INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 8 lutego 2012 r. (data wpływu 22 lutego 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usługi lombardu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 lutego 2012 r. złożono wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usługi lombardu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Prowadzi Pan działalność polegającą na udzielaniu pożyczek pod zastaw rzeczy wartościowych (lombard). W przypadku zawarcia umowy pożyczki, a następnie jej zwrotu, klient płaci odsetki (wyznaczone przez ustawę o kredycie konsumenckim) oraz ponosi opłatę za tzw. zabezpieczenie pożyczki. Są to koszty zabezpieczenia rzeczowego, jakie ponosi lombard przyjmując towar jako zabezpieczenie pożyczki, a więc: jego ochrona, zapakowanie, zabezpieczenie przed zniszczeniem, przechowanie w odpowiednich warunkach, itp. W przypadku nieodebrania zastawu i niespłacenia odsetek i kosztów zabezpieczenia w umówionym terminie, lombard ma prawo sprzedać towar.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy na podstawie zmiany do ustawy o podatku od towarów i usług „pkt 38 art. 43” wymieniającego czynności zwolnione, usługi udzielania pożyczek przez lombard (spłata odsetek przez klienta) oraz art. 43 ust. 13 dot. zwolnień, czynności wykonywane przez lombard: pobieranie odsetek od umowy oraz pobieranie dodatkowej opłaty na zabezpieczenie umowy będzie korzystać ze zwolnienia od podatku VAT, a opodatkowana na zasadzie marży będzie tylko sprzedaż nieodebranych zastawów...

Zdaniem Wnioskodawcy, po zmianie ustawy o podatku od towarów i usług nie ma już wyłączenia ze zwolnienia od podatku umów pożyczek udzielanych przez lombardy. Odsetki pobierane przez lombardy są zwolnione od podatku. Koszty zabezpieczenia umowy pożyczki lombardowej także są zwolnione od podatku, jako element niezbędny do świadczenia usługi głównej - udzielania pożyczek pieniężnych pod zastaw. Stwierdził Pan, iż powyższe wynika z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 w związku z art. 43 ust. 13 ustawy. Pana zdaniem, opodatkowaniu na zasadzie marży podlega sprzedaż nieodebranego zastawu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Według art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzania kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Zgodnie z ust. 13 ww. artykułu, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

W myśl ust. 14 tego artykułu, przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Zgodnie z treścią ust. 15 ww. artykułu, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12, 37-41 oraz ust. 13, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2. usług doradztwa;
3. usług w zakresie leasingu.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. Nr 100, poz. 1081 ze zm.), przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę, na mocy której przedsiębiorca w zakresie swojej działalności, zwany dalej „kredytodawcą”, udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi kredytu w jakiejkolwiek postaci.

Zgodnie z art. 7a powyższej ustawy, łączna kwota wszystkich opłat, prowizji oraz innych kosztów związanych z zawarciem umowy o kredyt konsumencki, z wyłączeniem udokumentowanych lub wynikających z innych przepisów prawa kosztów, związanych z ustanowieniem, zmianą lub wygaśnięciem zabezpieczeń i ubezpieczeń (w tym kosztów ubezpieczenia spłaty kredytu, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 4), nie może przekroczyć 5% kwoty udzielonego kredytu konsumenckiego.

Według art. 7 ust. 1 tej ustawy, całkowity koszt kredytu oznacza wszystkie koszty wraz z odsetkami i innymi opłatami i prowizjami, które konsument jest zobowiązany zapłacić za kredyt, z wyjątkiem kosztów:

1. które ponosi konsument w związku z niewykonaniem swoich zobowiązań wynikających z umowy o kredyt konsumencki;
2. które w związku z nabyciem rzeczy lub usługi ponosi konsument, niezależnie od tego, czy nabycie następuje z wykorzystaniem kredytu,
3. prowadzenia rachunku, z którego realizowane są spłaty, oraz kosztów przelewów i wpłat ten rachunek, chyba że konsument nie ma prawa wyboru podmiotu prowadzącego rachunek, a koszty te przekraczają koszty dla rachunków oszczędnościowych stosowane przez podmiot prowadzący rachunek;
4. ustanowienia, zmiany oraz związanych z wygaśnięciem zabezpieczeń i ubezpieczenia, z wyjątkiem kosztów ubezpieczenia spłaty kredytu - wraz z oprocentowaniem i pozostałymi kosztami - na wypadek śmierci, inwalidztwa, choroby lub bezrobocia konsumenta;
5. wynikających ze zmiany kursów walut.

Z powołanych przepisów ustawy o kredycie konsumenckim wynika, iż „całkowity koszt kredytu” zdefiniowany w art. 7 ustawy oraz „łączna kwota wszystkich opłat, prowizji oraz innych kosztów” (zwana dalej „łączną kwotą”), o której mowa w art. 7a tej ustawy, nie są tożsame. „Całkowity koszt kredytu” obejmuje bowiem wszystkie koszty, które konsument jest zobowiązany zapłacić za kredyt, natomiast „łączna kwota” obejmuje koszty związane z zawarciem umowy o kredyt konsumencki.

Analiza powyższych przepisów wskazuje, iż na gruncie ww. ustawy o kredycie konsumenckim, koszty ustanowienia zabezpieczeń zostały wyłączone zarówno z pojęcia „całkowitego kosztu kredytu”, jak i z pojęcia „łącznej kwoty”. Zabezpieczenie spłaty kredytu konsumenckiego nie jest bowiem kosztem związanym bezpośrednio z samym kredytem, czy też umową kredytową, lecz ma charakter uzupełniający. Działalność lombardowa polega na pożyczaniu pieniędzy pod zastaw. Klient korzystający z pożyczki lombardowej może odzyskać przedmiot zastawu po dokonaniu zwrotu pożyczonej kwoty wraz z prowizją naliczoną przez właściciela lombardu. Zabezpieczenie udzielonej przez lombard pożyczki może być dokonane w drodze przewłaszczenia. Przewłaszczenie rzeczy na zabezpieczenie polega na przeniesieniu własności rzeczy na wierzyciela z równoczesnym zobowiązaniem go - pod warunkiem uiszczenia w terminie zabezpieczonego długu - do powrotnego przeniesienia własności rzeczy na dłużnika. W razie niewykonania przez pożyczkobiorcę zobowiązania w umówionym terminie, podmiot świadczący usługę lombardową staje się nieograniczonym właścicielem rzeczy będącej przedmiotem przewłaszczenia. Przewłaszczone rzeczy najczęściej sprzedawane są w ramach prowadzonej działalności lombardowej.

Lombard wykonuje więc, co do zasady, dwa rodzaje czynności, odmiennie opodatkowane podatkiem od towarów i usług, tj.

• udzielanie pożyczek pieniężnych pod zastaw ruchomości i papierów wartościowych w zamian za określone wynagrodzenie (prowizję),
• sprzedaż zastawionych i nieodebranych rzeczy, czyli dostawę towarów.

W przepisach Rozdziału 4 ustawy o podatku od towarów i usług zostały uregulowane „Szczególne procedury w zakresie dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków”.

Stosownie do art. 120 ust. 4 ustawy, w przypadku podatnika wykonującego czynności polegające na dostawie towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika dla celów prowadzonej działalności lub importowanych w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między całkowitą kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru, a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.

W myśl ust. 10 powyższego artykułu, przepisy ust. 4 i 5 dotyczą dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków, które podatnik nabył od:

1. osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15, lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej;
2. podatników, o których mowa w art. 15, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;
3. podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana zgodnie z ust. 4 i 5;
4. podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;
5. podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w ust. 4 i 5, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.

Definicja towarów używanych, dla potrzeb tej szczególnej procedury, została zawarta w art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy. Zgodnie z tym przepisem, przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w pkt 1-3 oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne (CN 7102, 7103, 7106, 7108, 7110, 7112), (PKWiU 24.41.10.0, 24.41.20.0, ex 24.41.30.0, ex 32.12.11.0, ex 32.12.12.0 i 38.11.58.0).

Z wniosku wynika, że prowadzi Pan działalność polegającą na udzielaniu pożyczek pod zastaw rzeczy wartościowych (lombard). W przypadku zawarcia umowy pożyczki, a następnie jej zwrotu, klient płaci odsetki (wyznaczone przez ustawę o kredycie konsumenckim) oraz ponosi opłatę za tzw. zabezpieczenie pożyczki. Są to koszty zabezpieczenia rzeczowego, jakie ponosi lombard przyjmując towar jako zabezpieczenie pożyczki. W przypadku nieodebrania zastawu i niespłacenia odsetek i kosztów zabezpieczenia w umówionym terminie, lombard ma prawo sprzedać towar.

Mając na uwadze powołane przepisy oraz wskazany we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, iż usługa pożyczki, z tytułu której wynagrodzenie stanowią pobierane przez Pana odsetki, korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Usługi zabezpieczenia (przechowywania) oraz usługi związane z przygotowaniem umowy pożyczki pod zastaw wykonywane w ramach świadczonych przez Pana czynności, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, przewidzianego w dyspozycji art. 43 ust. 1 pkt 38 w zw. z ust. 13 tego artykułu.

Należy bowiem wskazać, iż czynność przechowywania towaru jako zabezpieczenia rzeczowego od udzielanej pożyczki, stanowi odrębną całość, a jednocześnie jest właściwa oraz niezbędna do świadczenia usługi głównej – udzielania pożyczek pieniężnych pod zastaw.

Natomiast prowadzona przez Pana sprzedaż towarów, które nie zostały odebrane przez klientów lombardu, stanowi czynność odrębną od świadczenia usług udzielania pożyczek pieniężnych pod zastaw, polegającą na dostawie towarów.

W przypadku sprzedaży nieodebranego zastawu, nabytego (przewłaszczonego) przez Pana od podmiotów określonych w art. 120 ust. 10 ustawy, ma Pan prawo stosować zasady opodatkowania marży określone w art. 120 ust. 4 ustawy, pod warunkiem, że towary stanowiące ten zastaw spełniają definicję towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków, o których mowa w powołanych przepisach. W sytuacji nie spełnienia warunków zawartych w ww. przepisach, sprzedaż przewłaszczonych towarów opodatkowana jest na zasadach ogólnych.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wystąpienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87-100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.