Interpretacja Ministra Finansów
DD3/033/161/IMD/13/RD-81221/13
z 6 sierpnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 25 września 2012 r. Nr IPPB4/415-542/12-2/JK3, wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację stwierdzając, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 2 lipca 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej możliwości skorzystania z rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko oraz ulgi na dzieci – jest:

• prawidłowe w zakresie preferencyjnego opodatkowania dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• nieprawidłowe w zakresie odliczenia ulgi na dzieci, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

UZASADNIENIE

We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni od 2008 r. jest rozwódką. W grudniu 2009 r. urodziła dziecko, którego ojcem jest nowy partner Wnioskodawczyni, a po niecałych kolejnych dwóch tygodniach z partnerem Wnioskodawczyni rozstała się. Niestety, po pewnym czasie, w dniu spotkania ojca z córką, Wnioskodawczyni zaszła ponownie w ciążę z byłym partnerem, w wyniku czego w czerwcu 2011 r. urodziła się druga córka. Ponieważ Wnioskodawczyni nie radziła sobie z obowiązkami i pogarszało się Jej zdrowie, poprosiła ojca dzieci, aby zajął się osobistą opieką i wychowaniem młodszej córki. Młodsza córka zamieszkała z ojcem. Na starszą córkę, którą Wnioskodawczyni wychowuje, ojciec od początku łoży środki w postaci alimentów.

Z ojcem dziewczynek Wnioskodawczyni doszła do porozumienia, że w ustalonych wybranych dniach, dla dobra dzieci, obie córki będą spędzały czas razem. Czyli albo obie córki z Wnioskodawczynią, albo obie z ojcem. Wnioskodawczyni nie mieszka z rodzicami, ale bywa, że w Jej obowiązkach przy wychowywaniu i przy opiece nad córką pomaga Jej rodzina: mama, tata lub siostra, koleżanka lub kolega.

Z partnerem Wnioskodawczyni nigdy nie prowadziła ani wspólnego konta bankowego ani wspólnego gospodarstwa domowego, natomiast z uwagi na córki utrzymują kontakt i wymieniają się informacjami na temat córek. Od chwili urodzenia pierwszego dziecka do dnia dzisiejszego Wnioskodawczyni jest zatrudniona u jednego pracodawcy, w Polsce, na umowę o pracę, a podatek rozlicza jak osoba samotnie wychowująca dziecko w zeznaniu PIT-37. Obie córki nie mają żadnych dochodów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

1. Czy w związku z faktem, że w wybranych dniach ojciec zabiera pod swoją opiekę starszą córkę, aby mogła spędzić czas z młodszą siostrą, Wnioskodawczyni ma prawo rozliczyć podatek jak osoba samotnie wychowująca dziecko?
2. Czy w związku z faktem, że na wychowywaną przez Wnioskodawczynię starszą córkę ojciec dziecka łoży alimenty, Wnioskodawczyni ma prawo rozliczyć się jak osoba samotnie wychowująca dziecko?
3. Czy doraźna pomoc przy wychowywaniu lub opiece nad córką osób trzecich (mama, tata, siostra, kolega) wyklucza Wnioskodawczynię z możliwości rozliczenia podatku w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dziecko?
4. Czy za wybrane dni, kiedy wychowywana przez Wnioskodawczynię starsza córka przebywa pod opieką ojca razem z młodszą córką, należy Jej się ulga „prorodzinna”?
5. Czy w chwili obecnej, poza odpisem aktu urodzenia starszej córki Wnioskodawczyni jest zobligowana do dysponowania innymi dokumentami uprawniającymi do rozliczenia podatku jak osoba samotnie wychowująca dziecko lub bieżącego dokumentowania „stanu faktycznego”?

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Stanowisko do pytania 1

Tak, Wnioskodawczyni ma prawo. Przez większość czasu starszą córkę wychowuje samotnie.

Stanowisko do pytania 2

Tak, Wnioskodawczyni ma prawo. Wsparcie finansowe w postaci alimentów na starszą córkę, którą wychowuje, nie ma związku z Jej przywilejem do rozliczenia podatku jak osoba samotnie wychowująca dziecko.

Stanowisko do pytania 3

Nie, pomoc najbliższych nie pozbawia Wnioskodawczyni możliwości rozliczenia podatku jak osoba samotnie wychowująca dziecko.

Stanowisko do pytania 4

Nie. Ulga za czas spędzony z ojcem, za dwie córki, należy się ojcu, który w tym czasie wykonuje władzę rodzicielską nad obiema córkami.

Stanowisko do pytania 5

Nie. Wystarczy dysponowanie odpisem aktu urodzenia starszej córki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał, iż stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie pytań nr 1–4 jest prawidłowe (jednocześnie organ podatkowy poinformował, iż w odnośnie pytania nr 5 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie).

Na tle przedstawionego stanu faktycznego Minister Finansów stwierdza, co następuje.

Podstawę prawną oraz zasady korzystania z preferencji podatkowych określa ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym w dacie przedstawienia stanu faktycznego, zwana dalej „ustawą”.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy, od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

• podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.
  
  

Powyższy sposób opodatkowania, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy do osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym (art. 6 ust. 8 ustawy). Zasada ta nie dotyczy jednak osób opodatkowujących przychody z najmu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (art. 6 ust. 9 ustawy).

Aby skorzystać z tej preferencji podatnik jest obowiązany wniosek, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy, złożyć w terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1, tj. do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, za które składane jest zeznanie podatkowe.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni spełnia warunki do preferencyjnego opodatkowania uzyskanych dochodów, tj.:

• w roku podatkowym wychowuje małoletnie dziecko,
• faktycznie wychowuje samotnie dziecko, bowiem dziecko zamieszkuje tylko z Wnioskodawczynią i ciężar wychowania spoczywa na Wnioskodawczyni; zgodnie z ogólnie przyjętą definicją, przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Nie ma przy tym znaczenia, że ojciec dziecka spotyka się córką w wyznaczonych dniach.

Stąd stanowisko Wnioskodawczyni co do możliwości zastosowania preferencyjnego opodatkowania dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, należy uznać za prawidłowe.

Na mocy art. 27f ust. 1 ustawy, od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27 (tj. przy zastosowaniu skali podatkowej), pomniejszonego o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
   
   

Zgodnie z ust. 2, odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1. Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko: na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych (1) lub wstąpiło w związek małżeński (2).

W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ustawy).

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej (art. 27f ust. 4 ustawy).

Zgodnie z ust. 5, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
   
   

Przepisy ust. 1–5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy (tj. dzieci bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną (pkt 2), do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej (pkt 3)), w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej. Dodatkowo, do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6, stosuje się odpowiednio przepisy art. 6 ust. 8 i 9 ustawy.

Z kolei, jak stanowi ust. 7, przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Z przytoczonych regulacji wynika zatem, że limit omawianej ulgi określony na dziecko przysługuje łącznie obojgu rodzicom dziecka, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska. Stąd w przypadku wykonywania przez obojga rodziców władzy rodzicielskiej każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego limitu na dziecko. Kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Jednocześnie biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania „lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej”, tj. po wyrazach „kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych”, należy przyjąć, iż podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców, z których każdy (w związku z wykonywaną władzą rodzicielską) ma prawo do zastosowania ulgi, jest podział tej kwoty w częściach równych. Możliwość skonsumowania tej kwoty przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady), który ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy zgodę na ustalenie dowolnej proporcji kwoty odliczenia wyrażają oboje rodzice. Wynika to z użytego przez ustawodawcę sformułowania „w dowolnej proporcji przez nich ustalonej”, oznaczającego współudział (porozumienie) obojga rodziców w określeniu proporcji innej niż odpowiadającej częściom równym. Zatem brak stosownego porozumienia pomiędzy rodzicami dziecka oznacza, że w sytuacji gdy każdy z rodziców spełnia warunki do zastosowania przedmiotowego odliczenia, przysługującą rodzicom wspólną kwotę ulgi na dzieci rodzic dzieli z drugim rodzicem w częściach równych.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że zarówno Wnioskodawczyni jak i jej były partner wykonują władzę rodzicielską nad dwójką dzieci.

Stąd, jeżeli zostały spełnione wszystkie wyżej wymienione przesłanki dotyczące zastosowania ulgi na dzieci, na Wnioskodawczyni ciąży obowiązek podziału kwoty ulgi z drugim rodzicem, stosownie do postanowień art. 27f ust. 4 ustawy, tj. w częściach równych lub w dowolnej proporcji wspólnie ustalonej. Powyższe oznacza, że w przypadku:

• zgodnych oświadczeń woli obojga rodziców każdemu z rodziców przysługuje odliczenie kwoty ulgi w wysokości ustalonej przez obojga rodziców,
• braku zgodnych oświadczeń woli obojga rodziców każdemu z rodziców przysługuje odliczenie w częściach równych, tj. w kwocie stanowiącej ½ kwoty określonej w art. 27f ust. 2 ustawy, na każde dziecko.
  
  

W świetle powyższego za nieprawidłowe należy uznać stanowisko Wnioskodawczyni, że ulga za czas spędzony z ojcem, za dwie córki, należy się ojcu, który w tym czasie wykonuje władzę rodzicielską nad obiema córkami.

Z tych też względów należało z urzędu zmienić interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 września 2012 r. Nr IPPB4/415-542/12-2/JK3, gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość.

POUCZENIE

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm., zwanej dalej „ustawą”). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.