Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPP1/443-32/14/MS
z 11 kwietnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 13 stycznia 2014 r. (data wpływu), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności związanych z bezumownym korzystaniem z miejskich urządzeń technicznych wyposażenia dróg i bezpieczeństwa ruchu drogowego jako nośników reklamy - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 stycznia 2014 r. został złożony ww. wniosek, o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności związanych z bezumownym korzystaniem z miejskich urządzeń technicznych wyposażenia dróg i bezpieczeństwa ruchu drogowego jako nośników reklamy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Z. (Wnioskodawca), jest samorządową jednostką budżetową nieposiadającą osobowości prawnej. Zgodnie z obowiązującym statutem Jednostka m.in. pełni rolę zarządcy dróg wewnętrznych oraz dróg publicznych w rozumieniu ustawy o drogach publicznych. W ramach zadań własnych Jednostka wydaje zezwolenia na zajęcie pasa drogowego, w formie decyzji administracyjnych. W przypadku zajęcia pasa drogowego w celu umieszczenia reklam często nabywający korzysta z miejskich urządzeń technicznego wyposażenia dróg i bezpieczeństwa ruchu drogowego w celu wykorzystania ich jako nośników reklam usytuowanych w pasie drogowym (w szczególności słupów oświetleniowych, barier ochronnych, balustrad, poręczy, ogrodzeń segmentowych i łańcuchowych) będących własnością Gminy. W takim przypadku zawierana jest umowa na korzystanie z wyżej wymienionych urządzeń, w której naliczane są opłaty przy zastosowaniu stawki opłaty określonej w zarządzeniu Prezydenta. Umowa jest bezpośrednio związana z zezwoleniem na zajęcie pasa drogowego i zawierana jest na ten sam okres, na jaki została wydana decyzja na zajęcie pasa drogowego. Jeśli organ odmawia wydania zezwolenia na zajęcie pasa drogowego analogicznie nie zostanie zawarta umowa.

Zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia przez umieszczenie reklamy, która została zamocowana na miejskim urządzeniu powoduje, że konieczne jest (z uwagi na uregulowanie tych spraw odrębnymi przepisami) rozstrzygnięcie dwóch spraw dotyczących:

1. zajęcia pasa drogowego:



1. bez zezwolenia zarządcy drogi,
2. z przekroczeniem terminu określonego w zezwoleniu zarządcy drogi,
   
3. z przekroczeniem powierzchni zajęcia określonego w zezwoleniu zarządcy drogi.


Prowadzi się wówczas postępowanie administracyjne, które kończy się wydaniem decyzji wymierzającej karę pieniężną zgodnie z art. 40 ust. 12 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych.




2. bezumownego korzystania z miejskich urządzeń technicznego wyposażenia dróg i bezpieczeństwa ruchu.

Wówczas w oparciu o przepisy Kodeksu cywilnego oraz zarządzenie Prezydenta z dnia 21 listopada 2013 r. nalicza się opłatę i wystawia się fakturę VAT.

Do sytuacji bezumownego korzystania z miejskich urządzeń technicznego wyposażenia dróg i bezpieczeństwa ruchu drogowego jako nośników reklamy dochodzi poprzez:

1. umieszczenie w pasie drogowym reklamy bez zezwolenia zarządcy drogi, która została zamocowana na miejskim urządzeniu bez zamiaru legalizacji,
2. umieszczenie w pasie drogowym reklamy bez zezwolenia zarządcy drogi, która została zamocowana na miejskim urządzeniu z zamiarem legalizacji (na podstawie stosownej umowy),
3. bezumowne korzystanie z urządzenia po upływie terminu określonego w umowie.

W przypadku stwierdzenia wystąpienia bezumownego korzystania z miejskich urządzeń technicznego wyposażenia dróg i bezpieczeństwa ruchu drogowego - Jednostka podejmuje czynności polegające na:

• wysłaniu pisma z naliczeniem opłaty za bezumowne korzystanie oraz wystawieniu faktury (w odniesieniu do sytuacji z pkt 1, tj. w przypadku umieszczenia w pasie drogowym reklamy bez zezwolenia zarządcy drogi, która została zamocowana na miejskim urządzeniu bez zamiaru legalizacji),
• wysłaniu pisma z naliczeniem opłaty za bezumowne korzystanie oraz wystawieniu faktury za okres bezumowny, natomiast od dnia uzyskania zezwolenia na zajęcie pasa drogowego jest zawierana umowa (w odniesieniu do sytuacji z pkt 2, tj. w przypadku umieszczenia w pasie drogowym reklamy bez zezwolenia zarządcy drogi, która została zamocowana na miejskim urządzeniu z zamiarem legalizacji (na podstawie stosownej umowy),
• wysłaniu pisma z naliczeniem opłaty (przy czym zgodnie z umową stosowana jest podwójna stawka opłaty) za bezumowne korzystanie oraz wystawieniem faktury za okres bezumowny, natomiast od dnia uzyskania zezwolenia na zajęcie pasa drogowego zawierana jest umowa (w odniesieniu do sytuacji z pkt 3, tj. w przypadku bezumownego korzystania z urządzenia po upływie terminu określonego w umowie).

Jednostka podejmuje działania mające na celu przywrócenie pasa drogowego do stanu poprzedniego poprzez usunięcie reklamy i uporządkowania terenu pasa drogowego w oparciu o przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego oraz ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji tj.:

1. w przypadku zajęcia pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi następuje to poprzez wydanie decyzji administracyjnej o przywróceniu, następnie upomnienie, a w dalszej drodze czynności egzekucyjne środków o charakterze niepieniężnym lub umarza się postępowanie, gdy przed zakończeniem postępowania reklama została usunięta,
2. w przypadku zajęcia pasa drogowego z przekroczeniem terminu zajęcia dokonuje się odbioru terenu, następnie upomnienie i w dalszej drodze czynności egzekucyjne środków o charakterze niepieniężnym.

Nie są podejmowane czynności na gruncie prawa cywilnego.

W związku z powyższym opisem, zadano następujące pytania:

1. Czy naliczenie opłaty za bezumowne korzystanie z miejskich urządzeń technicznego wyposażenia dróg i bezpieczeństwa ruchu drogowego jako nośników reklamy, w przypadku braku umowy, bez zamiaru legalizacji podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?
2. Czy naliczanie opłaty za bezumowne korzystanie z miejskich urządzeń technicznego wyposażenia dróg i bezpieczeństwa ruchu drogowego jako nośników reklamy, w przypadku braku umowy, po którym następuje legalizacja poprzez zawarcie stosownej umowy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?
3. Czy naliczanie opłaty za bezumowne korzystanie z miejskich urządzeń technicznego wyposażenia dróg i bezpieczeństwa ruchu drogowego jako nośników reklamy, po upływie terminu określonego w umowie, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?

Ad. 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, ponieważ, w celu odzyskania władztwa nad rzeczą podejmowane są jedynie działania na gruncie prawa administracyjnego, bez stosowania przepisów Kodeksu cywilnego w przypadku tym ma zastosowanie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, wobec czego zgodnie z art. 5 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opłata za bezumowne korzystanie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ad. 2.

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na zamiar zawarcia umowy oraz fakt, że w celu odzyskania władztwa nad rzeczą podejmowane są jedynie działania na gruncie prawa administracyjnego, bez stosowania przepisów kodeksu cywilnego w przypadku tym ma zastosowanie art. 8. ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, wobec czego zgodnie z art. 5 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług , opłata za bezumowne korzystanie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ad. 3.

Zdaniem Wnioskodawcy, ponieważ, w celu odzyskania władztwa nad rzeczą podejmowane są jedynie działania na gruncie prawa administracyjnego, bez stosowania przepisów Kodeksu cywilnego w przypadku tym ma zastosowanie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, wobec czego zgodnie z art. 5 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, naliczona zgodnie z umową opłata za bezumowne korzystanie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177 poz. 1054 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 tej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów.

Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Taki szeroki charakter świadczenia usługi potwierdzają także zapisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz.121).

W świetle art. 353 § 2 Kodeksu cywilnego, świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu. Tak więc na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) albo na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji). Na świadczenie mogą się również składać jednocześnie zachowania polegające na działaniu oraz na zaniechaniu.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 5 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych art. 15 ust. 2 ustawy w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013 r.).

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powyższych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlega wszelka działalność gospodarcza wykonywana przez podatników podatku VAT. Wskazać w tym miejscu jednak należy, że działalność gospodarcza, w tym odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, podlega opodatkowaniu wtedy, gdy jest wykonywana przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności. Zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze. Nie są podatnikami organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Gmina w świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 594, z późn. zm.) wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Do zakresu działania gminy, w oparciu o art. 6 ust. 1 ww. ustawy, należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pakt 2 zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.

W oparciu o art. 8 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, ustawy mogą nakładać na gminę obowiązek wykonywania zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, a także z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów.

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 ww. ustawy).

Podmioty takie są wyodrębnionymi jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej, które prowadzą swoją działalność w formie zakładu lub jednostki budżetowej.

Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie (art. 9 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym).

Stosownie do o art. 11a ust. 1 ww. ustawy - organami gminy są:

1. rada gminy;
2. wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Kwestie dotyczące dróg publicznych reguluje ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2013r., poz. 260, z późn. zm.).

Stosownie do przepisu art. 19 ust. 1 tej ustawy, zarządcą drogi jest organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg.

W myśl zapisu ust. 2 wskazanego artykułu, zarządcami dla poszczególnych kategorii dróg są:

1. krajowych – Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad,
2. wojewódzkich – zarząd województwa,
3. powiatowych – zarząd powiatu,
4. gminnych – wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Na podstawie art. 40 ust. 1 ustawy o drogach publicznych, zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg wymaga zezwolenia zarządcy drogi, w drodze decyzji administracyjnej.

W myśl art. 40 ust. 2 wymienionej ustawy, zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, dotyczy:

1. prowadzenia robót w pasie drogowym;
2. umieszczania w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego;
3. umieszczania w pasie drogowym obiektów budowlanych niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego oraz reklam;
4. zajęcia pasa drogowego na prawach wyłączności w celach innych niż wymienione w pkt 1-3.

Za zajęcie pasa drogowego pobiera się opłatę (ust. 3).

Zgodnie z art. 40 ust. 6 opłatę za zajęcie pasa drogowego w celu, o którym mowa w ust. 2 pkt 3, ustala się jako iloczyn liczby metrów kwadratowych powierzchni pasa drogowego zajętej przez rzut poziomy obiektu budowlanego albo powierzchni reklamy, liczby dni zajmowania pasa drogowego i stawki opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego.

Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, w drodze uchwały, ustala dla dróg, których zarządcą jest jednostka samorządu terytorialnego, wysokość stawek opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego, z tym że stawki opłaty, o których mowa w ust. 4 i 6, nie mogą przekroczyć 10 zł za jeden dzień zajmowania pasa drogowego, a stawka opłaty, o której mowa w ust. 5, nie może przekroczyć 200 zł (art. 40 ust. 8 ustawy o drogach publicznych).

Natomiast ust. 9 stanowi, iż przy ustalaniu stawek, o których mowa w ust. 7 i 8, uwzględnia się:

1. kategorię drogi, której pas drogowy zostaje zajęty;
2. rodzaj elementu zajętego pasa drogowego;
3. procentową wielkość zajmowanej szerokości jezdni;
4. rodzaj zajęcia pasa drogowego;
5. rodzaj urządzenia lub obiektu budowlanego umieszczonego w pasie drogowym.

Ponadto zgodnie z art. 40 ust. 11 opłatę, o której mowa w ust. 3, ustala, w drodze decyzji administracyjnej, właściwy zarządca drogi przy udzielaniu zezwolenia na zajęcie pasa drogowego.

W oparciu o art. 40 ust. 12 za zajęcie pasa drogowego:

1. bez zezwolenia zarządcy drogi,
2. z przekroczeniem terminu zajęcia określonego w zezwoleniu zarządcy drogi,
3. o powierzchni większej niż określona w zezwoleniu zarządcy drogi

• zarządca drogi wymierza, w drodze decyzji administracyjnej, karę pieniężną w wysokości 10-krotności opłaty ustalanej zgodnie z ust. 4-6.

Z kolei w oparciu o art. 39 ust. 7 zarządca drogi udostępnia kanały technologiczne za opłatą, w drodze umowy dzierżawy lub najmu, na zasadach określonych w ust. 7a-7f.

Ze złożonego wniosku wynika, że Wnioskodawca (samorządowa jednostka budżetowa), zgodnie z obowiązującym statutem pełni m.in. rolę zarządcy dróg i w ramach zadań własnych wydaje zezwolenia na zajęcie pasa drogowego, w formie decyzji administracyjnych. W przypadku zajęcia pasa drogowego w celu umieszczenia reklam, gdy kontrahent korzysta z będących własnością Gminy miejskich urządzeń technicznego wyposażenia dróg i bezpieczeństwa ruchu drogowego jako nośników usytuowanych reklam (w szczególności: słupów oświetleniowych, barier ochronnych, balustrad, poręczy, ogrodzeń segmentowych i łańcuchowych) – zawierana jest umowa na korzystanie z wyżej wymienionych urządzeń, w której naliczane są opłaty przy zastosowaniu stawki opłaty określonej w zarządzeniu Prezydenta. Umowa jest bezpośrednio związana z zezwoleniem na zajęcie pasa drogowego i zawierana jest na ten sam okres, na jaki została wydana decyzja na zajęcie pasa drogowego. W sytuacji zajęcia pasa drogowego bez zezwolenia przez umieszczenie reklamy Jednostka powadzi równocześnie postępowanie administracyjne, które kończy się wydaniem decyzji wymierzającej karę pieniężną zgodnie ustawą o drogach publicznych oraz w związku z bezumownym korzystaniem z miejskich urządzeń w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego oraz zarządzenie Prezydenta z 2013 r. nalicza opłatę i wystawia fakturę VAT.

Do bezumownego korzystania z miejskich urządzeń może dojść w trzech sytuacjach tj. w przypadku:

1. umieszczenia w pasie drogowym reklamy bez zezwolenia zarządcy drogi, która została zamocowana na miejskim urządzeniu bez zamiaru legalizacji (Jednostka wysyła pismo z naliczeniem opłaty za bezumowne korzystanie oraz wystawia faktury),
2. umieszczenia w pasie drogowym reklamy bez zezwolenia zarządcy drogi, która została zamocowana na miejskim urządzeniu z zamiarem legalizacji – tj. na podstawie stosownej umowy (Jednostka wysyła pismo z naliczeniem opłaty za bezumowne korzystanie oraz wystawia faktury za okres bezumowny, a od dnia uzyskania zezwolenia na zajęcie pasa drogowego zawierana jest umowa),
3. bezumownego korzystanie z urządzenia po upływie terminu określonego w umowie (Jednostka wysyła pismo z naliczeniem opłaty za bezumowne korzystanie oraz wystawia faktury, przy czym zgodnie z umową stosowana jest podwójna stawka opłaty za okres bezumowny, natomiast od dnia uzyskania zezwolenia na zajęcie pasa drogowego zawierana jest umowa).

Wskazano, że Jednostka podejmuje działania mające na celu przywrócenie pasa drogowego do stanu poprzedniego poprzez usunięcie reklamy i uporządkowania terenu pasa drogowego w oparciu o przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego oraz ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. W przypadku zajęcia pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi – zostaje wydana decyzja administracyjna o przywróceniu, następnie upomnienie, a w dalszej drodze czynności egzekucyjne środków o charakterze niepieniężnym lub umarza się postępowanie, jeśli przed zakończeniem postępowania reklama zostaje usunięta. W przypadku zajęcia pasa drogowego z przekroczeniem terminu zajęcia dokonuje się odbioru terenu, następnie wysyłane jest upomnienie i w dalszej drodze czynności egzekucyjne środków o charakterze niepieniężnym. Jednostka nie podejmuje czynności na gruncie prawa cywilnego.

Przenosząc powołane przepisy na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że ustawowy status zarządcy drogi publicznej nadany Prezydentowi Miasta (którego jednostką obsługującą w tym zakresie jest Wnioskodawca) wiąże się z wykonywaniem zadań publicznych. Publicznoprawny charakter mają więc również wszelkie czynności dokonywane przez zarządcę drogi w tej materii, w tym również udzielenie zezwolenia na zajęcie pasa drogowego oraz ustalenie stosownej opłaty (za zajęcie pasa drogowego) w drodze decyzji administracyjnej. W tej sytuacji

Wnioskodawca działa jako strona stosunku administracyjno-prawnego o władczych uprawnieniach co oznacza, iż czynności te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wyłączenie z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług, nie dotyczy jednak usług wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych dotyczących możliwości korzystania przez podmioty z miejskich urządzeń technicznego wyposażenia dróg i bezpieczeństwa ruchu drogowego (należących do gminy) w zamian za opłaty ustalone w zarządzeniu Prezydenta, bowiem w stosunku do tych czynności - Prezydent Miasta występuje w charakterze podatnika VAT.

W przedmiotowej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii opodatkowania podatkiem VAT bezumownego korzystania przez kontrahenta z miejskich urządzeń technicznego wyposażenia dróg i bezpieczeństwa ruchu drogowego jako nośników usytuowanych reklam.

Kwestie bezumownego korzystania z cudzej rzeczy regulują przepisy Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 222 § 1 § 2 ustawy Kodeks cywilny, właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.

Z kolei, stosownie do art. 224 § 1 Kodeksu cywilnego, samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne. Jak wynika z treści § 2 powołanego przepisu – jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył.

Natomiast w myśl art. 225 Kodeksu cywilnego, obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.

Z ww. regulacji wynika, iż w sytuacji wytoczenia powództwa – przeciwko samoistnemu posiadaczowi w złej wierze – jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy oraz jest odpowiedzialny za jej stan. Ponadto, spoczywa na nim obowiązek zwrotu pobranych od powyższej chwili pożytków, których nie zużył, jak również winny jest uiścić wartość tych, które zużył.

O tym, czy bezumowne korzystanie z urządzeń miejskich w celu umieszczenia reklamy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, decydować będą w każdym przypadku konkretne okoliczności.

W sytuacji, gdy korzystający z urządzeń użytkuje ją za zgodą właściciela płacąc z tego tytułu określone kwoty, a także sytuację kiedy właściciel rzeczy (Wnioskodawca) – z różnych względów – toleruje sytuację, w której przy braku formalnego stosunku prawnego, inny podmiot korzysta z należącej do niego rzeczy, to w tych okolicznościach wynagrodzenie otrzymane przez właściciela z tytułu bezumownego korzystania z rzeczy spełnia definicję świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i na podstawie art. 5 ust. 1 cyt. ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Biorąc zatem pod uwagę całokształt opisu przedstawionego we wniosku, powołane regulacje z zakresu podatku od towarów i usług oraz przytoczone przepisy odrębne, należy stwierdzić, iż pozwalając na bezumowne korzystanie przez kontrahentów z miejskich urządzeń technicznego wyposażenia dróg i bezpieczeństwa ruchu drogowego jako nośników usytuowanych reklam (tolerując taką sytuację), Wnioskodawca świadczy usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Zatem Wnioskodawca ma obowiązek dokumentowania tych czynności fakturami.

Zgodnie bowiem z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT obowiązującym do 31 grudnia 2013 r., podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Z kolei zgodnie z obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r. art. 106b ust. 1 w związku z art. 106a pkt 2 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.