Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/4514-64/15/MZ
z 22 maja 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 25 lutego 2015 r. (data wpływu do Biura – 27 lutego 2015 r.), uzupełnionym 11 maja 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie możliwości wyłączenia z opodatkowania umowy sprzedaży nieruchomości – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 lutego 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie możliwości wyłączenia z opodatkowania umowy sprzedaży nieruchomości.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 28 kwietnia 2015 r. znak: IBPB II/1/4514-64/15/MZ wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 11 maja 2015 r. (data wpływu pisma do Biura).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 12 października 2012 r. na mocy aktu notarialnego z tego samego dnia, Wnioskodawca nabył (wspólnie z małżonką), po zastosowaniu obniżek, za kwotę 9.538,50 zł nieruchomość położoną w C. W skład nabytej nieruchomości wchodzi m.in. działka nr 147/2 o powierzchni 0,1247 ha, na której znajduje się budynek mieszkalny (½ część z zabudowy bliźniaczej) o powierzchni użytkowej 104,01 m² oraz budynek gospodarczy (½ część z zabudowy bliźniaczej) o powierzchni użytkowej 71,44 m².

Nieruchomość ta stanowiła własność Skarbu Państwa – Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasów Państwowych – Nadleśnictwa C. i sprzedaż nastąpiła na podstawie art. 40a ustawy o lasach. Z tytułu zawarcia umowy sprzedaży notariusz jako płatnik obliczył i pobrał podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2% ceny rynkowej nieruchomości (wynoszącej 190.770,00 zł) obliczony zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w kwocie 3.815 zł.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że nieruchomość stanowiąca własność Skarbu Państwa – Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasów Państwowych – Nadleśnictwa C. została sprzedana na jego rzecz w 2012 r. z uwzględnieniem przepisów zarówno ustawy o lasach, jak i ustawy o gospodarce nieruchomościami. Sprzedaż nastąpiła na podstawie:

• art. 1 ust. 1 pkt 1 oraz art. 2 pkt 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami,
• art. 40a ust. 2 ustawy o lasach oraz
• rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 9 kwietnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu sprzedaży lokali i gruntów z budynkami mieszkalnymi w budowie oraz kryteriów kwalifikowania ich jako nieprzydatne Lasom Państwowym, a także trybu przeprowadzania przetargu ograniczonego.
  
  

Natomiast w akcie notarialnym powołane zostały przez notariusza w § 4 jedynie przepisy art. 40a ust. 2 oraz ust. 4-6 ustawy o lasach.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z tym, że przedmiotowa transakcja została zawarta na podstawie art. 40a ustawy o lasach oraz na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami czynność ta podlega zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opisana czynność (transakcja zakupu nieruchomości od Skarbu Państwa) jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Następnie Wnioskodawca przytoczył treść przepisu.

W ocenie Wnioskodawcy, ogólne odwołanie się do przepisów o gospodarce nieruchomościami co potwierdziły orzeczenia zarówno Wojewódzkich Sądów Administracyjnych jak Naczelnego Sądu Administracyjnego należy traktować szeroko i należy uwzględniać wszystkie przepisy regulujące czynności cywilnoprawne w sprawach gospodarki nieruchomościami niezależnie od tego w jakich aktach prawnych się znajdują. Z treści art. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami wynika, że nie narusza ona innych ustaw w tym zakresie i m.in. w punkcie 3 wymieniona została cytowana wyżej ustawa o lasach. W związku z powyższym należy stwierdzić, że przepisy ustawy o lasach należą do kategorii przepisów o gospodarce nieruchomościami i w związku z tym czynność zakupu przedmiotowej nieruchomości korzysta ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych.

Stanowisko to zostało potwierdzone orzeczeniami sądów administracyjnych:

• WSA: z dnia 06 maja 2014 r. sygn. akt I SA/Łd 128/14; z dnia 7 stycznia 2015 r. sygn. akt I SA/Gd 1416/14,
• NSA: z dnia 11 lutego 2015 r. sygn. akt II FSK 2742/14.
  
  

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649, z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego. Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową określa się na podstawie przeciętnych cen przedmiotu czynności cywilnoprawnych stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Jeżeli jednak podatnik nie określił wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej lub wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny organu podatkowego, wartości rynkowej, to stosownie do art. 6 ust. 3 ww. ustawy – organ wezwie podatnika do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny. Natomiast w przypadku, gdy podatnik, pomimo wezwania, o którym mowa w ust. 3, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, organ podatkowy dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez podatnika wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez podatnika, koszty opinii ponosi podatnik (art. 6 ust. 4 cyt. ustawy).

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą m.in. od umowy sprzedaży nieruchomości – 2%.

O powstaniu obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnej decyduje, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, moment dokonania czynności cywilnoprawnej. Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy, podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika. W myśl natomiast ust. 2 ww. przepisu, notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że sprzedaż nieruchomości podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami lub przepisom o autostradach płatnych. Oznacza to, że powyższe wyłączenie ma zastosowanie w tych sprawach, w których przepisy o gospodarce nieruchomościami stanowią dla określonych podmiotów materialnoprawną podstawę działania.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że Wnioskodawca w dniu 12 października 2012 r., w drodze umowy sprzedaży, dokonanej w formie aktu notarialnego, nabył od Skarbu Państwa – Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasów Państwowych – Nadleśnictwa C. nieruchomość za kwotę 9.538 zł (po zastosowaniu obniżek). Sprzedaż nastąpiła z zastosowaniem art. 40a ust. 2, 4-6 ustawy o lasach, art. 1 ust. 1 pkt 1 i art. 2 pkt 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz w trybie ustalonym rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu sprzedaży lokali i gruntów z budynkami mieszkalnymi w budowie oraz kryteriów kwalifikowania ich jako nieprzydatne Lasom Państwowym, a także trybu przeprowadzania przetargu ograniczonego. W akcie notarialnym powołane zostały jedynie przepisy art. 40a ust. 2, 4-6 ustawy o lasach. Przy zawarciu umowy sprzedaży został obliczony i pobrany przez notariusza podatek od czynności cywilnoprawnych według stawki 2% (w kwocie 3.815,00 zł), obliczonej od wartości rynkowej nieruchomości, tj. od kwoty 190.770,00 zł.

Przepis art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2010 r., Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) stanowi, że ustawa określa zasady gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz własność jednostek samorządu terytorialnego. Zgodnie natomiast z jej art. 2 pkt 3 ustawa nie narusza innych ustaw w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami, a w szczególności ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz.U. z 2011 r., Nr 12, poz. 59, z późn. zm.).

Ponadto ustawa o gospodarce nieruchomościami precyzuje na czym polegać może gospodarowanie nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz własność jednostek samorządu terytorialnego. Stosownie do art. 13 ust. 1 tej ustawy, z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z ustaw, nieruchomości mogą być przedmiotem obrotu. W szczególności nieruchomości mogą być przedmiotem sprzedaży, zamiany i zrzeczenia się, oddania w użytkowanie wieczyste, w najem lub dzierżawę, użyczenia, oddania w trwały zarząd, a także mogą być obciążane ograniczonymi prawami rzeczowymi, wnoszone jako wkłady niepieniężne (aporty) do spółek, przekazywane jako wyposażenie tworzonych przedsiębiorstw państwowych oraz jako majątek tworzonych fundacji.

Zgodnie z art. 40a ust. 1 ustawy o lasach Lasy Państwowe mogą sprzedawać nieruchomości zabudowane budynkami mieszkalnymi i samodzielne lokale mieszkalne, zwane dalej „lokalami”, oraz grunty z budynkami mieszkalnymi w budowie, nieprzydatne Lasom Państwowym. Ustęp 2 analizowanego przepisu stanowi natomiast, że ustalenie ceny nieruchomości przy sprzedaży, o której mowa w ust. 1, następuje na zasadach określonych w przepisach o gospodarce nieruchomościami.

W myśl art. 40a ust. 4 ww. ustawy pracownicy i byli pracownicy Lasów Państwowych mający co najmniej trzyletni okres zatrudnienia w Lasach Państwowych, z wyjątkiem osób, z którymi stosunek pracy rozwiązany został bez wypowiedzenia z winy pracownika, posiadają pierwszeństwo nabycia lokali, których są najemcami i w których mieszkają. Cena sprzedaży lokalu podlega łącznemu obniżeniu o 6% za każdy rok zatrudnienia w jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych i o 3% za każdy rok najmu tego lokalu, nie więcej jednak niż o 95%, a spłata należności może zostać rozłożona na 60 rat miesięcznych, przy czym oprocentowanie nie może przekraczać w stosunku rocznym stopy referencyjnej, określającej minimalne oprocentowanie podstawowych operacji otwartego rynku prowadzonych przez Narodowy Bank Polski, powiększonej o 2 punkty procentowe. Jeżeli osobą uprawnioną jest emeryt lub rencista, cena nabycia lokalu ustalona jest na 5% jego wartości.

W przedmiotowej sprawie, ewentualne zastosowanie wyłączenia określonego w art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych winno wiązać się więc z wykazaniem, że źródłem powstania danej czynności był konkretny przepis z zakresu gospodarki nieruchomościami. Tymczasem w treści aktu notarialnego – jak wynika z informacji Wnioskodawcy – wskazano, że do nabycia nieruchomości doszło w trybie art. 40a ustawy o lasach. W ocenie Organu oznacza to, że podstawę do zbycia nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy stanowił właśnie przepis art. 40a ustawy o lasach, a nie przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami. Analiza cytowanego przepisu wskazuje, że zawiera on kompleksowe uregulowanie kwestii zbywania przez Lasy Państwowe nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi i samodzielnych lokali mieszkalnych oraz gruntów z budynkami mieszkalnymi w budowie. Zawarte w nim przepisy określają bowiem nie tylko krąg osób uprawnionych do nabywania ww. nieruchomości na zasadach preferencyjnych, ale również sposób ustalania ceny i sposób jej zapłaty. Z tego też względu nie można uznać, że to przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowią podstawę czynności sprzedaży. Powyższego nie zmienia także okoliczność odesłania w pewnych kwestiach, nieuregulowanych w ustawie o lasach (jak np. przy ustalaniu ceny sprzedaży nieruchomości w art. 40a ust. 2 ustawy o lasach), do przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Odwołanie takie ma bowiem na celu jedynie uniknięcie powtarzania pewnych rozwiązań ustalonych w jednym akcie prawnym w kolejnej ustawie.

A zatem umowa sprzedaży nieruchomości zawarta w 2012 r. przez Wnioskodawcę, aby podlegała wyłączeniu od podatku od czynności cywilnoprawnych powinna była zostać zawarta w trybie (na podstawie) przewidzianym ustawą o gospodarce nieruchomościami. Tymczasem tryb (podstawę) opisanej we wniosku czynności – jak wynika z aktu notarialnego – stanowiły postanowienia ww. ustawy o lasach, tj. art. 40a tej ustawy. W żadnym przypadku nie można zatem uznać, że w przedmiotowej sprawie sprzedaż nastąpiła na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Powołane przez Wnioskodawcę w uzupełnieniu wniosku, jako podstawa do zawarcia przedmiotowej umowy sprzedaży, przepisy art. 1 ust. 1 pkt 1 oraz art. 2 pkt 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, stanowią jedynie ogólne przepisy wskazujące odpowiednio na zakres stosowania tej ustawy oraz na relację między przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami a ustawą o lasach. Z treści tych przepisów – w szczególności art. 2 pkt 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami – nie można wyprowadzić wniosku, że przepisy ustawy o lasach należą do kategorii przepisów o gospodarce nieruchomościami i w związku z tym czynność zakupu przedmiotowej nieruchomości korzysta z wyłączenia z podatku od czynności cywilnoprawnych. Przepis ten jest bowiem potwierdzeniem zasady „lex specialis derogat legi generali”, co oznacza, że przepisy o większym stopniu szczegółowości pochodzące z aktów prawnych o takiej samej mocy prawnej, np. z ustaw, należy stosować przed prawem ogólniejszym. Nie należy zatem utożsamiać pojęcia „przepisów o gospodarce nieruchomościami” z ustawą o lasach należącą do katalogu ustaw zawartych w art. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Mając powyższe na uwadze, brak jest podstaw do stwierdzenia, że przedmiotowa sprzedaż została dokonana na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami. Tym samym, umowa sprzedaży nieruchomości nie może zostać zakwalifikowana jako czynność cywilnoprawna wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W konsekwencji, przedmiotowa umowa sprzedaży nieruchomości podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, którego pobór w przedmiotowej sprawie należał do obowiązków notariusza.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków sądowych należy stwierdzić, że Organ interpretacyjny zapoznał się z orzecznictwem powołanym we wniosku o interpretację, niemniej nie podziela stanowiska w nim zaprezentowanego, czemu dał wyraz w niniejszej interpretacji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku Wnioskodawca dołączył dokument. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny (weryfikacji) dołączanych dokumentów; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.