Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/436-91/14/DSZ
z 10 lipca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 31 marca 2014 r. (data wpływu 2 kwietnia 2014 r.) uzupełnionym pismem z dnia 27 czerwca 2014 r. (data wpływu 2 lipca 2014 r.) oraz pismem z dnia 7 lipca 2014 r. (data wpływu 8 lipca 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania kwoty otrzymanej od Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej tytułem zwrotu wkładów członkowskich po zmarłym mężu – jest:

• nieprawidłowe – w zakresie odpowiedzi na pytanie oznaczone Nr 1;
  

• Prawidłowe – w zakresie odpowiedzi na pytanie oznaczone Nr 2.

UZASADNIENIE

W dniu 2 kwietnia 2014 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony w dniu 2 lipca 2014 r. oraz w dniu 8 lipca 2014 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania kwoty otrzymanej od Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej tytułem zwrotu wkładów członkowskich po zmarłym mężu.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni otrzymała od Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej kwotę 9.522,31 zł tytułem zwrotu wkładów członkowskich uiszczonych na rzecz Pracowniczej Kasy Zapomogowo – Pożyczkowej przez Jej zmarłego męża.

W związku z powyższym Pracownicza Kasa Zapomogowo-Pożyczkowa doręczyła Wnioskodawczyni PIT-8C potwierdzający uzyskanie ww. przychodu.

Wnioskodawczyni zaznacza, że Pracownicza Kasa Zapomogowo-Pożyczkowa działa w oparciu o statut sporządzony na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy.

Statut Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej nie przewiduje, komu wypłacane są wkłady członkowskie na wypadek śmierci.

Wnioskodawczyni informuje ponadto, że jest spadkobierczynią po mężu, który zmarł w dniu 13 marca 2014 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy Wnioskodawczyni w związku z otrzymaniem od Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej kwoty 9.522,31 zł tytułem zwrotu wkładów członkowskich uiszczonych na rzecz Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej przez zmarłego małżonka Wnioskodawczyni zobowiązana jest do uiszczenia podatku od uzyskanego z tego tytułu przychodu?
2. W przypadku uznania przez organ podatkowy za zasadne uiszczenie podatku od uzyskanego przychodu na podstawie przedstawionego stanu faktycznego, czy Wnioskodawczyni zobowiązana jest uiścić podatek na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych czy też na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest udzielenie odpowiedzi w zakresie podatku od spadków i darowizn, natomiast w części, w jakiej analizowany wniosek dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

W części dotyczącej pytania oznaczonego Nr 1, Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, iż uzyskany przez Nią przychód nie powinien podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych ani podatkiem od spadków i darowizn.

Z kolei udzielając odpowiedzi na pytanie oznaczone Nr 2, Wnioskodawczyni uważa, że w przypadku, gdyby organ podatkowy uznał, iż uzyskany przychód podlega opodatkowaniu, podstawą naliczenia podatku powinna być ustawa o podatku od spadków i darowizn.

Wnioskodawczyni zauważa, że statut Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej nie przewiduje obowiązku wskazania przez jej członka osoby, na której rzecz winny być wypłacone wkłady w razie jego śmierci.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. tytułem: dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego.

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust 2 ustawy).

Wnioskodawczyni zauważa, że określony w zacytowanym przepisie przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, iż jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „spadek”, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny. W myśl przepisu art. 922 § 1 tej ustawy, przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków należących do zmarłego w chwili jego śmierci na jedną lub kilka osób. Na spadek składa się ogół praw i obowiązków należących do zmarłego w chwili jego śmierci, które ze swej istoty mogą przejść na jego następców prawnych.

Zgodnie natomiast z § 2 tego przepisu, nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Wnioskodawczyni podkreśla, że z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że statut Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej nie przewiduje, iż w związku z przyjęciem w poczet członków Kasy, członkowie w deklaracji mają obowiązek wskazać nazwisko osoby uprawnionej do przejęcia wkładów na wypadek śmierci członka. Ponadto, ten sam statut nie określa, że w przypadku śmierci członka Kasy zwrot wkładów ma nastąpić do rąk osoby wskazanej w deklaracji przystąpienia do Kasy.

W związku z tym, iż nie ma takiego wskazania, w opinii Wnioskodawczyni prawo do wkładu winno wejść do masy spadkowej po zmarłym i podlegać ogólnym zasadom dziedziczenia stosownie do przepisów Kodeksu cywilnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni dotyczące podatku od spadków i darowizn w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego, uznaje się za nieprawidłowe – w zakresie odpowiedzi na pytanie oznaczone Nr 1 oraz za prawidłowe – w zakresie odpowiedzi na pytanie oznaczone Nr 2.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1) ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r., Nr 93, poz. 768 z późń. zm.), podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia.

W myśl art. 5 ww. ustawy, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze dziedziczenia – z chwilą przyjęcia spadku.

Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia (art. 6 ust. 4 ww. ustawy).

Ponieważ ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera legalnej definicji pojęcia „spadek”, należy w tym zakresie odnieść się do regulacji zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie bowiem z art. 922 § 1 tej ustawy, przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami (art. 922 § 2 ww. ustawy).

Z treści zacytowanych przepisów Kodeksu wynika, że spadek stanowi ogół praw i obowiązków majątkowych zmarłego o charakterze cywilnoprawnym. Należy przy tym podkreślić, że art. 922 Kodeksu nie zawiera ścisłej definicji spadku, lecz podaje ogólne wskazówki, na których ma się opierać rozstrzygnięcie, czy dane prawo lub obowiązek wchodzi w skład spadku. W doktrynie uznaje się, że dane prawo lub obowiązek wchodzi w skład spadku, jeżeli: ma charakter cywilnoprawny; ma charakter majątkowy; nie jest ściśle związane z osobą zmarłego oraz nie przechodzi na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Zgodnie z przedstawionym w niniejszej sprawie stanem faktycznym, Wnioskodawczyni otrzymała od Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej kwotę 9.522,31 zł tytułem zwrotu wkładów członkowskich uiszczonych na rzecz Kasy przez Jej zmarłego męża. W związku z powyższym Kasa doręczyła Wnioskodawczyni PIT-8C potwierdzający uzyskanie ww. przychodu. Wnioskodawczyni zaznacza, że Pracownicza Kasa Zapomogowo-Pożyczkowa działa w oparciu statut sporządzony na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy. Wnioskodawczyni podkreśla, że statut Kasy nie przewiduje, komu wypłacane są wkłady członkowskie na wypadek śmierci. Wnioskodawczyni informuje ponadto, że jest spadkobierczynią po mężu, który zmarł w dniu 13 marca 2014 r.

Należy w tym miejscu podkreślić, że pracownicze kasy zapomogowo-pożyczkowe tworzone są na podstawie art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2014 r., poz. 167), zgodnie z którym, w zakładach pracy mogą być tworzone pracownicze kasy zapomogowo-pożyczkowe, których członkami mogą być pracownicy, emeryci i renciści bez względu na przynależność związkową. Nadzór społeczny nad tymi kasami sprawują związki zawodowe. Ustęp 5 cytowanego przepisu stanowi ponadto, że Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia szczegółowe zasady organizowania i działania kas, o których mowa w ust. 1, obowiązki zakładów pracy w tym zakresie.

W myśl § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia z dnia 19 grudnia 1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy, w zakładzie pracy, w którym co najmniej 10 pracowników zadeklaruje gotowość przynależności do PKZP lub SKOK, mogą być utworzone PKZP lub SKOK. Zgodnie z § 7 ust. 1 ww. rozporządzenia, członkowie przyjmowani są do PKZP na podstawie złożonej deklaracji.

Wskazania w tym miejscu wymaga, że kasa nie stanowi elementu struktury organizacyjnej zakładu pracy, w którym działa, a wypłata zgromadzonych w niej środków nie stanowi świadczenia wynikającego ze stosunku pracy. Świadczą o tym uregulowania ww. rozporządzenia, w szczególności zaś jego § 4 ust. 2, zgodnie z którym szczegółowe warunki świadczenia pomocy, o której mowa w ust. 1, określa umowa zawarta między zakładem pracy a PKZP lub SKOK oraz § 23, w myśl którego zarząd PKZP reprezentuje interesy PKZP na zewnątrz zakładu pracy.

Jednocześnie zauważyć należy, że zarówno ustawa o związkach zawodowych jak i ww. rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1992 r. nie zawierają szczegółowych regulacji dotyczących tego, komu zwracane winny być środki zgromadzone przez członka pracowniczej kasy zapomogowo-pożyczkowej po jego śmierci. Kwestie ich zwrotu jak wskazała Wnioskodawczyni nie zostały również uregulowane w statucie Kasy.

Do wypłaty opisanych w niniejszej sprawie środków nie znajdują także zastosowania regulacje ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), w szczególności art. 631 § 2, zgodnie z którym prawa majątkowe ze stosunku pracy przechodzą po śmierci pracownika, w równych częściach, na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W razie braku takich osób prawa te wchodzą do spadku.

Mając zatem na uwadze obowiązujące uregulowania prawne, jak również przedstawiony we wniosku stan faktyczny, stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie nie znajdzie zastosowania regulacja art. 922 § 2 Kodeksu cywilnego zgodnie z którą nie należą do spadku prawa, które z chwilą śmierci zmarłego przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. Prawo do wkładów członkowskich zmarłego męża wchodzi zatem w skład masy spadkowej po nim. W konsekwencji, w związku z faktem, że kwota ta została nabyta w drodze dziedziczenia stwierdzić należy, że podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na zasadach ogólnych zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

W konsekwencji, stanowisko Wnioskodawczyni dotyczące pytania Nr 1, zgodnie z którym uzyskany przez Nią przychód nie powinien w ogóle podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, należało uznać za nieprawidłowe, natomiast w zakresie odpowiedzi na pytanie oznaczone Nr 2 – za prawidłowe.

Jednocześnie tut. organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.