Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/415-441/14/IL
z 22 lipca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 16 kwietnia 2014 r. (data wpływu 22 kwietnia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zniesienia współwłasności - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 kwietnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zniesienia współwłasności.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 24 listopada 2012 r. zmarł brat Wnioskodawcy T.G. Sąd Rejonowy prawomocnym postanowieniem z dnia 23 grudnia 2013 r. stwierdził, że spadek po T.G., na podstawie ustawy nabyli: matka spadkodawcy Z.G. w 8/16 częściach oraz Wnioskodawca i jego rodzeństwo - po 1/16 części. W skład spadku wchodził udział w wysokości 50%, w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego o pow. użytkowej 63 m². Drugim współwłaścicielem tego prawa w udziale wynoszącym 50% jest była małżonka brata Wnioskodawcy A.M. Prawomocny wyrok rozwiązujący małżeństwo wydał Sąd Okręgowy w dniu 8 lipca 2003 r. Byli małżonkowie nie dokonali po rozwodzie podziału majątku.

Po uzyskaniu odpisu prawomocnego postanowienia Sądu o stwierdzeniu nabycia spadku dokonano zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2 w Urzędzie Skarbowym, a następnie w dniu 6 marca 2014 r. uzyskano zaświadczenia (dla każdego z dziewięciu spadkobierców w tym Wnioskodawcy) od Naczelnika Urzędu Skarbowego stwierdzające, że na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn nabycie ww. spadku zwolnione jest od podatku. Obecnie, po rozmowach z byłą bratową, która jest jednocześnie dysponentem przedmiotowego lokalu, Wnioskodawca wraz z matką i rodzeństwem zamierza dokonać umownego działu spadku i zniesienia współwłasności w Kancelarii Notarialnej. W wyniku działu spadku, każdy ze spadkobierców będzie posiadał udział w prawie do lokalu mieszkalnego zgodny z postanowieniem sądu. Następnie nastąpi zniesienie współwłasności na rzecz byłej bratowej A.M. Zniesienie współwłasności będzie miało charakter odpłatny, tzn. w zamian za udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu, była bratowa zostanie zobowiązana do dokonania spłaty na rzecz Wnioskodawcy, jego matki i rodzeństwa. Wartość lokalu ustalono na kwotę 200 000 zł. Kwota spłaty będzie wynosiła 100 000 zł. Matka Wnioskodawcy otrzyma 50 000 zł, a pozostali spadkobiercy tj. Wnioskodawca i jego rodzeństwo (razem osiem osób) po 6 250 zł. Kwota uzyskana przez każdego ze spadkobierców będzie ekwiwalentna do posiadanego udziału w spadku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym kwota uzyskana z tytułu spłaty w związku ze zniesieniem współwłasności lokalu mieszkalnego będąca skutkiem działu spadku po zmarłym bracie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy sposób zniesienia współwłasności z obowiązkową spłatą nie może skutkować powstaniem po jego stronie, ani też pozostałych spadkobierców obowiązku podatkowego w związku z dokonanym działem spadku. Wnioskodawca uważa, że uzyskanie przez niego kwoty nie przekraczającej udziału w spadku nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z powyższym nie ciąży na nim obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16 poz. 93 ze zm.) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Zatem dla podatku dochodowego istotna z punktu widzenia ustalenia daty nabycia nieruchomości jest data śmierci spadkodawcy.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

Stosownie do art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

Zgodnie z treścią art. 195 ww. Kodeksu własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Z zawartej we wskazanym przepisie definicji wynika, że współwłasność charakteryzuje się trzema podstawowymi cechami: jednością przedmiotu, wielością podmiotów oraz niepodzielnością wspólnego prawa.

Natomiast w myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia sądu. Natomiast na podstawie art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

W wyniku dokonania działu spadku oraz zniesienia współwłasności możliwy jest zatem podział rzeczy lub prawa poprzez przyznanie tej rzeczy lub prawa jednej osobie, przy jednoczesnym zobowiązaniu dokonania spłat na rzecz pozostałych współspadkobierców lub współwłaścicieli.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w dniu 24 listopada 2012 r. zmarł brat Wnioskodawcy T.G. Sąd Rejonowy prawomocnym postanowieniem z dnia 23 grudnia 2013 r. stwierdził, że spadek po T.G., na podstawie ustawy nabyli: matka spadkodawcy Z.G. w 8/16 częściach oraz Wnioskodawca i jego rodzeństwo - po 1/16 części. W skład spadku wchodził udział w wysokości 50%, w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego o pow. użytkowej 63 m². Drugim współwłaścicielem tego prawa w udziale wynoszącym 50% jest była małżonka brata Wnioskodawcy A.M. Prawomocny wyrok rozwiązujący małżeństwo wydał Sąd Okręgowy w dniu 8 lipca 2003 r. Byli małżonkowie nie dokonali po rozwodzie podziału majątku.

Po uzyskaniu odpisu prawomocnego postanowienia Sądu o stwierdzeniu nabycia spadku dokonano zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2 w Urzędzie Skarbowym, a następnie w dniu 6 marca 2014 r. uzyskano zaświadczenia (dla każdego z dziewięciu spadkobierców w tym Wnioskodawcy) od Naczelnika Urzędu Skarbowego stwierdzające, że na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn nabycie ww. spadku zwolnione jest od podatku. Obecnie, po rozmowach z byłą bratową, która jest jednocześnie dysponentem przedmiotowego lokalu, Wnioskodawca wraz z matką i rodzeństwem zamierza dokonać umownego działu spadku i zniesienia współwłasności w Kancelarii Notarialnej. W wyniku działu spadku, każdy ze spadkobierców będzie posiadał udział w prawie do lokalu mieszkalnego zgodny z postanowieniem sądu. Następnie nastąpi zniesienie współwłasności na rzecz byłej bratowej A.M. Zniesienie współwłasności będzie miało charakter odpłatny, tzn. w zamian za udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu, była bratowa zostanie zobowiązana do dokonania spłaty na rzecz Wnioskodawcy, jego matki i rodzeństwa. Wartość lokalu ustalono na kwotę 200 000 zł. Kwota spłaty będzie wynosiła 100 000 zł. Matka Wnioskodawcy otrzyma 50 000 zł, a pozostali spadkobiercy tj. Wnioskodawca i jego rodzeństwo (razem osiem osób) po 6 250 zł. Kwota uzyskana przez każdego ze spadkobierców będzie ekwiwalentna do posiadanego udziału w spadku.

Należy wskazać, że odpłatne zbycie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oznacza przeniesienie prawa własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Jak wynika z przedstawionego zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca w zamian za posiadany udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego otrzyma jego równowartość pieniężną. Nie sposób jednak uznać, że ww. spłatę otrzyma w związku z działem spadku, albowiem w treści wniosku wskazano, że Wnioskodawca wraz z pozostałymi spadkobiercami, tj. matką oraz rodzeństwem dokonają przeniesienia przysługujących im udziałów w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego na rzecz byłej bratowej. Innymi słowy, Wnioskodawca uzyska spłatę pieniężną w związku ze zbyciem udziału w ww. prawie, nabytego w spadku po zmarłym bracie, na rzecz jednego ze współwłaścicieli niebędącego spadkobiercą, tj. byłej bratowej.

Przeniesienie udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego na jednego ze współwłaścicieli w zamian za spłatę pieniężną, będzie stanowiło w tej sytuacji formę odpłatnego zbycia, wyczerpującą dyspozycję przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe stwierdzić należy, że odpłatne zbycie udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu nabytego w 2012 r., dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego w którym nastąpiło jego nabycie, tj. przed końcem 2017 r., będzie stanowiło źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu tym podatkiem.

W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku. Zgodnie z treścią art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

W myśl art. 19 ust. 1 ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ustawy).

Stosownie do art. 30e ust. 4 i 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.

Mając na uwadze powyższe uregulowania prawne jak i przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe stwierdzić należy, że przychód uzyskany przez Wnioskodawcę z tytułu odpłatnego zbycia udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, dokonany przed upływem terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, będzie podlegał opodatkowaniu według zasad określonych w art. 30e tej ustawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie , ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.