Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB2/415-743/13-4/JR
z 6 marca 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 5 grudnia 2013 r. (data wpływu 9 grudnia 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 26 lutego 2014 r. (data wpływu 27 lutego 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia kredytu i odsetek – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 grudnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia kredytu i odsetek.

Wniosek nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.). Pismem z dnia 19 lutego 2014 r., Nr IPTPB2/415-743/13-2/JR, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, wezwał Wnioskodawcę do usunięcia braków, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 24 lutego 2014 r., natomiast w dniu 27 lutego 2014 r. wpłynęło uzupełnienie ww. wniosku (data nadania 26 lutego 2014 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca, za namową kolegi Piotra D., zamierzającego zakupić dom jednorodzinny, który miał być częściowo sfinansowany z kredytu, podpisał …maja 2001 r. umowę o kredyt hipoteczny. Na umowie z bankiem jako „kredytobiorca” został umieszczony: Piotr D., (Wnioskodawca) i Grzegorz S.

Wnioskodawca wskazuje, że w momencie podpisania umowy miał 22 lata i małą wiedzę na temat zawierania takich umów. Miał świadomość, że jestem poręczycielem. Osoba ubiegająca się o kredyt była Jego przyjacielem i obdarzył ją pełnym zaufaniem. Wnioskodawca twierdzi, że nie otrzymał żadnych korzyści majątkowych z tytułu podpisania tego kredytu i jednocześnie nie nabył żadnych praw do będącego przedmiotem umowy domu. Wnioskodawca wskazuje, że nie zdawał sobie sprawy z konsekwencji jakie niosło znaczenie słowa „kredytobiorca”. Kredytobiorca to osoba, która otrzymała kredyt i warunkuje jego spłatę z odsetkami, w określonym terminie. Wnioskodawca stał się solidarnym kredytobiorcą, ale nie decydował o losie wypłaconych pieniędzy, które bank przelał na poczet zbywcy przedmiotu kredytu Pani Grażyny D. Jedynym właścicielem nieruchomości będącej przedmiotem kredytu po spłacie zostałby Jego kolega - Piotr D., który zaciągnął kredyt hipoteczny i poniósł wszelkie koszty związane z obsługą kredytu łącznie z wkładem własnym. Jak wskazuje Wnioskodawca, początkowo Piotr D. spłacał kredyt, ale później stał się niewypłacalny i bank zażądał spłaty rat kredytu od solidarnych kredytobiorców. Pan Grzegorz S. na moment zażądania przez bank spłaty rat kredytu wykazał brak majątku osobistego oraz brak bieżących dochodów i automatycznie bank nakazał Wnioskodawcy spłacać kredyt.

Wnioskodawca twierdzi, że zgodnie z pismem z banku na dzień …marca 2012 r., spłacił już kwotę 82 853 zł 79 gr (słownie: osiemdziesiąt dwa tysiące osiemset pięćdziesiąt trzy zł siedemdziesiąt dziewięć gr). W 2012 r. bank zaproponował Wnioskodawcy, jako jedynej osobie spłacającej ten kredyt, umorzenie niespłaconej części kredytu oraz odsetek, których termin płatności już minął i poinformował Go o konieczności zapłaty podatku dochodowego od całej kwoty umorzonego kredytu. W związku z tym, że kwota podatku była zbyt wysoka (na dzień … marca 2012 r. kapitał: 215 911 zł 50 gr, odsetki: 206 529 zł 69 gr) Wnioskodawca nie przystał na ten warunek. Podpisał ugodę z bankiem i każdego miesiąca płaci 1 000 zł na poczet spłaty zadłużenia. Jednym z warunków ugody było postanowienie, że od dnia podpisania ugody, czyli od … marca 2012 r. bank zawiesi naliczanie dalszych odsetek ustawowych od kwoty 422 594 zł 99 gr (stan na … marca 2013 r. kapitał 215 911 zł 50 gr, odsetki 206 683 zł 49 gr) jeśli raty w kwocie 1 000 zł będą systematycznie wpłacane.

W związku z tym, że jak sam wskazuje, w trakcie trwania tej całej sytuacji założył rodzinę spłata tego kredytu coraz bardziej Go przytłacza i finansowo rujnuje, podjął kolejną rozmowę z bankiem, który jest nadal skłonny do umorzenia niespłaconej części kapitału wraz z odsetkami ustawowymi.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w sytuacji, gdy bank zdecyduje się umorzyć pozostałą część kredytu (kapitału), prześle Wnioskodawcy PIT-8C, będzie On zobowiązany w rozliczeniu rocznym za rok, w którym nastąpi umorzenie wykazać kwotę w zeznaniu rocznym, a tym samym zapłacić podatek dochodowym od umorzonej kwoty kapitału ?
2. Czy umorzone odsetki, których termin płatności upłynął będą stanowiły dla Wnioskodawcy przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie wystawionego przez bank PIT-8C?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych umorzenie należności pieniężnych stanowi nieodpłatne świadczenie w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca wskazuje, że w Jego przypadku nie nastąpiło jakiekolwiek przysporzenie majątkowe na skutek podpisania tego kredytu. Jego majątek, nie powiększy się o umorzoną kwotę, gdyż nigdy nie otrzymał środków pieniężnych i w obecnej sytuacji w przypadku gdy bank zgodzi się na umorzenie długu to w Jego przekonaniu nie powstanie obowiązek podatkowy. Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem podatkowym są otrzymane lub postawione do dyspozycji w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. W ocenie Wnioskodawcy nie nastąpiło żadne przysporzenie finansowe, a tym samym obowiązek zapłaty podatku dochodowego od umorzonej kwoty kapitału kredytu.

W jego ocenie umorzone odsetki, których termin płatności upłynął w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, powodują powstanie przychodu podatkowego z „innych źródeł”- art. 20 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ale po stronie osoby korzystającej z kredytu. Wnioskodawca uważa, że umorzone odsetki nie będą dla Niego stanowiły przychodu podatkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy źródłami przychodów są inne źródła. W myśl art. 11 ust. 1 ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast stosownie do art. 20 ust. 1 wyżej powołanej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r., Nr 72, poz. 665, z późn. zm.), przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód).

Odmiennie należy traktować odsetki od kredytu, które są opłatą za korzystanie ze środków finansowych kredytodawcy. Wysokość odsetek (w sposób niebudzący wątpliwości, co do wysokości), jak i zasady oraz terminy spłaty kredytu wraz z odsetkami określone są w umowie kredytowej. Zmiana wysokości odsetek od kredytów w stosunku do pierwotnej umowy kredytowej mieści się w zasadzie swobody kształtowania umów kredytowych i nie wywołuje skutków podatkowych. Dotyczy to zarówno odsetek od kredytu za okres przypadający po zmianie warunków naliczania odsetek, jak również za okres przed zmianą warunków umowy, ale takich, których w dniu zmiany wysokości odsetek termin płatności jeszcze nie nastąpił (odsetek należnych, ale niewymagalnych).

Natomiast umorzenie kwot niezapłaconych odsetek od kredytu, których termin płatności upłynął jest przysporzeniem, skutkującym powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu. Dotyczy to zarówno odsetek skapitalizowanych (które faktycznie po skapitalizowaniu stają się kwotą długu), jak i odsetek wymagalnych, czyli takich, których w myśl postanowień umowy kredytowej termin płatności upłynął.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca, za namową kolegi Piotra D., zamierzającego zakupić dom jednorodzinny, który miał być częściowo sfinansowany z kredytu, podpisał w 2001 r. umowę o kredyt hipoteczny. Na umowie z bankiem jako „kredytobiorca” został umieszczony: Piotr D., (Wnioskodawca) i Grzegorz S. Wnioskodawca twierdzi, że nie otrzymał żadnych korzyści majątkowych z tytułu podpisania tego kredytu i jednocześnie nie nabył żadnych praw do będącego przedmiotem umowy domu. Wnioskodawca wskazuje, że nie zdawał sobie sprawy z konsekwencji jakie niosło znaczenie słowa „kredytobiorca”. Kredytobiorca to osoba, która otrzymała kredyt i warunkuje jego spłatę z odsetkami, w określonym terminie. Wnioskodawca stał się solidarnym kredytobiorcą, ale nie decydował o losie wypłaconych pieniędzy, które bank przelał na poczet zbywcy przedmiotu kredytu. Jedynym właścicielem nieruchomości będącej przedmiotem kredytu po spłacie zostałby Jego kolega, który zaciągnął kredyt hipoteczny i to on poniósł wszelkie koszty związane z obsługą kredytu łącznie z wkładem własnym. Początkowo Piotr D. spłacał kredyt, ale później stał się niewypłacalny i bank zażądał spłaty rat kredytu od solidarnych kredytobiorców – tj. Wnioskodawcy.

Wnioskodawca podpisał ugodę z bankiem i każdego miesiąca płaci 1 000 zł na poczet spłaty zadłużenia. Obecnie podjął kolejną rozmowę z bankiem, który jest skłonny do umorzenia pozostałej części zadłużenia.

Jak stanowi art. 366 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121), kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego artykułu, aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Solidarność dłużników charakteryzuje się: wielością podmiotów po stronie zobowiązanej, niepodzielnością zobowiązania bez względu na przedmiot świadczenia, możliwością żądania przez wierzyciela według jego wyboru całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna utrzymaniem zobowiązania wszystkich dłużników aż do całkowitego zaspokojenia wierzyciela, zwolnieniem wszystkich dłużników na skutek zaspokojenia wierzyciela przez któregokolwiek z nich.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

Reasumując, w następstwie umorzenia przez bank części kredytu oraz odsetek dochodzi po stronie Wnioskodawcy do powstania, podlegającego opodatkowaniu, przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.