spełnieniu warunków wymienionych w tym przepisie. Należy więc zgodzić się z Wnioskodawczynią, że może skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, w sytuacji udokumentowania przekazania pieniędzy potwierdzeniem przelewu środków pieniężnych pochodzących z darowizny od rodziców, dokonanego przez bank bezpośrednio na rachunek sprzedającego lokal mieszkalny.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie wskazuje się, iż organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w granicach zdarzenia przedstawionego we wniosku przez wnioskodawcę. Organ podatkowy nie ocenia zgodności opisu zdarzenia sformułowanego we wniosku z rzeczywistością. Jeżeli zdarzenie przedstawione we wniosku nie odpowiada rzeczywistości, interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Stronie postępowania przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.