Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/2/4511-283/15/MM
z 29 maja 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 26 lutego 2015 r. (data otrzymania 2 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 marca 2015 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W czerwcu 2014 r. aktem notarialnym umowy o dział spadku Wnioskodawca otrzymał spłatę w wysokości 46.250,00 zł a kwota ta mieści się w udziale, który nabył w spadku po małżonku. Wartość przedmiotu działu spadku (mieszkanie) określona została na kwotę 95.550,00 zł. Z postanowienia Sądu Rejonowego z marca 2014 r. o stwierdzeniu nabycia spadku wynika, że na podstawie ustawy, jako małżonek zmarłej, Wnioskodawca nabył prawo do 1/2 części spadku. Pozostałą część otrzymała matka i brat zmarłego małżonka.

Wnioskodawca zgodził się na dział spadku ze spłatą, bo nie da się podzielić na pół mieszkania, czyli kuchni, łazienki itd. Spadkobiercy uzgodnili, że matka zmarłego małżonka otrzyma jako część spadku nieruchomość a Wnioskodawca kwotę równą jego części spadku.

Wnioskodawca twierdzi, że nie zbył masy spadkowej. Wartość spłaty nie przekracza wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału w spadku, po jego stronie.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie:

Czy otrzymana spłata części spadku spowoduje u Wnioskodawcy przychód i obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymana wartość spłaty 46.250,00 zł nie przekracza wartości przysługującego mu udziału w spadku – 1/2 części. Po stronie Wnioskodawcy – otrzymującego spłatę – nie powstaje więc obowiązek zapłaty podatku od otrzymanej kwoty.

Dział spadku mieści się w pojęciu dziedziczenia, które podlega podatkowi od spadków i darowizn. Tym samym nie można opodatkować tego samego przysporzenia zarówno podatkiem od spadków i darowizn, jak i podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Matka i brat zmarłego małżonka nie płacą podatku od swojej części spadku, dlaczego więc Wnioskodawca miałby płacić podatek od swojej części masy spadkowej. Dział spadku z dopłatą był konieczny, bo nie da się podzielić mieszkania na osobne części (łazienkę, kuchnię, przedpokój).

Podatek dochodowy, co do zasady, pojawia się wtedy, gdy wysokość spłaty przewyższa wartość udziału spadkowego. Przypomniał o tym Minister Finansów, w imieniu którego interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego wydał 17 kwietnia 2014 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie (Znak: IBPB2/415-63/14-4/MK1).

Istotne znaczenie dla niniejszego korzystnego dla Wnioskodawcy rozstrzygnięcia ma okoliczność, że spłata nie przekracza wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego, a czynność prawna została zawarta wyłącznie między spadkobiercami. W konsekwencji, na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Powyższe twierdzenie potwierdza też orzecznictwo, np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 9 listopada 2011 r. sygn. akt I SA/Łd 1173/11 czy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 5 marca 2013 r., sygn. akt I SA/Po 918/12 (oraz wydana w wyniku tego orzeczenia przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu interpretacja indywidualna z 9 sierpnia 2013 r., Znak: ILPB2/415-422/12/13-S/TR, jak również interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 16 stycznia 2014 r., Znak: IPTPB2/415-704/13-4/JR). Wynika z nich, że spłata otrzymana przez jednego spadkobiercę od drugiego przy dziale spadku obejmującym nieruchomość, w części nie przekraczającej wartości udziału w spadku, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości. Sądy stwierdzają, że dział spadku mieści się w pojęciu dziedziczenia, które podlega podatkowi od spadków i darowizn. Tym samym sądy wykluczają opodatkowanie tego samego przysporzenia zarówno podatkiem od spadków i darowizn, jak i podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, gdyby otrzymał spłatę w wysokości przekraczającej wartość udziału w spadku, czyli więcej niż 46.250,00 zł, od nadwyżki zapłaciłby podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu osiągnięcia przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości przed upływem 5 lat od dnia jej nabycia.

Powyższe stanowisko potwierdził też Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w indywidualnej interpretacji z 25 lutego 2014 r., Znak: IBPBII/2/415-1191/13/JG.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis cytowanego art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, że nie płaci się podatku dochodowego, jeśli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub praw upłynęło 5 lat. W związku z tym, jeśli od końca roku, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości lub praw do dnia odpłatnego zbycia upłynęło 5 lat, zbycie nie podlega w ogóle opodatkowaniu. Przy czym pod pojęciem „odpłatnego zbycia” należy rozumieć każde zdarzenie i każdą czynność prawną, w wyniku których dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości lub praw (lub udziału w nich) za wynagrodzeniem.

Stosownie do treści art. 924 i art. 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.) – spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Zaś postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego – jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w drodze spadku po zmarłym małżonku Wnioskodawca nabył w masie spadkowej udział 1/2, pozostały udział nabyła matka i brat zmarłego małżonka. W skład masy spadkowej wchodziło mieszkanie o wartości 95.550 zł. Udział Wnioskodawcy w masie spadkowej wynosił zatem 47.775 zł (1/2 x 95.550 zł).

Spadkobiercy zawarli umowę o dział spadku, na mocy której mieszkanie przypadło matce spadkodawcy, a Wnioskodawca otrzymał spłatę w wysokości 46.250 zł.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania należy stwierdzić, że otrzymanie przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku kwoty nie przekraczającej wartości posiadanego udziału w spadku nie spowodowało powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że spłata nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego a umowa została zawarta wyłącznie między spadkobiercami. W konsekwencji, na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.

Na koniec odnosząc się do argumentu Wnioskodawcy o podwójnym opodatkowaniu spadku na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku od spadków i darowizn można powtórzyć za Naczelnym Sądem Administracyjnym (wyrok z 8 maja 2013 r., sygn. akt II FSK 1905/11), że źródłem nabycia przez Wnioskodawcę udziału w lokalu mieszkalnym było dziedziczenie, które mieści się w katalogu przychodów podlegających przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Z chwilą nabycia spadku powstał u Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn. Rozpatrywana sprawa nie dotyczyła jednak przychodów podlegających przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wnioskodawca jest już bowiem na kolejnym etapie. Mamy w nim do czynienia z sytuacją, kiedy Wnioskodawca dokonuje rozporządzenia swoim udziałem w masie spadkowej na podstawie działu spadku, z którego przychód – na co wskazuje analiza art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn – nie podlega przepisom o podatku od spadków i darowizn. Brak opodatkowania spłaty nastąpił wyłącznie z przyczyn wskazanych przez Organ w uzasadnieniu interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.