Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/436-230/14/MCZ
z 20 października 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 16 lipca 2014 r. (data wpływu do Biura – 17 lipca 2014 r.), uzupełnionym 8 i 9 października 2014 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przenoszącej własność udziału w nieruchomości obciążonej hipoteką w zamian za przejęcie długu – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 lipca 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przenoszącej własność udziału w nieruchomości obciążonej hipoteką w zamian za przejęcie długu.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego w piśmie z 22 września 2014 r. znak: IBPB II/1/436-230/14/MCZ oraz znak: IBPB II/1/415-596/14/MCZ wezwano o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 8 października 2014 r. (uiszczenie opłaty) i 9 października 2014 r. (pozostałe braki formalne).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 17 grudnia 2012 r. Wnioskodawca i J.N. nabyli nieruchomość w udziałach po 50 % każdy. W celu sfinansowania całości kosztów zakupu strony zaciągnęły bankowy kredyt hipoteczny.

W chwili obecnej strony pragną znieść współwłasność nieruchomości nieodpłatnie na rzecz Wnioskodawcy, z jednoczesnym przejęciem przez niego całości ciążącego na nieruchomości długu i tym samym zwolnić J.N. z długu i obowiązku jego dalszej spłaty.

W uzupełnieniu wniosku z 7 października 2014 r. (data wpływu do Biura – 9 października 2014 r.), Wnioskodawca doprecyzował zdarzenie przyszłe i wskazał, że w opisywanej sprawie mamy do czynienia z nieodpłatnym nabyciem nieruchomości w takim rozumieniu, że zniesienie współwłasności odbędzie się bez dokonywania jakiejkolwiek zapłaty w formie pieniężnej – czyli bez przekazania stronie zbywającej jakichkolwiek środków pieniężnych. W taki właśnie sposób wnioskodawca rozumie nieodpłatne nabycie nieruchomości. Faktycznie jednak Wnioskodawca przejmie dług drugiego współwłaściciela, a w takim aspekcie będzie to odpłatne nabycie udziału nieruchomości, gdzie zapłatą będzie zwolnienie z długu drugiego współwłaściciela, a przejęcie tego długu przez Wnioskodawcę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

W związku z faktem, że mamy do czynienia z nieodpłatnym nabyciem nieruchomości - udziału 50% współwłasności, która jest obciążona hipoteką, czy wartość nabytego udziału może zostać pomniejszona o 50% wartości hipoteki ustanowionej na przedmiotowym lokalu, które to obciążenie zostanie również nabyte przez Wnioskodawcę?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z planowanym zniesieniem współwłasności lokalu nabędzie on nieodpłatnie udział we współwłasności wynoszący 50% obciążony hipoteką ustanowioną na rzecz banku – wierzyciela, który udzielił kredytu na zakup przedmiotowej nieruchomości. Zgodnie z przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn przedmiotowe nabycie powinno zostać opodatkowane, gdyż strony, tj. Wnioskodawca i J.N. pozostają w tzw. trzeciej grupie podatkowej. Jednak w związku z tym, że Wnioskodawca nabędzie część nieruchomości wraz z obciążeniem wynikającym z hipoteki i jednocześnie przejmie w banku cały dług na siebie, to wartość przyjętego przeze niego udziału winna zostać pomniejszona o obciążenie, które na nim ciąży.

Zgodnie z art. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów. W przypadku Wnioskodawcy wartość nabytej rzeczy (udział 50% części mieszkania) wynosi 56.500,00 zł a wartość długu to 55.650,00 zł. W związku z tym do opodatkowania pozostaje kwota 850 zł, która mieści się w kwocie wolnej od podatku, zgodnie z art. 9 wyżej powołanej ustawy.

Wartość nabytej rzeczy po odjęciu długu daje do opodatkowania kwotę mniejszą niż 4.902,00 zł czyli kwotę wolną od podatku.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przenoszącej własność udziału w nieruchomości obciążonej hipoteką w zamian za przejęcie długu. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygniecie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2009 r., Nr 93, poz. 768, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem :

dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;

darowizny, polecenia darczyńcy;

zasiedzenia;

nieodpłatnego zniesienia współwłasności;

zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;

nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust. 2 ww. ustawy).

Stosownie do postanowień art. 5 powołanej ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Z treści wniosku i jego uzupełnienia wynika, że 17 grudnia 2012 r. Wnioskodawca i J.N. – osoba fizyczna zaliczana do III grupy podatkowej – nabyli wspólnie nieruchomość. Każdemu ze współwłaścicieli przysługuje równy, wynoszący 50% udział we współwłasności. W celu sfinansowania całości kosztów zakupu strony zaciągnęły bankowy kredyt obciążony hipoteką ustanowioną na rzecz banku. Obecnie strony pragną zawrzeć umowę, na mocy której współwłaścicielka J.N. przeniesie na Wnioskodawcę prawo przysługującego jej udziału w prawie własności ww. nieruchomości (1/2 udziału), bez dokonywania przez Wnioskodawcę jakiejkolwiek zapłaty w formie pieniężnej, a Wnioskodawca zwolni współwłaścicielkę nieruchomości J.N. ze związanego ze współwłasnością długu z tytułu umowy kredytowej zabezpieczonej hipoteką na nieruchomości, przejmując całość długu, który powstał w związku z kredytem zaciągniętym wspólnie.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że chociaż nie przekaże drugiej stronie (stronie zbywającej swój udział w nieruchomości) jakichkolwiek środków pieniężnych, to jednak przejmie on dług drugiego współwłaściciela, a zatem faktycznie będzie miało miejsce odpłatne nabycie przez niego udziału w nieruchomości. Zapłatą będzie zwolnienie z długu drugiego współwłaściciela, a przejęcie tego długu przez Wnioskodawcę.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy należy wskazać, że zgodnie z art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121) umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

W myśl natomiast art. 519 § 1 K.c. osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje zwolniony z długu (przejęcie długu). Stosownie do art. 519 § 2 K.c. przejęcie długu może nastąpić:

przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika; oświadczenie dłużnika może być złożone którejkolwiek ze stron;

przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela; oświadczenie wierzyciela może być złożone którejkolwiek ze stron; jest ono bezskuteczne, jeżeli wierzyciel nie wiedział, że osoba przejmująca dług jest niewypłacalna.

Stosownie do postanowień art. 523 K.c., jeżeli w umowie o przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zwolnić zbywcę od związanych z własnością długów, poczytuje się w razie wątpliwości, że strony zawarły umowę o przejęcie tych długów przez nabywcę.

Na tle wskazanych powyżej uregulowań należy zauważyć, że samo przeniesienie własności nieruchomości nie powoduje przejęcia przez nabywcę długów związanych z nieruchomością. Dopiero przez zastosowanie reguły interpretacyjnej wynikającej z domniemania przejęcia długu (art. 523 K.c.) dokonuje się oceny oświadczenia woli nabywcy nieruchomości, w którym zwalnia on zbywcę od długów związanych z nieruchomością. Jeżeli zatem nabywca nieruchomości oświadcza, że zwalnia zbywcę od długów związanych z własnością zbywanej nieruchomości (w omawianej sprawie nabywca 1/2 udziału w nieruchomości stwierdza, że zwalnia zbywcę tego udziału z długów) – to należy przyjąć, że zbywca zawarł z nabywcą nieruchomości umowę przejęcia długów przez nabywcę. Trudno bowiem przyjąć, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nastąpi nabycie tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności, skoro – jak sam Wnioskodawca stwierdza – w efekcie nabycie udziału w nieruchomości będzie odpłatne, bo Wnioskodawca w zamian za zniesienie współwłasności przyjmie dług od drugiego współwłaściciela.

W związku z powyższymi stwierdzeniami należy wskazać, że skoro istotnie – jak twierdzi Wnioskodawca – zostanie przez niego zawarta umowa przenosząca własność 1/2 udziału w nieruchomości w zamian za przejęcie długu to taka umowa nie jest objęta zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od spadków i darowizn, a co za tym idzie nabycie dokonane na podstawie tej umowy nie może podlegać opodatkowaniu tym podatkiem.

Należy bowiem podkreślić, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Oznacza to, że szczegółowe wyznaczenie zakresu przedmiotowego opodatkowania tym podatkiem ma określone konsekwencje prawne. Tym samym należy stwierdzić, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Zatem zawarcie umowy dotyczącej nabycia własności 1/2 udziału w nieruchomości w zamian za przejęcie długu nie powoduje powstania obowiązku w podatku od spadków i darowizn. Oznacza to, że Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty tego podatku.

Skoro zawarcie umowy dotyczącej nabycia własności 1/2 udziału w nieruchomości w zamian za przejęcie długu nie powoduje powstania obowiązku w podatku od spadków i darowizn, to brak jest podstaw od oceny stanowiska Wnioskodawcy w zakresie ustalania podstawy opodatkowania nabytego udziału w nieruchomości podatkiem od spadków i darowizn zgodnie z art. 7 tej ustawy.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.