Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-660/15/IL
z 13 sierpnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 9 czerwca 2015 r. (data wpływu 12 czerwca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania spłaty otrzymanej z tytułu działu spadku - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 czerwca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania spłaty otrzymanej z tytułu działu spadku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 4 września 2013 r. zmarła matka Wnioskodawcy. Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 11 lutego 2014 r. stwierdził, że spadek po zmarłej matce na mocy ustawy nabył Wnioskodawca i jego dwaj bracia w udziale wynoszącym 1/3 części każdy. W skład spadku wchodzi lokal mieszkalny położony w budynku dwurodzinnym o powierzchni 67,09 m2 wraz z zabudowaniami gospodarczymi. W ustawowym terminie we właściwym urzędzie skarbowym Wnioskodawca wraz z braćmi złożył zgłoszenie o nabyciu spadku (SD-Z2) po matce. W dniu 13 maja 2014 r. zostały wydane zaświadczenia stwierdzające, że od nabycia spadku po zmarłej podatek się nie należy. W wyniku wspólnej decyzji Wnioskodawca wraz z braćmi postanowił podzielić spadek i znieść współwłasność. W tym celu w dniu 6 czerwca 2014 r. zawarto przed notariuszem umowę o dział spadku i zniesieniu współwłasności majątku spadkowego przedstawiając stosowne zaświadczenia wydane przez Naczelnika Urzędu Skarbowego.

Na mocy zawartej umowy notarialnej lokal mieszkalny na wyłączną własność nabył brat, zobowiązując się do spłaty udziału w kwocie 50.000 zł dla każdego z braci z terminem płatności do 15 maja 2015 r. Wartość mieszkania została oszacowana na kwotę 180.000 zł.

Brat wywiązał się z zawartej umowy i w dniu 24 marca 2015 r. Wnioskodawca otrzymał kwotę 50.000 zł przelewem na konto.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy uzyskana przez Wnioskodawcę kwota nieprzekraczająca wartości przysługującego mu udziału spadkowego wynikająca z działu spadku po zmarłej matce podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy dochody uzyskane z tytułu spłaty w związku z działem spadku nie powinny podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Spłata spadkobiercy w wyniku działu spadku nie może być traktowana jako odpłatne zbycie udziału, jeżeli wartość spłaty nie przekracza wartości udziału spadkowego, to Wnioskodawca nie uzyskuje żadnego przysporzenia majątkowego.

Wnioskodawca wskazuje, iż zgodnie z brzmieniem art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadkowi darowizn. Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego.

W ocenie Wnioskodawcy z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. W postanowieniu o stwierdzeniu praw do nabycia spadku sąd nie określa bowiem składników masy spadkowej i nie dokonuje podziału tych składników pomiędzy poszczególnych spadkobierców. Wskutek działu spadku, poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Nie zmienia to faktu, iż dział spadku jest zawsze konsekwencją wcześniejszego nabycia spadku.

Zgodnie z art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są właścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. W myśl art. 211 i 212 oraz art. 1036 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W kontekście wyżej zacytowanych przepisów, nabycie w drodze spadku własności rzeczy, praw majątkowych lub środków pieniężnych podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, zatem w tym przypadku nie mają zastosowania zasady przewidziane w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego znajduje odzwierciedlenie w odpowiedzi Ministerstwa Finansów na interpelacje poselską nr 9106/12, a także w interpretacjach indywidualnych wydanych w imieniu Ministra Finansów przez m. in.:

Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 6 września 2013 r. znak ITPB2/415-621/13/MN, Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 22 sierpnia 2013 r. znak IPTB2/415-405/13-2/KKU oraz z dnia 16 stycznia 2014 r. znak: IPTPB2/415-693/13-2/KKU, Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 2 sierpnia 2013 r. znak: IPPB4/415-366/13-4/MS.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Zatem dla podatku dochodowego istotna z punktu widzenia ustalenia daty nabycia nieruchomości będącej przedmiotem spadku jest data śmierci spadkodawcy.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

Współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, iż własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom (art. 195 Kodeksu cywilnego). W myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Natomiast zgodnie z art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 4 września 2013 r. zmarła matka Wnioskodawcy. Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 11 lutego 2014 r. stwierdził, że spadek po zmarłej matce na mocy ustawy nabył Wnioskodawca i jego dwaj bracia w udziale wynoszącym 1/3 części każdy. W skład spadku wchodzi lokal mieszkalny położony w budynku dwurodzinnym o powierzchni 67,09 m2 wraz z zabudowaniami gospodarczymi. W ustawowym terminie we właściwym urzędzie skarbowym Wnioskodawca wraz z braćmi złożył zgłoszenie o nabyciu spadku (SD-Z2) po matce. W dniu 13 maja 2014 r. zostały wydane zaświadczenia stwierdzające, że od nabycia spadku po zmarłej podatek się nie należy. W wyniku wspólnej decyzji Wnioskodawca wraz z braćmi postanowił podzielić spadek i znieść współwłasność. W tym celu w dniu 6 czerwca 2014 r. zawarto przed notariuszem umowę o dział spadku i zniesieniu współwłasności majątku spadkowego przedstawiając stosowne zaświadczenia wydane przez Naczelnika Urzędu Skarbowego.

Na mocy zawartej umowy notarialnej lokal mieszkalny na wyłączną własność nabył brat, zobowiązując się do spłaty udziału w kwocie 50.000 zł dla każdego z braci z terminem płatności do 15 maja 2015 r. Wartość mieszkania została oszacowana na kwotę 180.000 zł.

Brat wywiązał się z zawartej umowy i w dniu 24 marca 2015 r. Wnioskodawca otrzymał kwotę 50.000 zł przelewem na konto.

Odnosząc się do powyższego wyjaśnić należy, że okoliczność, że dział spadku, którego przedmiotem są nieruchomości lub prawa majątkowe określone w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych następuje ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny z konsekwencjami wynikającymi z tego przepisu. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego. Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, to podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że otrzymanie przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku przedmiotem którego był lokal mieszkalny położony w budynku dwurodzinnym o powierzchni 67,09 m2 wraz z zabudowaniami gospodarczymi spłaty ekwiwalentnej do posiadanego udziału w spadku nie skutkuje powstaniem przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nawet w sytuacji gdy następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiła śmierć spadkodawcy, w konsekwencji nie jest on zobowiązany do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.