Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/2/415-25/14/AK
z 10 kwietnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku

z 9 stycznia 2014 r. (data otrzymania 10 stycznia 2014 r.), uzupełnionym 21 lutego 2014 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania dochodu ze sprzedaży odziedziczonego w spadku lokalu mieszkalnego:

• w części dotyczącej wydatków poniesionych na remont i spłatę kredytu zaciągniętego na zakup lokalu mieszkalnego, w którym Wnioskodawca aktualnie mieszka oraz odsetek od tego kredytu – jest prawidłowe,
• w części dotyczącej wydatków poniesionych na zakup lokalu mieszkalnego, który aktualnie jest wynajmowany – jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 10 stycznia 2014 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania dochodu ze sprzedaży odziedziczonego w spadku lokalu mieszkalnego.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 13 lutego 2014 r. Znak: IBPBII/2/415-25/14/AK, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 21 lutego 2014 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 25 marca 2011 r. Wnioskodawca sprzedał otrzymane w spadku mieszkanie, a uzyskany dochód (185 500 zł) planował przeznaczyć na cele mieszkaniowe w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co odpowiednio określił w zeznaniu PIT-39.

Wnioskodawca jest w związku małżeńskim od 22 września 2007 r., z małżonkiem łączy go wspólnota majątkowa od dnia zawarcia małżeństwa. Od 8 kwietnia 2008 r. małżonkowie mają wspólny kredyt hipoteczny na mieszkanie, w którym obecnie mieszkają. W terminie przewidzianym ustawą na wykorzystanie dochodu ze sprzedaży mieszkania na cele mieszkaniowe Wnioskodawca podjął następujące czynności:

• 5 października 2012 r. kupił wspólnie z małżonkiem mieszkanie za 155.000 zł;
• w 2013 r. dokonał remontu mieszkania. Posiada imienne faktury i rachunki dokumentujące poniesione koszty, czyli 40.293,12 zł;
• dokonał częściowej spłaty ww. kredytu hipotecznego (kapitału i odsetek) w kwocie 51.244,07 zł.
  
  

W uzupełnieniu wniosku wskazane zostało, że:

• matka, po której Wnioskodawca odziedziczył lokal mieszkalny sprzedany 25 marca 2011 r. zmarła 5 marca 2010 r.;
• obecnie małżonkowie posiadają dwa mieszkania:
  • lokal nabyty w 2008 r. ze środków uzyskanych z kredytu hipotecznego,
  • lokal nabyty w 2012 r. ze środków pochodzących ze sprzedaży odziedziczonego mieszkania;
• obydwa lokale położone są w miejscowości zamieszkania Wnioskodawcy;
• początkowo małżonkowie rozważali możliwość przeprowadzenia się do mieszkania zakupionego za 155.000 zł, jednak ze względu na stan kredytu hipotecznego i możliwości dalszej jego spłaty mieszkanie to zostało przeznaczone dla jednego z dzieci po uzyskaniu pełnoletniości. Mieszkanie jest obecnie wynajmowane na podstawie umowy o wynajmie okazjonalnym;
• remont z 2013 r. dotyczył mieszkania, w którym obecnie małżonkowie mieszkają;
• faktury dokumentujące koszty remontu zostały wystawione na imię i nazwisko Wnioskodawcy;
• rachunki dokumentujące koszty remontu zawierają imię i nazwisko Wnioskodawcy jako osoby, która poniosła wydatek, wysokość poniesionego wydatku oraz datę zakupu;
• mieszkanie nabyte w spadku zostało sprzedane za 186.600 zł;
• wydatki na zakup mieszkania w 2012 r., remont mieszkania oraz częściową spłatę kredytu zostały sfinansowane ze wszystkich środków uzyskanych ze sprzedaży odziedziczonego mieszkania oraz częściowo z bieżących oszczędności rodziny Wnioskodawcy. Oszczędności pochodziły z pracy zawodowej Wnioskodawcy i jego małżonka. Małżonkowie prowadzą wspólnie budżet domowy w ramach małżeńskiej wspólnoty majątkowej, posiadają wspólne rachunki bankowe, których używają do przechowywania środków finansowych bez względu na ich pochodzenie i planowane przeznaczenie. Wnioskodawca zdaję sobie sprawę, że wymienione we wniosku wydatki przekraczają dochód uzyskany ze sprzedaży mieszkania nabytego w spadku, jednak wobec sprzecznych informacji, które uzyskiwał niektóre z wydatków były uznawane za wydatki na cele mieszkaniowe w całości, w połowie lub wcale, dlatego Wnioskodawca zdecydował się na szersze przedstawienie stanu faktycznego w celu uzyskania wiążącej interpretacji przepisów prawa podatkowego.
  
  

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytania.

1. W jakiej części Wnioskodawca może rozliczyć zakup mieszkania jako wydatek na cele mieszkaniowe?
2. Czy udokumentowane fakturami i rachunkami koszty remontu Wnioskodawca może w całości rozliczyć jako wydatek na cele mieszkaniowe?
3. W jakiej części spłaty kapitału i odsetek kredytu hipotecznego Wnioskodawca może rozliczyć jako wydatek na cele mieszkaniowe?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, z bezudziałowego charakteru małżeńskiej wspólności ustawowej wynika bezudziałowy charakter współposiadania składników majątku wspólnego, a co za tym idzie możliwość wykorzystania majątku odrębnego (dochodu ze sprzedażny mieszkania) na zakup mieszkania, remont mieszkania, czy spłatę części wspólnego kredytu hipotecznego jako przeznaczenie na cele mieszkaniowe w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powyższe stanowisko Wnioskodawca sformułował w świetle dostępnych interpretacji przepisów oraz opisu małżeńskiej wspólnoty majątkowej zawartej w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym stanowiącym, że charakter prawny majątkowej wspólności ustawowej małżonków jako współwłasności łącznej oznacza, że udziały w tej wspólności nie są określone w okresie jej trwania. Podsumowując Wnioskodawca ma następujące stanowisko do zadanych pytań:

ad. 1. – kwota z dochodu ze sprzedaży mieszkania wydana na zakup mieszkania może być w całości uznana na wydatek na cele mieszkaniowe;

ad. 2. – koszty remontu z dochodu ze sprzedaży mieszkania mogą być uznane za wydatek na cele mieszkaniowe;

ad. 3. – dokonane przez Wnioskodawcę z dochodu ze sprzedaży mieszkania spłaty kapitału i odsetek wspólnego kredytu hipotecznego mogą być w całości uznane za wydatek na cele mieszkaniowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest częściowo prawidłowe a częściowo nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości (w tym lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość),
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego przepisu każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Zatem w przypadku sprzedaży lokalu mieszkalnego decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma ustalenie daty nabycia tego lokalu. Ponadto data nabycia lokalu ma również znaczenie w celu ustalenia z jakich ulg i zwolnień w podatku dochodowym od osób fizycznych podatnik może skorzystać w związku z jego sprzedażą.

W przypadku nabycia lokalu mieszkalnego w drodze spadku, za datę nabycia uznaje się dzień, w którym nastąpiło otwarcie spadku czyli śmierć spadkodawcy.

Zgodnie bowiem z art. 924 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121) – spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Natomiast postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Powyższe oznacza, że dniem nabycia spadku przez spadkobiercę jest data śmierci spadkodawcy. Istotny zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy.

Z uwagi na fakt, że w omawianej sprawie matka Wnioskodawcy zmarła w 2010 r. (a więc w tej dacie miało miejsce nabycie przez Wnioskodawcę prawa własności lokalu) a sprzedaży dokonano w 2011 r., czyli przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lokalu, to dochód z jego sprzedaży podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Przy dokonywaniu oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia lokalu należy zastosować przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r. Ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 209, poz. 1316 ze zm.) zmieniono m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania – zgodnie z art. 14 ustawy zmieniającej – mają zastosowanie do dochodów (poniesionej straty) od 1 stycznia 2009 r.

W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r. – od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)–c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy – podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Zgodnie z zasadą wynikającą z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

Z powyższych przepisów wynika, że przychodem z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, o ile odpowiada wartości rynkowej, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Można do takich kosztów zaliczyć m.in. związane ze zbyciem koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości, o ile Wnioskodawca takie wydatki poniósł w związku ze sprzedażą nieruchomości w 2011 r. Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym odpłatnym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy.

Stosownie natomiast do przepisu art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wysokość ww. nakładów – stosownie do art. 22 ust. 6e tej ustawy – ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych, o których mowa w art. 22 ust. 6c ww. ustawy.

Podsumowując, opodatkowaniu podlega dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia w 2011 r. lokalu mieszkalnego (art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) oraz kosztami uzyskania tego przychodu (art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł (art. 30e ust. 5 ww. ustawy).

W myśl natomiast art. 30e ust. 4 ww. ustawy – po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
   
   

Należny podatek, wynikający z tego zeznania jest płatny w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 4 pkt 4 w zw. z art. 45 ust. 1b ww. ustawy).

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy – wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Stosownie do art. 21 ust. 25 pkt 1 i 2 ww. ustawy – za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się:

1. wydatki poniesione na:
   1. nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
   2. nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
   3. nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
   4. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
   5. rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
   -położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej,
2. wydatki poniesione na:
   1. spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na cele określone w pkt 1,
   2. spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na spłatę kredytu (pożyczki), o którym mowa w lit. a),
   3. spłatę każdego kolejnego kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), na spłatę kredytu (pożyczki), o których mowa w lit. a) lub b)
   
   -w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, mających siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, z zastrzeżeniem ust. 29 i 30.
   
   

Zgodnie z art. 21 ust. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d) i e), rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach.

Stosownie do art. 21 ust. 29 ww. ustawy – w przypadku gdy kredyt (pożyczka), o którym mowa w ust. 25 pkt 2 lit. a)-c), stanowi część kredytu (pożyczki) przeznaczonego na spłatę również innych niż wymienione w tych przepisach zobowiązań kredytowych (pożyczkowych) podatnika, za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki przypadające na spłatę kredytu (pożyczki) określonego w ust. 25 pkt 2 lit. a)-c) oraz zapłacone odsetki od tej części kredytu (pożyczki), która proporcjonalnie przypada na spłatę kredytu (pożyczki), o których mowa w ust. 25 pkt 2 lit. a)-c).

Należy również wskazać, że przepis ust. 1 pkt 131 nie ma zastosowania do tej części wydatków, o których mowa w ust. 25 pkt 2, które podatnik uwzględnił korzystając z ulg podatkowych, w rozumieniu Ordynacji podatkowej, przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym oraz do tej części wydatków, o których mowa w ust. 25 pkt 2, którymi sfinansowane zostały wydatki określone w ust. 25 pkt 1, uwzględnione przez podatnika korzystającego z ulg podatkowych, w rozumieniu Ordynacji podatkowej, przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym (art. 21 ust. 30).

Natomiast w przypadku niewypełnienia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, i do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę; odsetki nalicza się od następnego dnia po upływie terminu płatności, o którym mowa w art. 45 ust. 4 pkt 4, do dnia zapłaty podatku włącznie (art. 30e ust. 7 ww. ustawy).

Przenosząc zatem powyższe uregulowania na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że podstawową okolicznością decydującą o zastosowaniu zwolnienia wynikającego z przywołanego wyżej art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym jest fakt wydatkowania (począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie) środków z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych na wskazane w ustawie „własne cele mieszkaniowe podatnika”. Poprzedzenie wyrażenia „cele mieszkaniowe” przymiotnikiem „własne” świadczy o tym, że ustawodawca przewidując podstawę do zastosowania zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 131 i dopisując ten przymiotnik, przesądził, że celem nadrzędnym jest możliwość uwzględnienia przy obliczaniu dochodu zwolnionego z opodatkowania tylko takich wydatków, które poniesione zostały na zaspokojenie „własnych” potrzeb mieszkaniowych. Tak więc uregulowane w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy zwolnienie od podatku dochodowego w zamierzeniach ustawodawcy realizować ma cel, jakim jest zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych podatnika.

Przy zwolnieniu uwzględnić można tylko takie wydatki, które poniesione zostaną na „własne cele mieszkaniowe”. Przy czym „własne cele mieszkaniowe” należy rozumieć jednoznacznie zgodnie z wykładnią literalną. Realizacja własnych celów mieszkaniowych winna polegać na tym, że w przypadku nabycia lokalu mieszkalnego ze środków ze sprzedaży innego lokalu mieszkalnego podatnik faktycznie winien w nowonabytym lokalu takie cele realizować, a więc mieszkać. Nie wystarczy być zatem właścicielem lub współwłaścicielem mieszkania – w mieszkaniu tym trzeba jeszcze faktycznie mieszkać. Podkreślenia wymaga bowiem, że ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wypływa daleko idąca konsekwencja zawarta w stwierdzeniu „własne cele mieszkaniowe”. U podstaw omawianego zwolnienia legło bowiem założenie, że nie powinny być opodatkowane środki wydane na realizację własnego celu mieszkaniowego zbywającego. Powyższe wynika wprost z brzmienia przepisu normującego zwolnienie.

Tymczasem w omawianej sprawie w zakupionym w 2012 r. ze środków ze sprzedaży odziedziczonego mieszkania za 155.00 zł lokalu mieszkalnym Wnioskodawca nie realizuje własnych celów mieszkaniowych. Jak wskazał Wnioskodawca mieszkanie to ostatecznie zostało przeznaczone dla jednego z dzieci po uzyskaniu przez niego pełnoletniości a obecnie jest wynajmowane. Z powyższego w sposób niebudzący wątpliwości wynika, że w nabytym lokalu Wnioskodawca nie zaspokaja własnych potrzeb mieszkaniowych. Natomiast jak zostało wskazane wyżej przywoływany art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy stanowi, że przychód ze sprzedaży ma zostać wydatkowany na „własne cele mieszkaniowe”. To oznacza, że w nabytym lokalu mieszkalnym podatnik ma zaspokajać własne potrzeby mieszkaniowe, a nie potrzeby mieszkaniowe innych osób, którym np. lokal został oddany w najem. Ponadto ustawodawca nie przewidział ulgi mieszkaniowej dla podatników, którzy zamiast zaspokajać własne potrzeby mieszkaniowe planują jedynie wspomagać swoje dzieci i to z myślą o nich a nie o sobie – nabywają mieszkania.

Oznacza to, że Organ nie może potwierdzić prawidłowości stanowiska Wnioskodawcy, że ma prawo do zwolnienia z opodatkowania dochodu ze sprzedaży lokalu mieszkalnego nabytego w spadku, w związku z wydatkowaniem środków z tej sprzedaży na nabycie 5 października 2012 r. innego lokalu. Kwota uzyskana ze sprzedaży lokalu nabytego w spadku a przeznaczona na nabycie 5 października 2012 r. innego lokalu mieszkalnego, który aktualnie jest wynajmowany nie będzie korzystała ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy, bowiem uznać należy, że nie została przeznaczona na nabycie lokalu mieszkalnego zaspokajającego potrzeby mieszkaniowe Wnioskodawcy.

Za wydatek na własne cele mieszkaniowe Wnioskodawca może natomiast uznać wydatkowanie środków ze sprzedaży odziedziczonego mieszkania na remont w 2013 r. (a więc nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym zbyto odziedziczony lokal) lokalu mieszkalnego, w którym Wnioskodawca aktualnie mieszka, a więc realizuje własne potrzeby mieszkaniowe. Zauważyć bowiem należy, że zgodnie z wyżej cytowanym art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za wydatki poniesione na cele o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się m.in. wydatki poniesione na remont własnego lokalu mieszkalnego. Z kolei za własny lokal rozumie lokal stanowiący własność lub współwłasność podatnika (art. 21 ust. 26 ww. ustawy).

Prawidłowe jest zatem stanowisko Wnioskodawcy, że za wydatek na własne cele mieszkaniowe mogą być uznane wydatki na remont mieszkania, w którym Wnioskodawca aktualnie mieszka.

Wydatki te Wnioskodawca może uznać za własne cele mieszkaniowe w pełnej wysokości, ponieważ Wnioskodawca wskazał, że zostały one udokumentowane fakturami oraz rachunkami zawierającymi wysokość poniesionego wydatku oraz datę poniesienia wydatku a ponadto zostały one wystawione na imię i nazwisko Wnioskodawcy jako osoby, która wydatek ten poniosła. Faktura czy też rachunek jest bowiem dowodem na to, kto nabywał towary lub usługi. Natomiast zwolnieniu podlegają środki uzyskane z odpłatnego zbycia, które w omawianej sprawie tylko Wnioskodawca uzyskał (albowiem tylko on był właścicielem sprzedanego lokalu) a zatem również wyłącznie on może przeznaczyć te środki na remont mieszkania stanowiącego majątek wspólny małżonków. Jeżeli zatem wydatki związane z remontem mieszkania pochodzące z kwoty ze sprzedaży nie będą ponoszone ze środków z majątku wspólnego małżonków a z majątku odrębnego Wnioskodawcy, gdyż pochodzą ze sprzedaży jego majątku odrębnego (mieszkania nabytego w spadku), to faktury wystawione na imię i nazwisko Wnioskodawcy będą mogły stanowić dowód poniesienia tych wydatków przez Wnioskodawcę w 100%.

Powyższego nie zmienia fakt, że środki ze sprzedaży w 2011 r. lokalu mieszkalnego stanowiącego majątek odrębny Wnioskodawcy zostały wydatkowane na remont mieszkania należącego do majątku wspólnego małżonków. Jednym z warunków skorzystania z omawianego zwolnienia jest warunek, aby mieszkanie (na remont którego Wnioskodawca przeznaczy przychód ze sprzedaży mieszkania nabytego w spadku) stanowiło jego własność lub współwłasność. Jeżeli zatem mieszkanie jest współwłasnością Wnioskodawcy na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej, to ww. wydatki na remont tego mieszkania będą podlegać odliczeniu w całości. W przypadku wspólności ustawowej małżeńskiej bez znaczenia pozostaje fakt, że wydatki na remont poczynione zostały ze środków pochodzących ze sprzedaży mieszkania stanowiącego majątek odrębny Wnioskodawcy. Powyższe twierdzenie wynika z charakteru wspólności ustawowej małżeńskiej, która jest łączna, bezudziałowa a małżonkowie w czasie trwania wspólności nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 788 z późn. zm.)).

Odnośnie natomiast do wydatków poniesionych ze środków ze sprzedaży mieszkania odziedziczonego w spadku na spłatę kredytu hipotecznego zaciągniętego wspólnie z małżonkiem w 2008 r. zauważyć należy, że ustawodawca formułując omawiane zwolnienie przedmiotowe w katalogu wydatków stanowiących własne cele mieszkaniowe, które pozwalają na skorzystanie ze zwolnienia z opodatkowania dochodu ze sprzedaży wskazał w art. 21 ust. 25 pkt 2 lit. a) ustawy m.in. spłatę kredytu oraz odsetek od tego kredytu zaciągniętego na cele mieszkaniowe określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli m.in. zaciągniętego na nabycie wymienionych w ww. przepisie nieruchomości i praw. Cel zaciągniętego kredytu musi wynikać z umowy kredytowej. Istotne jest także to, aby kredyt zaciągnięty był przez podatnika przed uzyskaniem przychodu ze zbycia. Zatem celem mieszkaniowym będzie spłata kredytu oraz odsetek od tego kredytu zaciągniętego wyłącznie przed dniem sprzedaży nieruchomości lub prawa.

Tym samym wydatki poniesione przez Wnioskodawcę – począwszy od dnia odpłatnego zbycia w 2011 r. lokalu mieszkalnego nabytego w spadku, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie – na spłatę części kredytu (kapitału i odsetek) zaciągniętego w 2008 r. wspólnie z małżonkiem na nabycie lokalu mieszkalnego, w którym małżonkowie realizują własne cele mieszkaniowe mogą w całości stanowić wydatki na własne cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 2 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlegać rozliczeniu przy ustalaniu dochodu zwolnionego z opodatkowania na warunkach określonych w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tak samo jak w przypadku wydatków na remont nie ma przeszkód prawnych aby przychód jaki osiągnie Wnioskodawca z odpłatnego zbycia odziedziczonego mieszkania stanowiącego jego majątek odrębny został wydatkowany na spłatę kredytu zaciągniętego wspólnie z małżonkiem na nabycie do majątku wspólnego na własne cele mieszkaniowe innego lokalu i korzystał ze zwolnienia od podatku dochodowego wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne jest bowiem, że kredyt zaciągnięty na nabycie mieszkania wspólnie z małżonkiem, w czasie trwania wspólności małżeńskiej, został zaciągnięty przed uzyskaniem przychodu z odpłatnego zbycia darowanego mieszkania. Cel mieszkaniowy, o którym mowa powyżej zostanie spełniony w odniesieniu do całej kwoty wydatkowanej na spłatę kredytu (kapitału i odsetek), bowiem w tym przypadku – z tych samych powodów co wydatki na remont – środki pochodzące ze sprzedaży majątku odrębnego Wnioskodawcy zostaną wydatkowane na spłatę kredytu zaciągniętego na nabycie do majątku wspólnego – stanowiącego wspólność łączną, bezudziałową – mieszkania.

Za prawidłowe należy zatem uznać stanowisko Wnioskodawcy co do możliwości uznania spłaty kapitału i odsetek od wspólnego kredytu hipotecznego za wydatki na cele mieszkaniowe w całości.

Podsumowując, ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidując podstawę do zastosowania zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 131, posługując się wyrażeniem (…) poniesionych na własne cele mieszkaniowe (…), podkreślił że celem nadrzędnym jest zwolnienie tylko takiego dochodu, który wydatkowany zostanie na zaspokojenie „własnych celów mieszkaniowych”. Tak więc uregulowane w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy zwolnienie od podatku dochodowego w zamierzeniach ustawodawcy realizować ma cel, jakim jest zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych podatnika, a nie cudzych celów. „Własne cele mieszkaniowe” w takim przypadku należy rozumieć jednoznacznie zgodnie z wykładnią literalną czyli w przypadku nabycia ze środków ze sprzedaży mieszkania innego mieszkania podatnik w nowonabytym mieszkaniu powinien realizować własne cele mieszkaniowe. Oznacza to, że skoro Wnioskodawca zakupił ze środków ze sprzedaży lokalu odziedziczonego w spadku inne mieszkanie, które aktualnie wynajmuje a więc nie realizuje w nim własnych celów mieszkaniowych, to wydatkowane w ten sposób środki nie mogą zostać przez niego uwzględnione przy obliczaniu dochodu zwolnionego z opodatkowania jako wydatki na własne cele mieszkaniowe. Przy obliczaniu dochodu zwolnionego z opodatkowania Wnioskodawca może natomiast uwzględnić jako wydatki na własne cele mieszkaniowe, w pełnej wysokości, poniesione i udokumentowane fakturami i rachunkami na własne imię i nazwisko wydatki na remont mieszkania, w którym aktualnie mieszka, a także wydatki na spłatę kredytu zaciągniętego w 2008 r. wspólnie z małżonkiem na nabycie tego lokalu i odsetek od tego kredytu.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego nr 1 należało uznać za nieprawidłowe, natomiast w zakresie pytania oznaczonego nr 2 i 3 należało uznać za prawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.