Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-647/16-1/ŁS
z 14 października 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 12 lipca 2016 r. (data wpływu 18 lipca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymywanych alimentów- jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 lipca 2016 r. wpłynął do tutejszego organu wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymywanych alimentów.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w B., utrzymanym w mocy 5 grudnia 2014 r. przez Sąd Apelacyjny w G., orzeczona została separacja małżeństwa zwartego pomiędzy Wnioskodawczynią a jej mężem. Jednocześnie w wyroku sądowym zasądzono od małżonka na rzecz Wnioskodawczyni alimenty. Jak wynika z uzasadnienia wyroku „podstawę prawną żądania alimentacyjnego pozwanej (tj. Wnioskodawczyni) stanowi przepis art. 60 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, którego przesłanką jest ustalenie, że rozwód pociągnął za sobą istotne pogorszenie sytuacji małżonka niewinnego”. Ponadto w przywołanym wyroku Sąd wyjaśnił, że nadal nie doszło do podziału majątku wspólnego i strona pozwana nie korzysta ze wspólnych oszczędności, a powód jest w stanie odkładać część środków finansowych.

Kwota ustalonych alimentów jakie otrzymuje Wnioskodawczyni od małżonka przekracza miesięcznie 700 zł. Majątek małżonków nie został do dnia złożenia wniosku podzielony i Wnioskodawczyni nie ma możliwości korzystania ze wspólnie zgromadzonych z małżonkiem oszczędności. Przez cały okres trwania związku małżeńskiego tj. od 24 lipca 1976 r. pomiędzy Wnioskodawczynią a jej mężem istniał ustrój ustawowej wspólności majątkowej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy kwota alimentów otrzymywana od męża na podstawie wyroku Sądu w okresie orzeczonej separacji podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i czy Wnioskodawczyni winna wykazać przychód z tytułu otrzymanych alimentów?

Wnioskodawczyni uważa, że otrzymywana comiesięczna kwota alimentów od męża w okresie separacji niezależnie od jej wysokości nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawczyni jest zdania, że nie powinna wykazywać w zeznaniu rocznym przychodów z tytułu otrzymywanych alimentów. Przekazywane na rachunek bankowy środki pieniężne nie stanowią bowiem źródła przychodów o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do których zastosowanie ma zwolnienie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. b ww. ustawy. Środki pieniężne przekazywane przez małżonka Wnioskodawczyni stanowią świadczenia na zaspokojenie rodziny o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objęte wspólnością majątkową małżeńską, do których na mocy art. 2 ust. 1 pkt 7 nie stosuję się przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późń. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega co do zasady każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Zauważyć, należy, że powołany wyżej przepis wymienia określone rodzaje przychodów stanowiące pewien katalog o charakterze otwartym, a tym samym nie rozstrzyga w sposób ostateczny co jest przychodem z „innych źródeł”. Użycie przez ustawodawcę zwrotu „w szczególności” przesądza, iż przedmiotowy katalog nie ma charakteru zamkniętego, wyczerpującego. Innymi słowy, przychody niemieszczące się w źródłach przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ww. ustawy i niewymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych przewidzianych w tej ustawie stanowią przychody z innych źródeł.

Z treści przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 5 grudnia 2014 r., Sąd Apelacyjny w G. utrzymał w mocy wyrok Sądu Okręgowego w B., w którym pomiędzy Wnioskodawczynią a jej mężem orzeczona została separacja. Jednocześnie w wyroku sądowym zasądzono od małżonka na rzecz Wnioskodawczyni alimenty. Zgodnie z treścią wyroku podstawą prawną żądania alimentacyjnego pozwanej jest przepis art. 60 § 2 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Mając na uwadze tak przedstawiony opis stanu faktycznego oraz cytowane przepisy, uznać należy, że zasądzone na rzecz Wnioskodawczyni świadczenie stanowi przychód z innych źródeł. Konieczne jest zatem stwierdzenie, czy w związku z jego otrzymaniem na Wnioskodawczyni ciąży obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, jak również - z uwagi na stanowisko Wnioskodawczyni - czy w analizowanym przypadku znajdzie zastosowanie wyłączenie z opodatkowania na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wyjaśnić więc należy, że zgodnie art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisów ustawy nie stosuję się do świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objętych wspólnością majątkową małżeńską. Z jego treści wynika więc, że wyłączenie z opodatkowania w nim uregulowane stosuje się do świadczeń objętych wspólnością majątkową małżeńską.

W myśl natomiast art. 61⁴ § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r., poz. 2082) orzeczenie separacji ma skutki takie jak rozwiązanie małżeństwa przez rozwód, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Z kolei zgodnie z art. 54 § 1 ww. Kodeksu orzeczenie separacji powoduje powstanie między małżonkami rozdzielności majątkowej.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że orzeczenie separacji, w konsekwencji którego powstaje rozdzielność majątkowa skutkuje brakiem możliwości zastosowania wyłączenia określonego w art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Co więcej, jak podkreśla się w doktrynie i orzecznictwie, orzeczenie separacji sprawia, że świadczenia pomiędzy małżonkami nie są już traktowane jak świadczenie na zaspokajania potrzeb rodziny, ponieważ w takiej sytuacji wygasa określony w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obowiązek przyczyniania się małżonków do zaspokajania potrzeb rodziny.

Wskazać należy również, że zgodnie z art. 60 § 2 ww. Kodeksu jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

Stosownie do art. 130 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obowiązek jednego małżonka do dostarczania środków utrzymania drugiemu małżonkowi po rozwiązaniu lub unieważnieniu małżeństwa albo po orzeczeniu separacji wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych tego małżonka.

Zgodnie natomiast z przyjętym zarówno w orzecznictwie jak i doktrynie stanowiskiem przez pojęcie alimentów należy rozumieć świadczenie realizowane w ramach uregulowanego w art. 128 i nast. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obowiązku alimentacyjnego.

Odnosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy uznać należy, że wypłacane Wnioskodawczyni w związku z orzeczeniem separacji świadczenie stanowi alimenty będące przychodem o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 127 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są alimenty:

1. na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25 roku życia, oraz dzieci bez względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
2. na rzecz innych osób niż wymienione w lit. a, otrzymane na podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 700 zł;

W konsekwencji uznać należy, że otrzymywane na podstawie wyroku sądu przez Wnioskodawczynię alimenty do wysokości 700 zł miesięcznie korzystają ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 127 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast nadwyżka ponad tę kwotę podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Wobec tego, Wnioskodawczyni zobowiązana jest wykazać ją w zeznaniu rocznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.