UZASADNIENIE

W dniu 16 lipca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku podatkowego w Polsce.

Wezwaniem z dnia 25 sierpnia 2014 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy zwrócił się o wyczerpujące przedstawienie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego.

Pismem z dnia 11 lipca 2014 r. (data wpływu 17 września 2014 r.) uzupełniono wniosek w ww. zakresie.

W przedmiotowym wniosku i w jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny/zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest zatrudniony jako elektroautomatyk u armatora belgijskiego, który opłaca za Niego podatki oraz wszelkie ubezpieczenia. Siedziba i miejsce faktycznego zarządu firmy mieści się w Belgii. Statki, na których Wnioskodawca pełnił i pełni służbę są statkami morskimi pełniącymi służbę żegludze międzynarodowej. W Polsce Wnioskodawca nie osiąga i nie osiągał żadnych przychodów, ponieważ nigdy nie podjął pracy w Polsce (pierwsza praca u armatora belgijskiego). Taka sytuacja zaistniała w latach 2009, 2010, 2011, 2012, 2013 jak i będzie stanem przyszłym. Na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej Wnioskodawca nie posiada centrum interesów osobistych i gospodarczych, ponieważ oprócz podatków płaci w Belgii ubezpieczenia socjalne, emerytalno-rentowe, zdrowotne obowiązkowe i zdrowotne dodatkowe. Wraz z rodziną korzysta z tamtejszego (belgijskiego) ubezpieczenia socjalnego. W Polsce żadnych zasiłków nie pobierał i nie pobiera (zarówno na siebie, jak i na rodzinę). Wnioskodawca nie przebywał i nie przebywa w Polsce dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Miejsce zamieszkania Wnioskodawcy, jak i ośrodek interesów życiowych znajduje i znajdował się w Belgii, w okresie jakiego dotyczy wniosek.

W przesłanym uzupełnieniu wniosku wskazano, że w latach 2009-2013 Wnioskodawca miał, jak i będzie miał w przyszłości miejsce zamieszkania w Belgii. W latach 2009-2013 miał, jak i będzie miał w przyszłości miejsce stałego zamieszkania w Belgii. W okresie, którego dotyczy wniosek centrum interesów gospodarczych, jak i osobistych Wnioskodawcy znajduje się w Belgii. W latach 2009-2013 Wnioskodawca nie posiadał rodziny, bo był kawalerem. Rodzice zamieszkują w Polsce a znajomych ma zamieszkujących w różnych państwach Unii Europejskiej i świata. Wnioskodawca nie wie, gdzie będzie posiadał nieruchomości w przyszłości. W okresie, którego dotyczy wniosek nie zakupił żadnej nieruchomości na terenie Rzeczpospolitej Polskiej. W okresie, którego dotyczy wniosek Wnioskodawca przebywał w kilkudziesięciu krajach, na wszystkich kontynentach. Najczęściej w Belgii, a w Polsce nie przebywał dłużej niż 183 dni w roku. Wnioskodawca jest obywatelem Polski. W okresie, którego dotyczy wniosek siedziba i miejsce faktycznego zarządu firmy mieściła się w Belgii. Statki, na których pełnił i pełni służbę są statkami morskimi pełniącymi służbę w żegludze międzynarodowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy Wnioskodawca jest zobowiązany do:

1. składania rocznych deklaracji podatkowych w Polsce PIT-36?
2. wpłacania comiesięcznych zaliczek oraz składania deklaracji podatkowej PIT-53?

Zdaniem Wnioskodawcy nie spełnia wymogu osoby mającej miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jednocześnie konwencja zawarta między Rzeczpospolitą Polską a Królestwem Belgii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania nie nakłada obowiązku opodatkowania w obydwu ww. państwach. Jeśli Wnioskodawca nie uzyskuje żadnych dochodów w Polsce i nie ma centrum interesów osobistych lub gospodarczych, nie ma obowiązku składania deklaracji podatkowych ani odprowadzania w Polsce zaliczek na podatek od dochodów osiąganych na statku u belgijskiego armatora i pod belgijską banderą.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) osoby fizyczne jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Zgodnie z art. 3 ust. 1a ww. ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Stosownie do art. 3 ust. 2a ww. ustawy osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ww. ustawy).

W myśl art. 4 ust. 1 konwencji z dnia 20 sierpnia 2001 r. między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Belgii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz zapobiegania oszustwom podatkowym i uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz.U. z 2004 r. Nr 211, poz. 2139) w rozumieniu niniejszej Konwencji, określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie" oznacza każdą osobę, która, zgodnie z prawem tego Państwa, podlega tam opodatkowaniu z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze i obejmuje również to Państwo, wszystkie jego jednostki terytorialne lub organy lokalne. Jednakże określenie to nie obejmuje osób, które podlegają opodatkowaniu w tym Państwie w zakresie dochodu osiąganego ze źródeł położonych tylko w tym Państwie lub z tytułu majątku położonego w tym Państwie.

Na podstawie art. 4 ust. 2 ww. konwencji jeżeli, stosownie do postanowień ustępu 1, osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to jej status określa się według następujących zasad:

1. osobę uważa się za mającą miejsce zamieszkania w tym Państwie, w którym ma ona stałe miejsce zamieszkania; jeżeli ma ona stałe miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania tylko w tym Państwie, z którym ma ona ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych);
2. jeżeli nie można ustalić, w którym Państwie osoba ma ośrodek interesów życiowych albo jeżeli nie posiada ona stałego miejsca zamieszkania w żadnym z Państw, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym Umawiającym się Państwie, w którym zwykle przebywa;
3. jeżeli przebywa ona zazwyczaj w obu Państwach lub nie przebywa zazwyczaj w żadnym z nich, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym Państwie, którego jest obywatelem;
4. jeżeli osoba jest obywatelem obydwu Państw lub nie jest obywatelem żadnego z nich, to właściwe organy Umawiających się Państw rozstrzygną sprawę w drodze wzajemnego porozumienia.

Definicja „osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie” odnosi się zatem bezpośrednio do określenia „miejsca zamieszkania” przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.

Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast jeśli podatnik będzie miał miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).

Przepis art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje na dwa warunki, od spełnienia których uzależnia się kwalifikację danej osoby jako mającej miejsce zamieszkania w Polsce. Powyższe przesłanki są rozdzielone spójnikiem "lub", co jest równoznaczne z tym, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z nich, aby uznać, że osoba posiada miejsce zamieszkania w Polsce, a co za tym idzie - podlega w kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli opodatkowaniu od wszystkich osiąganych dochodów.

Jako pierwszy warunek pozwalający na uznanie osoby za mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP przepis wskazuje posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych). Przesłanka ta została skonstruowana w bardzo szeroki sposób, jeśli chodzi o zakreśloną grupę osób, które na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych posiadają w Polsce ośrodek interesów życiowych. Wynikać może to z użycia w powołanym powyżej przepisie spójnika "lub" w sformułowaniu "centrum interesów osobistych lub gospodarczych" dla doprecyzowania kiedy uznaje się daną osobę za mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP. Tym samym określona osoba, która ma ścisłe powiązania biznesowe czy też gospodarcze w Polsce, a całą rodzinę i znajomych w innym państwie, może w takiej sytuacji podlegać opodatkowaniu w Polsce od całości swoich dochodów.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej uważa się również osobę fizyczną, która przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W świetle art. 3 ust. 1a analizowany warunek stanowi samodzielną podstawę do uznawania określonej kategorii osób za rezydentów, niezależną od omówionego powyżej posiadania na terytorium RP centrum interesów życiowych.

Wymienione powyżej kryteria stosuje się z uwzględnieniem art. 4 ww. umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Przy tym wskazać należy, iż według Komentarza do Modelowej Konwencji OECD posiadanie stałego ogniska domowego oznacza, iż osoba fizyczna urządziła je i zastrzegła dla swojego trwałego użytkowania, w przeciwieństwie do przebywania w konkretnym miejscu, ale w takich warunkach, z których wynika, że dany pobyt jest zamierzony na krótki czas. Zgodnie z Komentarzem, istotnym czynnikiem jest trwałość zamieszkania, dbałość o ognisko domowe, co należy rozumieć, że osoba zainteresowana czyni wszystko, co jest niezbędne, aby mieć to mieszkanie do własnej dyspozycji w każdym czasie, w sposób ciągły, a nie od czasu do czasu, na pobyt, który z różnych względów może mieć charakter krótkotrwały. Jeżeli osoba fizyczna posiada ognisko domowe w obu Umawiających się państwach, wówczas pierwszeństwo ma państwo, z którym osobiste i ekonomiczne powiązania danej osoby są ściślejsze. Przez takie powiązania, Komentarz nakazuje rozumieć ośrodek interesów życiowych, przy ustalaniu którego należy wziąć pod uwagę stosunki rodzinne i towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczną, kulturalną i wszelką inną, miejsce działalności gospodarczej i miejsce, z którego zarządza swoim mieniem. Wszystkie te okoliczności należy rozważyć w całości, uwzględniając indywidualne postępowanie danej osoby. Jeśli miejsca zamieszkania nie można ustalić na podstawie tego kryterium, należy ustalić je biorąc pod uwagę przede wszystkim miejsce, w którym osoba fizyczna zwykle przebywa, a następnie obywatelstwo danej osoby.

Tekst Modelowej Konwencji stanowiącej wzór umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawieranych przez Polskę, jak i brzmienie Komentarza do niej zostały wypracowane w drodze konsensusu przez wszystkie państwa członkowskie OECD, które zobowiązały się tym samym do stosowania zawartych w nich postanowień.

Modelowa Konwencja, jak i Komentarz do niej, nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa, natomiast stanowią wskazówkę, jak należy interpretować zapisy umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

W sytuacji przedstawionej we wniosku i w jego uzupełnieniu Wnioskodawca w latach 2009-2013 miał, jak i będzie miał w przyszłości miejsce zamieszkania w Belgii. W latach 2009-2013 miał, jak i będzie miał w przyszłości miejsce stałego zamieszkania w Belgii. W okresie, którego dotyczy wniosek centrum interesów gospodarczych, jak i osobistych Wnioskodawcy znajduje się w Belgii. Wnioskodawca nie wie, gdzie będzie posiadał nieruchomości w przyszłości. W okresie, którego dotyczy wniosek nie zakupił żadnej nieruchomości na terenie Rzeczpospolitej Polskiej. W okresie, którego dotyczy wniosek Wnioskodawca przebywał w kilkudziesięciu krajach, na wszystkich kontynentach. Najczęściej w Belgii, a w Polsce nie przebywał dłużej niż 183 dni w roku.

Mając na uwadze ww. okoliczności faktyczne, w przedmiotowej sprawie uznać należy, że od 2009 r. Wnioskodawca nie podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów, ale tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.

W sytuacji zatem, gdy Wnioskodawca, który nie posiada w Polsce nieograniczonego obowiązku podatkowego nie osiąga od 2009 r. żadnych dochodów w Polsce, nie ma w Polsce obowiązku składania zeznań podatkowych. Nie ma również obowiązku opodatkowania w Polsce dochodów osiąganych od zagranicznego pracodawcy, wpłacania zaliczek na podatek i składania deklaracji (zeznań) podatkowych w związku z osiąganiem ww. dochodów.

Końcowo, należy zaznaczyć, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy organ dokonał analizy i oceny wyłącznie okoliczności podanych przez Wnioskodawcę.

Jeżeli natomiast przedstawione we wniosku okoliczności faktyczne różnią się od występujących w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie chroni Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego.

Postępowanie w sprawie wydawania interpretacji indywidualnych, z uwagi na przedmiot i charakter wydawanych w jego toku rozstrzygnięć, jest bowiem postępowaniem szczególnym, odrębnym, do którego nie mają bezpośredniego zastosowania inne (poza wskazanymi w ustawie) przepisy Ordynacji podatkowej, w szczególności nie jest postępowaniem dowodowym, które może być prowadzone w oparciu o konkretną dokumentację w toku kontroli podatkowej czy postępowania podatkowego lub czynności sprawdzających. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest w szczególności ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego, kontroli podatkowej czy postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku ww. postępowań okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.