Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4511-287/15/MD
z 6 października 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, ze zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 18 czerwca 2015 r. (data wpływu do Organu – 29 czerwca 2015 r.), uzupełnionym 8 września 2015 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłacenia pracownikom odszkodowania za wypadek przy pracy lub chorobę zawodową – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 czerwca 2015 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie skutków podatkowych wypłacenia pracownikom odszkodowania za wypadek przy pracy lub chorobę zawodową.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w związku z czym, w piśmie z 27 sierpnia 2015 r., znak: IBPB-2-1/4511-287/15/MD, IBPB-2-1/4511-288/15/MD wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 8 września 2015 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W zakładzie pracy Wnioskodawcy stosowany jest zakładowy układ zbiorowy pracy. W myśl art. 58 ust. 3 układu – pracodawca zapewnia pracownikom świadczenia przewidziane w przepisach powszechnie obowiązujących przysługujące w razie wypadku przy pracy lub choroby zawodowej oraz dodatkowo jednorazowe odszkodowanie w tej samej wysokości, jaka wynika z ustawy o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy lub chorób zawodowych (według aktualnego stanu prawnego – jak wynika z ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych). Wnioskodawca otrzymuje decyzję ZUS – Oddział w C. o przyznaniu pracownikowi poszkodowanemu w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej odszkodowania w określonej kwocie. Decyzja ta jest podstawą wypłacenia pracownikowi jednorazowego odszkodowania. W ubiegłym roku (do września) Wnioskodawca wypłacił pracownikom cztery jednorazowe odszkodowania z ww. tytułu i od tych świadczeń pobrał zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. W tym roku do Wnioskodawcy nie wpłynął żaden wniosek o wypłacenie odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał m.in., że wymieniony we wniosku układ zbiorowy pracy jest Zakładowym Układem Zbiorowym Pracy Wnioskodawcy, który został zawarty 12 sierpnia 2008 r. przez strony: pracodawcę i międzyzakładowe organizacje związkowe działające na terenie zakładu pracy Wnioskodawcy. Układ ten obowiązuje od 22 października 2008 r., tj. od dnia wpisania do rejestru układów zbiorowych. Postanowienia układu określają prawa i obowiązki stron stosunku pracy i stanowią źródło prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 Kodeksu pracy. W świetle ugruntowanego orzecznictwa Sądu Najwyższego również Pakiet Socjalny, obowiązujący u Wnioskodawcy, jest źródłem prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od dnia 18 października 2014 r., Wnioskodawca jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych jest zobowiązany pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaconych dodatkowo, jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadków przy pracy lub chorób zawodowych?

Zdaniem Wnioskodawcy, z obowiązującej od 18 października 2014 r. normy z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają nie tylko wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, ale również i otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień zakładowych układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych lub statutów (...), o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

Literalna wykładnia omawianego przepisu daje, w ocenie Wnioskodawcy, podstawę do twierdzenia, że jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej jest zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych, albowiem podstawę prawną wypłacenia przedmiotowego odszkodowania stanowią zapisy zakładowego układu zbiorowego pracy oraz ustalanie jego wysokości regulowane jest ww. przepisami zakładowymi. Według Wnioskodawcy odszkodowanie to jest w zasadzie zadośćuczynieniem za krzywdę, w tym również za uszczerbek na zdrowiu, jakiego doznał poszkodowany pracownik w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, że niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy skutków podatkowych wypłacenia pracownikom odszkodowania za wypadek przy pracy lub chorobę zawodową, natomiast w zakresie skutków podatkowych wypłaty odprawy w związku z naruszeniem gwarancji zatrudnienia zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 powołanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc – co do zasady – wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Nowe brzmienie przepisu – zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw – ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r.

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. − Kodeks pracy (Dz.U. z 2014 r., poz. 1502, ze zm.) ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że w zakładzie pracy Wnioskodawcy stosowany jest zakładowy układ zbiorowy pracy. W myśl art. 58 ust. 3 układu – pracodawca zapewnia pracownikom świadczenia przewidziane w przepisach powszechnie obowiązujących przysługujące w razie wypadku przy pracy lub choroby zawodowej oraz dodatkowo jednorazowe odszkodowanie w tej samej wysokości, jaka wynika z odpowiednich przepisów. Wnioskodawca otrzymuje decyzję ZUS – Oddział w C. o przyznaniu pracownikowi poszkodowanemu w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej odszkodowania w określonej kwocie. Decyzja ta jest podstawą wypłacenia pracownikowi jednorazowego odszkodowania. W ubiegłym roku (do września) Wnioskodawca wypłacił pracownikom cztery jednorazowe odszkodowania z ww. tytułu i od tych świadczeń pobrał zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. W tym roku do Wnioskodawcy nie wpłynął żaden wniosek o wypłacenie odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Wnioskodawca wskazał, że układ zbiorowy pracy a także pakiet socjalny obowiązujący w zakładzie pracy stanowi źródło prawa pracy, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

Wątpliwość Wnioskodawcy budzi kwestia, czy odszkodowania, które będą wypłacane przez Spółkę pracownikom w związku z wypadkami przy pracy i chorobami zawodowymi są zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy, objęte są tylko te odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a)-g) tego artykułu.

Wskazać przy tym należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy.

Z treści wniosku wynika, że Spółka wypłaca odszkodowania na rzecz pracowników w związku z wypadkami przy pracy i chorobami zawodowymi, na podstawie układu zbiorowego pracy, który to układ stanowi źródło prawa pracy, o którym mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy. Skoro zatem Spółka na jego mocy przyznaje pracownikom odszkodowanie, to spełniona została w tym zakresie przesłanka do zastosowania zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten w nowym brzmieniu wyraźnie wskazuje, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeksu pracy. Skoro zatem Wnioskodawca będzie wypłacał – tak jak zostało to wskazane w opisie zdarzenia przyszłego – odszkodowania w związku z wypadkami przy pracy i chorobami zawodowymi, to należy zgodzić się, iż odszkodowania te korzystają ze zwolnienia.

Końcowo wskazać należy, iż nowe brzmienie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzone ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r., poz. 1328, ze zm.) ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2014 r. Jeżeli zatem w 2014 r. zostały wypłacone pracownikom odszkodowania w związku z wypadkami przy pracy i chorobami zawodowymi i ich wysokość lub zasady ustalania wynikały z postanowień układu zbiorowego pracy lub innego układu stanowiącego źródło prawa pracy, to należy wskazać, iż również te odszkodowania – na mocy powołanego wyżej art. 14 ustawy zmieniającej – korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.