Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB4/423-444/13-2/DS
z 10 lutego 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z dnia 5 listopada 2013 r. (data wpływu 12 listopada 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie przychodu podatkowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 listopada 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

• przychodu podatkowego,
• możliwości zastosowania przepisów dotyczących cen transferowych.
  
  

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

„A” spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej jako „A”) jest większościowym udziałowcem „B” spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej jako „Wnioskodawca” lub „B”).

W szczególności, „A” posiada w „B” ponad 10% udziałów przez okres ponad dwóch lat.

Udziały te nie zostały przez „A” objęte w zamian za wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

Natomiast mniejszościowym udziałowcem „B” jest osoba fizyczna.

W najbliższym czasie „A” oraz osoba fizyczna obejmą kolejne udziały w „B” w związku z konwersją zadłużenia Wnioskodawcy wobec odpowiednio „A” oraz osoby fizycznej z pożyczek udzielonych przez te podmioty Wnioskodawcy.

Zarówno „A”, Wnioskodawca, jak i osoba fizyczna będąca mniejszościowym udziałowcem Wnioskodawcy są polskim rezydentami podatkowymi.

Planowana jest transakcja, w której, po opisanym powyżej podwyższeniu kapitału, dojdzie do nieodpłatnego umorzenia udziałów Wnioskodawcy posiadanych przez „A” w trybie art. 199 § 3 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) poprzez ich nabycie przez Wnioskodawcę od „A” w celu umorzenia.

W wyniku tego umorzenia osoba fizyczna stanie się jedynym udziałowcem Wnioskodawcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

1. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w związku z nieodpłatnym nabyciem przez Wnioskodawcę udziałów w celu ich umorzenia oraz ich umorzeniem po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych?
2. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym do nieodpłatnego nabycia przez Wnioskodawcę udziałów w celu ich umorzenia oraz do ich umorzenia zastosowania nie znajdą przepisy dotyczące cen transferowych, tj. art. 9a i art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?
   
   

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie nr 1. Wniosek Spółki w zakresie pytania nr 2 został rozpatrzony odrębną interpretacją wydaną w dniu 10 lutego 2014 r. nr ILPB4/423-444/13-3/DS.

Zdaniem Wnioskodawcy w przypadku nieodpłatnego nabycia przez „B” udziałów w celu ich umorzenia oraz ich umorzeniem po stronie „B” nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Uzasadnienie.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i art. 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Z kolei na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 tej ustawy, przychód stanowi m.in. wartość otrzymanych częściowo odpłatnie rzeczy lub praw.

Należy podkreślić, iż stosownie do wypracowanych w orzecznictwie sądowym i w doktrynie ustaleń, przychodem jest tylko takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały (definitywny). Jako przykład można wskazać orzeczenie WSA we Wrocławiu z dnia 25 stycznia 2011 r. sygn. akt I SA/Wr 1294/10, w którym stwierdzono, iż:

„przychodem jest trwałe i jednocześnie nieodwołalne realne przysporzenie majątkowe (przyrost rozumiany w sensie potocznym, czyli zmiana in plus w wartości majątku)”.

Analogiczne stanowisko zostało również przedstawione w wyroku NSA z dnia 19 października 2010 r. sygn. akt II FSK 1047/09.

Istotą nabycia udziałów w celu umorzenia jest ich umorzenie przez spółkę. Skutkiem natomiast umorzenia udziałów jest ich unicestwienie. Czynności tych nie można rozpatrywać oddzielnie, ale łącznie, jako jedną transakcję. Jej istotą i celem jest umorzenie udziałów, a fakt, że jest ona dokonywana w wyniku dwóch czynności (nabycie i umorzenie) wynika jedynie z techniki umorzenia udziałów. Tym samym spółka, która nabyła udziały w celu umorzenia i je umorzyła w związku z całą tą transakcją nie uzyskuje żadnego przysporzenia majątkowego. W sytuacji, w której umorzenie udziałów miało charakter odpłatny w sensie ekonomicznym poniesie stratę, a jeżeli nabycie udziałów w celu umorzenia będzie nieodpłatne, cała operacja będzie, w sensie ekonomicznym, neutralna dla spółki.

Biorąc pod uwagę powyższe argumenty, należy stwierdzić, iż w sytuacji opisanej w stanie faktycznym Spółka nie uzyskuje realnego przysporzenia. Zdaniem Wnioskodawcy, w wyniku nabycia własnych udziałów bez wynagrodzenia w celu ich umorzenia, majątek Spółki nie wzrośnie, tym samym nie ma podstaw do przyjęcia, iż w opisanej sytuacji mamy do czynienia z powstaniem przychodu. W szczególności należy podkreślić, iż unicestwione udziały nie wykazują przymiotu trwałości (definitywności). W związku z powyższym, w przedstawionym stanie faktycznym nie jest możliwe zastosowanie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Nie można bowiem interpretować tego przepisu w oderwaniu od istoty przychodu.

Fakt, iż nabycie udziałów w celu umorzenia nie może być utożsamiane ze zdarzeniem powodującym powstanie przychodu, znajduje także potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych, orzecznictwie oraz doktrynie.

Przykładowo, w piśmie Ministerstwa Finansów z dnia 23 lutego 2004 r. (w odpowiedzi na zapytanie poselskie nr 2206) czytamy m.in., że:

„Oceniając skutki podatkowe będące następstwem nabycia przez spółkę własnych udziałów w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia, stwierdzić należy, że wśród określonych w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zdarzeń powodujących powstanie przychodu sytuacja taka wprost nie jest wskazana. Niezależnie jednak od faktu, iż określony w art. 12 tej ustawy katalog przypadków powodujących powstanie przychodu nie jest enumeratywny, zdaniem Ministra Finansów nabycie przez spółkę kapitałową własnych udziałów celem ich umorzenia – nawet bez wynagrodzenia – nie spowoduje powstania przychodu w tej spółce. Podobnie czynność ta nie spowoduje również powstania przychodu u wspólników tej spółki, jakkolwiek wzrośnie wartość księgowa posiadanych przez nich udziałów”.

Wnioskodawca pragnie również podkreślić, iż w literaturze przedmiotu uznaje się, że nie można przypisać spółce nabywającej nieodpłatnie własne akcje/udziały w celu umorzenia jakiegokolwiek przychodu (Komentarz do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych 2009, pod red. W. Nykiela i A. Mariańskiego, Warszawa 2009, s. 177-178).

Stanowisko takie wyraził również m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 16 lipca 2012 r. nr ITPB3/423-258/12/PST, w której stwierdzono, że:

„Nabycie udziałów własnych w celu ich umorzenia nie zostało bezpośrednio wymienione w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w tym w art. 12 tej ustawy, jako zdarzenie skutkujące albo nieskutkujące powstaniem przychodu. Jednocześnie, dokonanie tej czynności nie wiąże się z uzyskaniem jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego przez Wnioskodawcę, z otrzymaniem przez niego realnych, określonych wartości w sensie ekonomicznym. Istotą tej operacji jest doprowadzenie do zmian w strukturze kapitału zakładowego Spółki. Wobec powyższego, nie można stwierdzić, że skutkiem podatkowym analizowanej sytuacji jest uzyskanie przychodu przez Wnioskodawcę.

W szczególności, opisana przez Wnioskodawcę sytuacja nie ma charakteru umorzenia zobowiązania, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Na mocy tego przepisu, do przychodów, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, zalicza się w m.in. wartość, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 8, umorzonych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy. Umorzeniem w rozumieniu powołanego unormowania jest rezygnacja wierzyciela z przysługujących mu od podatnika świadczeń, tj. zwolnienie podatnika z długu. Okoliczność taka nie zachodzi w analizowanym przypadku.

W rozważanym przypadku nie znajdzie także zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jak już wspomniano, w wyniku umorzenia Wnioskodawca nie otrzyma wynagrodzenia w związku z tym nie otrzyma żadnego przysporzenia majątkowego, które powiększy jego majątek (przy czym dotyczyć to będzie przysporzenia o charakterze pieniężnym, rzeczowym jak i jakiegokolwiek innego przysporzenia).

Podsumowując, opisane w zdarzeniu przyszłym, umorzenie udziałów bez wynagrodzenia – mające charakter umorzenia dobrowolnego i dokonywane w wyniku obniżenia kapitału zakładowego – nie będzie skutkować po stronie Wnioskodawcy jako podatnika podatku dochodowego od osób prawnych, przychodu podatkowego na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych”.

Powyższy pogląd był wielokrotnie potwierdzany w interpretacjach indywidualnych, m.in. w:

• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 1 kwietnia 2010 r. nr IBPBII/2/423-4/10/MM;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17 maja 2011 r. nr IPPB3/423-293/11-4/JB;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 24 maja 2011 r. nr ILPB3/423-77/11-2/GC;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 18 października 2011 r. nr IPPB3/423-566/11-2/DP;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 czerwca 2012 r. nr IPPB3/423-187/12-2/DP;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 19 lipca 2012 r. nr IBPBI/2/423-424/12/AK;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 13 lutego 2013 r. nr IPTPB3/423-423/12-2/MF.
  
  

Podsumowanie.

W świetle powyższego, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 1, zgodnie z którym w przypadku nieodpłatnego nabycia przez „B” udziałów w celu ich umorzenia oraz ich umorzeniem po stronie „B” nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, jest w pełni uzasadnione.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Ponadto należy wskazać, że powołane w treści wniosku orzeczenia sądów administracyjnych nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości niniejszej kwestii. Nie negując tych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy stwierdzić, że – zdaniem Organu – tezy badanych rozstrzygnięć nie mają zastosowania w tym postępowaniu. Natomiast w odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji – one również zostały wydane w indywidualnej sprawie i nie są wiążące dla organu wydającego niniejszą interpretację. Odwołanie się do publikacji podatkowej, jako że co do zasady nie stanowi ona źródła prawa, także nie jest wiążące dla organu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo informuje się, że w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egze”A”larzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.